احکام قسم خوردن

١ – کسی که چند بار بر خلاف قسم عمل کرده

سوال1- بنده 6 بار بر خلاف قسمی که بر ترک کاری خورده بودم آن کار را انجام داده ام آیا باید به 60 فقیر هر کدام یک مد طعام بدهم، یا می شود به 10 فقیر هر کدام 6 مد طعام داد؟

سوال2- اگر بشود در کفاره قسم به فقیر نان لواش داد لطفا تعداد نانی که برای یک مد کفایت می کند مشخص بفرمایید؟

جواب: 1ـ شما باید ببینید به چه صورت قسم خورده اید، هرگاه قسم خورده اید که مطلقاً این کار را ترک کنید یک کفاره بیشتر لازم نیست ولی اگر قسم خورده اید که این کار را ترک کنید و اگر مخالفت کردید باز هم ترک کنید در فرض سوال شش کفاره دارد یعنی اطعام شصت مسکین و اگر نمی دانید چگونه بوده همان یک بار کافی است و می توانید به ده فقیر هر کدام شش مد بدهید.

2ـ باید به مقداری باشد که آرد آن حدود یک کیلوگرم باشد.

٢ – انجام ندادن قسم یاد شده

سؤال: حدوداً ۵ ماه پیش قسمی خوردم که عملی انجام ندهم حالا همین مساله ناراحتم می کند، آیا می توانم از آن برگردم؟

جواب: هرگاه کسى با شرایط زیر قسم یاد کند باید به قسم خود عمل نماید و گرنه کفّاره دارد:

1ـ کسى که قسم یاد مى کند باید بالغ و عاقل باشد و اگر درباره مال خود قسم مى خورد باید سفیه نباشد، همچنین حاکم شرع او را از تصرّف در اموالش منع نکرده باشد و از روى قصد و اختیار قسم بخورد، بنابر این قسم خوردن بچّه و دیوانه و کسى که مجبورش کرده اند درست نیست، همچنین اگر در حال عصبانى بودن بدون اراده و قصد قسم بخورد.

2ـ کارى را که براى انجام آن قسم مى خورد باید حرام و مکروه نباشد و کارى را که قسم بر ترک آن مى خورد واجب و مستحب نباشد و اگر براى انجام کار مباحى قسم مى خورد باید ترک آن در نظر مردم بهتر از انجامش نباشد، همچنین اگر قسم براى ترک کار مباحى مى خورد باید انجام آن در نظر مردم بهتر از ترکش نباشد.

 3ـ به یکى از نامهاى خداوند قسم یاد کند خواه نامى باشد که به غیر ذات مقدّس او گفته نمى شود، مانند «خدا» و «اللّه» یا نامى که به غیر او نیز گفته مى شود، ولى از قرائن معلوم است که مقصودش خداست، بلکه اگر به نامهایى قسم یاد کند که بدون قرینه خدا به نظر نمى آید ولى او قصد خدا را کند بنابر احتیاط واجب باید به آن قسم عمل کند.

 4ـ قسم را باید به زبان بیاورد، بنابراین اگر در قلبش بگذراند کافى نیست و در کتابت و نوشتن احتیاط، عمل به آن است، ولى آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد صحیح است.

 5ـ عمل کردن به قسم براى او ممکن باشد و اگر موقعى که قسم مى خورد ممکن باشد ولى بعداً عاجز شود یا مشقّت شدید داشته باشد از همان وقت که چنین شده قسم او به هم مى خورد.