عده طلاق

١ – حکم اسقاط حق سکونت مشترک زوجین در عده طلاق رجعی

سؤال: آیا زوجه می تواند حق سکونت مشترک با زوج در ایام عده طلاق رجعی را اسقاط کند؟

جواب: این حق از قبیل حکم است و قابل اسقاط نیست.

٢ – حکم عده در مورد زنان اهل کتاب

سؤال: آیا بر زنان غیر مسلمان هم نگه داشتن عده لازم است؟ و اینکه آیا در این مورد که عده نگه میدارد یا نه باید تحقیق کنیم؟

جواب: عده برای همه لازم است و اگر احتمال دهید که عده نگه می دارد کافی است.

٣ – معیار تعلق گرفتن عدّه

سؤال: آیا زنا و لعان و ظهار و ایلا و انحلال عقد ناشی از کفر عدّه دارند؟ اگر دارند هر کدام چقدر است؟

جواب: هر نوع جدایی زن از مرد بعد از انجام عقد و دخول، عدّه دارد و در مورد زنا نیز احتیاط آن است که به اندازه ی یک بار عادت و پاک شدن از نکاح خودداری کنند.

٤ – عدّه زنی که به طور قطع ناامید از حمل است

سؤال: چنانچه استحضار دارید زن یائسه عدّه طلاق ندارد. آیا زنی که از نظر سنی یائسه نیست اما بنابر دلایل جسمی و از نظر پزشکی به طور قطع و یقین مأیوس از حمل است (مانند کسی که رحمش را با عمل جراحی برداشته اند) می توان گفت عدّه طلاق ندارد یا حکم وی مانند دیگر زنان قبل از سن یائسگی می باشد؟

جواب: بنابر احتیاط عدّه را رعایت کند.

٥ – جلو انداختن حیض با استفاده از قرص در ایام عده

سؤال: اگر زنی در دوران عده نگه داشتن قرصی مصرف کند که زود حیض شود با این شرایط که حداقل 10روز بین هر حیض فاصله شود وهر حیض حداقل 3روز باشد و دیگر علایم حایض آیا با این شرایط زن پس از دیدن سومین حیض از عده خارج میشود؟

جواب: آری، مقدار عدّه در مورد زنانى که عادت مى شوند احتیاط آن است که بقدرى صبر کند که دوبار حیض ببیند و پاک شود هنگامى که حیض سوم را دید عدّه او تمام است و در مورد مصرف قرص درصورتیکه ضرر مهمی نداشته باشد اشکالی ندارد.

٦ – اسکان زوج در منزل دیگر درعده طلاق رجعی

سؤال: هرگاه طبق ادّعاى زوج، زوجه مرتکب عمل منافى عفّت شده، و زوج نسبت به وى ظنین باشد، و نگه دارى وى تا پایان عدّه در منزل مشترک، احتمال تشنّج و درگیرى ما بین طرفین را به همراه داشته باشد، و زوج براى جلوگیرى از این مشکل، متقبّل هزینه مسکن جداگانه و اسکان همسرش در آن منزل شود. آیا در صورت صدور حکم طلاق رجعى توسّط دادگاه صالحه، و اسکان زوجه در ایّام عدّه در منزل جداگانه به هزینه زوج، اجراى صیغه طلاق و ثبت آن از نظر شرع انور اسلام مانع شرعى دارد؟

جواب: در فرض مسأله، چون احتمال خطر، یا ضرر، یا مفسده اى وجود دارد، عمل کردن به ترتیب فوق مانعى ندارد.

٧ – ازدواج در عدّه بدون دخول

سؤال: اگر زنی قبل از آنکه عدّه اش تمام شود با مرد دیگری ازدواج موقت نماید در حالی که دخول محقق نشود و لذت های دیگر را از یکدیگر ببرند، آیا در این صورت نیز زنا کرده اند و بر یکدیگر حرام ابدی می شوند؟

جواب: این کار حرام و گناه بوده ولی با توجه به اینکه دخول صورت نگرفته به یکدیگر حرام ابد نمی شوند.

٨ – لزوم عده در وطی از دبر

سؤال: آیا عده مطروحه در موارد مختلف ازدواج(دائم یا موقت) مشروط به حصول نزدیکی متعارف می باشد یا در صورت وطی غیرمتعارف(دبراً) نیز لازم می باشد؟

جواب: وطی دبر نیز موجب عدّه است بنابر احتیاط واجب.

