انهار
انهار
مطالب خواندنی

قرائت

بزرگ نمایی کوچک نمایی
سوال 458: نمازى که قرائت آن بلند خوانده نشده باشد، چه حکمى دارد؟
پاسخ: بر مردان واجب است که حمد و سوره را در نمازهاى صبح و مغرب و عشاء بلند بخوانند. اگر سهوا یا جهلا
آهسته بخوانند نماز صحیح است، ولى اگر از روى عمد باشد، نماز باطل است.
سوال 459: آیا اگر قصد خواندن قضاى نماز صبح را داشته باشیم باید آن را بلند بخوانیم یا آهسته؟
پاسخ: واجب است که قرائت حمد و سوره در نمازهاى صبح و مغرب و عشاء چه اداء باشد و چه قضاء در هر حالى بلند باشد، حتى اگر قضاى آنها در روز خوانده شود، و اگر عمداً بلند خوانده نشود، نماز باطل است.
سوال 460: مى‏دانیم که یک رکعت از نماز متشکل از نیت، تکبیرةالاحرام، حمد، سوره، رکوع و سجده است، و از طرف دیگر در نماز ظهر و عصر و رکعت سوم نماز مغرب و رکعت سوم و چهارم نماز عشاء آهسته خواندن واجب است. ولى در نماز جماعتى که از رادیو و تلویزیون مستقیما پخش مى‏کنند، مشاهده مى‏شود که امام جماعت ذکر رکوع و سجده رکعت سوم را بلند مى‏خواند، با توجه به اینکه آن رکوع وسجده دو جزء رکعتى هستند که آهسته خواندن در آن واجب است. این مسأله چه حکمى دارد؟
پاسخ: وجوبِ بلند خواندن در نمازهاى مغرب و عشاء و صبح و وجوبِ آهسته خواندن در نماز ظهر و عصر، مختص به قرائت حمد و سوره است. همانگونه که وجوب آهسته خواندن در غیر از دو رکعت اول نماز مغرب و عشا، فقط مخصوص قرائت حمد یا تسبیحات در رکعت سوم و چهارم است. ولى در ذکر رکوع و سجده و تشهد و سلام و دیگر ذکرهاى واجب در نمازهاى پنجگانه، مکلّف بین آهسته یا بلند خواندن مخیّر است.
سوال 461: اگر شخص بخواهد علاوه بر هفده رکعت نماز واجب روزانه، هفده رکعت نماز قضاء احتیاطى هم بخواند، آیا قرائت دو رکعت اول و دوم نمازهاى صبح و مغرب و عشاء را باید بلند بخواند یا آهسته؟
پاسخ: در وجوب جهر و اخفات در نمازهاى واجب فرقى بین نماز اداء و قضا وجود ندارد، هر چند نماز قضا احتیاطى باشد.
سوال 462: مى‏دانیم که کلمه «صلاة» به حرف «تاء» ختم مى‏شود ولى در اذان «حى على الصلاه» با «هاء» گفته مى‏شود، آیا این صحیح است؟
پاسخ: ختم لفظ صلوة به هاء، هنگام وقف اشکال ندارد، بلکه متعیّن است
سوال 463: با توجه به نظر حضرت امام «قدس سره» در تفسیر سوره مبارکه حمد مبنى بر راجح بودن لفظ «ملک» بر «مالک»، آیا هنگام قرائت این سوره مبارکه، احتیاط در قرائت به هر دو صورت در نمازهاى واجب و غیر واجب، صحیح است؟
پاسخ: احتیاط در این مورد اشکال ندارد.
سوال 464: آیا صحیح است که نمازگزار هنگام خواندن «غیر المغضوب علیهم» آن را بدون عطف فورى، با وقف بخواند و سپس «ولا الضالین» را قرائت نماید؟ آیا در تشهد وقف بر «محمد» «صلى الله علیه و آله» در جمله «اللهّم صلّ على محمد» و سپس قرائت عبارت «آل محمد» صحیح است؟
پاسخ: وقف و فاصله تا مقدارى که به وحدت جمله ضرر نزند، اشکال ندارد.
سوال 465: استفتاء زیر از حضرت امام «قدس سره» شده است:
با توجه به تعدد اقوال در تلفظ «الضاد» در علم تجوید، شما به کدام قول عمل مى‏کنید؟
امام «قدس سره» در پاسخ نوشته‏اند: شناخت مخارج حروف بر اساس نظرات علماى تجوید، واجب نیست، بلکه باید تلفظ هر حرفى به صورتى باشد که نزد عُرف عرب صدق کند که آن حرف را ادا کرده است.
سؤال ما این است که اولا: عبارت «نزد عرف عرب صدق کند که آن حرف را ادا کرده است» به چه معنى است؟
ثانیا: آیا قواعد علم تجوید هم همانند قواعد علم صرف و نحو از عرف و کلام عرب استخراج نشده است؟ در این صورت چگونه مى‏توان قائل به جدائى آن دو از ریشه خود شد؟
ثالثا: اگر براى کسى از طریق معتبر یقین حاصل شود که حروف را هنگام قرائت از مخارج صحیح خود ادا نمى‏کند و یا به طور کلى حروف و کلمات را صحیح تلفظ نمى‏نماید و زمینه مناسبى براى یادگیرى از جمیع جهات دارد، مثل این که استعداد خوبى و یا فرصت مناسبى براى فراگیرى این علم دارد، آیا واجب است در حد استعداد سعى در آموختن قرائت صحیح نماید؟
پاسخ: ملاک در صحت قرائت، موافقت آن با نحوه قرائت اهل لغتى است که قواعد تجوید از آنها گرفته شده است. بنابراین اگر اختلاف نظرات علماى تجوید در کیفیت تلفظ یکى از حروف ناشى از اختلاف آنان در فهم نحوه تلفظ اهل لغت باشد، مرجع حل اختلاف، خود عرف اهل لغت است. ولى اگر اختلاف نظرات آنان ناشى از اختلاف خود آنان در کیفیت تلفظ باشد، مکلّف در انتخاب هر یک از آن اقوال مخیّر است. کسى که قرائت خود را صحیح نمى‏داند، باید در صورت تمکن براى یادگیرى قرائت صحیح اقدام نماید.
سوال 466: کسى که از ابتدا و یا بر حسب عادت قصد خواندن سوره فاتحه و اخلاص را داشت و بسم الله الرحمن الرحیم را گفت ولى سهوا سوره را تعیین نکرد، آیا باید از اول، سوره معینى را قصد نماید و بعد بسم الله الرحمن الرحیم را قرائت کند؟
پاسخ: اعاده بسم الله الرحمن الرحیم واجب نیست، بلکه مى‏تواند براى خواندن هر سوره‏اى به آن اکتفا کند.

