استفتائات کسب های حرام- آیت الله العظمی بهجت قدس سره
گناهان
آگاهى از محرمات
سؤال1909. آیا فراگیرى محرمات همانند فراگیرى واجبات لازم و واجب است؟ و از طریق چه کتابهایى مىتوان به تمام محرمات در اسلام آگاهى یافت؟
پاسخ: هر چه از مسایل تکالیف اعم از واجب و حرام مورد ابتلا باشد، باید آنها را از طریق رساله و غیر آن یاد گیرند.
تقدّم انجام واجبات یا ترک محرمات
سؤال1910. از نظر شرعى انجام واجبات مقدم است یا ترک محرمات؟
پاسخ: هر کدام در مورد خود لازم است.
حکم افشاى گناه کبیره
سؤال1911. چنانچه فرد مرتکب گناه کبیرهاى شده باشد، آیا افشاى آن جایز است؟
پاسخ: جایز نیست، مگر متجاهر به فسق باشد.
ذکر کار بد دیگرى براى توجیه نمودن فرد دیگرى
سؤال1912. اگر کار بد کسى را براى توجیه کردن دیگرى ذکر کنیم، آیا باز هم غیبت محسوب مىشود؟
پاسخ: بله، غیبت است؛ مگر از موارد استثناهاى غیبت باشد.
غیبت کسانى که به غیبت از خود راضى هستند
سؤال1913. اگر کسى بگوید که «من از هر که غیبتم را بکند راضى هستم»، آیا غیبت او جایز مىشود؟
پاسخ: خیر، چون عاقل این کلام را به قصد جدّى نمىگوید.
فرق نقد و غیبت
سؤال1914. آیا بین نقد و ارزیابى عملکرد یک فرد ـ مثل نحوه تدریس یک استاد یا عمکرد یک مسؤول ـ با غیبت کردن از او تفاوت وجود دارد؟
پاسخ: هر چه از عیوب مخفى مؤمن باشد که او را ناراحت کند، از موارد غیبت است.
انتقاد از نامزدهاى انتخاباتى
سؤال1915. نقد و بررسى نامزدهاى انتخاباتى ـ با توجه به این مطلب که آنان خود با علم به چنین مباحثى پیرامون خویش نامزد مىشوند ـ ، آیا حکم غیبت یا تهمت پیدا مىکند؟ و در صورت اشکال، آگاه کردن دیگران از عدم قابلیت یک نامزد انتخاباتى، چگونه باید انجام پذیرد؟
پاسخ: تهمت جایز نیست و ذکر واقعیاتِ دخیل در مسؤولیتى که درصدد آن است، مانعى ندارد و غیر این موارد را نباید افشا کند.
رضایت غیبت شونده در صورت عدم دسترسى به آن
سؤال1916. از کسى که غیبت کردیم یا نسبت به او تهمتى زدیم، با توجه به این که به او دسترسى نداریم، چگونه حق او را ادا نماییم؟
پاسخ: اگر امکان دسترسى به او نباشد، باید براى او استغفار کرد.
آگاهى دو طرف از ویژگىهاى یک فرد
سؤال1917. آیا صحبت کردن از ویژگىهاى فردى که هر دو طرف از این ویژگىها آگاهى دارند، غیبت محسوب مىشود؟
پاسخ: اگر از عیوب مخفى او باشد، غیبت محسوب مىشود و گر نه تحت عناوین دیگر مىتواند حرام باشد.
آگاهى غیبت شونده از مضمون غیبت
سؤال1918. بعضى مواقع درباره اشخاص صحبت مىکنیم، در حالى که خود شخص مذکور از این مطلب آگاهى دارد، آیا این کار غیبت محسوب مىشود؟
پاسخ: فرق نمىکند.
غیبت کردن افراد خلافکار
سؤال1919. حکم غیبت و بدگویى درباره افراد خلافکار چیست؟
پاسخ: اگر از موارد استثناهاى غیبت نباشد ـ مثل متجاهر به فسق (کسى که آشکارا گناه مىکند) ـ جایز نیست.
