مقتضيات زمان و تغيير مجازات
سؤال: با توجه به مقتضيات زمان و مكان و پيدا شدن ابزارهاى كيفرى مناسب و مورد قبول جامعه، آيا مجازات هاى منصوص قابل تغيير است؟ 2. آيا حبس ابد از مجازات هاى تعزيرى محسوب مى شود و حاكم شرع مى تواند در برخى از جرايم تعزيرى، مرتكب جرم را به حبس ابد محكوم كند؟
جواب: بسمه تعالى: 1. حقيقت اسلام، تسليم در مقابل احكام خداست و به فرمايش اميرمؤمنان (عليه السلام) «الإسلام هو التسليم»، بنابراين نمى توان مجازات هاى اسلامى منصوص را تغيير داد.
2. حبس ابد در مواردى به عنوان حد وارد شده است; مانند زن مرتّده كه توبه نكند، و گيرنده ى مقتول در صورتى كه به واسطه ى ديگرى كشته شود، و سارق پس از اجراى حد در مرتبه ى سوم. بنابراين نمى توان حبس ابد را به عنوان تعزير تلقى كرد، مگر به عنوان ثانوى و با صلاح ديد حاكم شرع.
انكار زانى پس از اقرار و علم قاضى
سؤال: اگر زانى پس از اقرار انكار كند و قاضى علم داشته باشد كه وى در انكارش كاذب است، آيا قاضى مى تواند بر اساس علم خود، براى اجراى حد اقدام نمايد؟
جواب: بسمه تعالى: مقتضاى اطلاق روايات اين است كه انكار او قابل قبول است; هر چند كه قاضى بداند او دروغ مى گويد و شايد نكته آن، عمل به رأفت اسلامى است. والله العالم
اتهام به رباخوارى
سؤال: اگر شخصى به رباخوارى، متهم و بر ضد او اقامه دعوى شود و شاكى، مدعى باشد مبلغى را كه متهم اخذ كرده به عنوان ربا بوده است. آيا در فرض سؤال، مى توان حكم تعزير متهم را صادر نمود؟
جواب: بسمه تعالى: در تمام مسائل قضائى، تا وقتى كه موضوع بر طبق موازين و ضوابط شرعى ثابت نشده است، هيچ حكمى بر آن مترتب نمى شود; خواه موضوع رباخوارى باشد يا غير آن. والله العالم
توبه و سقوط حد
سؤال: توبه اى كه در شرايط خاصى مسقط حد مى باشد، چگونه ثابت مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: توبه اين است كه انسان از عمل گذشته نادم و پشيمان گردد و قلباً تصميم بگيرد آن را انجام ندهد ولى راه شناخت اين پديده نفسانى اين است كه از ظواهر اعمال وى چنين حالت روحى فهميده شود و وجداناً بدى گناه را درك كرده و به بدى گناه پى ببرد. والله العالم
زنا با خنثاى مشكل
سؤال: در صورتى كه فردى با خنثاى مشكله ارتباط جنسى و دخول در فرج نمايد يا هر دو نفر خنثاى مشكله باشند آيا زنا يا تفخيذ يا مساحقه محقق مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: در فرض مذكور هيچكدام از اين عناوين سه گانه ثابت نمى شود آنچه ثابت مى شود اين است كه گناهى را مرتكب شده است و نياز به تعزير دارد. والله العالم
خوابيدن دو نفر بدون لباس زير لحاف
سؤال: اگر دو نفر تحت يك روانداز بدون لباس جمع شوند اگر چه بدون شهوت باشد موجب تعزير تا 99 ضربه است؟
جواب: بسمه تعالى: فتاوى و روايات مطلق است ولى قدر متيقن اين است كه توأم با شهوت باشد به گواه اين كه صورت رحم بودن هر دو نفر در برخى روايات استثناء شده است كه معمولاً در آن شهوت تحريك نمى شود. والله العالم
تفاوت زناى با محارم با غير محارم
