آیةالله العظمی مکارم شیرازی-اهمیّت نماز در رساله های مراجع

آیةالله العظمی مکارم شیرازی

نماز رابطه انسان با خداست و مایه صفای روح و پاکی دل و پیدایش روح تقوی و تربیت انسان و پرهیز از گناهان است[1]، نماز مهمترین عبادات است که طبق روایات اگر قبول درگاه خدا شود، عبادات دیگر نیز قبول خواهد شد و اگر قبول نگردد، اعمال دیگر نیز قبول نخواهد شد[2]. و نیز بر طبق روایات کسی که نمازهای پنجگانه را انجام می دهد ،از گناهان پاک می شود همانگونه که اگر شبانه روز پنج مرتبه در نهر آبی شستشو کند اثری از آلودگی در بدنش باقی نمی ماند[3]، به همین دلیل در آیات قرآن مجيد و روایات اسلامی و وصایا و سفارشهای پیغمبر اکرم صلّي الله عليه و آله و سلّم و ائمه هدی علیهم السلام از مهمترین کارهایی که روی آن تأکید شده، همین نماز است[4] و لذا ترک نماز از بزرگترین گناهان کبیره محسوب می شود[5].

سزاوار است انسان نماز را در اوّل وقت بخواند و به آن اهمیّت بسیار دهد و از تند خواندن نماز که ممکن است مایه خرابی نماز گردد جداً بپرهیزد. در حدیث آمده است روزی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم مردی را در مسجد مشغول نماز دید که رکوع و سجود را به طور کامل انجام نمی دهد فرمود: اگر این مرد از دنیا برود در حالی که نمازش اینگونه باشد به دین من از دنیا نخواهد رفت[6].

روح نماز «حضور قلب» است و سزاوار است از آنچه مایه پراکندگی حواس می شود بپرهیزد ، و معانی کلمات نماز را بفهمد و در حال نماز به آن توجه داشته باشد و با حال خضوع و خشوع نماز را انجام دهد، بداند با چه کسی سخن می گوید و خود را در مقابل عظمت و بزرگی خداوند بسیار کوچک ببیند. در حالات معصومین عليهم السلام آمده است به هنگام نماز آنچنان غرق یاد خدا می شدند که از خود بی خبر می گشتند، تا آنجا که پیکان تیری در پای امیرالمؤمنین علی علیه السلام مانده بود در حال نماز بیرون آوردند و آن حضرت متوجّه نشد[7].

برای قبولی نماز و کمال و فضیلت آن علاوه بر شرایط واجب باید امور زیر را نیز رعایت کند:

قبل از نماز از خطاهای خود توبه و استغفار نماید و از گناهانی که مانع قبول نماز است مانند «حسد» و «تکبر» و «غیبت» و «خوردن مال حرام» و «آشامیدن مسکرات» و «ندادن خمس و زکات» بلکه هر معصیتی بپرهیزد. همچنین سزاوار است کارهایی که ارزش نماز و حضور قلب را کم می کند انجام ندهد، مثلا درحال خواب آلودگی، خودداری از بول، درمیان سر و صداها و در برابر منظره هایی که جلب توجه می کند، به نماز نایستد و کارهایی که ثواب نماز را زیاد می کند انجام دهد، مثلا لباس پاکیزه بپوشد، موهای خود را شانه زند و مسواک کند و خود را خوشبو نماید و انگشتر عقیق به دست کند.

[1] سوره عنکبوت آیه 45.

[2] بحارالانوار ج82 ص227.

[3] بحارالانوار ج82 ص236.

[4] مشروح آیات و روایات را در جلد 82 بحارالانوار ص188 به بعد مطالعه فرمایید.

[5] وسائل الشیعه ج3 ص28 باب11.

[6] وسائل الشیعه ج4 ص922 ح1.

[7] ارشادالقلوب دیلمی، ج2، ص217.