مدّعی و منکر

سؤال 34 : شخصی ملکی را فروخته ولی سند و جواز کسب به نام فروشنده بوده، فروشندۀ ملک فوت کرده، بعداً پدر متوفی مدعی شده است که «ملک از من بوده» و بینه هم ندارد . اگر خریدار ( که منکر مالکیت پدر متوفی می باشد) قسم بخورد دعوی تمام می شود؟ یا این که مدعی که پدر متوفی (فروشنده) است نیز باید قسم بخورد؟ آیا بعد از قسم خوردن منکر محلی برای قسم خوردن مدعی می باشد یا نه؟

جواب: در فرض مسأله خریدار منکر محسوب است، و با قسم او با شرائط معتبره دعوی ختم می شود.

سؤال 35 : شخصی در گذشته بهره داده است ، و تنها مدرک او چک و سفته است که نزد بانکها است ولی انها ( به استناد اینکه ده سال از واگذاری چک یا سفته می گذرد) از ارائۀ مدرک خودداری می نمایند، به همین علت حق بهره دهنده ضایع می شود. آیا شخصی که بهره داده است می تواند با قسم خوردن به حق خود برسد؟ یا قسم خوردن منحصر به ربا خوار و مدعی علیه می باشد؟

جواب: کسی که ادعاء دادن بهره می کند مدعی است، و باید دعوای خود را با بینۀ شرعیه أثبات کند.

سؤال 36 : اگر مدعی إقامۀ بینه نکند و تقاضای قسم هم نکند، و دعوی هم طوری باشد که با عدم تقاضای قسم مدعی ، موقوف نمی شود (مثل موردی که منکر می گوید دین را أداء کرده ام، و مدعی نه بینه إقامه کند، و نه تقاضای حلف نماید، در عین حال خواهان طلبش باشد) در این موارد دعوی چگونه باید فیصله پیدا کند؟ آیا حاکم می تواند مدّعی را إلزام به مطالبۀ یمین کند؟

و یا خودش منکر را قسم دهد؟ و یا راه دیگری هست؟

جواب: حاکم می تواند در مورد مزبور خودش منکر را قسم دهد.