خوبى دیگران را گفتن در صورت عدم رضایت
سؤال1920. اگر پشت سر کسى خوبى او را بگوییم در حالى که او راضى نباشد، آیا باز هم غیبت محسوب مىشود؟
پاسخ: خیر، غیبت نمىشود.
عدم تحصیل رضایت فرد غیبت شونده
سؤال1921. اگر انسان از شخصى غیبت کند و نتواند رضایت او را فراهم کند، چه وظیفهاى دارد؟
پاسخ: اگر امکان رضایت ندارد، براى او استغفار کند.
وجوب حلالیّت طلبیدن از غیبت شده
سؤال1922. آیا جلب رضایت و طلب حلالیت از شخصى که مورد غیبت قرار گرفته واجب است؟
پاسخ: بله، واجب است، مگر این که اعادهى عزّت و حیثیّت او را در نزد کسانى که پیش آنها غیبت کرده بنماید.
حکم غیبت کودک
سؤال1923. آیا غیبت فرد غیر بالغ جایز است؟
پاسخ: اگر ممیّز نباشد، اشکال ندارد.
تجسّم بدى فرد در ذهن
سؤال1924. اگر بدى کسى را در ذهن و خاطر خود مجسم سازم، غیبت محسوب مىشود؟
پاسخ: خیر.
ترس از حلالیت طلبیدن غیبت شوندگان
سؤال1925. شخصى غیبت افرادى کرده و اکنون به آنها دسترسى ندارد، تکلیفش چیست؟ هم چنین غیبت نامحرم و نزدیکان را کرده است و از حلالیت طلبیدن مىترسد، چه کار کند؟
پاسخ: مىتواند به صورت کلى حلالیت بطلبد و طلب رضایت مطلقه بنماید و اگر امکان جلب رضایت ندارد، براى آنها استغفار کند.
غیبت کردن از ترک کننده نماز
سؤال1926. غیبت از تارک الصلاة (کسى که نماز نمىخواند) چه حکمى دارد؟
پاسخ: اگر این کار او علنى و آشکار باشد، گفتن این فسقش اشکال ندارد.
غیبت و دروغ در اجراى فیلم و نمایش
سؤال1927. در بسیارى از فیلمنامهها و نمایش نامهها دروغ یا غیبت وجود دارد، آیا اجراى نقش چنین برنامههایى به عنوان بازیگر و دروغ و غیبت گفتن بر اساس متن تهیه شده گناه است؟
پاسخ: جایز نیست.
تعریف کافر و غیبت کردن از او
سؤال1928. غیبت کردن درباره کافر چه حکمى دارد؟
پاسخ: فقط غیبت مؤمنین حرام است.
موارد جواز دروغ
سؤال1929. در چه مواردى دروغ جایز است؟
پاسخ: در مواردى که مصلحت مهمى باشد، جایز است.
دروغ گفتن براى توریه
سؤال1930. آیا دروغ گفتن به صورت توریه جایز است؟
پاسخ: در صورتى که مصلحتآمیز باشد جایز است، جهت توضیح بیشتر به جامع المسائل، ج 2، ص 471 مراجعه شود.
دروغ گفتن به همسایه
سؤال1931. در صورتى که همسایگان چیزى طلب کنند و به آنها دروغ گفته شود، چه حکمى دارد؟
پاسخ: اگر مصلحتى در آن باشد، جایز است.
عادت به فحاشى
سؤال1932. آیا فحاشى و توهین به دیگران، در صورت عادت، اشکال دارد؟
پاسخ: حرام است.
تعریف و حکم اسراف
سؤال1933. لطفا تعریف و حکم اسراف را بیان فرمایید.
پاسخ: اسراف، خروج از اعتدال و میانه روى در امور است و اگر به حدّ اضرار (ضرر رساندن) برسد، محرّم است.
