مراتب روزه-ویژه نامه ماه مبارک رمضان

مراتب روزه

مراتب روزه

روزه از نظر فقهای اسلام و علمای اخلاق دارای مراتب مختلفی است:

* مرتبه نخست:روزه فقهی است و آن روزه است که مطابق دستورهای فقهی گرفته شود بدین معنا که روزه دار قبل از اذان صبح نیت روزه کند و تا مغرب از مبطلات روزه پرهیز نماید. از نظر فقهای اسلام چنین روزه ای صحیح است و مسقط قضا و کفاره. این روزه انسان را از سقوط و گمراهی نجات می دهد ولی لزوما موجب تقرب انسان به درگاه الهی نمی شود. علمای اخلاق به چنین روزه ای «روزه عامه» می گویند زیرا عموم مردم بدین صورت روزه می گیرند.

* مرتبه دوم:«روزه خواص» است در این مرتبه روزه دار علاوه بر اینکه از مبطلات روزه پرهیز می کند از گناهان کبیره و صغیره نیز اجتناب می ورزد به عبارت دیگر ، چشم ، گوش، زبان و اعضای بدن او هم روزه هستند.

* مرتبه سوم:«روزه دل و باطن» است در این مرتبه روزه دار علاوه بر پرهیز از مبطلات روزه و اجتناب از گناهان و حفظ اعضا و جوارح ، دل و باطن خود را نیز متوجه حق می کند و از شائبه غیر خدا محفوظ نگه می دارد.

چنین روزه ای از صبح تا مغرب ، دلش در محضر ربوبی است و خود را در پیشگاه خداوند متعال احساس می کند، روزه دل به گونه ای دیگر نیز تعبیر شده است و آن اینکه گناهان قلبی از قبیل کبر، حسد، ریا، کینه و غرور و ... در دل روزه دار راه نمی یابد و قلب او از اندیشه های باطل و صفات ناپسند مبری است.

روزه قلب که در برخی از متون عرفانی از آن به «روزه خاص الخواص» تعبیر شده است دارای این ویژگی است که روزه دار در حالی که روزه است هیچگونه اندیشه غیر خدایی به دل خود راه نمی دهد زیرا توجه به غیر خدا واندیشیدن درباره امور دنیوی و حتی اخروی موجب بطلان این روزه است.

روزه دل و باطن از روزه اعضاء و جوارح مهم تر و روزه اعضا و جوارح نیز از خوردن و آشامیدن مهم تر است. اگر روزه دل و قلب میسر نشد روزه دار باید بکوشد با گرفتن روزه خواص، دادن صدقه، اطعام روزه داران، توسل به اهل بیت علیهم السلام و کمک به مستمندان، زمینه قبولی روزه های خود را در درگاه ربوبی فراهم سازد.