سؤال: با توجه به اينكه مجازات رجم سخت تر از مجازات قتل است بفرماييد چرا زانى محصن به زناى با محارم، رجماً كشته نمى شود در حالى كه اگر زنا با عنف يا با محارم نبود به رجم كشته مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: مصالح و مفاسد راجع به احكام در اختيار ما نيست و ما گوشه اى از ملاكات احكام را از طريق روايات و يا تجارب به دست آورده ايم، بنابراين نمى توان در اين مسائل اظهار نظر قطعى كرد ولى اجمالاً يادآور مى شويم كه رجم به يك معنى خفيف تر از قتل است چون در قتل راه فرار نيست ولى در رجم راه فرار هست و اگر از آن نقطه خود را برهاند در برخى از صور رجم ساقط مى شود. والله العالم
حكم اهانت به يكديگر
سؤال: اگر دو نفر به يكديگر توهين كنند، فرد اول كه ابتدائاً ديگرى را مورد توهين قرار داده مجرم است و يا فرد دوم نيز كه در پاسخ به فرد اول توهين نموده نيز مجرم و قابل تعزير است؟
جواب: بسمه تعالى: آن كس كه آغاز به سب كند او تعزير مى شود نه فرد ديگر هر چند متقابلاً او را سب بكند ولى بهتر است فرد دوم زبان خود را آلوده نكند. والله العالم
زناى همسر صغير يا ديوانه
سؤال: اگـر مـردى، همسـر صغيـره خـود را در حـال زنا ببينـد، آيـا حـق كشتن همسـر خـود را دارد؟ و همچنيـن اگـر مـردى همسـر خـود را در حال زنا با پسر غير بالغ ببيند آيا زانى صغير را مى تواند بكشد و همچنين اگـر همسـر ديوانه باشد و زنا دهد آيا مى تواند وى را بكشد و اگر همسر بالغه باشد و زانى مجنون آيا مى تواند زوجه را بكشد؟
جواب: بسمه تعالى: در صورتى كه زوجه عاقله و بالغه باشد و زانى مجنون باشد مى تواند زوجه را بكشد و شمول ادله به غير اين صورت جاى ترديد است و به حكم الحدود تدرأ بالشبهات نمى تواند بكشد. والله العالم
عفو قاذف، مقذوف را با شرط خاص
سؤال: اگر مقذوف، قاذف را به نحو مشروط عفو كند و قاذف به اين شرط عمل كند آيا بر مقذوف لازم است به اين عفو پايبند باشد؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه بين قاذف و مقذوف عهدى بسته شود كه اگر به اين شرط عمل كنيد من تو را عفو مى كنم هرگاه عمل به شرط كرد طرف بايد به پيمان خود پاى بند باشد. والله العالم
تعارض حكم ارتداد با قوانين بين المللى
سؤال: اگر حكم ارتداد با قوانين بين المللى معارض شد آيا تساهل و تسامح ممكن است؟
جواب: بسمه تعالى: احكام اسلام در صورت ثبوت موضوع با شرايطى كه فقها گفته اند قابل تسامح نيست، و قوانين بين المللى با شرايط حاكم بر خود وضع شده است و اين قوانين اين نكته را كه هر ملتى براى خود فرهنگى و دينى و آئينى دارد و به آن آيين ملتزم است و اكثريت قاطع به آن رأى داده اند، ناديده گرفته است. والله العالم
عده اى را قذف كردن
سؤال: اگر كسى با يك لفظ، جماعتى را قذف كند بدون آن كه نام آنها را ببرد آيا چند حد بر او اقامه مى شود يا يك حد؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه فردى گروهى را قذف كند اگر همگان يكجا به دادگاه مراجعه كردند و قذف ثابت شد يك حد ثابت مى شود و اگر تك تك آمدند حد به تعداد افراد، متعدد مى شود. والله العالم
اعتراف زانى بر زنا
سؤال: اگر زانى از صدق و راستى به گناه خود اعتراف نمايد آيا اعتراف وى مورد پذيرش قرار مى گيرد؟
جواب: بسمه تعالى: قانون اسلامى است كه فرد زانى تا چهار بار اقرار نكند حد بر او جارى نمى شود و اين يك نوع رأفت اسلامى است كه مى خواهد در حد امكان آبروى افراد محفوظ بماند. والله العالم
تجاوز از پشت
سؤال: مردى به دختر 8ساله از دبر تجاوز كرده آيا حد زنا جارى مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: حد زنا ثابت مى شود. والله العالم
توهين به مذهب
سؤال: حكم كسى كه به مذهب توهين كند چيست؟
