حکم تقسیم ارث (مرجع تقلید آیةالله مکارم)-ارث

حکم تقسیم ارث (مرجع تقلید آیةالله مکارم)

سوال با سلام و خسته نباشید. پدرم به تازگی فوت نموده است که سه پسر و 5 دختر دارد به همراه مادرم که بیمار است دو تا از خواهرهایم(20و 23ساله) با یکی از برادرانم (29ساله.بیکار) مجرد هستند پدرم خانه ای دارد که در آن ساکن هستند با تعدادی گوسفند و حقوق بازنشستگی که تا به حال از دولت دریافت میکرده و کارگر شرکت کشت و دامداری بوده است و وصیت هم نکرده است. در روستایی که امکانات ندارد زندگی می کنند و چون مادرم بیمار است و نیاز به امکانات پزشکی دارند مجبور است از آنجا نقل مکان کند.با توجه به این شرایط که ظاهرا برای فروش خانه باید انحصار وراثت کرد و آنها به این خانه نیاز دارند تا بتوانند خانه ای دیگر بخرند و از طرفی پرداخت قسط وامهایی که پدرم گرفته است هم هست لذا برای اینکه بتوان هم دیون متوفی را پرداخت کرد و هم بدون دردسر انحصار وراثت مادر و خواهرهایم را به مکان بهتر منتقل کرد باید چکار کنیم اگر لطف کنید و وضعیت مادر و سه فرزند مجرد و پنج فرزند متاهل را که بقیه وراث حساب میشوند را مشخص کنید بسیار ممنون خواهم شد
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی(مدظله)

جواب درگذشت پدرتان را به شما و سایر بازماندگان تسلیت میگویم.
تکلیف اموال مرحوم پدرتان به شرح ذیل است:
ابتدا دیون ایشان و بدهکاریهایشان باید پرداخت شود. (مهر همسر جزء بدهکاریهای ایشان هست).
یک هشتم باقیمانده اموال به مادرتان تعلق دارد و باقیمانده باید بین فرزندانش تقسیم شود به طوری که هر پسر دو برابر دختر ببرد (فرقی نمیکند که فرزندانش ازدواج کرده باشند یا نکرده باشند؛ البته اگر ورثه نسبت به افراد مجرد لطفی کنند بسیار مناسب و شایسته هست).
انحصار وراثت یک قانون هست که حتماً باید اجرا شود و نمیتوان ندیده گرفت. یاحقّ.

سوال با سلام. از اینکه مرا مورد لطف خود قرار دادید و پاسـخ اینجانب را دادید بسیار سپاسگذارم. اینکه پدرم وصیت نکرده است حال بخواهیم برای او خیرات کنیم تا برای آرامش او در آخرت مفید باشد، باز هم باید از یک سوم اموال او خیرات کنیم یا نه از مال خودمان خیرات کنیم. اگر از طرف خودمان باشد آیا تاثیری برای آمرزش گناهان وی دارد.سوال دیگر اینکه : اگر حق الناسی به گردن داشته باشد که به خاطر مصلحت خانواده ( آینده دو دختر وی که ازدواج نکرده اند)نتوان به صاحب حق گفت و فقط از طرف خودمان صدقه ای به نام صاحب حق بدهیم آیا باعث میشود که این حق از گردن پدرم برداشته شود.دلم میخواهد به عنوان فرزند وی بتوانم کاری برای شادی روحش و آمرزش گناهانش کرده باشم و از شما بابت این راهنمایی واقعا متشکرم که در این امر مهم مرا کمک میکنید.

جواب؛ اگر مرحوم پدر به یک سوم وصیت نکرده باید مطابق آنچه در اولین پاسـخ بیان شد عمل کنید، ولی آن چه که مسلم است انسان بعد از مرگ دست خودش از عمل کوتاه مي شود و با اعمالي که از پيش فرستاده چه نيک و چه بد مأنوس و همدم است.
با توجه به روايات متعدّدي که از معصومين (علیهم السلام) نقل شده است؛ اعمال نيکي که به نيّت مرده انجام مي گيرد سبب نجات و رهايي او از عذابها و فشارهاي قبر است و حتي سبب رهايي او از عذاب آخرت. و بالاتر اينکه خود مردگان از فرزندان و خويشان خود انتظار دارند که به فکر آنها بوده و برايشان صدقات و خيراتي بدهند.
از کتاب «لبّ اللباب» قطب راوندي روایت شده است که مردگان در هر شب جمعه مي آيند و فرياد مي کنند اي اهل من، اي فرزندان من، اي خويشان من، به ما مهرباني کنيد، ما را به خاطر بياوريد، ما را فراموش نکنيد، بر ما و غربت ما رحم کنيد، بدرستيکه ما در زندان تنگي و اندوه و زاري و غم و سختي هستيم به ما رحم کنيد و بخل نکنيد به دعا و صدقه و شايد خدا به ما رحم کند.(1)
در کتاب «جامع الاخبار» نيز از پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) نقل شده که فرمودند: براي مردگان خود هديه بفرستيد، پس گفتند هديه مرده ها چيست؟ حضرت فرمود: صدقه و دعا و افزودند: ارواح مؤمنين هر جمعه به آسمان دنيا، مقابل خانه هاي خود مي آيند و با گريه فرياد مي کنند اين پدر مادر و خويشان و اهل من بر ما مهرباني کنيد خدا شما را رحمت کند آن چه در دست ما بود عذاب و حساب آن براي ماست و نفعش براي غير ما مي باشد. پس به يک درهمي يا قرص ناني يا جامه اي به ما مهرباني کنيد که خداوند شما را از جامه ي بهشت مي پوشاند. آنگاه رسول خدا گريستند. بحدّي که قدرت بر سخن گفتن نداشتند. (2)
و روايت ديگري از حضرت فاطمه زهرا «سلام الله علیها» که در وصيّت خود به حضرت علي (علیه السلام) فرمودند: چون من وفات کردم شما مرا غسل بده و تجهيز کن و بر من نمازگزار و مرا داخل در قبر کن و در لحد بسپار و خاک بر روي من بريز و نزد من بنشين و در مقابل صورتم قرآن و دعاي بسيار بخوان، زيرا که آن ساعت، ساعتي است که مرده محتاج به انس گرفتن با زنده است.(3)
سيد بن طاووس «قدس سره» از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلّم) روايت کرده که فرمود: بر ميّت ساعتي سخت تر از شب اول قبر نمي گذرد پس مردگان خود را بر صدقه رحم کنيد و اگر صدقه نيافتيد، نماز گذاريد. به اين نحو: دو رکعت نماز که در رکعت اول حمد و دو مرتبه «توحيد» و رکعت دوم حمد و ده مرتبه «تکاثر» و در بعد از نماز بگويد «الّلهم صلّ عَلي مُحمد و آل محمد وابعَث ثَوابَها الي قَبر ذلکَ الميّت فلان بن فلان»، «پس خداوند در همان ساعت هزار ملک به سوي قبر او مي فرستد تا او را از تنگي قبر نجات دهند.(4).
=====
1- سفينة البحار، ج 2، ص 556.
2- جامع الاخبار، ص 197.
3- مستدرک الوسايل، ج1، ص 148- باب 79، حديث 8.
4- سفينة البحار، ج 2، ص 47.