کفاره روزه

جنس كفّاره

سؤال1441. آيا در كفّاره مى‌توان به جاى آرد يا نان و گندم، مواد خوراكى ديگر يا پول آن را به فقير داد؟

جواب:  در اقسام طعام فرق نمى‌كند؛ ولى دادن پول كافى نيست، مگر اينكه با اطمينان او را در خريد طعام وكيل كند.

دادن كفاره سيّد به غير سيّد

سؤال1442. آيا غير سيّد مى‌تواند كفّاره روزه‌اش را به سيّد بدهد؟

جواب:  جايز است، ولى خلاف احتياط است.

مسافرت بين كفّاره روزه

سؤال1443. كسى بايد ٣١ روز روزه كفّاره بگيرد. پس از شروع به روزه گرفتن ـ مثلاً پس از ١۵ روز روزه گرفتن ـ يک مسافرت برايش پيش مى‌آيد. در اين صورت ١۵ روز گرفته شده چه حكمى دارد؟

جواب:  اگر سفر اضطرارى باشد و يا با غفلت از روزه تا ظهر شرعى اختياراً سفر كند، سفر او قطع كننده پى‌درپى بودن روزه‌ها نيست و با رفع اضطرار و غفلت ادامه مى‌دهد.

دادن كفاره يک روز به يک نفر

سؤال1444. فردى حدود ١٠ سال كفاره بدهكار است، آيا مى‌تواند كفاره هر روز از روزه كه بايد به شصت فقير بدهد را به يک فقير بدهد يا بايد بين شصت نفر جدا جدا كفاره را تقسيم نمايد؟

جواب:  نمى‌تواند كفاره هر روز را به يک فقير بدهد؛ بلكه مى‌تواند كفاره شصت روز خود را نيّت نموده و به شصت فقير بدهد كه هر چند با صورت اوّل در نتيجه تفاوتى نكرده و به همان ميزان كفاره به يک فقير داده است، لكن فقط در صورت دوم بريئ‌الذمّه مى‌شود.

گران شدن قيمت كفاره

سؤال1445. اگر كسى چند سال پيش به قيمت روز، پول كفّاره روزه را به‌واسطه داده باشد و گيرنده، آن را به مستحقّ نداده تا قيمت گندم افزايش پيدا كرده است. الآن كه مى‌خواهد آن را بدهد، آيا افزايش قيمت را بايد روى آن بگذارد يا خير؟ و آيا اگر در فرض سؤال خود گيرنده مستحقّ بوده، ولى به‌عنوانِ تصرّف، نگرفته است بلكه از طرف دهنده، وكيل در خريد نان شده بوده چطور؟

جواب:  دادن پول، بابت كفّاره محسوب نمى‌شود و وكيل بايد اجناس را تهيّه كند و كفّاره بدهد و يا پول را به فقير بدهد و او را وكيل كند كه آن را تهيه نمايد و در صورت استحقاق، خود او مى‌تواند بابت كفّاره از طرف صاحبش براى خود تملّک كند و در فرض سؤال اگر وكيل كوتاهى كرده، ضامن است.

عدم درآمد جهت پرداخت كفاره

سؤال1446. شخصى در حال حاضر درآمدى ندارد كه كفاره خود را بپردازد، وظيفه‌اش چيست؟

جواب:  هر وقت توانايى پيدا كرد، بايد بپردازد و يا به جاى كفاره مالى روزه اختيار كند و يا بدل‌هاى آنها كه به استغفار منتهى مى‌شود.

پرداخت كفاره به فرزند واجب‌النّفقه در صورت فقر

سؤال1447. شخصى فرزند واجب‌النّفقه‌اى دارد و از جهت فقر نمى‌تواند بر او انفاق كند، آيا مى‌تواند كفاره‌اش را به او بدهد؟

جواب:  از باب كفاره، به‌جهت انفاق نمى‌تواند به او بدهد و البته چون وجوب اداى كفاره فوريّت ندارد و انفاق به فرزند فورى است، بايد بر او انفاق كند و بعداً كفّاره را بدهد؛ و اگر خواست كفاره را به او بدهد، با فقير دست گردان كند و به فرزند بدهد.

پرداخت كفاره به كسى كه شهريه مى‌گيرد

سؤال1448. آيا طلاّبى كه با شهريه يا كمک پدر تأمين مى‌شوند، فقير شرعى محسوب مى‌شوند و مخلّ كفارات مى‌باشند؟

جواب:  اگر با شهريه تأمين مى‌شوند، پس با حقوق فقرا اداره مى‌شوند، هر چند همراه با كمک پدر باشد، اما اگر فقط با كمک پدر اداره مى‌شوند، محل احتياط است كه فقير باشند.

پرداخت كفّاره فرزند

سؤال1449. پرداخت كفّاره روزه‌هاى فرزندى كه بيشتر معاشش را پدر تأمين مى‌كند بر خود او واجب مى‌شود يا بر پدر او واجب است؟

جواب:  كفّاره بر خود فرزند است.

روزه استيجارى با روزه كفاره

سؤال1452. اگر كسى روزه كفّاره بر عهده اوست، آيا مى‌تواند روزه استيجارى بگيرد؟

جواب:  بله، مى‌تواند.