٩ – عدم آگاهی از حرمت ازدواج در عدّه

سؤال: آیا می توانم در مورد مسئله شخصی که به احکام عدّه آشنا نبوده و در این دوران ازدواج کرده به شما مرجع عالیقدر رجوع کنم؟

جواب: مانعی ندارد ولی اگر صیغه عقد را خودشان خوانده باشند و آمیزش حاصل شده باشد راهی برای ازدواج آنان با هم وجود ندارد.

١٠ – عده زنی که عادت نمی بیند

سؤال: هرگاه زنى به خاطر شیردادن بچه، عادت ماهانه نبیند، تکلیف او براى طلاق چیست؟

جواب: سه ماه بعد از آخرین نزدیکى صبر مى کند و بعد اجراى صیغه طلاق مى شود، سپس عدّه سه ماه نگه مى دارد.

١١ – عده زنی که عادت نمی بیند

سؤال: هرگاه زنى به خاطر شیردادن بچه، عادت ماهانه نبیند، تکلیف او براى طلاق چیست؟

جواب: سه ماه بعد از آخرین نزدیکى صبر مى کند و بعد اجراى صیغه طلاق مى شود، سپس عدّه سه ماه نگه مى دارد.

١٢ – عده زنی که بعد از یک عادت یائسه شده

سؤال: زن مطلّقه اى پس از طلاق، یک یا دو بار عادت ماهانه دیده و سپس یائسه شده است، آیا باقیمانده عدّه ساقط است؟

جواب: اگر یک بار عادت شده است باید دو ماه دیگر عدّه نگهدارد و اگر دو بار عادت شده است باید یک ماه عدّه نگهدارد.

١٣ – جاری شدن عقد در عده طلاق

سؤال: دوشیزه اى به عقد دائم جوانى درمى آید; نظر به این که از خانواده مذهبى بوده و به خاطر این که در رفت و آمد مشکلى نداشته باشند، صیغه عقد خوانده مى شود و بعد از عقد در مواقعى که خلوت مى کرده اند نامزد و دوشیزه از راه دبر آمیزش مى کرده اند، پس از مدّتى کار آنان منجر به اختلاف و جدایى مى گردد، دختر چون مسائل شرعى را نمى دانسته فکر مى کرده این نوع آمیزش عدّه ندارد به همین جهت متأسفانه در حال عدّه به عقد دائم دیگرى در مى آید و بعد از چند سال زندگى و بچه دار شدن متوجّه مسأله مى شوند حکم شرعى را بیان فرمایید.

جواب: احتیاط واجب آن است که در فرض مسأله بعد از عدّه مجدّداً صیغه عقد بخوانند و حرام ابدى نیست.

١٤ – حکم عده زنی که بدون دخول حامله شده

سؤال: در صورتى که زوج پس از عقد دخول نکرده باشد، ولى انزال شده و نطفه به رحم زن منتقل شده باشد، و سپس طلاق واقع گردد. آیا زوجه باید عدّه نگه دارد؟ حکم مسأله را در صورت حامله شدن، و حامله نشدن زوجه بیان فرمایید.

جواب: آرى زوجه باید عدّه نگه دارد.

١٥ – فلسفه عده طلاق

سؤال: فلسفه عدّه زنان مطلّقه چیست؟ و آیا زنان نازا و یا زنانى که رحم خود را برداشته اند از این قانون مستثنا هستند؟

جواب: مسأله عدّه زنان، فلسفه ها متعدّدى دارد و منحصر به مسأله انعقاد فرزندنیست لذا در تمام مواردى که شرع گفته است، زن باید عدّه نگهدارد هر چندعقیم و نازا باشد، یا فرضاً چند سال است از شوهر خود جدا زندگى مى کند در تمام این صورتها باید عدّه نگهدارد.

١٦ – رابطه زوجین در ایّام طلاق

سؤال: اینجانب از همسرم با تفاهم یکدیگر جدا شده ام ولی عدّه (سه ماه و ده روز) را نگه نداشتیم یعنی در طول این مدت با یکدیگر رابطه داشتیم. حال می خواستم بدانم آیا طلاق ما باطل است؟ اگر باطل بوده چه باید کرد؟ اگر همسر بنده نخواهد که رجوع یا طلاق دوباره ثبت گردد چه حکمی دارد؟

جواب: خیر، طلاق باطل نیست. در صورتیکه طلاق خلعی بوده و زوجه رجوع به بذل نکرده طلاق باطل نشده و رابطه مذکور هر چند خلاف بوده تاثیری در امر طلاق ندارد.

