سؤال١٠٣٧:-دست زدن و كف زدن در مجالس سخنرانى و جشن ائمه عليهم السلام چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ دست زدن داخل عنوان لهو است، و با مجالس اهل بيت عليهم السلام مناسبت ندارد، و مناسب با اين مجالس صلوات و مثل آن است، و الله العالم.
سؤال١٠٣٨:نوارهاى موسيقى، غنا و دايره زدن در جشنها چه حكمى دارد؟ آيا دايرۀ سيمدار با غير آن فرقى دارند؟
جواب:باسمه تعالى؛ غنا در مجالس عروسى مانعى ندارد، ولى موسيقى لهوى با استعمال آلات آن، و گوش دادن به آن مطلقاً جايز نيست، و فرقى بين مجالس عروسى و غير آن نيست؛ و دايره را اگر به صورتى تغيير دهند كه ديگر از آلات موسيقى حساب نشود، زدن آن مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال١٠٣٩:آيا نوارهاى موسيقى و آواز خوانندههايى كه شاد هستند، ولى داراى طرب نيستند، حرام است؟
جواب:باسمه تعالى؛ گوش دادن به غنا و موسيقى لهوى حرام است، هرچند در انسان تأثير نكند، و الله العالم.
سؤال١٠۴٠:مرز بين موسيقى حلال و حرام را مشخص فرماييد؟
جواب:باسمه تعالى؛ موسيقى لهوى حرام است، و الله لعالم.
سؤال١٠۴١:گوش كردن به نوارهاى موسيقى ( ترانه) و آهنگهاى صدا و سيما، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ غنا (آوازهخوانى مناسب با مجالس خوشگذرانى كه با مضمون باطل باشد) و گوش دادن به آن حرام است؛ بلكه بنابر احتياط، بايد از مطلق خواندنى كه با ترجيع صوت( گرداندن صدا در حلق) است، و لو مضمون آن باطل نباشد، اجتناب كرد؛ و موسيقى لهوى ( نواختن آلات مخصوصه كه مناسب با مجالس خوشگذرانى باشد) و گوش دادن به آن جايز نيست؛ و موسيقى غير لهوى مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال١٠۴٢: زن براى زنان و مرد براى مردان برقصد، چگونه است؟
جواب:باسمه تعالى؛ رقص زن براى شوهرش و رقص زن براى زنان در مجالس عروسى و مثل آن-در صورتى كه اختلاط با مردان نبوده و در معرض نگاه مرد حتى پسر مميز نباشد، و مشتمل بر حرام ديگرى، مثل موسيقى و غيره هم نباشد- مانعى ندارد؛ و رقص در غير اين دو مورد ( رقص زن براى شوهرش و رقص زن براى زنان با قيودى كه ذكر شد) از مصاديق لهو است، و سزاوار است كه مؤمن از لهو اجتناب كند، و الله العالم.
سؤال١٠۴٣: نظر شريف شما در زمينۀ آهنگهاى صدا و سيما و مطلق آن، از آهنگهاى ايرانى اصيل و جز آن، چيست؟
جواب:باسمه تعالى؛ موسيقى اگر لهوى نباشد، گوش دادن به آن مانعى ندارد؛ و نواختن موسيقى لهوى و گوش دادن به آن جايز نيست؛ و فرقى بين انواع آن از ايرانى و غير نيست، و الله العالم.
سؤال١٠۴۴: موسيقى لهوى چه نوع موسيقى است؟
جواب:باسمه تعالى؛ موسيقى است كه مناسب مجالس خوشگذرانى است، و الله العالم.
سؤال١٠۴۵: حضور در مجالس جشن خانمها كه عروس و داماد در آن هستند، و آهنگهاى لهوى دارند، براى مردان چطور است؟
جواب:باسمه تعالى؛ رفتن به مجالسى كه اگر انسان به آنجا برود، مجبور به ارتكاب معصيت مىشود، جايز نيست، و الله العالم.
سؤال١٠۴۶: -غنا و موسيقى آيا مطلقاً حرام است يا تفصيلى دارند؟
جواب:باسمه تعالى؛ آوازخوانى مناسب مجالس خوشگذرانى يا مشتمل بر ترجيع همراه با مضامين باطله و مضلّه، جايز نيست؛ و در مشتمل بر ترجيع، و لو آنكه همراه با مضامين فاسده نباشد، احتياط ترك نشود؛ و نواختن موسيقى كه استعمال آلات لهو مناسب مجالس خوشگذرانى باشد، حرام است، و نيز استماع آن جايز نيست، و الله العالم.
سؤال١٠۴٧: موسيقى مطرب يعنى چه؟
جواب:باسمه تعالى؛ زدن با آلات لهو كه مناسب مجالس خوشگذرانى و اهل فسوق باشد، حرام است، و الله العالم.
