سؤال184: در مسجدى نماز جماعت برگزار مىشود اگر شخصى يا اشخاصى در آخر مسجد پشت صفها بطور فرادى نماز بخوانند نماز اين شخص يا اشخاص صحيح است يا خير؟
جواب: چون خواندن نماز فرادى با اين وضع يك نوع اهانت به جماعت و امام جماعت تلقّى مىشود صحيح نيست.
سؤال185: اگر در مسجدى با خواندن نماز غفيله و تعقيبات بين دو نماز مغرب و عشاء عدهاى در مسجد حاضر مىشوند ولى اگر دو نماز بلافاصله خوانده شود و نماز غفيله و تعقيبات حذف شود عده نمازگزاران دو برابر شود (چون در حالت اول به عت اطاه نماز و گرفتارى تعدادى از مؤمنين، گروهى نمىتوانند در جماعت حاضر شوند) فضيلت كدام را بيشتر مىدانيد؟
جواب: ظاهراً دومى ارجح است.
سؤال186: آيا تهمت زدن و افتراء بدون دليلى و فحاشى به حضرات محترم روحانى موجب فسق و خارج شدن امام جماعت از عدالت مشروطه در امام جماعت مىباشد يا خير؟ در ضمن اقتداء كردن به چنين افرادى چه حكمى دارد؟
جواب: موضوعات مزبور در فوق از گناهان كبيره است.
سؤال187: اينجانب وارد مسجدى مىشوم و مىبينم دسته دسته و در جاى جاى مسجد، مردم به صورت فرادى نماز مىخوانند، و آقايى هم در قسمتى از مسجد با چند نفر نماز جماعت مىخوانند، كه عموم اين نماز خوآنهااو را عادل نمىدانند و اين وضعيت و برنامه هر روز مسجد است، اينجانب هم به جهت آنكه عدالت آقا برايم احراز نشده نمازم را مانند ديگران فرادى مىخوانم، آيا نمازم باطل است؟ (ناگفته نماند اين وضعيت به پيش يا بعد از نماز جماعت نامبرده اختصاص ندارد، بلكه اين نمازها پيوسته خوانده مىشود.)
جواب: نماز فرادى خواندن در آن مكان كه جماعت اقامه شده است اهانت به جماعت است و جايز نيست.
سؤال188: با توجه به اينكه ثواب نماز جماعت در مسجد زياد است آيا من مىتوانم بدون رضايت پدر و مادرم براى نماز به مسجد بروم؟ آنها مىگويند نبايد تنها به مسجد بروى و خودشان هم حاضر نمىشوند كه براى نماز با من به مسجد بيايند، لطفاً بفرماييد وظيفه من چيست؟
جواب: در موردى كه مرقوم داشتهايد (مورد سؤال قرار گرفته است) اطاعت پدر و مادر لازم است آنها به طور مسلم بر اساس مصلحت شما حرف مىزنند.
سؤال189: شخصى در مسجد براى نماز جا مىگيرد و مىرود وضو بگيرد و شخص ديگر جانماز او را نار زده و در جاى او نماز مىخواند، نمازش صحيح است يا نه؟
جواب: معصيت كرده ولى نماز او صحيح است.
سؤال190: مسجدى در يك محل بنا شده فعلاً بدون سقف است شركت خواهران به نماز جماعت در اين مكان مقدّس چه حكمى دارد؟
جواب: اشكال ندارد.
سؤال191: در نماز جلوى امام جماعت بلندگو را مىگذارند تا با صداى او با شنيدن تكبير به ركوع و سجده بروند امام جماعت هم با قصد ذكر تكبيرها را مىگويد، اين جور نماز جماعت صحيح است يا خير؟
جواب: صحيح است.
سؤال192: آيا نمازهاى قضاى ديگرى را مىتوان اماماً يا مأموماً بإ؛59ظظ جماعت خواند؟
جواب: امام جماعت اگر نماز قضاى ديگرى را به قصد نيابت از او مىخواند بايد علم داشته باشد كه اين نماز از ميّت فوت شده است و احتياطى نيست.
سؤال193: آيا امام جماعت به خاطر نظر مأمومين مىتواند سوره خاصى را بخواند؟
جواب: اگر در اصل خواندن، قصد قربت است و تعيين سوره خاص تبعى است اشكال ندارد.
سؤال194: آيا در نماز قضاى يوميهاى كه احتياطاً خوانده مىشود مىتوان امام جماعت شد؟
جواب: صحيح نيست.
سؤال195: آيا امام جماعت مىتواند نماز استيجارى را به جماعت بخواند؟ و اقتدا نمودن به امام جماعتى كه نماز استيجارى مىخواند صحيح است؟
جواب: در صورتيكه يقين داشته باشد كه از منوب عنه فوت شده و نماز قضا را به نيّت او به عنوان نيابت بجا مىآورد نماز امام و مأموم هر دو صحيح است.
سؤال196: آيا مىشود نماز ظهر و عصر را به عنوان امام جماعت دوبار خواند؟ اگرچه به نيت نماز قضا هم نباشد؟
جواب: در صورتى كه مأمومين مختلف باشند مىشود دو بار خواند.
