مسائل متفرقه نذر

سؤال 919 - نذرهائى كه بنام هيئت روضه خوانى حضرت ابو الفضل العباس عليه السلام مىدهند مىشود در تعمير مسجد خرج كرد يا نه.

جواب: اگر صاحبان آنها مصرف خاصى را معين نكرده باشند و اجازه صرف در مطلق خيرات داده باشند جايز است صرف در تعمير مسجد نمايند تا ثواب آن هديه آن جناب باشد.

سؤال 920 - زنى مدت چهار سال است مبتلا به مرض جنون شده بطورى كه عملياتاو بر خلاف عقل است شوهرش قصد دارد يك جفت قاليچه از مال آن زن وقف بر مسجد نمايد به نيت آن كه خداوند شفا به او مرحمت فرمايد آيا شرعا مىتواند يا نه.

جواب: با فرض آن كه مجنونه است نذر خودش صحيح نيست و نذر غيرهم در مال مجنونه صحيح نيست هر چند ولى شرعى باشد.

سؤال 921 - شخصى يك گوسفند ماده را نذر حضرت ابو الفضل العباس عليه السلام كرده آيا نذر مادر شامل بره هاى آن هم مىشود يا نه و در صورت اطلاق آيا نذر آيا نذر حضرت ابى الفضل عليه السلام را مىتواند به سادات بدهد يا نه.

جواب: اگر نذر نتيجه كرده باشد مثل اين كه نذر كند كه گوسفند ملك حضرت ابى الفضل عليه السلام باشد نتاج آن نيز تابع گوسفند است و اگر نذر فعل باشد به اين كه نذر كرده اين گوسفند را در راه حضرت ابى الفضل عليه السلام بدهد در صورتى كه موقع نذر غير از خود گوسفند چيزى ذكر نكرده نتاج خارج است و اگر مصرف نذر مطلق باشد دادن به سادات نيز جايز است.

سؤال 922 - شخصى نذر كرده كه انگشتر طلائى مثلا به زن سيده‌اى بدهد قبل از اداء نذر، آن سيده فوت كرده ولى چند فرزند دارد كه يكى از آنها صغير است و داراى شوهر هم بوده كه پدر بچه‌ها باشد تكليف نذر كننده چيست آيا بايد عين منذوره را به وارث آن زن سيده بدهد يا نه.

جواب: اگر نذر كرده كه مالى را به او بدهد و پيش از اداء، كسى كه براى او نذر كرده فوت نموده باشد وجوب اداء به ورثه او معلوم نيست لكن احوط است و اگر نذر كرده كه چيز معينى مال او باشد اقوى آنست كه به فوت منذور لها به ورثه او منتقل مىشود.

سؤال 923 - شخصى گاوى داشته نذر نموده كه آنچه گوساله از اين گاو به عمل آيد هر چه نر باشد ذبح نمايد و گوشت آن را بين فقراء تقسيم نمايد و ثوابش براى حضرت ابو الفضل العباس عليه السلام و هر چه ماده باشد نگاهدارى نمايد تا زيادشود اكنون مدت چندين سال است كه نذر كننده فوت كرده، دخترى از او باقيمانده و داراى دو دختر صغيره مىباشد كه پدرشان فوت كرده است و وضع مالى آنها خوب نيست و با گرفتن قرض از اشخاص دخترها را اداره مىكند و قدرت نگهدارى گاوهاى مذكور را ندارد اكنون بوسيله شخصى ديگر گاوها نگهدارى مىشود و احتمال خطر گم شدن و مردن دارند در اين صورت اجازه مىفرمائيد گاوهاى مذكور را به فروش برساند و فعلا بهاى آنها را جهت خود، قرض بردارد كه در هر ماه مقدارى از بدهى خودش را بپردازد يا نه.

جواب: در فرض مسأله كه پدر نذر كرده تا زمانى كه زنده بوده عمل به نذر بر او واجب بوده و بعد از فوت گاوها مال وارث مىشود و ادامه عمل او بر وارث واجب نيست بلى گاوهاى نر كه در حال زنده بودن ناذر بر او واجب بوده كه بكشد و به فقراء تقسيم كند اگر نكشته واجب است بعد از موت آنها را بكشند و به فقراء تقسيم نمايند ولى آنچه بعد از موت پدر پيدا شده مال خود وراث است و وارث مىتواند هرگونه تصرف در آن بنمايد.

سؤال 924 - شخصى در زمان حيات خودش نصف يك قطعه باغ انگور و مشجر متصرفى رعيتى خود را نذر نموده كه همه ساله محصول آن را به مصرف روضه خوانى برساند حاليه وارث مىخواهد باغ را بفروشد چونكه عائدى ندارد كه مخارج كار را بدهد و مازادش را به مصرف روضه خوانى برساند لذا ميخواهد قيمت باغ را به مصرف برساند آيا مىتواند بفروشد يا نه.

جواب: در فرض سؤال كه نذر فعل نموده بعد از فوت بر وارث لازم نيست عمل به نذر مگر آن كه وصيت نموده باشد به عمل به نذر مذكور كه در اين صورت لازم است بر طبق وصيت عمل نمايد اگر زائد بر ثلث نباشد و يا در صورتى كه زائد بر ثلث باشد ورثه امضا نموده باشند و با فرض وصيت و لزوم عمل جايز نيست عين را بفروشند بلكه منفعت آن را هر مقدار ممكن است به مصرف روضه خوانى برسانند و چنانچه به هيچ نحو ممكن نيست موضوع وصيت منتفى است و عين متعلق به ورثهاست و مىتوانند براى خود بفروشند.

سؤال 925 - چه مىفرمائيد در باره شخصى كه نذرى كرده ولى نمىداند نذر كرده چه كارى انجام بدهد مثلا نمىداند نذر كرده كه روزه بگيرد يا نماز بخواند و نيز نمىداند نذر كرده در جاى مخصوصى آن عمل را انجام بدهد يا هر جا.

جواب: اگر شك كند كه كدام بوده هر دو را بجا آورد و احتياطا در همان جاى مخصوص انجام دهد و اگر در نذر صيغه شرعى نخوانده ملزم به وفاء نذر نيست.

سؤال 926 - زيد نذر كرده كه همه روزه زيارت عاشورا بخواند آيا اين نذر منصرف مىشود به زيارت عاشورا با صد لعن و صد سلام يا همان متن زيارت عاشورا را بخواند كافى است.

جواب: ظاهر آن است كه كه بالعن و سلام باشد مگر آن كه در نظر ناذر متن بدون صد لعن و سلام باشد.

سؤال 927 - اگر كسى براى مسجدى نذر كرده باشد كه هر گاه پولى داشتم مثلا مسجد را سفيد كنم و قبل از شروع آن شخص شخص ديگرى آمد و مسجد را سفيد كرد آيا مىشود آن پول را به مصرف ديگرى در همان مسجد جهت زيلو و غيره برساند يا خير.

جواب: در فرض مذكور موضوع نذر منتفى شده چيزى بر او واجب نيست و اگر بخواهد تبرعا مبلغى را كه نذر كرده صرف زيلو و جهات ديگر مسجد نمايد مختار و مأجور است.

سؤال 928 - شخصى يك رأس گاو با عوائد آن و به همين ترتيب نتاجش جهت باب الحوائج حضرت عباس (ع) نذر نموده كه در عزادارى او مصرف شود ولى ناذر فوت نموده و متولى هم تعيين ننموده مستدعى است بفرمائيد آيا اين نذر صحيح است يا خير و بر فرض صحت دستور مصرف آن را مرقوم فرمائيد.

جواب: در فرض مسأله چنانچه به نحو نذر نتيجه بوده نتاج هم تابع مادر و صحيح است ولى اگر بنحو نذر فعل بوده انعقاد نذر در نتاج بعد از موت، مورد اشكال است لكن اگر وصيت كرده به عمل به آن، و ربح گاو و نتائج آن در حال موت از ثلث كمتر باشد ورثه بايد به وصيت عمل كنند.

سؤال 929 - نذور مطلقه امام عليه السلام و امام زادگان را مىشود به مطلق فقراء اگر چه مجاور يا زائر نباشند داد يا مخصوص به مجاورين و زائر است.

جواب: در فرض سؤال مىتواند به مصرف روشنائى و فرش و تعمير بقعه امام يا امام زاده و خدام آن و زوار فقير آن برساند.

سؤال 930 - نذر مطلق حضرت ابو الفضل و سيد الشهداء عليهما السلام را در عمران حمام و مسجد مىشود مصرف كرد يا نه.

جواب: بلى جايز است مگر آن كه مقصود ناذر مصرف خاصى باشد.

سؤال 931 - كسى نذر كرده با زن سيده ازدواج كند آيا عمل به اين نذر واجب مىشود يا خير.

جواب: چنانچه زن سيده‌اى حاضر باشد با او ازدواج نمايد عمل به نذر واجب است.

سؤال 932 - شخصى گوسفندى دارد نذر مىكند اگر اين گوسفند دو قلو بزايد يكى از آنها را صدقه بدهد و يا در راه امام حسين (ع) بدهد و گوسفند دو قلو زائيد بعد از آن يكى از آنها تلف شد به تلف سماوى و يا دزد برده است در اين صورت نسبت به اين بره كه باقى است تكليف چيست.

جواب: آن را بايد به مصرف نذر برساند.

سؤال 933 - شخصى نذر كرده كه در روز معينى اطعام كند فعلا روغن گوسفند برايش ممكن نيست با روغن نباتى مىتواند اداء نذر كند يا تأخير بيندازد تا وقتى كه روغن حيوانى برايش ممكن شود.

جواب: اگر قيد روغن گوسفند در نذر نشده مىتواند با روغن نباتى اطعام كند.

سؤال 934 - در زمانهاى بسيار دور يكى از نياكان ما نذر كرده كه خانواده اشنسلا بعد نسل در ماه محرم وصفر لباس نو نپوشند در اين صورت آيا ما هم بايد نسبت به اين موضوع مقيد باشيم يا نه و هم چنين پدرى نذر كرده مثلا به فرزندش لباس سبز بپوشاند در اين صورت بر پسر لازم است كه تا آخر عمر رعايت آن را بنمايد يا نه.

جواب: در فرض مرقوم نذر گذشتگان موجب ثبوت وظيفه و تكليفى بر فرزندان آنها نمىشود و خودشان مختارند و هم در مسأله دوم نذر پدر موجب وجوب پوشيدن لباس سبز بر فرزند نمىشود و او خودش مختار است.

سؤال 935 - اگر زنى نذر كند كه اگر با فلان مرد مثلا ازدواج كند در هر پنجشنبه روزه بگيرد و همان مرد هم نذر كرده كه اگر با همان زن ازدواج كرد در هر پنجشنبه با او نزديكى كند آيا بعد از ازدواج تكليف چيست و آيا تقدم نذر احدهما فائده دارد يا نه.

جواب: در فرض مسأله نذر زوج مقدم است هر چند متأخر واقع شده باشد.

سؤال 936 - شخصى نذر كرده كه مادام العمر نافله شب بخواند و اگر مانعى پيش آمد مانند جنابت چنانچه به اختيار خودش باشد مثلا با عيال هم بستر شود و يا بيدار شود و نخواند سى روز روزه بگيرد و اگر مانع به اختيار خودش نباشد مثلا محتلم شود و يا خواب بماند جز قضاء آن چيزى بر آن شخص نباشد و پس از مدتى فكر كرد كه خواندن نافله شب مستحب و امر زناشوئى هم مستحب است بنابر اين امر زناشوئى انجام داده و نافله شب را ترك كرده و چندين مرتبه اين عمل را انجام داده و در موقع نافله بيدار مىشده و ترك خواندن نافله مىكرده حال اگر قصدش اين باشد كه قبل از نافله عمل زناشوئى انجام بدهد و بعد از غسل نافله بخواند چه صورت دارد و اگر امر زناشوئى را قبلا انجام بدهد و براى غسل و نافله بيدار نشود چه حكمى دارد.

جواب: در فرض سؤال اگر خواندن نافله شب با غسل و يا با تيمم بدل از آن ممكن بوده و نخوانده بايد منذور را انجام بدهد و اگر ممكن نبوده كفاره ندارد و جماعبا زوجه اشكال ندارد و در صورتى كه وقت ضيق است و نمىتواند غسل كند تيمم نمايد و نافله را بخواند.

سؤال 937 - آيا مادر مىتواند نذر فرزندش را به هم بزند و اگر كسى قسم خورده كه دود نكشد و بعدا دود كشيد يك كفاره كافى است يا نه.

جواب: ظاهر اين است كه نهى پدر و مادر از عمل به نذر اثرى ندارد و موجب انحلال نذر نيست بلى اگر پدر و مادر نهى كنند از عمل به منذور مثل اين كه در نذر ترك دود بگويند ترك دود نكن (البته اگر دود كشيدن مضر نباشد) نذر ترك دود منحل مىشود و در مسألة دوم يك كفاره كافى است.

سؤال 938 - چند رأس بره نذر حضرت أبا عبد الله الحسين سلام الله عليه شده كه بعد از اين كه دو ساله شدند در روز عاشورا يا تاسوعا آنها را ذبح نموده و هيئت عزادار آن را اطعام كنند آيا به اين گوسفندان خمس تعلق مىگيرد يا نه.

جواب: اگر صيغه شرعيه خوانده و نذرش نذر نتيجه باشد به اين كه گفته باشد از براى خدا است بر من كه اگر مريضم شفا يافت اين گوسفندها مثلا صدقه براى حضرت أبى عبد الله (ع) باشد و پيش از گذشتن سال بر مالكيت گوسفند مريض شفا يافت خمس ندارد و الا خمس دارد.

سؤال 939 - شخصى براى ترك عادتى مثل عادت به سيگار به اين نحو نذر كرده كه اگر سيگار بكشد در ازاى هر سيگارى سى روز روزه بگيرد البته در حين نذر متوجه نبوده و بعد از نذر متوجه شده كه در صورت تخلف، منذور قابل اتيان نيست زيرا اگر مثلا در روز پنج عدد سيگار كشيد بايد براى هر روزى صد و پنجاه روز روزه بگيرد آيا چنين نذرى منعقد مىگردد يا نه.

جواب: اگر صيغه شرعى خوانده بايد عمل به نذر نمايد تا عاجز شود آن وقت تكليف ساقط است بلى اگر ترك سيگار مضر باشد نذر منعقد نمىشود.