سؤال١٠۴٨: غنا از نظر فقه و شرع چه معنى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ غنا، خوانندگى و آوازهخوانى لهوى است كه خوانندگى و گوش دادنش حرام است، و الله العالم.
سؤال١٠۴٩: شنيدن صداى زن نامحرم با آهنگ چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ چنانچه موسيقى لهوى باشد، گوش دادن جايز نيست، مرد باشد نوازندۀ موسيقى يا زن؛ و خواندن زن اگر غنا نباشد، گوش دادن به آن فى نفسه مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال١٠۵٠: آيا موسيقى مطلقاً حرام است، يا فقط موسيقى مطرب؟ و در صورتى كه موسيقى مطرب حرام باشد، معيار تشخيص آن شخصى است يا عرفى ( نوعيّه) ؟ و شنيدن صداهاى مشكوك چه صورت دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ موسيقى لهوى حرام است و اجتناب از شبه مصداقيۀ آن واجب نيست؛ و ملاك در تشخيص موسيقى لهوى، نظر عرف است، و الله العالم.
سؤال١٠۵١: دست زدن و دايره زدن در مجالس عروسى و غير آن چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ دست زدن فى نفسه مانعى ندارد، و دايره زدن جايز نيست، چه در مجالسى عروسى باشد يا در غير آن، و الله العالم.
سؤال١٠۵٢: - استماع چه نوع موسيقىهايى حرام مىباشد؟ هكذا شنيدن موسيقىهايى كه از صدا و سيما پخش مىشود چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ استماع موسيقى لهوى كه مناسب مجالس اهل فسوق و خوشگذرانى است جايز نيست، و الله العالم.
سؤال١٠۵٣: در مجالس مخصوص عروسى، رقص و خواندن ترانه براى زنها جايز است؟
جواب:باسمه تعالى؛ در فرض سؤال اگر حرام ديگرى مانند زدن به آلات لهو نباشد و در مجلس فقط زنها باشند مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال١٠۵۴: دايره زدن و كف زدن در مجالس جشن (زنانه) چه حكمى دارند؟ و همچنين رقص زنان در مجالس زنانه؟
جواب:باسمه تعالى؛ استعمال آلات لهو به نحو لهوى جايز نيست، و لو در مجالس زنانه و در عروسىها؛ و رقص زن براى زنان در مجالس عروسى و مثل آن، چنانچه در معرض نگاه مرد نبوده و مشتمل بر حرام ديگرى مثل موسيقى لهوى و غير آن نباشد، مانعى ندارد؛ و كف زدن در مجالس مذكور در سؤال في نفسه مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال١٠۵۵: نظر شما در بارۀ غنا و موسيقىهايى كه از راديو تلويزيون ايران پخش مىگردد و همچنين در بارۀ فيلمهاى خارجى و ايرانى چيست؟ و غنا به چه چيزى گفته مىشود؟
جواب:باسمه تعالى؛ غنا، آوازخوانى لهوى است، و غناى لهوى و موسيقى لهوى خواندن، نواختن و گوش دادن به آن حرام است؛ و نگاه كردن به فيلمهاى ايرانى و يا خارجى اگر مفسدهاى بر آن مترتب نشود فى حد نفسه اشكال ندارد، و الله العالم.
سؤال١٠۵۶: حكم كاروانهايى كه با بوق و دست زدن، عروس را به خيابانها مىبرند، چيست؟
جواب:باسمه تعالى؛ حكم دست زدن بيان شد؛ و بوق زدن، چنانچه مزاحمتى با مردم و استراحت آنان نداشته و مخالف مقررات نباشد، مانعى ندارد، و الله العالم
سؤال١٠۵٧: - خواهشمند است حكم كف زدن و رقص زن و آوازخوانى را بيان نماييد؟
جواب:باسمه تعالى؛ رقص زن براى شوهر، و رقص زن براى زنان در مجالس عروسى و مثل آن، مانعى ندارد، و در غير آن لهو است؛ و كف زدن فى نفسه لهو است، و براى مؤمن سزاوار نيست كه مرتكب لهو شود؛ و غنا- آوازهخوانى مناسب با مجالس خوشگذرانى كه مشتمل بر مضمون باطل باشد- حرام است، بلكه احتياط واجب آن است كه از هر خواندنى كه با ترجيع صوت ( گرداندن صدا در حلق) همراه است، و لو در مضمون باطل نباشد، اجتناب كنند؛ و غنا در مجالس عروسى مانعى ندارد؛ و استعمال آلات موسيقى- كه دف از آنها است- جايز نيست، حتى در مجالس عروسى و مثل آن، و الله العالم.