جواب: بسمه تعالى: توهين به مذهب حرام است بلكه احياناً مايه كفر است. والله العالم
توهين به قرآن
سؤال: شخصى مؤمن در حال عصبانيّت به قرآن توهين كرده و لكن پس از رفع عصبانيت توبه كرده آيا خداوند مهربان او را خواهد بخشيد؟
جواب: بسمه تعالى: ان شاء الله توبه اش پذيرفته است و بايد كوشش كند كه اين كار به هيچ وجه ديگر تكرار نشود. والله العالم
سقوط حد در سرقت از مال فرزند
سؤال: دليل سقوط حد قطع دست پدر، در صورت سرقت از مال فرزند چيست و آيا اين دليل شامل كلاهبردارى و يا خيانت در امانت نسبت به فرزند نيز مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: دليل آن اجماع است كه در مسالك شهيد ثانى و جواهر نقل شده است، علاوه بر آن فحواى دليلى كه دلالت مى كند پدر بواسطه قتل پسر قصاص نمى شود بر آن دلالت مى كند، در روايت هست پدرى مال فرزندى را خورده بود پسر شكايت را پيش رسول خدا برد، امام صادق (عليه السلام) در اين رابطه فرمود: أو كان رسول الله يحبس الأب للابن.( [24])آيا امكان داشت كه پيامبر پدر را به خاطر تصرف در مال پسر حبس كند از اين بيان حكم مسأله ديگر نيز روشن شد. والله العالم
توبه سارق
سؤال: توبه ى سارق در چه صورتى، صحيح و حد از او ساقط مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: سارق اگر قبل از دستگيرى توبه كند، حد از او ساقط مى شود، البته بايد اموال مسروقه را پس بدهد. اگر عين اموال باقى است بايد عين آنها و اگر تلف شده، مثل يا قيمت آنها را بپردازد. والله العالم
نسبت زنا دادن
سؤال: اگر شخصى به ديگرى بگويد تو فرزند پدرت نيستى، آيا حد قذف ثابت مى شود و در صورت ثبوت، حق چه كسى است؟
جواب: بسمه تعالى: در فرض مذكور، حد قذف ثابت مى شود و اين حق از آنِ مادر شخص مورد خطاب است. والله العالم
تعزير براى مقدمات قتل
سؤال: شخصى اقدام به قتل نفس محترمه(محقون الدم) يا اقدام به جنايت بر عضو كرده ولى بر اثر عواملى، قتل و جنايت واقع نشده. آيا مى توان او را به جهت شروع در جنايت تعزير نمود؟
جواب: بسمه تعالى: اخافه فرد محقون الدم گناه كبيره شمرده مى شود و قابل تعزير است. والله العالم
حد قذف و حق الناس
سؤال: آيا حد قذف از حقوق الناس وقابل عفو است و آيا به شاكى خصوصى نياز دارد؟
جواب: بسمه تعالى: حد قذف، حق آدمى است و اگر عفو كند ساقط مى شود و با مرگ مقذوف، حق به ورثه منتقل مى شود. بنابراين، اگر شاكى خصوصى يعنى كسى كه حق به او منتقل شده، حضور نداشته باشد حاكم حق رسيدگى ندارد. والله العالم
قصد قطع عضو سابّ النبى
سؤال: اگر شخصى قصد داشته باشد كه فقط عضوى از اعضاى سابّ النبى را قطع كند، آيا قصاص مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: قتل ساب النبى قصاص ندارد و اين مورد منصوص است، ولى قطع عضو به عنوان جنايت جايز نيست. والله العالم
زمان اجراى رجم
سؤال: آيا زمان خاصى را براى اجراى رجم قائل هستيد؟
جواب: بسمه تعالى: در سرماى شديد بايد زمانى انتخاب شود كه هوا گرم باشد و در گرماى شديد وقتى را انتخاب كنند كه هوا ملايم باشد. والله العالم
محاسبه ربا
سؤال: شخصى كه ربا را محاسبه ولى دريافت نكرده است، آيا حرامى را مرتكب شده و مستوجب مجازات است؟
جواب: بسمه تعالى: اگر مقصود اين است شخصى كه شغل او محاسبه ى درآمدهاى ربوى نيست رباى پول را حساب كرده، ولى نگرفته است، او كار حرامى مرتكب نشده است، ولى بعداً اين كار را تكرار نكند. والله العالم
