سؤال٧٧٧- - يكى از فاميل بدون دعوت قبلى وارد خانه شده، آن هم شب عيد فطر يا دو سه شب قبل از آن، و در خانه مانده تا روز عيد فطر شده، آيا فطرۀ او به عهدۀ صاحب خانه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ فطرۀ او بر صاحب خانه واجب است، و الله العالم.
سؤال٧٧٨- در رسالۀ عمليه در باب زكات فطره فرمودهايد: « فطرۀ مهمانى كه پيش از غروب شب عيد فطر با رضايت صاحبخانه وارد شده نانخور او حساب شود. . .» يعنى به صرف اينكه يك روز در منزل صاحبخانه مىماند نانخور او حساب مىشود يا نه؟
جواب: باسمه تعالى؛ بلى، در فرض مذكور زكات فطرۀ مهمان به عهدۀ صاحبخانه است، و الله العالم.
سؤال٧٧٩- بعضى از مراجع سابق فرمودهاند: كسى كه زكات فطره را مىگيرد تا تقسيم نمايد، آنها را مخلوط نكند و اگر مخلوط شد به هر نفر كمتر از يك صاع ندهد. مسأله
اين است: اگر اين اندازه دقت لازم است و گيرنده هم براى تقسيم آن- چه از نظر تقديم و چه از نظر تأخير و چه تعداد فطرۀ هركس را نمىشناسد- در صورت بروز چنين وضعى راه آسانترى هست؟
جواب: باسمه تعالى؛ راه اين است كه همۀ فطرههاى گرفته شده در راه مصرف ديگر غير فقرا مانند مصارف سبيل الله برساند، يا همه را به يك فقير محتاج بدهد؛ و در كفارۀ روزه، طعام را به قصد يك نفر به ذمه بخرد و به فقير برساند و بعد براى فرد ديگر و به تدريج و سپس پولها را به عنوان وفا بپردازد، و الله العالم.
سؤال٧٨٠- پسرم نانخور من مىباشد ولى اكنون در خدمت سربازى است، شب عيد فطر در سربازخانه بود، زكات فطرۀ او گردن كيست؟
جواب: باسمه تعالى؛ در فرض سؤال اگر فرزند فقير نيست بايد فطريه را خودش بدهد، و اگر فقير است فطريۀ او بر شخصى واجب نيست، اگر چه احتياط است پدر فطريۀ او را بدهد، و الله العالم.
سؤال٧٨١- كارگران در كارخانهها كه صاحب كار غذاى آنها را مىدهد و اجرت مىگيرند، آيا زكات فطرۀ آنها بر خودشان است يا بر صاحب كار؟
جواب: باسمه تعالى؛ بر خودشان است، و الله العالم.
سؤال٧٨٢- اگر مهمان با اجازۀ صاحب خانه فطرۀ خودش را بدهد، آيا از عهدۀ صاحب خانه ساقط مىشود؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر با اجازۀ صاحب خانه از طرف او زكات فطرۀ خودش را بدهد، از عهدۀ صاحب خانه ساقط مىشود، و الله العالم.
سؤال٧٨٣- اگر كسى فقط شب عيد فطر مهمان است و قبل از غروب آمده، آيا فطرۀ او بر صاحب خانه است يا خير؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر مهمانى باشد كه شب را هم مىماند، زكات فطرۀ او بر صاحب خانه است، و الله العالم.
سؤال٧٨۴- در روستايى مدرسهاى ساختهاند، آيا براى برقرسانى به اين مدرسه كه براى
عموم است مىتوان از زكات و زكات فطره استفاده نمود؟ در صورتى كه زكاتبگير در آن روستا نباشد، حكم چيست؟
جواب: باسمه تعالى؛ تحقق صرف زكات در اين مورد محل اشكال است، و الله العالم.
سؤال٧٨۵- اگر در منطقهاى فقير كم باشد، زكات فطره و خود زكات مال در تعمير مساجد و مدارس دينى مقدّم است يا فقرا؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر مساجد و مدارس لازم باشد، صرف در آن اولى است، و الله العالم.
سؤال٧٨۶- اگر زكات فطرۀ شب عيد قيمت گندم برآورد كرد، آيا مىتواند آن را صرف كند و جاى آن قيمت آرد يا خرما بپردازد؟
جواب: باسمه تعالى بعد از جدا كردن زكات فطره، نمىتواند در آن تصرف كند، و الله العالم.