١٧ – نحوه رابطه زن و مرد در عده طلاق

سؤال: (بیرون کردن زن در ایام عده طلاق از خانه حرام است)

لطفً بفرمایید رابطه بین این زن و شوهر طلاق گرفته و در زمان عده چگونه باید باشد؟ و در صورتی که در یک خانه قرار است این مدت را زندگی کنند چگونه و چه رابطه ای می توانند با هم داشته باشند؟

جواب: در صورتیکه عدّه طلاق رجعی باشد بیرون کردن او جایز نیست و مانند دو محرم می توانند با هم زندگی کنند.

١٨ – لمس و نزدیکی در ایام طلاق رجعی

سؤال: احتراما توضیح بفرمایید:

۱) در طلاق رجعی آیا در ایام عده طلاق رجعی آیا زوجین محرمند یا خیر مثلا میتوانند با هم دست دهند یا رو بوسی کنند؟ و اگر محرمند محرمیت به چه صورت است و اگر محرم نیستند چرا دستور شده است محل سکونت زوجه باید در محل زندگی مشترک قبلیشان باشد در صورتی که حضور دو نامحرم در یک مکان مکروه و مسبب وسوسه شیطان است.

۲) چنانچه بنا به نیاز طرفین و فقط صرف ارضای میل جنسی مبادرت به نزدیکی کنند آیا گناه محسوب میشود؟ آیا با خوانده شدن خطبه دوم طلاق رجعی(در پایان ایام عده) طلاق صحیح میباشد؟

جواب: 1ـ آنها با هم محرم اند و می توانند دست بدهند و روبوسی کنند ولی اگر به قصد رجوع باشد طلاقشان باطل می شود.

2ـ طلاق گذشته باطل می شود.

١٩ – عده زرتشتی که مسلمان شده

سؤال: با توجّه به این که مدّت دو سال است که اسلام را پذیرفته ام و مدّت شش ماه است که از شوهر زرتشتى ام جدا شده ام عدّه نگه داشتن این جانبه چگونه خواهد بود؟

جواب: چنانچه مدّت دو سال است اسلام را پذیرفته اید از همان زمان قبول اسلام، عدّه شما شروع شده و اگر شوهر شما از این امر با خبر بوده و در مدّت عدّه شما اسلام نیاورده، عدّه شما پایان یافته و از آن شوهر جدا شده اید و نیازى هم به طلاق نیست.

٢٠ – عده زنی که از زنا باردار شده

سؤال: زنى که از زنا باردار شده با زانى یا غیر او ازدواج مى کند آیا احتیاج به عدّه دارد؟ و اگر شوهرش او را بعد از ازدواج طلاق دهد آیا عدّه دارد؟ و در صورتى که عدّه دارد آیا عدّه او ابعدالاجلین است یا عدّه اقراء؟

جواب: زنى که حامل از زناست عدّه ندارد، و جایز است به عقد زانى یا غیر او درآید واگر او را طلاق داد عدّه او به اقراء یا سه ماه است و وضع حمل معیار نیست و امّا در مورد طهر غیر مواقعه چون این شرط در حامل ساقط است مى تواند او را طلاق دهد، بنابراین اگر عادت ماهانه نمى بیند سه ماه صبر مى کند و ازدواج مى نماید.

٢١ – ابتدای عده وطی به شبهه

سؤال: ابتداى عدّه وطى به شبهه چه زمانى است مدرک آن چیست؟

جواب: مبدأ عده وطی به شبهه از زمان آخرین وطی به شبهه است و دلیل آن عدم ظهور اخبار باب است .

٢٢ – عده طلاق برای زنی که مدتی جدا از شوهر بوده

سؤال: اگر زنی 6 ماه از شوهرش جدا زندگی کند بعد طلاق بگیرد عده اش چند ماه است؟

جواب: عده اش مانند عده سایر زنان است.

٢٣ – عده طلاق زنی که از زنا باردار شده

سؤال: زوجه اى ـ العیاذ بالله ـ از زنا حامله شده، و طلاق داده شده است. آیا عدّه او وضع حمل است، یا عدّه غیر حامله را دارد؟ حکم مسأله در صورتى که حاملگى از طریق وطى به شبهه باشد چیست؟

جواب: در صورتى که مسلّم باشد حمل از زناست، و احتمال الحاق به زوج شرعى نباشد، عدّه اى براى حمل نیست، تنها عدّه طلاق دارد. و وطى به شبهه عدّه دارد، و در صورت حمل عدّه آن وضع حمل است.

٢٤ – عده زنانی که رحم آنها را بر داشته اند

سؤال: عده زنانی که رحم آنها را برداشته اند(مورد طلاق ) چقدر است؟

جواب: زنی که رحم او را برداشته اند باید بنا بر احتیاط واجب عده نگه دارد.