سؤال١٠۵٨: آيا شنيدن آواز و سرود زن نامحرم، و خواندن سرود همراه مردان، جايز است؟
جواب:باسمه تعالى؛ صداى زن از عورت نيست، و گوش دادن به آن- اگر غنا نباشد- فى نفسه مانعى ندارد؛ ولى التذاذ جنسى از زن ( غير از همسر) به هر نحوى كه باشد جايز نيست؛ و اگر اين نحو سرود خواندن موجب فساد در جوانان شود، جايز نيست؛ و حكم غنا قبلاً بيان شده، و الله العالم.
سؤال١٠۵٩: ملاك تشخيص موسيقى حرام چيست؟ و آيا گوش دادن به موسيقىهايى كه از صدا و سيما پخش مىشود و نيز موسيقىهايى كه تحت عنوان نوارهاى مجاز در بازار يافت مىشود جايز است؟ لطفاً قيد بفرماييد كه ملاك حرمت يك امر شخصى است يا نوعى و در صورتى كه ملاك عرفى است، مراد عرف فقهاست يا عرف عامّۀ مردم؟
جواب:باسمه تعالى؛ گوش دادن به موسيقى لهوى- يعنى آهنگهاى مناسب مجالس خوشگذرانى و عياشى- حرام است، و تشخيص لهويّت به نظر عرف عام است، و الله العالم.
سؤال١٠۶٠: آيا ترانه خواندن و رقصيدن در تنهايى و يا زن و شوهر براى هم اشكال دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ غنا حرام است، چه غناى زن براى شوهرش باشد يا غير آن، چه كسى باشد يا نباشد؛ و رقص شخص در صورتى كه تنها باشد و كسى ديگر نباشد، از مصاديق لهو است، و سزاوار است كه مؤمن از لهو اجتناب كند، و رقص زن براى شوهرش مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال١٠۶١: رقصيدن در فقه به چه معناست؟
جواب:باسمه تعالى؛ رقص به همان معنايى كه پيش اهل عرف متعارف است، به كار برده مىشود؛ و شرعاً داخل لهو است، و الله العالم.
سؤال١٠۶٢: آيا حكم رقص سنتى با رقصهاى نوين و غربى متفاوت است؟
جواب:باسمه تعالى؛ از جهت رقص فرقى ندارد، و الله العالم.
سؤال١٠۶٣: آيا استفاده از بعضى آلات موسيقى حرمت مطلق دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ خريدوفروش و تهيه و ساخت آلاتى كه در خصوص موسيقى لهوى استعمال مىشود، حرام است؛ و پولى كه در مقابل ساخت يا فروش آن گرفته شود، حرام است، و الله العالم.
سؤال١٠۶۴: استفاده از موسيقى مناسب در ايام عزا، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال١٠۶۵: نواختن آهنگهاى مطرب در عزا و شادى، چه صورت دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ نواختن و استماع آهنگهاى لهوى مناسب مجالس اهل فسوق، چه در شادى و چه عزا، حرام است، و الله العالم.
سؤال١٠۶۶: نگاه كردن به فيلمهاى سكسى از طريق ويدئو يا تلويزيونهاى بيگانگان و به هر طريق ديگر، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ نشان دادن و نگاه كردن به فيلمهاى مذكور و هر چيزى كه موجب فساد و ترويج فحشا در جوانان و غير آنان بشود، جايز نيست؛ و اجبارى كه رافع تكليف باشد، در اين موارد تحقق پيدا نمىكند، و الله العالم.
سؤال١٠۶٧: رقصيدن محارم نزد همديگر، و رقصيدن مرد براى زنش يا برعكس، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ رقص زن براى مردان چه محرم باشند يا غير محرم جايز نيست، و رقص زن براى شوهر مانعى ندارد؛ و رقص مرد از مصاديق لهو است و سزاوار است مؤمن از آن اجتناب كند، و الله العالم.
سؤال١٠۶٨: دليل حرمت موسيقى چيست و آيا روزه را باطل مىكند؟
جواب:باسمه تعالى؛ موسيقى- نواختن با آلات مخصوصه كه مناسب با مجالس خوشگذرانى باشد- و گوش دادن به آن جايز نيست؛ ولى روزه را باطل نمىكند. و مقام، مجال تفصيل بيش از اين را ندارد، و الله العالم.
سؤال١٠۶٩: خواندن يا گوش دادن ترانه از خواننده يا نوار، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ خواندن به نحو غنا و استماع آن حرام است چه بصورت مستقيم باشد يا از روى نوار، و الله العالم.