سؤال٧٨٧- اگر پولى را كه جهت فطريه كنار گذاشته، به خاطر ضرورت پيش از پرداخت خرج كرد و پول ديگرى جاى آن بگذارد، اشكال دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ بعد از كنار گذاشتن، نمىتواند خرج كند، و اگر خرج كرد به ذمۀ او منتقل مىشود بايد بپردازد، و الله العالم.
سؤال٧٨٨- اينكه در صورتى كه فقير در بلدى باشد، نمىشود زكات فطره را به بلد ديگر حمل نمود، اگر كسى چنين كرد حكم مسأله چگونه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ بنابر احتياط در صورت وجود مستحق در بلد، نقل فطره به بلد ديگر جايز نيست، مگر اينكه حاكم شرع مطالبه كند؛ و در صورتى كه مخالفت كرد و زكات فطره را به بلد ديگر حمل كرد، باطل نمىشود، اگر به مستحقّ آن رساند ذمهاش برى مىشود، و الله العالم.
سؤال٧٨٩- كسى كه بىاجازۀ صاحب خانهاى- گرچه او ابراز نكند- وارد خانهاش مىشود، فطريهاش به گردن كيست؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر قبل از شب عيد وارد شود و جزء عائلۀ او محسوب شود، بنابر احتياط واجب فطريهاش بر صاحب خانه است، و الله العالم.
سؤال٧٩٠- آيا مىتوان زكات فطره را صرف مسجد نمود؟
جواب: باسمه تعالى؛ زكات فطره را مىتوان صرف در مسجد كرد، و الله العالم.
سؤال٧٩١- آيا بعد از كنار گذاشتن فطريه، تبديل آن درست است؟
جواب: باسمه تعالى؛ پس از كنار گذاشتن فطريه، تبديل آن جايز نيست، و الله العالم.
سؤال٧٩٢- بعضى از اعضاى خانواده در سفر يا خدمت سربازى يا مشغول درس در شهر ديگر مىباشند، زكات فطرۀ آنان هم بر سرپرست خانواده است؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر جزء عائلۀ شخص سرپرست محسوب مىشود و مستقل نيست، فطرهاش بر سرپرست واجب است، و الله العالم.
سؤال٧٩٣- در روستايى يك باب حمام است كه از آنِ همۀ روستائيان هست، آيا مىتوان زكات فطره را براى سوخت حمام مزبور داد؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر پولى كه از مردم گرفته مىشود كافى نباشد، و محل احتياج مردم باشد با عدم تمكن مالى مردم، اشكالى ندارد، و الله العالم.
سؤال٧٩۴- اگر چيزى بيشتر از مقدار زكات فطره به نيّت صدقۀ مستحبّى بدهد، اشكال دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال٧٩۵- آيا مىتوان براى خريد ظروف چون كاسه، بشقاب و سماور براى برپا داشتن مجالس ابا عبد الله عليه السلام و احسان مردگان و جز آن، از محل زكات فطره برداشت؟
جواب: باسمه تعالى؛ صرف در خود حسينيه و وسايلى كه مىماند مانند فرش و امثال ذلك اشكالى ندارد، و الله العالم.
سؤال٧٩۶- براى زكات فطره آيا مىشود پول نان را به نرخ دولتى حساب كرد؟
جواب: باسمه تعالى؛ در جايى كه نان به نرخ دولتى معمول است و به مصرف همگان مىرسد، مانعى ندارد، و الله العالم.
ج2:
سؤال ۶٧۶ -در بعضى جاها مرسوم است كه اكثر مردم فطريههاى خودشان را نقدا به صندوقى مىريزند و در اختيار سه يا چهار نفر قرار مىدهند و آن سه چهار نفر آن پولها را مثلا به هفت فقير اعطا مىكنند، به بعضى فقراء پنج هزار تومان و به بعضى ده هزار تومان و به بعضى پانزده هزار تومان مىدهند. بدون در نظر گرفتن اينكه فطريۀ چند نفر را به يك فقير داده باشند؟
جواب: بسمه تعالى -احتياط آن است كه به يك فقير كمتر از يك صاع (كه تقريبا سه كيلو است- فطره ندهند، و اللّه العالم.
