تفسیر نور

سیمای سوره قریش

به نام خداوند بخشنده مهربان

برای الفت دادن قریش(به این سرزمین،سپاه فیل را نابود کردیم تا مقدمه ای برای ظهور اسلام باشد).الفت آنان در سفرهای زمستانی و تابستانی.پس(به شکرانه این نعمت)باید پرورگار این خانه را پرستش کنند.همان که آنان را از گرسنگی(و قحطی نجات داد و)سیرشان کرد و از ترس(دشمن)امانشان داد.

نکته ها:

* برخی مفسران،این سوره را ادامه سوره قبل دانسته و به روایاتی استناد می کنند که جدا کردن آن دو را در نماز جایز نمی داند.نظیر دو سوره ضحی و انشراح.اگر ابرهه پیروز می شد معاش قریش از هم می پاشید و به خاطر حفظ معاش قریش،خداوند اصحاب فیل را نابود کرد.

* «رِحْلَهَ» پیمودن راه بر روی راحله و مرکب است.قریش سالی دو بار سفر تجاری داشتند، یکی در زمستان به منطقه یمن و یکی در تابستان به منطقه شام.

* در برابر رسم جاهلیّت که خونریزی و جنگ را ارزش می دانست،تکرار کلمه ایلاف و الفت، بیانگر لطف و رحمت الهی به قریش است.

* سفرهای تجاری موجب رونق صادرات و واردات می شود و بهبود زندگی و تبادل فرهنگ را به دنبال دارد.

* پس از انهدام اصحاب فیل،مردم برای اهل حرم،حریم خاص قائل بودند.

پیام ها:

1- شکست دشمنان عامل همبستگی شماست. «فَجَعَلَهُمْ کَعَصْفٍ مَأْکُولٍ»

2- وحدت و الفت میان اقشار جامعه،از نعمتهای الهی است. «لِإِیلافِ قُرَیْشٍ»

3- تا مسائل اقتصادی و امنیّتی جامعه حل نشود،نمی توان آنان را به عبادت دعوت کرد. فَلْیَعْبُدُوا ... اَلَّذِی أَطْعَمَهُمْ ... وَ آمَنَهُمْ

4- یکی از فلسفه های عبادت،شکر مُنعم است. «فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَیْتِ»

5-خداوند امور مکّه و کعبه را تدبیر می کند. «رَبَّ هذَا الْبَیْتِ»

6- تأمین معیشت و امنیّت جامعه،باید در مسیر بندگی و عبادت خدا باشد.

فَلْیَعْبُدُوا ... اَلَّذِی أَطْعَمَهُمْ ... وَ آمَنَهُمْ

7- گرسنگی و نیاز به غذا،ویژگی بشر است و تأمین این نیاز،نشانه لطف و رحمت خداوند است. «أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ»

8-برقراری امنیّت و برطرف کردن عوامل ترس،کار خدایی است. «آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ»

9- سفر برای کسب درآمد،مورد پذیرش اسلام است. «رِحْلَهَ الشِّتاءِ وَ الصَّیْفِ»

«والحمدللّه ربّ العالمین»