امام خمینی و محاصره اقتصادی

محاصره اقتصادى جمهورى اسلامى توسط آمريكا و بازار مشترك اروپا (1358 ش)

امام خمينى ره مى فرمايند:
من اعتقادم اين است كه اگر ما در محاصره اقتصادى ده سال ، پانزده سال واقع بشويم ، شخصيت خودمان را پيدا كنيم وقتى اين احساس پيدا شد در يك ملتى كه من خودم بايد هر چيز مى خواهم تهيه كنم ، ديگران به من نمى دهند، مغزها به راه مى افتد. اين محاصره اقتصادى را كه خيلى از آن مى ترسند من يك هديه اى مى دانم براى كشور خودمان ...مهم اين است كه ما بفهميم ديگران به ما چيزى نمى دهند.
پس از پيروزى انقلاب اسلامى ايران ، دولت آمريكا به دخالتهاى خود در امور داخلى ايران اسلامى ادامه داد. در آبانماه سال 1358 كه شاه ظاهرا براى درمان به آمريكا رفت ، روابط جمهورى اسلامى ايران با آمريكا بسيار بحرانى شد. تحت اين شرايط ملت ايران ضمن محكوم نمودن اقدامات امريكا به دليل حمايت از رژيم محمد رضا پهلوى خواستار استرداد وى شد، تا به جرم جناياتى كه در حق ايران و ايرانيان شده بود محاكمه شود؛ اما امريكا اين درخواست را رد كرد. به دنبال رد اين خواسته بحق ملت ايران سفارت امريكا در 13 آبان همان كرد. به دنبال رد اين خواسته بحق ملت ايران سفارت امريكا در 13 آبان همان سال (در نوامبر 1979) به تصرف دانشجويان پيرو خط امام در آمد و كليه كاركنان آن كه عوامل و جاسوسان امريكا بودند به گروگان درآمدند. به طورى كه از اعلاميه هاى دانشجويان برمى آمد، هدف از اقدام مزبور اين بود كه اعتراضهاى خود را عليه آمريكا به گوش مردم جهان برسانند. دولت آمريكا نيز متقابلا به اقداماتى نظير تحريك ايادى داخلى وابسته به خود، ايجاد محدوديتهاى شديد براى دانشجويان ايرانى در آمريكا، فشارهاى سياسى از طريق سازمان ملل متحد و محاصره اقتصادى جمهورى اسلامى ايران دست يازيد.
واقعيت آن بود كه جمهورى اسلامى ايران ، منافع آمريكا را كه از مدتها قبل براى به دست آوردن آنها تلاش كرده بود به خطر انداخته بود؛ بنابراين ايران به عنوان يكى از اركان بحث و قابل توجه سياست خارجى ايالات متحده آمريكا و همچنين به پيچيده ترين مشكل روز آن كشور مبدل شده بود، لذا تاكنون (سال 1376) محاصره اقتصادى را نه تنها در ابعاد مختلف ادامه داده بلكه با گذشت زمان در راستاى رسيدن به اهداف پليد سياسى و اقتصادى خود آن را تشديد نيز كرده تا مگر بتواند ايران اسلامى را به ضعف بكشاند.
شيطان بزرگ كه به ايران پس از انقلاب به چشم همان ايران زمان ستمشاهى مى نگريست ، در اول خرداد 1359 به دنبال شكستهاى سياسى و تبليغاتى خويش ، براى رهايى گروگانها، به حربه تحريم اقتصادى توسل جست ؛ اما از همان آغاز، شكست چنين توطئه اى روشن بود.
محاصره اقتصادى ديگر حربه اى نبود كه بتوان از آن محاصره يك سلاح مطمئن استفاده كرد. طرق مختلفى براى شكستن اين محاصره ها وجود داشت .
تضادهاى عمده اى در جهان سرمايه دارى و سوسياليستى بود كه ايران اسلامى مى توانست به راحتى را آن بهره ببرد و اثرات يك تحريم همه جانبه اقتصادى را خنثى كند.گره خوردن منافع امپرياليستها به نفت خاورميانه و ايران ، تمام آنها را از اعمال اين روشها عليه ايران باز مى داشت . در جهان سوم ، جمهورى اسلامى ايران دوستان خوبى داشت كه مى توانستند نيازمنديهاى ايران را برطرف سازند.
نمونه بارز عدم هماهنگى غرب در تحريم اقتصادى ايران ، راءى عدم اعتماد مجلس ژاپن به كابينه اين كشور بود. ژاپن از جمله كشورهايى است كه نمى تواند بدون نفت و بازارهاى تجارى خاورميانه و ايران به حيات اقتصادى خود ادامه دهد. اگر چه فشارهاى كارتر رييس جمهور وقت آمريكا بر سران ژاپن ، آنها را به اطاعت از روش آمريكا مجبور ساخت ؛ اما مجلس ‍ ژاپن نتوانست تسليم مطامع آمريكا شود و راءى عدم اعتماد به دولت داد.
نمونه ديگر، خروج انگلستان از گروه كشورهاى اروپايى تحريم كننده ايران بود. انگلستان به سبب مشكلات اقتصادى نمى توانست در اين تحريم شركت كند. چرا كه در اثر تحريم مشكلات اقتصادى نمى توانست در اين تحريم شركت كند. چرا كه در اثر تحريم اقتصادى ايران ، بسيارى از كارگران انگليس ، كار خود را از دست مى دادند و تورم فزاينده انگلستان باز هم افزون تر مى شد. جناح محافظه كار انگلستان به رهبرى خانم مارگات تاچر موافق اين تحريم بود، اما حزب كارگر انگلستان انگلستان اين تحريم را صلاح نمى دانست و به همين خاطر انگلستان با آنكه در اجلاس كشورهاى بازار مشترك ، با تحريم ايران موافقت كرده بود، پس از چند روز اين تحريم را شكست . فرانسه نيز چندان تمايلى به تحريم اقتصادى ايران نشان مى شد؛ اما حقايق نيز اگر چه سر و صداى زيادى براى باصطلاح گوشمالى ايران مى شد؛ اما حقايق نشان مى داد كه اين تهديدات دوام نخواهد آورد. آلمان حدود 116 روز ذخيره نفتى داشت كه اگر ايران به همراه كشورهايى نظير الجزاير و ليبى مى توانست يك سياست مشترك در اوپك اتخاذ كند كه جريان نفت به آلمان و ليبى محدود شود، آن نيز نمى توانست دوام آورد.
از سوى ديگر تحريم اقتصادى ايران از سوى كشورهاى غربى ، اقتصادى داخلى آنها را نيز دچار ركود و تورم مى كرد.
خلاصه همانگونه كه از ظواهر امر پيدا بود تحريم اقتصادى نمى توانست ايران را از خواسته هاى به حق خود بازدارد. آنچه كه در اين ميان آمريكا مى كوشيد از افكار عمومى جهان مخفى نگهدارد، علت اصلى گرونگانگيرى در ايران بود.
آمريكا سعى مى كرد با تبليغات شديد، افكار عمومى را عليه گرونگانگيرى در ايران بسيج كند و جهان را به محكوم كردن اين عمل وادارد. جالب اينجاست كه كشورهاى عضو پيمان ورشو نيز كه گرد هم آمده بودند، ضمن حمايت از خواسته هاى به حق ايران ، مصونيت ديپلماتها و روابط ديپلماتيك را مورد تاءييد قرار دادند؛ و به طور ضمنى عمل گروگانگيرى را محكوم ساختند. اين عمل نشان داد كه براى كشورهاى بلوك شرق نيز مفهوم خواسته هاى بحق ايران قابل درك نيست . سرانجام در ژانويه گروگانهاى امريكايى آزاد شدند.
به دنبال مساءله گروگانگيرى جاسوسان امريكايى در تهران ، امريكا توانست از طريق عراق جنگ نابرابرى را تحت شرايط بسيار دشوارى به ايران اسلامى تحميل كند و نيز با بلوكه كردن داراييهاى ايران در بانكهاى جهانى بخصوص در بانكهاى آمريكا بر فشار اقتصادى بيفزايد. همه اين اقدامات مذبوحانه نشانگر اين واقعيت بو كه انقلاب اسلامى ضربه اى خرد كننده بر پيكر شيطان بزرگ وارد آورده است .
 