مجازات مدعى امامت
سؤال: مجازات مدعى امامت چيست؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه فردى امامت را ادعا كند و بگويد من امام زمان موعودم و داراى مقام عصمت هستم، نخست بايد از اين فرد رفع شبهه شود تا شايد از طريق مذاكره مشكل او رفع گردد و به حقيقت برگردد. اگر بر ادعاى خود اصرار ورزيد، در صورتى كه ادعاى او ملازم با انكار نبوت باشد، محكوم به ارتداد است. بنابراين، هرگاه ادعاى مهدويت ملازم با انكار احاديث متضافر درباره ى خصوصيات حضرت مهدى(عج) باشد كه به نوعى تكذيب پيامبر (صلى الله عليه وآله) است، در اين صورت بر وى حكم ارتداد جارى مى شود، نه حكم قتل. ادعاى مطلق امامت، باعث ارتداد نيست، بلكه تعزير مى شود و در عين حال مسأله به تأمل بيشترى نياز دارد. والله العالم
بى هوش كردن در حين اجراى حكم اعدام
سؤال: آيا قاضى مى تواند براى سهولت اعدام، محكوم را بى هوش و پس از برداشتن يكى از اعضاى وى مثل قلب، حكم اعدام وى را اجرا نمايد؟ با توجه به روايتى از پيامبر كه فرمود:«هرگاه مى كشيد، به نيكويى بكشيد».( [25])
جواب: بسمه تعالى: قاضى نمى تواند چنين كارى را صورت دهد و روايت ناظر به اين است كه براى قتل، طريق آسان را انتخاب كنيد و از طريق مشكل استفاده نكنيد. قتل با شمشير يا با تفنگ، اسهل از زير پا له كردن و يا چاقو بر بدن او زدن است. والله العالم
برداشتن عضو در هنگام اجراى حكم اعدام
سؤال: آيا قاضى مجاز است با اخذ رضايت از مجرمِ محكوم به مرگ، با برداشتن عضو وى در اتاق جراحى و سپس قطع اكسيژن به زندگى وى خاتمه دهد؟
جواب: بسمه تعالى: كيفيت قصاص با مقتول يا اولياى دم نيست و راه آن همان كشتن با شمشير و يا آنچه كه الان جانشين شمشير محسوب مى شود، است; نظير كشتن با تفنگ. حال اگر مقتول در دوران حيات به اين جراحى رضايت داده باشد، مى توان از اعضاى او استفاده كرد. البته بعد از تحقق قصاص. والله العالم
شركت چند نفر در قتل
سؤال: هرگاه دو نفر با فاصله، ضربات متعددى بر مجنى عليه وارد كنند; مثلاً يكى امروز دست او را قطع كند و ديگرى پس از پنج روز پاى او را قطع كند و مجنى عليه بر اثر سرايت هر دو ضربه فوت كند، آيا هر دو قاتل هستند يا فقط نفر دوم قاتل است؟
جواب: بسمه تعالى: مورد سؤال از موارد شركت در قتل است. والله العالم
قصاص اطراف قبل از اعدام
سؤال: جانى ابتدا گوش فردى را قطع و سپس چشم او را كور كرد. آنگاه با ضربه ى چاقو به قلب، او را به قتل رساند. آيا اولياى دم حق قصاص اطراف (چشم و گوش)، قبل از قصاص نفس را نيز دارند؟
جواب: بسمه تعالى: احوط براى اولياى دم اين است كه به قصاص نفس اكتفا كنند. والله العالم
علم به وقوع قتل در صورت رفتن مكان خاص
سؤال: شخص «الف» علم دارد كه اگر در مكان خاصى قرار گيرد، توفانى در حال وزيدن است كه او را به پايين پرت كرده و موجب قتل شخصى مى گردد. اتفاقاً همينطور شد. جنايت از چه نوعى است؟
جواب: بسمه تعالى: در فرض سؤال، قتل عمد محسوب مى شود. والله العالم
عدم قدرت بر پرداخت ديه
سؤال: در قتل غير عمد كه ناشى از تصادف است و محكومٌ عليه موظف به پرداخت ديه به مدت دو سال مى باشد، اگر محكومٌ عليه توان پرداخت ديه را نداشته باشد، ديه به عهده ى چه شخصى مى باشد؟
جواب: بسمه تعالى: در فرض مذكور، دين است و بر ذمه ى وى باقى است و اگر بميرد و مالى نداشته باشد، از خويشان نزديك وى گرفته مى شود و در صورت ناتوانى آنان و عدم حضور آنها از بيت المال پرداخت مى شود. والله العالم