سؤال197: اين جانب از طرف اهالى محترم منطقهاى انتخاب شدم تا بدون عمامه نماز جماعت برگزار نمايم و شخصى روحانى ادّعا دارند كه چون شما ملبّس نيستيد جايز نيست مردم به شما اقتدا كنند حال با توجه به اينكه تمام اهالى محترم اين محل بنده را قبول دارند، از حضرت عالى تقاضامندم جواب اين مسئله را توضيح فرماييد:
جواب: داشتن عمامه شرط امامت جماعت نيست، در صورتى كه شخص عادل باشد و امام جماعت بودن او در محلّ اقامه نماز اهانت به علما نباشد، مىتواند امامت جماعت بكند.
سؤال198: امامت جماعت توسط شخص غير روحانى كه شرائط آن را دارا باشد چگونه است؟
جواب: در امام جماعت روحانى بودن شرط نيست ولى اگر در بين جمعى شخصى روحانى بشد بهتر آن است كه جماعت به امامت روحانى برگزار شود و امامت غير روحانى اگر موجب هتك حرمت روحانى شود حرام است.
سؤال199: آيا زن به طور مطلق (دختر دانشجو، يا دختر طلبه و...) مىتواند امام جماعت باشد؟
جواب: امامت زن براى زنان در صورتى كه داراى شرائط نماز جماعت باشند مانع ندارد.
سؤال200: كسى اين مطلب را مىداند كه عدالت در امام جماعت شرط است، ليكن نمىداند فلان عمل (كه در حقيقت مسقط عدالت است) مسقط عدالت است يا خير؟ مدتى بعد معلوم شد كه آن فعل مسقط عدالت بوده، نمازهايى كه تا كنون خوانده صحيح است يا خير؟
جواب: اگر احراز عدالت امام با يقين به صدور عمل مذكور از او، از اين جهت باشد كه جاهل به معناى عدالت است، اگر جاهل مقصّر باشد جماعت او صحيح نيست و بايد نماز را اعاده كند.
سؤال201: نماز خواندن پشت سر امام جماعتى كه مأمورم او را به عدالت قبول ندارد ولى از روى مصالح پشت سر او نماز مىخواند چه حكمى دارد؟
جواب: در اين صورت نماز او باطل است.
سؤال202: آيا اقتدا به كسى كه معلّم است و عدالت او براى ما محرز نيست چه حكم دارد؟
جواب: عدالت در امام جماعت شرط است و لازم است به عدالت امام جماعت اطمينان حاصل كرد.
سؤال203: حقير حمد و قرائت و ركوع را ايستاده انجام مىدهم ولى براى انجام سجده به خاطر خم نشدن پاى خودم كه حين تولّد اين گونه بوده ناگزير انگشت بزرگ دوپا به زمين نمىرسد، آيا مىتوانم اقامه جماعت نمايم؟
جواب: مىتوانيد اقامه جماعت نماييد.
سؤال204: روحانى جانباز يك پايش از زير زانو قطع است و الآن با پاى مصنوعى به طور معمول نماز مىخواند آيا امامت جماعت و نماز قضاى ديگران و نيابت در حجّتبرّعاً يا به صورت اجير شدن توسط چنين شخصى جائز است يا خير؟
جواب: اگر مىتواند ايستاده نماز بخواند جائز است كه امام جماعت باشد ولى بقيّه موارد مذكوره جائز نيست.
سؤال205: نظر مبارك حضرتعالى در رابطه با امامت جماعت شخصى كه فاقد دست چپ از بالاى مرفق است چيست؟
جواب: اگر عادل است و نماز خود را بر حسب حال خود صحيح ميخواند، عذر مرقوم در فوق موجب اشكال نيست.
سؤال206: آيا امامت نماز عيد فطر در دو مكان براى دو جماعت مختلف صحيح است يا خير؟
جواب: استحباب جماعت دوم مشكل است.
ج 2:
سؤال 189 - چنانچه شخصى از اول نماز جماعت را درك كند ليكن در سجده طول بدهد تا امام نصف يا تمامِ حمدِ ركعت دوم را بخواند، بعد بلند شده و به جماعت ملحق شود نماز او چه صورتى دارد؟
جواب: اگر عمداً مدّتى بعد از امام براى ركعت دوم بلند نشود معصيت كرده ولى نمازش صحيح است.
سؤال 190 - اينجانب امام جماعت يكى از ادارهجات شهرستان مىباشم در اين اداره هر دو ماه يك بار سهميهاى براى كارمندان در نظر گرفته مىشود آيا امام جماعت مىتواند از آن سهميهاى كه براى كارمندان در نظر گرفته شده استفاده نمايد؟ با توجه به اينكه آن سهميّه با پولى كه از امام جماعت گرفته شده داده مىشود.
جواب: در صورتى كه آن سهميه مخصوص كسانى باشد كه پولى پرداختهاند جايز نيست، مگر اينكه تمام آن افراد راضى باشند كه سهمى به امام جماعت داده شود، يا بر اساس مقررات آن اداره بلامانع باشد.
