سؤال46: مراد از جاهل مقصّر چه کسى است؟
جواب: جاهل مقصر به کسى گفته مىشود که متوجه جهل خود بوده و راههاى رفع جهالت خود را هم مىداند، ولى در آموختن احکام کوتاهى مىکند.
سؤال47: جاهل قاصر کيست؟
جواب: جاهل قاصر کسى است که اصلاً متوجه جهل خود نيست و يا راهى براى برطرف کردن جهل خود ندارد.
سؤال48: احتياط واجب چه معنايى دارد؟
جواب: يعنى وجوب انجام يا ترک فعلى از باب احتياط.
سؤال49: آيا عبارت «فيه اشکال» که در بعضى از فتاوى ذکر مىشود، دلالت بر حرمت دارد؟
جواب: بر حسب اختلاف موارد، معناى آن فرق مىکند. اگر اشکال در جواز باشد دلالت بر حرمت در مقام عمل دارد.
سؤال50: عبارتهاى «فيه اشکال»، «مشکل»، «لايخلو من اشکال»، «لا اشکال فيه» فتواست يا احتياط؟
جواب: همه اين عبارتها دلالت بر احتياط دارند، مگر عبارت «لا اشکال فيه» که فتوا است.
سؤال51: فرق بين جايز نبودن و حرام چيست؟
جواب: در مقام عمل بين آنها فرقى نيست.
استفتائات جدید
سؤال: در مسائلى كه حضرتعالى بنا بر احتياط واجب حكم مىفرماييد تكليف مقلد چيست و اگر مقلد در صورت تمايل بتواند از مرجع تقليدى كه در آن زمينه حكم صريح داده تقليد كند آيا اجازه دارد و در صورت جواز آيا مرجع مورد نظر حتماً بايد اعلم بعد از مرجع تقليد مكلف باشد و اگر اينگونه است چگونه بايد آن مرجع را تعيين كرد؟
جواب: رجوع به مجتهدى که در آن مسأله احتياط ننموده است، مانع ندارد و بنابر احتياط، ترتيب الأعلمفالأعلم بايد رعايت شود و تعيين آن وظيفه مکلّف است.
سؤال: اگر فرد مسلمانى به تحقيق در مورد نظريات مربوط به اثبات يا ردّ وجود خداوند، آخرت، روح و... بپردازد، آيا مرتکب گناهى شده است؟ و آيا بر اعتقادات او ممکن است تاثيرگذار باشد؟ با توجه به اين که اکثريت ما جوانان بدون تحقيق اسلام آوردهايم؟
جواب: صِرف تحقيقات موجب گناه نيست ولى چنانچه احتمال عقلايى بدهد که اين مطالب در او تأثير سوء خواهد داشت و در خود قدرت پاسخگويى صحيح و دفع شبهات را نمىبيند، نبايد به آنها بپردازد.
سؤال: مىخواهم بدانم اگر كسى مدت چند سال اعمال خود را بدون تقليد انجام دهد حكم اعمال وى چه مىشود؟
جواب: اگر اعمال وى موافق احتياط يا مطابق با واقع يا با نظر مجتهدى باشد كه وظيفه دارد از او تقليد نمايد محكوم به صحت است.
سؤال: فرمودهاند در نماز مىشود قرآن تلاوت نمود؛ مستدعى است بفرماييد در چه مواضعى و تا چه ميزان؟
جواب: قرآن خواندن در سجده مكروه است و در غير سجده (غير از آيات چهارگانه كه مشتمل بر سجده واجب مىباشند) اشكال ندارد