سوال 467: آیا اداء کامل الفاظ عربى در نماز واجب است؟ آیا اگر کلمات به صورت عربى صحیح و کامل تلفظ نشود، نماز محکوم به صحت است؟
پاسخ: واجب است که همه ذکرهاى واجب نماز از قبیل قرائت حمد و سوره و غیر آنها به طور صحیح قرائت شود و اگر نمازگزار کیفیت صحیح تلفظ کلمات عربى را نمى‏داند، واجب است که یاد بگیرد و اگر قادر به یادگیرى نیست، معذور است.
سوال 468: آیا بر قرائت قلبى در نماز یعنى گذراندن کلمات در قلب بدون تلفظ آنها، قرائت صدق مى‏کند یا خیر؟
پاسخ: عنوان قرائت بر آن صدق نمى‏کند و در نماز واجب است که کلمات تلفظ شوند، به طورى که قرائت بر آن صدق کند.
سوال 469: بنا بر نظر بعضى از مفسرین، تعدادى از سوره‏هاى قرآن کریم مثل سوره فیل، قریش، انشراح، وضحى یک سوره کامل محسوب نمى‏شوند. آنان مى‏گویند: کسى که یکى از آن دو سوره مثل سوره فیل را در نماز قرائت کند، حتما باید بعد از آن، سوره قریش را هم بخواند و همچنین دو سوره انشراح وضحى باید با هم قرائت شوند. بنابراین اگر کسى بر اثر جهل به مسأله، سوره فیل یا انشراح را به تنهائى در نماز بخواند، وظیفه او چیست؟
پاسخ: اگر در یادگیرى مسأله کوتاهى نکرده باشد، نمازهاى گذشته او محکوم به صحت است.
سوال 470: اگر شخصى هنگام نماز بر اثر غفلت در رکعت سوم یا چهارم نماز ظهر، حمد و سوره بخواند و بعد از نماز متوجه شود، آیا اعاده نماز بر او واجب است، و اگر متوجه نشود، آیا نماز وى صحیح است؟
پاسخ: در فرض سؤال، نمازش صحیح است.
سوال 471: آیا بانوان مى‏توانند، حمد و سوره نمازهاى صبح و مغرب و عشاء را بلند بخوانند؟
پاسخ: مى‏توانند بلند یا آهسته بخوانند ولى اگر نامحرم صدایشان را مى‏شنود، بهتر است آهسته بخوانند.
سوال 472: طبق نظر امام خمینى «قدس سره» ملاک آهسته خواندن قرائت در نماز ظهر و عصر، عدم جهر است و ما مى‏دانیم که به استثناى ده حرف، بقیه حروف با صدا هستند، بنابراین اگر نماز ظهر و عصر را آهسته و بدون صدا بخوانیم، هجده حرف صدادار درست تلفظ نخواهند شد، خواهشمند است این مسأله را توضیح فرمائید.
پاسخ: ملاک اخفات (آهسته خواندن) عدم وجود جوهر صدا نیست، بلکه ملاک آشکار نکردن آن است و در مقابل، ملاک جهر (بلند خواندن) آشکار کردن جوهر صدا است.
سوال 473: افراد خارجى اعم از زن و مرد که مسلمان مى‏شوند و شناختى نسبت به کلمات عربى ندارند، چگونه مى‏توانند واجبات دینى خود اعم از نماز و غیره را انجام دهند؟ و اصولا نیازى به فراگیرى عربى براى این کار وجود دارد؟
پاسخ: یادگیرى تکبیرة الاحرام، حمد، سوره، تشهد و سلام نماز و هر چیزى که عربى بودن در آن شرط است، واجب است.