گناه با دختر باکره یا زن شوهردار
سؤال1934. گناه زنا با دختر باکره بیشتر است یا زن شوهردار؟
پاسخ: هر دو حرام است.
خودکشى براى فرار از زنا
سؤال1935. آیا زن براى فرار از زنا مىتواند دست به خودکشى بزند؟
پاسخ: خیر، نمىتواند.
تماس جنسى غیر از دخول
سؤال1936. آیا تماسهاى جنسى با نامحرم غیر از دخول نیز حکم زنا را دارد؟
پاسخ: حرام است و تعزیر دارد.
اجبار به زنا توسط مرد
سؤال1937. حکم شرعى مردى که زن را به زنا مجبور کند چیست؟
پاسخ: قتل است.
وظایف فرد گناهکار بعد از بلوغ
سؤال1938. اگر کودکى لواط یا زنا کرده باشد، بعد از بلوغ وظیفهاش چیست؟
پاسخ: حکم تکلیفى ندارد، ولى احکام وضعیّه دارد.
پسرى که در کودکى به او تجاوز جنسى کردهاند
سؤال1939. آیا پسرى که در کودکى مورد تجاوز قرار گرفته نیز گناهکار است؟
پاسخ: خیر.
بغل کردن از روى شهوت
سؤال1940. آیا اگر کسى از روى لباس کسى را بغل کند و شهوت خود را ارضا کند، این عمل لواط است، تکلیف چیست؟
پاسخ: اگر دخول نشود لواط نیست ولى حرام و موجب تعزیر است.
انتقام مفعول از فاعل
سؤال1941. نوجوانى اظهار مىکند با فریب و تهدید به قتل، به عمل لواط تن داده است، از نظر اسلام چه کسى گناهکار است؟ آیا اجازه دارد به ناموس فاعل تجاوز کند یا او را بکشد؟
پاسخ: فاعل گناهکار است و مفعول مُجاز به آن کارها نسبت به غیر او نیست و نسبت به او هم مجاز به کار حرام شرعى نیست وگر نه مثل او مستوجب حدّ است.
عقیم کردن خود جهت عدم انجام دادن استمنا
سؤال1942. متأسفانه عادت به استمنا دارم و راه ازدواج برایم بسته است، آیا مىتوانم خود را عقیم کنم؟
پاسخ: حرام است، و باید ازدواج ـ هر چند موقت ـ انجام دهید.
جواز استمناء
سؤال1943. اگر استمناء نکردن کسى که شهوت او را گرفته است، باعث شود که او فعل حرامى ـ مانند زنا و یا لواط که حدّ هم دارند ـ مرتکب شود، در این صورت آیا استمناء کردن جایز مىشود؟
پاسخ: تمام این کارها به مراتب حرام است و واجب است ازدواج دایم یا موقت کند.
خودکشى از نظر شرع
سؤال1944. حکم شرعى در مورد کسانى که خودکشى مىکنند، چگونه است؟
پاسخ: حرام است.
فکر خودکشى
سؤال1945. آیا فکر خودکشى گناه است؟
پاسخ: مذموم است؛ بلکه در بعض موارد مىتواند حرام هم باشد.
خودکشى بر اثر فشار روانى
سؤال1946. آیا اگر کسى تحت فشار روانى مجبور به خودکشى شود، گناه کار است؟
پاسخ: بله.
گناهان کفاره دار
سؤال1947. چه نوع گناهانى علاوه بر توبه نیاز به قضا و کفاره دارد؟
پاسخ: نماز و روزههایى که ترک کرده قضا دارد و روزهها کفاره هم دارد و موارد دیگرى هم براى قضا و کفاره است.
مجازات هتک حرمت نسبت به حرم ائمه اطهار ـ علیهمالسّلام ـ
سؤال1948. هتک حرمت نسبت به حرم ائمه اطهار ـ علیهمالسّلام ـ چه حکمى دارد و مجازات آن چیست؟
پاسخ: حرام است و مجازات آن به تشخیص حاکم شرع است.
|