همسويى بازار مشترك اروپا با آمريكا
از آنجايى كه تلاش براى كسب قدرت اقتصادى همچنان يكى از مهمترين عوامل ايجاد اختلاف در روابط جهانى است ، نظامهاى سرمايه دارى مبتنى بر مالكيت خصوصى و رقابت آزاد براى دستيابى به تفوق بر نظامهاى ديگر كوشش مى نمايند. ايالات متحده با متحدين اروپاى غربى خود و ژاپن همچنان در راءس جهان سرمايه دارى قرار دارند. اين غولهاى اقتصادى با همه اختلافاتى كه از حيث جذب منافع اقتصادى خود با يكديگر دارند، در عين حال منافع مشترك آنها ايجاب مى كند كه از منفعت كوچكتر خود كنند. در خصوص محاصره اقتصادى جمهورى اسلامى ايران توسط آمريكا، ديگر كشورهاى غربى از جمله فرانسه ، انگليس و حتى آلمان و ژاپن نيز خواست آمريكا را ملحوظ داشتند و از انجام تعهدات خود در اجراى پروژه هاى بسيارى سرباز زدند.
در طول 8 سال جنگ تحميلى همواره آمريكا و كشورهاى عضو بازار مشترك ، ايران را در تنگنا قرار داده و از معامله مستقيم خوددارى مى كردند.
حتى در مواردى از فروش و ارسال داروهاى مورد نياز به جمهورى اسلامى ايران سرباز مى زدند، ليكن رفته رفته كشورهاى عضو جامعه اقتصادى اروپا دريافتند كه فشار آمريكا به جمهورى اسلامى ايران نه تنها آنها نيست بلكه اين عمل در نهايت منافع اروپا را فداى مطالع آمريكا خواهد ساخت .
 