سوال 474: آیا دلیلى بر این که نافله نمازهائى که بلند خواندن قرائت در آنها واجب است، باید بلند خوانده شوند و نافله نمازهائى که آهسته خواندن آن واجب است، باید آهسته خوانده شوند، وجود دارد؟ اگر جواب مثبت باشد آیا اگر نافله‏هاى نمازهاى جهرى آهسته خوانده شوند و همچنین برعکس، مجزى است؟
پاسخ: قرائت در نافله‏هاى نمازهاى جهرى مستحب است که بلند باشد و در نمازهاى اخفاتى مستحب است که آهسته باشد و اگر بر عکس هم انجام شود، مجزى است
سوال 475: آیا بعد از قرائت سوره حمد در نماز واجب است که یک سوره کامل خوانده شود یا تلاوت مقدارى از قرآن کریم هم کافى است؟ و در صورت اول آیا بعد از قرائت سوره، خواندن بعضى از آیات قرآنى جایز است؟
پاسخ: در نمازهاى واجب یومیه، قرائت آیاتى از قرآن کریم به جاى سوره کامل، مجزى نیست. ولى قرائت بعضى از آیات به قصد قرآن بعد از قرائت یک سوره کامل، اشکال ندارد.
سوال 476: اگر بر اثر سهل انگارى و یا لهجه‏اى که انسان به آن تکلم مى‏کند، اشتباهى در قرائت حمد و سوره و یا در اعراب و حرکات کلمات نماز رخ دهد مثلا کلمه یولَد به جاى فتح لام، به کسر لام خوانده شود، نماز چه حکمى دارد؟
پاسخ: اگر عامد یا جاهل مقصر (قادر بر یادگیرى) باشد، نماز باطل است، والاّ نماز صحیح است. البته اگر نمازهاى گذشته را با اعتقاد به صحت، به صورت مذکور خوانده باشد، در هر صورت قضاى آنها واجب نیست.
سوال 477: شخصى است که حدود 35 یا 40 سال سن دارد و پدر و مادرش در دوران کودکى به او نماز یاد نداده‏اند و سواد هم ندارد، اما سعى کرده است که نماز را به صورت صحیح یاد بگیرد، ولى قادر بر اداى صحیح کلمات و ذکرهاى نماز نیست و بعضى از کلمات را اصلا نمى‏تواند تلفظ کند، آیا نماز او صحیح است؟
پاسخ: اگر آنچه را که قادر بر تلفظ آن است، انجام دهد، نمازش محکوم به صحت است.
سوال 478: من کلمات نماز را همانگونه که از پدر و مادرم آموخته‏ام و در دبیرستان آموزش داده‏اند، تلفظ مى‏کردم. بعدا متوجه شدم که کلمات را اشتباه ادا مى‏کرده‏ام. آیا طبق فتواى امام «قدس سره» اعاده نماز بر من واجب است یا آنکه همه نمازهائى را که به آن صورت خوانده‏ام، صحیح هستند؟
پاسخ: در فرض سؤال، تمامى نمازهاى گذشته محکوم به صحت است و اعاده و قضاء ندارد.
سوال 479: کسى که بر اثر ابتلاء به بیمارى لالى قادر بر تکلم نیست، ولى حواس سالمى دارد، اگر نمازش را با اشاره بخواند، آیا صحیح است؟
پاسخ: نماز او در فرض مزبور صحیح و مجزى است.

  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -