ديهٔ تصادفات رانندگي

سؤال22:فرزند اينجانب با وسيله نقليه اش از چراغ قرمز (عبور ممنوع)عبور كرده و ماشين ديگري كه از چراغ سبز عبور مي كرده (كه بر حسب مقررات راهنمايي مجاز بود است)با وي تصادف نمود و منجر به فوت فرزندم گرديده است آيا فرزند من كه از مقررات راهنمائي تخلف نموده خونش هدر است يا اينكه قاتل ضامن ديه او مي باشد؟و اصولاً آيا تخلف از مقررات دولتي (در صورتي كه منجر به تصدف گردد)باعث هدر شدن ديه «نفس»و «اطراف» متخلف مي گردد؟در فرض مذكور خسارت وارده بر وسيلهٔ نقليهٔ فرزنم چه حكمي خواهد داشت؟

جواب:اگر با قطع نظر از تخلف مقررات ايجاد تصدف از ناحيهٔ خود متخاف بوده و منجر به فوت او وخسارات ديگر شده كسي ضامن نيست ولي چنانچه طرف مقابل به تخلف و خسارات ديگر شده جبران خسارات وارده بر خود طرف است و حكم قتل هم داخل در احكام قتل عمد يا شبه عمد يا خطاء است به حسب اختلاف موارد.

سؤال23:شخصي كه فاقد گواهينامه است هنگام رانندگي غير مجاز مرتكب قتل مي گردد در اي قتل او نه قصد كشتن كسي را داشته و نه نسبت به عمل ارتكابي قاصد بوده آيا اين قتل خطاء محض است يا شبه عمد؟

جواب:اگر در فرض مزبور تفريط در رانندگي نموده حكم شبه عمد مترتب است و گرنه حكم خطاء محض را دارد و صرف نداشتن گواهينامه موجب صدق عمد يا شبه عمد نيست.

سؤال24:زني حامله به جنين هفت ماهه بود كه زير ماشين رفت خودش بلافاصله و جنين پس از ذدو ساعت تلف شده اند ورثهٔ آنان شوهر و دو فرزند صغير هشت ساله و چهار ساله مي باشد(غير از جنين فوت شده) اولاً آيا بر راننده كه قاتل خطاي است دو ديه است يا فقط ديهٔ زن؟ و ثانياً تكليف ديهٔ جنين كه پسر بودن و دختر بودنش معلوم نيست چه مي شود؟و ثالثاً مقدار اين ديه از لحاظ پول كشور چقدر است؟و رابعاً چنين ديني مانند ساير ديون در صورتي مطالبه اش جايز است كه ولي قاتل زائد از مستثنيات دين چيزي داشته باشد يا نه؟

جواب:بايد اضافه بر ديهٔ زن ديهٔ جنين هم داده شود و اگر پسر بودن و دختر بودهن جنين مشتبه است بايد نصف مجموع ديه پسر و دختر را بدهد  تعيين قيمت آن با عرف بازار است و از جهت مستثنيلت دين حكم ساير ديون را دارد و ديهٔ قتل خطاي بر عاقله است.

سؤال25:همسسرم رانندهٔ اتوبوس خطَّ تهران است خانمي كه مسافر او بوده از در عقب ماشين پياده مي شود اماچادرش لاي درب اتومبيل گير مي كند و زير لاستيك ماشين رفته و فوت مي نمايد شوهر آن زن رضايت داده ام بچه صغير نيز دارد اينك با توجه به اينكه قتل غير عمدي بوده تكليف شوهرم چيست؟

جواب:اگر ثابت است كه قتل عمدي نبوده ديه دارد و ديهٔ آن با عاقله است.

سؤال26:در اثر برخورد كاميون ،پسر بچه اي نه ساله كه لال بوده خطأً كشته شده است .لطفاًحكم شرعي آن را بيان فرماييد.

جواب:ديه دارد و ديهٔ قتل خطأي بر عاقله است.

سؤال27:شخصي در خيابان به وسيلهٔ موتو سيكل از روي خطا و تصادف به ديگري زده و شخص تصادف شده و فوت كرده و قاتل و خويشان او به علت عدم اكان مالي قدرت دادن ديه و خونبها را ندارند.وظيفه چيست؟

جواب:در قتل خطا ديه ثابت است و ديه بر عاقله است و قاتل خطائي مورد تعقيب و مطالبه نمي گيرد.

سؤال28:پسر بچه اي دوازده ساله اي بر اثر تصادف كشته شد كاردان فني نظريه داده كه راننده صد در صد مقصر است شرعاً مجازات راننده چه مي باشد؟

جواب:اگر راننده قصد زدن و زير گرفتن طفل راداشته و تصادفاً بر اثربر خورد با طفل قتل اتفاق افتاده فقط ديه ثابت است كه به وارث مقتول مي رسد و قتل اگر از روي خطاي محض باشد ديه را بايد عاقلهٔ قاتل بپردازد.

سؤال29:اگر راننده اي بچه اي را به غير عمد به قتل برساند حكمش چيست و چقدر ديه دارد؟

جواب:در قتل خطائي ديه بر عاقلهٔ قاتل است و مقدار ديه هفتصد و پنجاه مثقال صيرفي[1] طلاي رايج در بازار است.

سؤال30:به خاطر عدم مراعات قوانين راهنمائي و رانندگي قتلي پيش آمده كه اگر آن قوانين مراعات مي شد چنين اتفاقي نمي افتد.آيا اين قتل باز هم خطائي است و يا شبه عمد است؟

جواب:با فرض اينكه تخلف از قوانين راهنائي تفريط نسبت به قتل محسوب است حكم شبه عمد را دارد.

سؤال31:راننده اي اتومبيل خود را از هرجهت مثل ترمز و چرخ مجهز مي كند ولي موقع رانندگي چرخ ماشين در مي آيد و ماشين چپ مي شود و در نتيجه شخصي كشته مي شود.آيا راننده بايد ديه بپردازد يا خير؟

جواب:در فرض مساله مصالحه نمايند علي الاحوط.

سؤال32:شخصي به همراه دوست خود به وسيلهٔ يك اتومبيل سواري از آبادان عازم اصفهان بوده و به وسيلهٔ يك كاميون در شصت كيلومتري اهواز كشته شده و پس از اظهارات رانندهٔ كاميون كه ادعاء نموده خواب بوده و نيز تشخيص پليس راه رانندهٔ كاميون مقصر تشخيص داده شده دادگاه اهواز از نظر و حكم شرعي دفتر امام را در اين مورد خواستار است؟

جواب:تقصير راننده غير از عمدي بودن قتل است و مرجع تشخيص دادگاههاي صالحه است.

سؤال33:در استفتائي كه از حضرت عالي شده (در بارهٔ رانندگاني كه به خاطر عدم رعايت مقررات راهنمائي و يا در اثر عدم مهارت به خاطر تصاف باعث قتل افراد مي شوند)مرقوم فرموده ايد:«با فرض اينكه «تخلف» تفريط نسبت به نفس است حكم شبه عمد را دارد» آيا اين حكم به طور مطلق يعني نظر مبارك بر تفريط بودن است؟يا تشخيص به عهدهٔ محكمه مي باشد و حضرت عالي با «فرض» حكم فرموده ايد؟

جواب:تشخيص موضوع با اينجانب نيست.