سؤال 15 - سه نفر يكى جنب ديگرى ميت و سومى محتاج به وضوء، وقت نماز هم شده آب به قدر كفاف يك نفر بيش نيست در اين صورت تكليف چيست؟
جواب: در فرض سؤال، جنب غسل كند و محدث به حدث اصغر تيمم نمايد وميت را هم تيمم بدهند
سؤال 16 - شخص جنب بر تربت حضرت سيد الشهداء (ع) تيمم كند چگونه است؟
جواب: تربتى را كه براى تبرك برداشته شده خوبست كه احتراما با آن تيمم نكنند، مگر آن كه بدون اين خاك، فاقد الطهورين بشوند كه در اين صورت، تيمم با آن واجب مىشود
سؤال 17 - زنى حنا بسته و در آخر وقت مىخواهد نماز بخواند. وقت تنگ است و نمىتواند حنا را بشويد و سر را مسح نمايد. وظيفه او نسبت به نمازش چيست؟ از روى حائل مسح بكشد و يا تيمم نمايد؟
جواب: اگر وقت ضيق است به حدى كه اگر مانع را بر طرف كند و بر بشره مسح نمايد نماز قضاء مىشود بر روى همان حائل، مسح كند و احتياط لازم آن است كه تيمم را نيز ضميمه نمايد
سؤال 18 - شخصى كه غالبا دندانهايش خون ريزى مىكند و وضو گرفتن با آب قليل، براى او مخصوصا در مسافرت كه زياد دسترسى به آب كثير ندارد، مشكل است و بيم آن را دارد كه اگر با آب قليل وضو بگيرد ساير اعضاء بدن و لباسش نيز ملوث شود آيا جائز است كه بجاى وضو تيمم كند يا نه؟
جواب: اين امور، موجب تبديل تكليف نمىشود با آب قليل وضو بگيرد و اعتناء به احتمالات ناشيه از وسوسه ننمايد
سؤال 19 - تيمم كفايت از غسل مستحب، مىكند يا نه؟
جواب: بدل بودن تيمم از غسلهاى مستحبى، معلوم نيست. بلى اگر رجاءا در صورت عذر از غسل، تيمم كند مانعى ندارد
سؤال 20 - شخصى در قبرستان و روى قبرها منزل بنا كرده و در آن سكونت يافته، آيا تيمم او در آنجا صحيح است يا نه؟
جواب: آنچه بر آن تيمم مىشود بايد غصبى نباشد و زمين قبرستان اگر وقف براى قبرستان بوده ساختن خانه، در آن، جائز نيست و كسى كه در آن، خانه ساخته، تيممش بر آن بنا بر اولى و احوط، باطل است
سؤال 21 - البته بر حضرت آية الله... مخفى نيست كه دستورات دين مقدس اسلام بايد مطابق با منطق علم باشد و سطح علم هم در اين زمان بطورى ترقى كرده كه بعض مردم، بدون دليل و برهان، دستورات الهى را نمىپذيرند تا اين كه به حكم و مصالح آن - هر چند بطور اجمال باشد - پى ببرند. اكنون يكى از ايراداتى كه يكى از مخالفين به اينجانب نموده راجع به مسأله تيمم است كه تيمم از نظر علمى چه نفعى دارد؟ در صورتى كه از نظر ظاهر، ملاحظه مىكنيم كه دست و صورت، قبل از تيمم، پاكتر از بعد از تيمم است چه آن كه بعد از انجام تيمم، كف دست و مواضع ديگر از بدن كه براى تيمم، دست به آنجاها رسيده خاك آلود و غبارى شده و اين خود از نظر بهداشت كار صحيحى نيست. لذا خواهشمند است كه حكمت تيمم را از نظر شرع مقدس، جهت الزام مخالف بيان فرمائيد