تداخل قصاص اطراف در قصاص نفس
سؤال: اگر شخصى با يك ضربه ى عمدى كه غالباً كشنده است، موجب جنايت هاى متعدد بر اعضاى مجنى عليه شود كه منجر به مرگ وى گردد، در صورتى كه همه ى آسيب هاى وارده در تحقق قتل مؤثر باشد، آيا قصاص «اطراف» در قصاص «نفس» تداخل مى كند؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه جنايات متعدد منتهى به مرگ شود، همگى در ديه يا قصاص نفس تداخل مى كند. والله العالم
قتل در اثر ضربات مشت يا سيلى
سؤال: در صورتى كه شخصى عمداً به ديگرى مشت يا سيلى بزند يا انگشت او را قطع كند، در صورتى كه اين گونه اعمال نوعاً كشنده نباشد و ضارب قصد قتل هم نداشته باشد لكن منجر به مرگ وى شود آيا ديه نفس ثابت مى شود يا نسبت به عضو قصاص مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه چنين عملى منجر به قتل بشود، شبه عمد است كه علاوه بر ديه بايد كفاره هم بدهد و اگر منجر به قتل نشود نسبت به بريدن عمدى انگشت قصاص مى شود. والله العالم
مدت پرداخت ديه در قتل يا جرح عمدى صبى
سؤال: در قتل يا جرح خطاى محض كه مهلت ديه سه سال است، آيا در قتل يا جرح عمدى صبى كه عمدش خطا محسوب مى شود، ديه در مدت سه سال پرداخت مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: عمد صبى حكم خطا را دارد و ديه در مدت سه سال پرداخت مى شود. والله العالم
كيفيت اجراى قصاص و ديه
سؤال: شخصى مرتكب يك قتل عمدى و يك قتل شبه عمد شد. كيفيت اجراى قصاص و گرفتن ديه چگونه است و آيا جهت اداى ديه بايد دو سال صبر شود و سپس قصاص صورت بگيرد؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه قاتل عمد و شبه عمد، مالى داشته باشد، حاكم او را مجبور به پرداخت ديه مى كند و اگر ناتوان است، دو سال به او مهلت مى دهد تا ديه را بپردازد و سپس قصاص مى شود و از اين طريق بين دو حق جمع صورت مى گيرد. والله العالم
ديه زوال قدرت بر اداى حروف
سؤال: در اثر جنايت مقدارى از قدرت گويايى شخص از بين رفته است; مثلاً ده حرف را نمى تواند ادا كند. آيا ديه ى زوال حروف با توجه به حروف عربى تعيين مى شود؟
جواب: بسمـه تعـالى: هـرگـاه زبـان انسـانى كـه مخـارج حـروف او صدمه ديده، عربى است، ديه بر 29حرف تقسيم مى شود و اگر زبانش، غير عربى باشد، ديه به عدد حروف همان زبان تقسيم مى گردد. والله العالم
ضمان سقوط كودك در چاه
سؤال: شخصى در ملك خود كه حصار دارد چاهى حفر كرد و احتمال داشت كه كودكى از بيرون بيايد در چاه سقوط كند. اگر كودكى در چاه سقوط و آسيب ببيند، آيا آن شخص ضامن است؟
جواب: بسمه تعالى: ضامن نيست. والله العالم
حفر حفره اى در ملك غير و سقوط كودك در آن
سؤال: شخصى در ملك خود كه حصار دارد چاهى حفر كرد و احتمال داشت كه كودكى از بيرون بيايد در چاه سقوط كند. اگر كودكى در چاه سقوط و آسيب ببيند، آيا آن شخص ضامن است؟
جواب: بسمه تعالى: ضامن نيست. والله العالم
پرداخت نصف ديه از بيت المال براى قصاص قاتل
سؤال: اگر مردى مرتكب قتل عمدى دخترى شود و خانواده ى دختر به خاطر فقر نمى توانند نصف ديه را بپردازند تا قصاص انجام شود، آيا جايز است اين مبلغ از بيت المال پرداخته وقصاص انجام شود؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه ورثه ى مقتول قدرت پرداخت نصف ديه را ندارند تا قصاص كنند بايد به دريافت ديه اكتفا كنند. والله العالم
