نايب گرفتن در سرزمين حجاز
سؤال: آيا مىتوان مبلغ لازم را جهت اجير نمودن به كسى كه بحج مشرف مىشود پرداخت كه در آنجا شخصى را اجير نمايد و بجاى من مناسك را انجام دهد و اگر امكان پذير است حج من چگونه است؟
پاسخ: اگر مستطيع هستيد و توان انجام حجّ را داريد حجّ مذکور کفايت از حجّ واجب شما نمىکند، ولى اگر سابقاً حجّ بر شما مستقر شده و انجام ندادهايد و اکنون از انجام حجّ عاجز هستيد، واجب است نايب بگيريد، و مانع ندارد که براى نايب گرفتن، شخص ديگرى را وکيل کنيد، و نيز اگر بخواهيد شخصى را براى انجام حجّ مستحبى اجير کنيد، مىتوانيد شخص ديگرى را براى گرفتنِ اجير، وکيل کنيد.
نيابت شخص معلول از غير معلول در حج
سؤال: معلولى که تنها يک دست يا يک پا ندارد و بهجز نقص در مواضع سجده، مشکلى از نظر اعمال اختيارى عمره و حج ندارد، آيا نيابت او براى حج کفايت مىکند؟
پاسخ: چنين شخصى نمىتواند نيابت کند.
موت اجير در حال انجام حج نيابى
سؤال: اگر شخصى از طرف وصى اجير شود که حج مستحبى را به نيابت از موصى بجا آورد اما نائب بعد از احرام و دخول در حرم فوت نمايد:
اولاً: آيا عمل به وصيت شده است يا اينکه بايد شخص ديگرى براى انجام مناسک حج اجير شود؟
ثانياً: آيا نائب يا اجير، مالک اجرت شده است يا اينکه تمام اجرت حج از ورثه او گرفته مىشود؟
ثالثاً: اگر مورد نيابت حج واجب باشد با وجود اينکه حج از ذمه منوب عنه برداشته شده آيا موجبى براى استرداد اجرت حج از ورثه نائب وجود دارد؟
پاسخ: در فرض مذكور عمل نائب محكوم به صحّت است و حج وى براى منوبعنه محسوب و عمل به وصيت شده است، و اجير متوفّى مالك اجرت شده كه بايد به ورثه او بپردازند و فرقى در اين باره بين حج واجب و مستحب نيست.