سؤال 191 - شخصى امام جماعت مسجدى مىباشد، امّا گاهى بعلت كسالت و بى ميلى احساس مىكند كه انگيزه و محرك او براى رفتن به مسجد قربة الى اللَّه نمىباشد، و چنين شخصى مردّد مىشود كه آيا اين احساس يك وسوسه شيطانى است كه مىخواهد او را از فضل جماعت بى بهره سازد يا واقعاً قصد قربت ندارد، در چنين مواقعى شخص چه وظيفهاى دارد؟
جواب: امامت جماعت را ادامه دهد تا از فضل جماعت بهرهمند شود.
سؤال 192 - آيا امام جماعت مىتواند در نماز جماعت نيّت فرادا كند؟ و اگر جايز است بايد به مأمومين اعلام كند؟
جواب: اين قصد براى مأمومين اثرى ندارد و اعلام هم لازم نيست.
سؤال 193 - آيا جايز است امام جماعت نيت كند؟ «خدايا اگر عادل واقعى هستم نيت جماعت برايم بنويس و اگر نه، نمازم را به فرادا حساب كن» (به جهت فرار از مسؤوليتِ شرعىِ نماز نمازگزاران)؟
جواب: اين گونه نيّت در امامت جماعت لازم نيست.
سؤال 194 - اگر در نماز جماعت به تشهّد ركعت آخر رسيد و براى درك ثواب «اللَّه اكبر» گفت و نشست، آيا در اين حال تجافى كند و يا معمولى بنشيند؟ و در موقع سلام امام چطور؟
جواب: هر دو صورت صحيح است ولى تجافى مستحب است و در وقت سلام هم همين طور است؟
سؤال 195 - اگر انسان بخواهد در ركعت دوم يا چهارم امام اقتدا كند آيا مىتواند زمانيكه امام تكبير رفتن به ركوع را مىگويد و يا وقتى امام در حال رفتن به ركوع است، اقتدا كند (يعنى تكبير بگويد) يا اينكه صبر كند تا امام به ركوع رود و بعد تكبير بگويد؟
جواب: صبر كند تا امام به ركوع رود.
سؤال 196 - اگر در ركعت دوم اقتدا كند آيا واجب است با تشهّد امام تشهّد بخواند يا مستحب است؟
جواب: مستحب است با امام تشهد بخواند.
سؤال 197 - در نماز جماعت، هنگاميكه شخص در ركعت سوم يا چهارم به امام اقتدا مىكند، اولاً مأموم؛ آيا بايد حتماً حمد و سوره، هر دو را بخواند و بعد به ركوع رود و يا خواندن حمد تنها كفايت مىكند و ثانياً در اين صورت، در خصوص نمازهاى مغرب و عشاء، مأموم، حمد و سوره را بايد بلند بخواند يا آهسته نيز كفايت مىكند؟
جواب: اگر مىتواند به ركوع امام برسد بايد حمد و سوره را بخواند و اگر وقت ندارد به حمد اكتفا كند و در نماز جهريه هم ماموم لازم است حمد و سوره را آهسته بخواند.
سؤال 198 - اگر چند نفر ايرانى در خانه خدا بعد از اذان ظهر كه هنوز نماز جماعت اهل سنّت شروع نشده خودشان نماز جماعت بخوانند و عدهاى هم اينها را تماشا مىكنند آيا نمازشان صحيح است؟
جواب: در صورتى كه موجب وهن مذهب شود اشكال دارد.
سؤال 199 - اينجانب مشغول خواندن نماز صبح به جماعت بودم و زمانى كه امام جماعت حمد و سوره را مىخواند بخاطر اينكه حواسم نبود من هم حمد را خواندم وقتى كه متوجه شدم حمد را بطور كامل نخوانده و رها كردم در نماز من اشكال دارد؟
جواب: نمازتان صحيح است.
سؤال 200 - در نماز جماعت بعضى از مؤمنين نماز گذار زودتر از امام جماعت بعضى از كلمات مثل سلام را اداء مىنمايند، آيا اشكالى دارد يا خير؟
جواب: مانعى ندارد.
سؤال 201 - اگر كسى در نماز جماعت توجّه كافى نداشته باشد ولى در منزل و به طور فرادا نمازش را به دلايلى با توجّه بيشترى مىخواند، مىتواند خواندن نماز در منزل را به جماعت ترجيح دهد؟
جواب: چون حضور قلب همانند روح نماز است رعايت آن اولى است.
سؤال 202 - فردى كه نماز مغرب خود را به نماز عشاء امام اقتداء مىكرده و پس از آن در حال قيام و قرائت تسبيحات اربعه شك مىكند كه ركعت 3 است يا 4، چه تكليفى دارد؟
جواب: در صورتى كه فكرش به يك طرفِ شك نرسد در حال قيام صبر كند تا امام ركوع و سجودش راا نجام دهد و چنانچه امام بعد از سجود بلند شود براى ركعت چهارم آن شخص ركوع و سجود را انجام دهد و نمازش صحيح است و اگر امام بعد از سجود تشهّد خواند آن شخص ركوع و سجود نماز را تمام كند و بعد از سلام دو سجده سهو جهت قيام زيادى بجا آورد و نمازش صحيح است.