جواب: اولا احاطه به فوائد و حكمتهاى دستورات فرعى دين اگر براى همه، غير ممكن نباشد براى اكثر مردم، غير ممكن است و مانع از انجام وظايف و مشاغل ديگر مىشود و شخص را از استفاده عملى از اين دستورات، محروم مىسازد مانند بيمارى كه بخواهد تمام جزئيات نسخه يك طبيب حاذق را بررسى كند و از هر جهت، رابطه آن را با مزاج خود تشخيص دهد. اگر بيماران بخواهند اين روش را پيش گيرند نه اكثرا از حكمتهاى نسخه طبيب آگاه مىشوند و نه موفق به درمان خود مىگردند بلكه بيمارى، آنها را از پا، در مىآورد. ثانيا دستورات فرعى دين، همين قدر كه با منطق عقلاء و علم ثابت به فرضيه‌هاى علمى، مخالف نباشد لازم الاتباع و قابل پيروى است، باز هم مانند دستورات طبيب كه همين قدر كه بدانيم طبابت او بر خلاف قواعد مسلمه طبى و حفظ الصحه نيست به آن عمل مىكنيم. با اين تفاوت كه در دستورات دينى، احتمال خطا و اشتباه هم نمىدهيم
ثالثا راجع به تيمم، البته ما تيمم را براى اطاعت از فرمان خدا و تعبد بجا مىآوريم مع ذلك، همان طور كه نوشته‌ايد اگر چه ممكن است از نظر ظاهر، دست ما پيش از تيمم پاكتر باشد يعنى خاك آلود نباشد اما در زمان ما معلوم شده كه خاك به خودى خود كثيف نيست كه باعث قوت بيماريها گردد بلكه خاك، كشنده ميكربهاى موذى و منهدم كننده مواد آلى است و ممكن است همان غبارى كه به مواضع تيمم مىنشيند ميكربهائى را كه در ظاهر بدن است از بين ببرد پس تيمم بر صعيد طيب (خاك پاك) چنانچه اسلام دستور داده و فرموده (فتيمموا صعيدا طيبا) 1 واقعا دست و رو را پاكتر مىسازد. حكمت ديگرى كه در تيمم است اين است كه چون وضو و غسل، براى نماز، تشريع شده و مكلف بايد با آب كه يكى از وسايل تنظيف و تطهير است خود را طهارت بدهد حال كه از استعمال آب، معذور شده شارع، سزاوار نمىداند كه بدون تطهير و تنظيف، به نماز و توجه به خدا روى آورد و خاك نيز شرعا و علما يكى از مطهرات است لذا دستور داده شده كه تيمم كند تا با طهارت و نظافت، به درگاه خدا حاضر شود و اطاعتى را كه - بواسطه عذر از استعمال آب - از او فوت شده به اين وسيله، جبران و تدارك كند، حكمت ديگر آن اين است كه اگر وضوء و غسل، بدلى نداشته باشد و بدون بدل، مكرر نماز بخوانند حال اعتياد و مواظبت بر گرفتن طهارت در شخص - بواسطه عذر از استعمال آب - ضعيف مىشود پس حكمت، اقتضاء مىكند كه اين حال در انسان، باقى بماند و عظمت و احترام نماز، محفوظ تر باشد ضمنا معلوم باشد كه اين حكمتهائى است كه به نظر ما مىرسد و الا ممكن است حكمتهاى عالى ترى هم داشته باشد كه به مرور زمان و پيشرفت علم، معلوم گردد مع ذلك تأكيد مىشود كه ما تمام عبادات را بايد فقط براى امتثال امر و قربة الى الله بجا بياوريم تا از حظوظ و فوائد عاليه روحانى و اخلاقى آن برخوردار شويم
سؤال 22 - شخصى مهمان است صبح به آب احتياج پيدا كرده خجالت مىكشد به صاحبخانه بگويد، تيمم را در اين صورت جايز مىدانيد يا خير؟
جواب: خجالت عذر شرعى و مجوز تيمم نيست ولى اگر وقت ضيق شد واجب است تيمم كند و نماز بخواند
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