زنى كه در ايام عادت افطار كرده و...

سؤال1456. زنى در ايام عادت، طبق معمول روزه‌اش را افطار مى‌كند، ولى بعداً متوجه مى‌شود در آن وقت يائسه بوده است. آيا روزه‌اش صحيح است يا قضا و كفاره دارد؟

جواب:  بايد آن روزه را قضا نمايد، ولى كفّاره ندارد.

افطار عمدى در روزه كفاره

سؤال1457. آيا افطار عمدى پس از زوال، در روزه كفاره‌اى، كفاره دارد؟

جواب:  چه در آن ٣١ روز متوالى باشد يا در بقيه‌اش كفاره ندارد.

فردى كه قدرت گرفتن ٣١ روزه پياپى را ندارد

سؤال1460. فردى در كفّاره روزه، قدرت روزه گرفتن ٣١ روز پياپى را ندارد. وظيفه وى در اين‌باره چيست؟ ضمناً آيا وى مى‌تواند روزه مستحبى بگيرد يا نذر روزه كند؟

جواب:  بايد صدقه به ۶٠ مسكين را اختيار كند و اگر روزه مستحبى بگيرد يا نذر روزه كند و روزه بگيرد، اشكالى ندارد.

وقوع يكى از روزه‌هاى كفّاره در حال جنابت

سؤال1461. فردى ٢۶ روز پياپى روزه كفّاره گرفته و در روز بيست‌وهفتم، پس از اذان صبح مى‌فهمد كه در حالت جنابت و احتلام داخل صبح شده است. حكم قضيه چيست؟

جواب:  احتياط در بطلان روزه آن روز است. ولى چون به‌واسطه عذر بوده، تتابع و پى‌درپى بودن ٣١ روز به هم نمى‌خورد.

روزه‌خوارى در اوايل بلوغ

سؤال1462. فردى در زمان كودكى و اوايل بلوغ، روزه خورده است، اكنون كه بزرگ شده، نمى‌داند جاهل قاصر بوده تا كفاره واجب نباشد يا مقصّر بوده تا كفاره واجب باشد. وظيفه چيست؟

جواب:  با شک در موضوع، كفّاره واجب نمى‌شود.

روزه نگرفتن عمدى در ماه رمضان

سؤال1464. شخصى روزه ماه رمضان را عمداً نگرفت، آيا علاوه بر قضاى روزه و يكى از كفّارات ثلاث، بايد براى هر روزى يک مدّ طعام نيز بدهد؟

جواب:  غير از قضا و كفّاره روزه، ديگر چيزى لازم نيست، مگر اينكه در آن سال قضايش را نگيرد.

ناتوانى از شصت روز روزه

سؤال1465. آيا در كفّاره جمع نيز مانند كفّاره مخيّره يا مرتّبه، با عجز از شصت روز روزه، منتقل به هجده روز روزه مى‌شود؟

جواب:  آرى، بلكه اولويت هم دارد.

روزه نگرفتن به تصوّر عيد

سؤال1467. كسى كه در شب آخر ماه رمضان به اميد اينكه فردا عيد مى‌شود غسل جنابت نكرد و در روز به خيال اينكه روزه‌اش باطل شده افطار كرد، آيا كفاره بر او واجب است؟

جواب:  قضا و كفاره عمدى دارد.

روزه نگرفتن به مدت طولانى

سؤال1468. مدت ١٣ سال روزه نگرفته‌ام، كفاره آن چقدر است و اگر قدرت پرداخت آن را نداشتم، تكليف چيست؟

جواب:  اگر عمدا نگرفتيد، قضا و كفاره عمدى و كفاره تأخير دارد در وقت تمكن؛ هر چند به تدريج تا آخر عمر بايد بگيرد و با عدم تمكّن، بدليّت ١٨ روزه روزه عوض دو ماه روزه و نيز تصدّق (صدقه) به مقدار ممكن بدل ۶٠ اطعام ثابت است و پس از اينها بدليّت استغفار است.

كفاره تأخير زن

سؤال1470. كفاره تأخير قضاى روزه زن، بر مرد است يا بر زن؟ و اگر بر خود زن است و زن درآمدى نداشته باشد، وظيفه او چيست؟

جواب:  بر خود زن واجب است كه در وقت تمكن و قدرت بايد بپردازد.

مجبور كردن افراد براى افطار

سؤال1471. اگر شخصى را به خوردن روزه مجبور نمايند، آيا كفاره روزه بر او واجب است؟

جواب:  خير، كفاره ندارد.

جهل به بطلان روزه

سؤال1473. كسى كه كارى انجام داده كه نمى‌دانسته روزه را باطل مى‌كند، روزه او چه حكمى دارد؟

جواب:  قضا دارد و اگر جاهل مقصر بوده، كفاره هم دارد.

افطار قبل از مسافرت

سؤال1474. شخصى در ماه رمضان، قبل از ظهر قصد مسافرت داشته؛ لذا قبل از حركت افطار كرده (صبحانه خورده)، تكليف اين شخص در مورد قضا و كفاره چيست؟

جواب:  قضا و كفاره دارد.