فرار قاتل
سؤال: اگر به خاطر فرار قاتل، اولياى دم به ديه راضى شوند، آيا پس از دستگيرى قاتل، مى توانند ديه را مسترد و تقاضاى قصاص نمايند؟
جواب: بسمه تعالى: با حكم قاضى به اخذ ديه، قصاص ساقط مى شود. والله العالم
تبديل قصاص به ديه
سؤال: آيا در تبديل قصاص به ديه، فرار و عدم دسترسى به قاتل كافى است يا مرگ قاتل نيز شرط است؟
جواب: بسمه تعالى: فرار و عدم دسترسى كافى است. والله العالم
قتل عمدى مرتد
سؤال: اگر مسلمانى عمداً مرتدى را به قتل برساند، آيا قصاص يا ديه دارد؟
جواب: بسمه تعالى: قصاص ندارد، امّا در صورتى كه بدون اذن حاكم شرع اقدام نموده، تعزير مى شود. والله العالم
بيرون پريدن دختر ربوده شده از ماشين و مرگ وى
سؤال: شخصى دخترى را به قصد تجاوز، ربود لكن دختر در نيمه راه از ماشين به بيرون پريد و منجر به مرگ وى شد. آيا رباينده، قاتل محسوب شده و قصاص مى شود و يا ديه برعهده ى وى ثابت مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: در فرض سؤال، قصاص و ديه ثابت نمى شود، ولى رباينده تعزير مى شود. والله العالم
قصاص لق كردن دندان
سؤال: شخصى دندان ديگرى را لق كرده است، آيا مى توان او را قصاص نمود؟
جواب: بسمـه تعـالى: قصـاص مخصـوص كندن دندان است و در صورت لق شدن، ديه دارد و ديه ى آن دو ثلث ديه ى يك دندان است. والله العالم
عدم پرداخت فاضل ديه توسط ولىّ دم براى قصاص سه نفر از قاتلان
سؤال: اگر سه نفر در قتل شركت نمايند و اولياى دم تقاضاى قصاص نفس كنند و بخواهند هر سه نفر را قصاص كنند، بايد فاضل ديه را به وارث قاتلان پرداخت كنند. حال ولىّ دم حاضر به پرداخت فاضل ديه نيست و اين افراد هم چنان در زندان باقى مانده اند. تكليف چيست؟
جواب: بسمه تعالى: ولى دم مى تواند فاضل ديه ى هر سه نفر را به ورثه پرداخت كند و هر سه نفر را به عنوان قصاص بكشد و اگر حاضر به اين كار نشد، به مقدار متعارف به ولى دم مهلت مى دهند تا تكليف آنها را روشن كند و اگر نتيجه نگرفتند، به قيد كفالت آزاد مى شوند. والله العالم
قصاص عضو جانى
سؤال: جانى قصد قتل نداشت و ضربه اى هم كه وارد نمود، نوعاً كشنده نيست، ولى اتفاقاً منجر به قتل شد. آيا جانى علاوه بر ديه ى قتل نفس، به قصاص جنايت بر عضو نيز محكوم مى گردد؟
جواب: بسمه تعالى: تنها ديه ى قتل نفس بر جانى واجب است و قصاص جنايت عضو در ديه ى نفس تداخل مى كند. والله العالم
قتل فرزند توسط پدر
سؤال: با توجه به افزايش فرزندكشى از سوى پدران و با توجه به حكم شرعى مربوط به آن (اگر پدر يا جد پدرى فرزند خود را بكشد قصاص نمى شود و فقط به پرداخت ديه ى قتل به ورّاث و تعزير محكوم خواهد شد كه اين امر موجب تجرّى برخى پدران مى شود) با توجه به مقتضيات زمان، آيا اين حكم را نيازمند اصلاح نمى دانيد؟
جواب: بسمه تعالى: قتل فرزندان شيوه ى جاهليت است و از محرمات و گناهان كبيره است; هم چنانكه قرآن مى فرمايد: ( لا تَقْتُلُوا أولادَكُمْ مِنْ إمْلاق ) و حكم شرعى راجع به عدم قصاص نيز قابل تغيير نيست، براى جلوگيرى از پديده زشت، بايد ايمان مردم را بالا برد و حالت خداترسى را تقويت كرد. والله العالم
قتل فرزند توسط مادر
سؤال: در صورتى كه مادر، فرزند خود را به قتل رساند، آيا همانند پدر قصاص نمى شود؟
جواب: بسمه تعالى: اولياى مقتول حق قصاص دارند. والله العالم
