ابوعبدالله، زبير بن بكار بن عبدالله بن مصعب بن ثابت بن عبدالله بن زبير در حدود سال 172 قمري، در حجاز به دنيا آمد و در همان سرزمين رشد كرد و در مكه معظمه به قضاوت منصوب گرديد.
پيش از او، پدرش بكار بن عبدالله، قاضي مكه بود و پس از مرگ بكار، بنا به فرمان متوكل عباسي دهمين خليفه عباسیان زبير بن بكار، به اين مقام برگزيده شد و تا آخر عمرش، منصب قضاوت را برعهده داشت[۱] و به ميل و خواست خلفاي عباسي (يعني: متوكل، منتصر، مستعين، معتز و مهتدي) در ميان مردم داوري مينمود.
وي از علماي اهل سنت و از نَسَبشناسان معروف عرب بود و كتابهاي چندي در أنساب و تاريخ، به رشته تحرير درآورد. اسامي برخي از تأليفاتش، عبارتند از:
-
أنساب قريش؛[۲]
-
الاختلاف؛[۳]
-
الاوس و الخزرج؛[۴]
-
العقيق؛[۵]
-
النحل؛[۶]
زبير بن بكار، همانند جدش عبدالله بن زبير، از جهت اعتقادي، از مخالفان و دشمنان اهل بيت علیهمالسلام بود و نسبت به مقام شامخ امیرالمومنین علیهالسلام دشمني و كينه زيادي داشت.[۷]
وي به خاطر اختلاف با يكي از طالبيين و سوگند دادنش به محراب و قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله، به بيماري برص (پيسي) گرفتار و پاهايش به آن مبتلا شده بود.[۸] سرانجام در 23 ذی القعده سال 256 قمري در 84 سالگي در مكه معظمه، به كام مرگ گرفتار آمد و بسراي مكافات منتقل گرديد.[۹]
1- كشف اليقين (علامه حلي)، ص 470.
2- كشف الظنون (حاجي خليفه)، ج 1، ص 179.
3- ايضاح المكنون (اسماعيل پاشا بغدادي)، ج 2، ص 264.
4- همان، ص 276.
5- همان، ص 314.
6- همان، ص 342.
7- كشف اليقين، ص 470.
8- وقايع الايام (شيخ عباس قمي)، ص 99.
9- كشف اليقين، ص 470؛ وقايع الايام، ص 99.
منبع: پایگاه دانشنامه اسلامی