آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله)

1- انجام ندادن قسم یاد شده

 سؤال: حدوداً ۵ ماه پیش قسمی خوردم که عملی انجام ندهم حالا همین مساله ناراحتم می کند، آیا می توانم از آن برگردم؟

 پاسخ: هرگاه کسى با شرایط زیر قسم یاد کند باید به قسم خود عمل نماید و گرنه کفّاره دارد:

1ـ کسى که قسم یاد مى کند باید بالغ و عاقل باشد و اگر درباره مال خود قسم مى خورد باید سفیه نباشد، همچنین حاکم شرع او را از تصرّف در اموالش منع نکرده باشد و از روى قصد و اختیار قسم بخورد، بنابراین قسم خوردن بچّه و دیوانه و کسى که مجبورش کرده اند درست نیست، همچنین اگر در حال عصبانى بودن بدون اراده و قصد قسم بخورد. 2ـ کارى را که براى انجام آن قسم مى خورد باید حرام و مکروه نباشد و کارى را که قسم بر ترک آن مى خورد واجب و مستحب نباشد و اگر براى انجام کار مباحى قسم مى خورد باید ترک آن در نظر مردم بهتر از انجامش نباشد، همچنین اگر قسم براى ترک کار مباحى مى خورد باید انجام آن در نظر مردم بهتر از ترکش نباشد. 3ـ به یکى از نامهاى خداوند قسم یاد کند خواه نامى باشد که به غیر ذات مقدّس او گفته نمى شود، مانند «خدا» و «اللّه» یا نامى که به غیر او نیز گفته مى شود، ولى از قرائن معلوم است که مقصودش خداست، بلکه اگر به نامهایى قسم یاد کند که بدون قرینه خدا به نظر نمى آید ولى او قصد خدا را کند بنابر احتیاط واجب باید به آن قسم عمل کند. 4ـ قسم را باید به زبان بیاورد، بنابراین اگر در قلبش بگذراند کافى نیست و در کتابت و نوشتن احتیاط، عمل به آن است، ولى آدم

لال اگر با اشاره قسم بخورد صحیح است. 5ـ عمل کردن به قسم براى او ممکن باشد و اگر موقعى که قسم مى خورد ممکن باشد ولى بعداً عاجز شود یا مشقّت شدید داشته باشد از همان وقت که چنین شده قسم او به هم مى خورد.

2- قسم دروغ خوردن به قرآن

 سؤال: اگر کسى عمداً به قرآن قسم دروغ بخورد و بعداً پشیمان شود وظیفه او چیست؟

پاسخ: باید توبه کند و با اعمال صالح، گذشته خود را جبران نماید.

3- کفاره قسم دروغ به قرآن

سؤال: باعرض سلام من از روی جهالت ونادانی به قران قسم خوردم واز عملی که انجام دادم پشیمان هستم وتوبه نیز کردم وطرف متقابل کتاب خدا را وسط کشید سر مسئله کوچکی میخواستم از شما راهنمایی بگیرم چه کار باید بکنم

 پاسخ: قسم به قرآن کفاره ندارد و عمل به آن واجب نیست ولی بعد از این تکرار نکنید و از عمل خود استغفار کنید.

4- مقدار کفاره قسم

 سؤال: کفاره قسم چقدر است؟

 پاسخ: اطعام ده مسکین

5- کفاره قسم برای کسی که توان مالی ندارد

 سؤال: اگر شخصی با رعایت تمام شرایط اتیان سوگند شرعی مبادرت به سوگند بر ترک حرامی نماید اما بعد از مدتی عمل مزبور را دوباره مرتکب شود و در فرضی که تحت تکفل و انفاق پدرش باشد، کفاره سه روز روزه را میتواند بجا بیاورد یا لزوما بایستی از هر طریق که شده است 10 فقیر را اطعام و... دهد؟

پاسخ: اگر تمکن مالی نداشته باشد، احکام ده فقیر لازم نیست، بلکه به جای آن روزه می گیرد.