ديه خنثاى مشكل
سؤال: ديه ى خنثاى مشكل چگونه محاسبه مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: در مورد خنثاى مشكل نصف ديه ى مرد با نصف ديه ى زن پرداخت مى شود. والله العالم
ديه خنثاى مشكل ممسوح
سؤال: ديه ى خنثاى مشكل اگر ممسوح باشد(ليس له فرج الرجال والنساء; فرج هيچ يك را ندارد)، چه مقدار است؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه ممسوح، طبيعى و آفرينشى باشد بعيد نيست كه نصف ديه ى مرد با نصف ديه ى زن باشد; بنابراين كه ماهيت ثالثى جز زن و مرد نيست. والله العالم
قتل مرتد توسط كافر ذمى
سؤال: اگر كافر ذمى، مرتدى را به قتل برساند، آيا قصاص مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: در صورت عمد، قصاص مى شود و در صورت غير عمد، ديه دارد. والله العالم
كشته شدن متولد از زنا به وسيله زانى يا زانيه
سؤال: هرگاه متولد از زنا به دست زانيه يا زانى كشته شود، آيا قصاص مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: احتياطاً ديه مقرر در مورد قتل اهل كتاب را پرداخت كند و آن هشتصد درهم است و بين زانى و زانيه فرق نيست. والله العالم
پرت شدن به وسيله توفان يا زلزله و مرگ فردى كه قصد قتل وى را داشت
سؤال: شخصى به قصد اين كه با پريدن بر روى فردى وى را به قتل برساند به پشت بام مى رود، لكن قبل از پريدن، بدون اختيار و به واسطه ى توفان يا زلزله، بر روى همان فرد پرت و موجب قتل وى مى شود. آيا محكوم به قصاص مى شود يا پرداخت ديه؟
جواب: بسمه تعالى: در فرض مسأله بايد ديه بپردازد. والله العالم
شرط تحقّق زناى محصنه
سؤال: اگر مردى با زنى كه در عقد موقت مرد ديگرى است نزديكى كند، حكم زناى محصنه را دارد؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه مردى همسر دائم دارد با زنى زنا كند زناى او محصن است خواه آن زن داراى شوهر باشد يا نباشد همچنين اگر زن داراى همسر دائم باشد با مردى زنا كند زناى او محصنه است خواه آن مرد داراى همسر باشد يا نباشد . والله العالم
قاعده درء
سؤال: آيا قاعده «درء» (تدرء الحدود بالشبهات) از اصول عمليه است يا امارات؟
جواب: بسمه تعالى: قاعده «درء» اصل تحديدى و به اصطلاح امروز كنترل كننده است در حقيقت مانند قاعده (لاضرر و لاحرج) از وسعت حكم مى كاهد . والله العالم
مقدار تعزير
سؤال: تهديد عليه مال و شرف مؤمن كه به اخاذى از شخص ختم شود چه مقدار تعزير دارد؟
جواب: بسمه تعالى: تعزيز حكم معيّنى ندارد، اندازه آن اين است كه بايد از حدّ شرعى كمتر باشد يعنى در انسان آزاد كمتر از هشتاد تازيانه باشد و اما مقدار آن بستگى دارد كه قاضى از آن حادثه چه دريافتى داشته باشد . والله العالم
تهمت نارواى دزدى
سؤال: شخصى به ديگرى تهمت دزدى زده است آيا آن شخص مى تواند در ازاء عدم شكايت مبلغى را بگيرد؟
جواب: بسمه تعالى: هرگاه تهمت ناروا بوده جلب رضايت او نياز به كمك مالى داشته باشد پرداخت آن و دريافت آن اشكالى ندارد . والله العالم
نفرين ظالم
سؤال: آيا نفرين كردن مؤمن جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: اگر ظالم باشد اشكالى ندارد، در غير اين صورت مشروع نيست . والله العالم
سفر و زناى محصنه
سؤال: مقدار مسافت سفر كه زنا را از زناى محصنه خارج كند به چه ميزان است؟
جواب: بسمه تعالى: ميزان اين است كه در دسترس باشد بنابراين انسان محبوس را شامل نيست و همچنين كسى كه در نقطه اى است كه عرفاً همسر وى براى او در دسترس نيست . والله العالم
