دادن کفاره روزه به یک فقیر
سؤال 314 : آیا می شود در کفاره روزه در اطعام شصت فقیر به یک فقیر به اندازه دو یا سه مرتبه اطعام دهد؟
جواب: کسی که باید برای کفاره یک روز شصت فقیر را اطعام بدهد، نمیتواند یک نفر از آنها را دو مرتبه یا بیشتر سیر کند، یا به هر کدام از آنها بیشتر از یک مدّ طعام بدهد و زیادی را از کفاره حساب کند ولی میتواند فقیر را با عیال ( اگرچه صغیر باشند و در صورتی که از جهت سنّ به حدّی باشند که در مورد آنها اطعام عرفاً صدق کند) سیر نماید یا به ولی صغیر برای آن صغیر یک مدّ بدهد.
فدیۀ مریض و پیر
سؤال 324 : سؤال325: مادربزرگم 65ساله است و روزه هایش را گرفته و کفاره هم داده امسال نتوانسته روزه هایش را بگیرد، میتواند قبل از آمدن رمضان آینده کفاره روزه هایش را بدهد؟ (چرا که میگوید امیدوار نیست سال دیگر زنده باشد)
جواب: اگر بواسطه پیری روزه گرفتن برای او مشقت داشته لذا روزه نگرفته است قبل از رمضان آینده میتواند فدیهای که بر او بواسطۀ نگرفتن روزه واجب شده بپردازد و روزههایی که نگرفته قضا ندارد ولی اگر بواسطۀ مریضی روزه نگرفته چنانچه تا ماه رمضان سال آینده این مریضی استمرار پیدا کند و نتواند قضای روزهها را بگیرد قضا ندارد و باید برای هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد و در این فرض در صورتی که بداند که نمیتواند تا رمضان آینده قضای روزه ها را بگیرد پرداخت قبل از ماه رمضان سال آینده بنابر احتیاط واجب کافی نیست و در صورتی که شک داشته باشد تا رمضان آینده میتواند قضای روزه ها را بگیرد، بنابر فتوی پرداخت کافی نیست بنابر این ذمۀ ایشان از این تکلیف فارغ نمیگردد.
فدیه تأخیر
سؤال 325 : حکم کسی که قضای روزه ماه مبارک رمضان را تا سال بعد تأخیر بیاندازد چیست؟
جواب: اگر میتوانسته قضای روزه ماه رمضان را بجا آورد ولی عمداً یک سال یا چند سال آن را تأخیر بیاندازد، باید قضای آن را بگیرد و از جهت تأخیر در سال اول برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد، و در صورتی که قصد گرفتن قضای روزه را داشته ولی عذری برای او پیش آمده و نتوانسته قضای آن را بجا آورد، باید قضای آن روزها را بگیرد و بنابر احتیاط واجب برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد، و امّا از جهت تأخیر سال های بعدی چیزی بر او واجب نیست.
دادن فدیه روزه نگرفتن چند روز، به یک فقیر
سؤال 326 : آیا کسی که در اثر مرض روزه های ماه مبارک را نگرفته می تواند فدیه و کفاره آن را به یک فقیر بدهد؟
جواب: کسی که باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد میتواند کفاره چند روز را به یک فقیر بدهد.
مفطر بودن سيگار کشيدن
سؤال 411 : آيا سيگار روزه را باطل ميکند يا خير (براي کسي که 25سال به سيگار اعتياد دارد)
جواب: بنابراحتياط واجب روزه را باطل مي کند ولي اگر کسي اين کار را انجام داد واجب است در بقيه روز از مفطرات (چيزهايي که روزه را باطل مي کند) پرهيز کند و قضاء و کفاره بنابر احتياط بر او واجب مي گردد. (استفتاء/14183) (منهاج 2/قبل از م 985 و م 1006) (رساله/م 1589)
کفاره روزه ماه مبارک
سؤال 413 : کفاره خوردن عمدی روزه ماه مبارک رمضان چیست؟
جواب: کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان این است که یک بنده آزاد کند، یا دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر کند، یا به هر کدام یک مدّ (که تقریباً ده سیر است) طعام، یعنی گندم یا آرد یا نان یا خرما و مانند اینها بدهد، و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد بنابر احتیاط واجب بین تصدق به هر اندازه که میتواند و استغفار جمع نماید، و اگر امکان تصدق نبود استغفار کند، اگرچه یک مرتبه بکوید «استغفرالله» و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند کفاره بدهد.
کفاره قضای روزه ماه مبارک
سؤال 414 : اگر کسی قضای روزه ماه مبارک را گرفته ولی در طول روز عمداً کاری انجام داده که روزه باطل می شود آیا کفاره ای بر عهده اوست و کفاره آن در این صورت چقدر است؟
جواب:در قضای روزه ماه مبارک رمضان میتواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید ولی اگر وقت قضا تنگ باشد (بنابر احتیاط واجب) نمیتواند روز ه را باطل نماید. و اما اگر بعد از ظهر عمداً کاری را که روزه را باطل میکند انجام دهد، باید به ده فقیر هرکدام یک مدّ طعام بدهد و اگر نمیتواند باید سه روز روزه بگیرد و احوط آن است که پی در پی باشد.
کفاره افطار به حرام
سؤال 415 : من در ماه رمضان 3 سال پيش 2روز از روزهام را به صورت حرام باطل نمودم و هنوز روزه قضايي نگرفتهام چه کنم؟
جواب: واجب است قضاء روزه های باطل شده را بگيريد كفاره هم بر شما واجب است كه بنابر احتياط واجب كفاره جمع بر عهده شماست كه در اين احتياط واجب میتوانيد به أعلم بعدی رجوع كنيد اگر أعلم بعدی كفاره جمع را برای عمل حرام شما واجب نميداند میتوانيد برای هر روز كه روزه تان را باطل نموديد غذا دادن به شصت فقير را به عنوان كفاره انتخاب نمائيد كه در اين صورت شصت روز روزه بر شما واجب نيست و نيز در صورت تاخير قضاء روزه از سالی كه فوت شده كفاره تأخير يعنی برای هر روز يک مدّ طعام واجب است. (استفتاء/10574) (منهاج 2/م 1009)
باطل کردن روزه به کار حرام (کفاره جمع)
سؤال 416 : اگر روزه دار روزه خود را با کار حرامی باطل کند کفاره آن چیست؟
جواب: اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند (چه آن چیز اصلاً حرام باشد مثل شراب و زنا، یا به جهتی حرام شده باشد مثل نزدیکی کردن با عیال خود در حال حیض) بنابر احتیاط، کفاره جمع بر او واجب میشود، یعنی باید یک بنده آزاد کند و دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر کند، یا به هرکدام آنها یک مدّ طعام بدهد، و چنانچه هر سه برایش ممکن نباشد، هر کدام آنها که ممکن باشد واجب است انجام دهد، و بنابر احتیاط واجب استغفار هم بنماید.
مصرف کفارۀ غیر عمد
سؤال 1417 : آیا میتوان مبلغ کفاره غیر عمد را به موسسات خیریه پرداخت نمود یا خیر؟
جواب: مصرف کفارۀ غیر عمد، فقیر مؤمن است و باید احراز شود که طعام به دست او میرسد.
جنب شدن بدون قصد در روزۀ ماه رمضان در اثر ملاعبه
سؤال 1419 : ماحكم من نام مع زوجته فی رمضان واجنب بدون الادخال ای مجرد ملاعبه وملاطفه مع زوجته وهو لا يعرف انّ عمله هذا يودی إلى اجنابه ولو كان يعلم لابتعد عنها؟
جواب: اذا لم یکن قاصداً لخروج المنی و لم یکن من عادته خروجه لکن سبقه المنی و خرج فان کان یحتمل خروجه احتمالاً معتداً به حینئذ فیجب علیه القضاء دون الکفارة و اذا کان مطئمناً بعدم الخروج لکنّه خرج اتفاقاً فلا یجب علیه القضاء فضلاً عن الکفارة.
وزه زن حامله
سؤال 1423 : تکلیف زنی که زاییدن او نزدیک است و روزه برای حمل او یا برای خودش ضرر دارد چیست؟
جواب: در فرض مذکور روزه او صحیح نیست و بعداً باید روزه خود را قضا بنماید،و در موردی که روزه برای حمل او ضرر داشته باشد علاوه بر قضاء باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد، و احتیاط مستحب این است که در صورتی هم که روزه برای خودش ضرر دارد، یک مدّ طعام به فقیر بدهد
روزه زنی که بچه شیر می دهد
سؤال 1424 : آیا زنی که بچه شیر می دهد می تواند روزه بگیرد؟
جواب: اگر شیر او کم باشد و روزه برای بچه یا برای خودش ضرر داشته باشد جایز نیست روزه بگیرد بلکه باید بعداً قضای آن را بجا آورد، و این حکم در صورتی است که شیر خوردن این بچه از راه دیگری میسر نباشد، و اگر میسر باشد واجب است آن زن روزه بگیرد، و در صورتی که روزه برای بچه اش ضرر داشته باشد علاوه بر قضاء باید فدیه هم بپردازد، یعنی برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد، و احتیاط مستحب این است که درصورتی هم که روزه برای خودش ضرر داشته باشد، برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بدهد.