سؤال :شخصى ساکن روستا است و در شهر خانه اى خریدارى کرده و یک اطاق آن را براى استفاده خود ـ براى مواقعى که به شهر مى رود ـ اختصاص داده و بقیه را اجاره داده است، آیا به خانه مزبور خمس تعلّق مى گیرد؟
پاسخ:اگر یک اطاق بر حسب شأن او مورد نیازش باشد به آن خمس تعلق نمى گیرد ولى خمس بقیه را باید بپردازد.
سؤال :اینجانب خانه اى دارم که قسمتى از آن را اجاره داده و قسمت دیگر را خودم ساکنم، آیا قسمت مورد اجاره خمس دارد؟
پاسخ:خمس دارد، مگر اینکه جهت امرار معاش خود به مال الاجاره آن نیاز داشته باشید.
سؤال :شخصی داراى خانه مسکونى است و در بین سال از درآمد خود زمینى خریدارى کرده و خانه جدیدى بنا مى کند، آیا به این خانه خمس تعلق مى گیرد؟
پاسخ:در فرض سوال، اگر خانه قبل براى او قابل استفاده نیست و عرفاً به خانه جدید نیاز دارد وخانه جدید از شأن او زیاد نیست، زمین و خانه جدید خمس ندارد. ولى خانه قبل متعلّق خمس است که وقتى به خانه جدید منتقل شد، باید خمس خانه قبلى را به قیمت فعلى بپردازد. مگر اینکه خانه قبلى را از پول مخمس خریدارى کرده باشد که در صورت فروش،مازاد بر قیمت خرید جزء درآمد سال فروش بوده واگر تا آخر سال مصرف نشود، خمس دارد.
سؤال :اینجانب داراى خانه اى هستم که آن را اجاره داده ام، آیا پولى که صرف تعمیرات منزل مى کنم، همانند اصل خانه متعلّق خمس است؟
پاسخ:تعمیراتى که براى بقاى منزل مذکور لازم باشد جزء مؤونه است و خمس ندارد. ولى تعمیراتى که موجب افزایش قیمت منزل یا مال الاجاره باشد ـ مثل سنگ کارى و نوسازى وتجدید بنا ـ باید خمس مقدارى را که به قیمت منزل یا مال الاجاره آن از جهت تعمیرات افزوده شده بپردازد.
سؤال :اینجانب خانه اى براى سکونت خود تهیه کردم، پس از مدتى که در آن سکونت داشتم به جهت دور بودن فاصله خانه تا محل کارم ناچار شدم خانه را اجاره داده و با پول آن در محلى نزدیک به محل کارم خانه اى اجاره کنم، آیا به خانه من خمس تعلق مى گیرد؟
پاسخ:در فرض سوال خمس ندارد. بلى اگر از درآمدهاى دیگر بتوانید مال الاجاره منزل اجاره اى را بدهید و خانه خودتان از مؤونه بودن خارج شود و سرمایه شود باید خمس آنرا به قیمت فعلى بدهید.
سؤال :اینجانب منزل مسکونى مورد نیازم را تبدیل به منزل بزرگتر در حدّ نیاز و شأن خود کردم، و تفاوت آنرا از درآمد سالم دادم، آیا باید خمس منزل را بدهم؟
پاسخ:در فرض سوال ، خمس به آن تعلق نمى گیرد