سنگسار و تبليغات عليه اسلام
سؤال: چنانچه سنگسار كردن موجب وهن اسلام و تبليغات سوء عليه اسلام باشد آيا مى توان مجازات رجم را به مجازات تعزيرى تبديل كرد؟
جواب: بسمه تعالى: در چنين شرائطى قاضى كوشش كند كه ثابت نشود ولى اگر ثابت شد چاره اى از اجرا نيست . والله العالم
انكار پس از اقرار
سؤال: آيا انكار پس از اقرار به زناى به عنف موجب سقوط حد است؟
جواب: بسمه تعالى: در انكار پس از اقرار كامل كه موجب حد قتل باشد، احتياطاً حد قتل ساقط مى شود . والله العالم
توهين به مقدسات در اثر تهديد به قتل
سؤال: آيا جايز است شخصى كه تهديد به قتل يا قطع اعضاء مى شود براى نجات از آن به مقدسات سب كنند؟
جواب: بسمه تعالى: حفظ نفس و حفظ اعضاء واجب است و داستان عمّار ياسر در اين مورد معروف هست . والله العالم
حق الناس در زنا
سؤال: آيا زنا حق الناس محسوب مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: زنا حق الله است . والله العالم
حق الناس و زناى محصنه
سؤال: آيا زناى محصنه (نعوذبالله) جنبه حق الناس هم دارد؟
جواب: بسمه تعالى: زناى محصنه مربوط به حق الله است و حق الناس نيست مگر در صورتى كه از يك طرف اكراه باشد. والله العالم
ارتكاب حرام و تعزير
سؤال: آيا حاكم مى تواند جهت ارتكاب هر عمل نامشروع حتى مثلاً ترك عمدى نماز شخص گناهكار را تعزير نمايد؟
جواب: بسمه تعالى: هر معصيتى كه در شرع براى آن حدى مشخص نشده و حاكم شرع از آن آگاه شود در صورت مصلحت مى تواند تعزير كند وكيفيت تعزير منوط به صلاحديد حاكم شرع است و حتماً بايد مشروع باشد.والله العالم
چهار بار اقرار در يك مجلس
سؤال: در اقرار به زنا يا ساير حدودى كه تعدد اقرار در آن شرط است آيا لازم است اقرار در جلسات متعدد باشد يا در يك جلسه چهار بار اقرار كافى است؟
جواب: بسمه تعالى: مشهور اين است كه چهار بار اقرار كند خواه در يك مجلس يا در مجالس متعدده، در اين ميان فقط شيخ طوسى در خلاف مى گويد: بايد در مجالس چهارگانه باشد، ضمناً قاضى پرونده بايد مجتهد باشد تا يكى از اين دو قول را با اجتهاد خود انتخاب كند و نمى تواند بر اساس فتواى كسى قضاوت كند در غير اين صورت بايد احتياط كند و اقرار در چهار مجلس انجام گيرد . والله العالم
كبودى در اثر اجراى حد شلاق
سؤال: گاهى اجراى حكم شلاق موجب كبودى يا جراحت مى شود ايا اجراى حد به اين شكل جايز است؟
جواب: بسمه تعالى: اجراى حد براى زن با پوشش كامل صورت پذيرد، و در مورد مرد بايد زدن شلاق حالت متوسط به خود بگيرد نه تند و نه خيلى آرام مع الوصف اگر پيامدى داشت اشكال ندارد . والله العالم
حد قذف براى مادر
سؤال: اگر شخصى به كسى بگويد كه تو فرزند فلانى نيستى آيا حد قذف ثابت مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: حق قذف براى مادر وى ثابت مى شود . والله العالم
فراهم كردن شرايط سرقت
سؤال: فردى براى فراهم شدن شرايط سرقت، محل مورد نظر را خلوت نموده و مانع درگير شدن افراد با متهمين شده است و سارق سرقت خود را انجام داده است آيا فردى كه شرايط را فراهم كرده است، حدّ سرقت بر او نيز جارى مى شود؟
جواب: بسمه تعالى: فردى كه در امر سرقت معاونت و كمك كرده است حدّ سرقت بر او جارى نمى شود ولى تعزير مى شود . والله العالم
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