تحولات سالهاى اخير
بيل كلينتون رييس جمهور آمريكا در 7 مه 1997 يك دستورالعمل اجرايى مهمى را كه متضمن تحريم و فشار جديد اقتصادى عليه جمهورى اسلامى ايران است امضاء كرد. در اين دستور العمل ، ايران به حمايت و پشتيبانى از تروريسم جهانى و اقدام به دستيابى به سلاحهاى مخرب و ويران كننده و كشتار دسته جمعى متهم شده است .
تحريم جديد اقتصادى ، هر نوع تجارت كالا و روابط و خدمات مالى و سرمايه گذارى را در ايران ممنوع اعلام كرده است .
تحريم اخير بسى فراتر از ممنوعيت تجارى است كه از سال 1987 عليه ايران انجام گرفته است . تحريمهاى گذشته ، صدور كالاهاى تجارى به ايران را ممنوع اعلام داشته و در مارس 1966 نيز خريد نفت از ايران ممنوع شده بود طبق دستور العمل جديد شركتهاى آمريكايى از تاءييد يا تصويب و يا فراهم ساختن تسهيلات لازم جهت اجراى معاملات مربوط به ايران منع مى شوند، به كمپانيهاى آمريكايى 30 روز فرصت داده شده بود كه پس از انتشار اين بيانيه تجارت و بازرگانى و روابط تجارى را اجرا كنند. به وزارت خزانه دارى اجازه داده شد كه طى اين 30 روز در هر كجا كه ممكن باشد جهت حل و فصل قراردادهاى تجارى و هر نوع داد و ستد مالى شركتها و كمپانيهاى آمريكايى و شركاى وابسته به آنها كه با ايران طرف قرار داد بوده اند بايد هر چه زودتر معاملات خود را فسخ و از تجارت و بستن قرار دادهاى بعدى خوددارى ، و گرنه مجازات مى شوند و در برابر تخلفات و جرائم آنها تنبيهات لازم صورت مى گيرد.
 

مخالفتهاى بازار مشترك اروپا با درخواست آمريكا:
در پى اقدام رييس جمهور آمريكا مبنى بر تحريم اقتصادى كشورهاى ايران ليبى و كوبا، كشورهاى اروپايى كه در برخى موارد سرمايه گذارى ، جزو شركاى آمريكا در بازارهاى جهانى و يا شريك كمپانيهاى آمريكايى در معاملات خود با كشورهاى در حال توسعه و جهان سوم مى باشند، احساس ‍ كردند كه عمل به خواسته آمريكا جز ضرر چيز ديگرى عايد آنها نخواهد كرد؛لذا رفته رفته مخالفت خود را با اين بيانيه و بيانيه هاى ديگر اعلام داشتند.
كشورهاى اروپايى از جمله آلمان اعلام كردند كه اين تحريمها نه تنها راه گشا و حل كننده مساءله نيست بلكه ضررهاى فراوانى را متوجه اروپا و بازار مشترك خواهد كرد و آمريكا نبايد براى ساير كشورها تصميمات اقتصادى اتخاذ كند و يا ممنوعيت تجارى برقرار سازد.
و سرانجام جمهورى اسلامى ايران با همه ترفندهاى امريكا و اذناب آن ، هم اكنون با كشورهاى عضو بازار مشترك از جمله فرانسه ، آلمان و انگليس ، تجارت و معاملات پررونق اقتصادى دارد و توانسته به صدور نفت و خريد كالا در بازارهاى جهانى ادامه دهد و بسيارى از كشورها نيز عملا آمادگى خود را براى سرمايه گذارى و اجراى پروژه هاى عظيم صنعتى در ايران اعلام كرده و حتى وارد گود رقابت با يكديگر نيز شده اند.
گذشت سالها نشان داده كه پيش بينى هاى حضرت امام ره به حقيقت پيوسته است و در طول اين مدت نسبتا طولانى و بخصوص در سالهاى دفاع مقدس ايران توانست گامهاى بسيار بلند و مؤ ثرى براى خود كفايى و رفع وابستگى بردارد و محاصره اقتصادى نه تنها ايران را وادار به تسليم نكرد، بلكه ملت را جهت قطع وابستگى و استقلال اقتصادى ، مصمم تر و راسخ ‌تر ساخت