سؤال١٠٧٠: استعمال آلات موسيقى چون تنبك، ساز نى و. . . چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ استعمال آلات لهو به وجه لهوى حرام است، و الله العالم.
سؤال١٠٧١: آيا سكوت در برابر مجلس لهو كه در آن موسيقى مىنوازند، جايز است يا بايد آن را ترك كرد؟
جواب:باسمه تعالى؛ در صورت تمكّن، نهى از منكر لازم است؛ و اگر تمكن ندارد كه نهى از منكر كند، لا اقل خودش مرتكب عمل حرام مثل استماع غنا و موسيقى لهوى نشود، و الله العالم.
سؤال١٠٧٢: اگر موسيقى حالت لهوى نداشته باشد، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ موسيقى اگر لهوى نباشد، مانعى ندارد؛ و ميزان در لهوى بودن آن است كه به حسب نظر عرف مناسب با مجالس خوشگذرانى بوده باشد، و الله العالم.
سؤال١٠٧٣: موسيقى در فقه به چه معنا است؟
جواب:باسمه تعالى؛ نواختن آلات مخصوصه به نحو مناسب با مجالس خوشگذرانى كه پيش اهل فسق و فجور مرسوم است، حرام است، و الله العالم.
سؤال١٠٧۴: اگر شخصى در ماشين يا منزلى قرار گرفته كه موسيقى و غنا هست، وظيفهاش چيست؟
جواب:باسمه تعالى؛ در فرض مذكور نبايد گوش بدهد؛ و اگر سكوت وى، امضاى عمل آنها محسوب مىشود بايد اظهار كند، و الله العالم.
سؤال١٠٧۵: گوش فرا دادن به آواز زن اگر باعث تحريك نشود، چگونه است؟
جواب:باسمه تعالى؛ در صورتى كه غنا نباشد، در فرض سؤال مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال١٠٧۶: گوش دادن به دكلمۀ زن كه از راديو يا نوار پخش مىگردد، چگونه است؟
جواب:باسمه تعالى؛ در صورتى كه موجب تحريك مردان بر التذاذ جنسى نباشد، مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال١٠٧٧: اگر كسى هيچ آهنگى براى او ايجاد تحريك نكند، گوش فرا دادن به آنها، چگونه است؟
جواب:باسمه تعالى؛ چنانچه بر آواز يا آهنگى در متعارف مردم غنا و موسيقى لهوى صدق كند، استماع آن حرام است، و الله العالم.
سؤال١٠٧٨: آموزش، استماع و نواختن موسيقى، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ موسيقى لهوى استماع، آموزش، و استعمال آن جايز نيست، و الله العالم.
سؤال١٠٧٩: خريد، فروش، آموزش، ساختن و شنيدن نى، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ نى از آلات طرب است و موارد مذكوره اشكال دارد، و الله العالم.
سؤال١٠٨٠: لهو يعنى چه؟
جواب:باسمه تعالى؛ سرگرمى و خوشگذرانى است كه غالباً انسان را از ياد خدا و آخرت غافل مىسازد، و الله العالم.
سؤال١٠٨١: نگاه كردن به فيلمهاى تلويزيونى يا سينمايى كه شئونات اسلامى در آن رعايت نشود، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ از نگاه كردن به فيلمهاى مفسد بايد اجتناب نمود، و الله العالم.
سؤال١٠٨٢: با توجه به اينكه هيچ نوع موسيقى نداريم كه با يكى از آلات و ادوات لهو نواخته نشود، مگر صدايى كه از بوق و شيپور خارج مىشود، بفرماييد موسيقى غير لهوى چيست؟
جواب:باسمه تعالى؛ موسيقى كه با آلات لهو نواخته مىشود، چنانچه به نحوى باشد كه متناسب با مجالس لهو و عياشى و خوشگذرانى است و انسان را از ياد خدا غافل مىكند، حرام است و استماع آن جايز نيست، و الله العالم.
سؤال١٠٨٣: آيا شنيدن موسيقى كه موجب طرب است براى زن و شوهر جايز است؟
جواب:باسمه تعالى؛ زوجين و غير آن دو، در حكم با هم فرقى ندارند، و الله العالم.
سؤال١٠٨۴: آيا انسان مىتواند آهنگهاى مشكوك يا آهنگهايى كه انسان را غمناك مىنمايد، بشنود؟
جواب:باسمه تعالى؛ اگر تشخيص دهد كه نواختن با آلات لهو يا آواز به نحو مناسب مجالس خوشگذرانى و اهل فسوق است و مشتمل بر مضامين باطله است، چه غمناك و چه فرحانگيز، و همچنين آواز با ترجيع ( چهچهه) جايز نيست؛ و در مشكوك سزاوار است احتياط شود، و الله العالم.