سؤال ۶٧٧ -اگر پول زكات فطره با پولهاى ديگر مخلوط شود تكليف چيست؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه مقدار زكات فطره معلوم باشد با رجوع به حاكم شرع و اذن او آن مقدار را از پولها جدا كرده و به مصرف زكات فطره صرف مىكنند، و اللّه العالم.
سؤال ۶٧٨ -آيا مىتوان زكات فطره را در صندوقى جمعآورى كرد و ماهانه مبلغى به فقراء پرداخت گردد؟
جواب: بسمه تعالى - جمعآورى زكات فطره به صورتى كه در ( ذكر شده خالى از اشكال نيست، بلى كسى كه زكات فطره بر او واجب است مىتواند زكات فطره را عزل كند و براى فقيرى كه در نظر دارد-يا فقيرى كه احتمال مىدهد پيدا شود و احتياجش بيشتر باشد-باقى بگذارد لكن بايد طورى تأخير نيندازد كه اهمال در اداء حساب شود، و اللّه العالم.
سؤال 679 -جمع كنندۀ زكات فطره بايد نظر مرجع خود را در نظر بگيرد يا نظر مرجع دهنده را؟
جواب: بسمه تعالى -بايد نظر مرجع تقليد دهندگان را رعايت كند، و اللّه العالم.
سؤال ۶٨٠ -آيا غير سيد مىتواند كفارات و صدقات را به جز زكات مال و زكات فطره به سيد بدهد؟
جواب: بسمه تعالى -مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال ۶٨١ -مسجدى است كه نياز مبرم به تعميرات محلى دارد، آيا از زكات فطره مىشود صرف آن كرد؟
جواب: بسمه تعالى -صرف زكات فطره در مصارف ضرورى مسجد مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال ۶٨٢ -آيا كسى كه در شب عيد سعيد فطر عدۀ زيادى را براى صرف افطار به خانهاش دعوت نمايد، در اين صورت فطريۀ مهمانان وارده به عهدۀ صاحبخانه مىباشد يا خير؟
جواب: بسمه تعالى -اگر مهمانى است كه شب را مىماند، زكات فطرۀ او بر عهده صاحبخانه است؛ و اگر فقط براى صرف افطار آمده و شب را در آنجا نمىماند، زكات فطرۀ او بر عهده صاحبخانه نيست، و اللّه العالم.
سؤال ۶٨٣ -دربارۀ واجب شدن زكات فطره آيا منظور از غروب غروب شرعى است يعنى از بين رفتن حمرۀ مشرقيّه است يا غروب؟
جواب: بسمه تعالى -منظور غروب آفتاب از افق حسى است، و مهمان اگر فقط غذا مىخورد و مىرود زكات فطرهاش بر عهدۀ خودش مىباشد و اگر مهمان نانخور حساب شود يعنى آن شب يا چند روز را در آنجا مىماند در اين صورت ميزبان بايد زكات فطرهاش را بدهد، و اللّه العالم.
سؤال ۶٨۴ -كسى در روز عيد فطر توانايى پرداختن فطريه را نداشته باشد، چه حكمى دارد؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه فقير است تكليفى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال 685 -زكات فطره را نمىشود به فرزند داد، حال اگر پسرم فقير است اگر زكات فطره را تمليك زن فرزندم كنم و او خرج شوهرش و فرزندانش كند جايز است يا خير؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه پسرتان فقير است و نمىتواند نفقۀ زنش را بدهد، دادن زكات فطره به زن فرزند مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال ۶٨۶ -آيا زكات فطره را مىشود خرج قبرستان كنيم؟
جواب: بسمه تعالى -زكات فطره را در خريد زمين براى قبرستان مىتوان صرف كرد، و اللّه العالم.
سؤال ۶٨٧ -زنى در خانۀ شخصى بعنوان خدمتكار كار مىكند و در طول ماه رمضان در منزل آن شخص افطار كرده و بعد از افطار به خانهاش مىرود. آيا زكات فطرۀ اين زن بعهدۀ صاحبخانه است يا خير؟
جواب: بسمه تعالى -زكات فطرۀ آن زن بر عهدۀ صاحبخانه نيست، و اللّه العالم.