سؤال434: استعمال ترياك به طور كلّى چه حكمى دارد؟
جواب: جائز نيست.
سؤال435: در روستاى ما كه از روستاهاى اطراف سبزوار مىباشد، مردم و كشاورزان براى مقاومت در برابر كارهاى طاقت فرسا، از ترياك استفاده مىكنند. و در ضمن يقين دارند كشيدن ترياك برايشان اعتيادآور نمىباشد امّا براى انجام كارهاى دشوار، همچون بيدار ماندن در شبهايى كه نوبت آب آنهاست و يا كار كردن و شخم زدن روى زمين كه با كشيدن ترياك مىتوانند به جاى 4 نفر زمين را شخم زنند و كار كنند، ترياك را استعمال مىكنند، مستدعى اسلامى ممنوع و تعزير حكومتى دارد نظر حضرتعالى را در اين باره مرقوم فرماييد ؟
جواب: جائز نيست.
سؤال436: آيا مصرف مواد مخدر در معالجات و درمان دردها مطلقاً اشكال ندارد يا فقط در صورت انحصار؟
جواب: فقط در صورت انحصار.
سؤال437: لطفاً نظر مبارك را در مورد خريد و فروش موادّ مخدّر بخصوص ترياك بيان فرماييد.
جواب: جايز نيست مگر در ضرورت براى معالجه
سؤال438: ترانه هايى كه به وسيله بيگانگان خوانده مىشود و به طور غمناك است و غناء ندارد چه حكمى دارد؟
جواب: اگر غنا نباشد حرام نيست.
سؤال439: سرودهايى كه در صدا و سيما پخش مىشود و همراه با موسيقى و غناء است چه حكمى دارند؟
جواب: غناء حرام است و مسأله غناء و موسيقى در آخر توضيح المسئل مذكور است.
سؤال440: آيا استماع به تمام آهنگهائى كه از صدا و سيما پخش مىشوند جايز است و بر اساس اينكه در صدا و سيما روحانيونى حاضر هستند و در آنجا نظارت مىكنند، آيا مىتوان گفت تمام آهنگهائى كه پخش مىشوند مورد تأييد مىباشند؟
جواب: فقط هر آهنگى كه بصورت غناى محرّم نباشد استماعش جايز است، و شرح غناى محرّم در آخر توضيح المسائل ذكر شده است.
سؤال441: كف زدن به طور مطلق چه حكمى دارد؟ و همچنين كف زدن در مراسم اعياد مذهبى كه در مساجد و حسينيهها منعقد مىگردد چه حكمى دارد؟
جواب: اشكال ندارد ولى لازم است به حدّى نرسد كه جلف محسوب شود و با وقار و متانت كه شايسته مسلمانان است منافات داشته باشد و در اواخر توضيح المسائل توضيح داده شده است.
سؤال442: غناء در عروسى چه حكمى دارد؟
جواب: در عروسى جائز است به شرط اينكه با محرّمات توأم نباشد.
سؤال443: حكم استماع موزيك (بدون خوانندگى) چيست؟
جواب: در صورتى كه مهيّج شهوت و موجب فساد نباشد جائز است.
سؤال444 : پس از پيروزي انقلاب با مسئله خوانندگي زنان چه نوع بايد برخورد شود ؟ و از آنجا كه صداي زن في نفسه حرام نيست بفرمائيد اگر زني اقدام به خواندن كند و حالت او هنگام خواندن حفظ بشود و مطمئنا اشعار موسيقي و غنا هم نباشد و از مصاديق لهو و لعب نيز نباشد ضمنا بر روي نوار نيز ضيظ شده باشد گوش دادن براي مردان چه حكمي دارد ؟
ج : در فرض مذكور اشكال ندارد .
سؤال445: در راديو مدح ائمه طاهرين عليهم السلام يا واقعه كربلا را با وزن و ساز و با لحن خوب مىخوانند آيا استماعش جايز است يا خير؟
جواب: اگر غنا و موسيقى نباشد مانعى ندارد.
سؤال446: آيا آواز خواندن زوجه براى زوج خود در صورتى كه منجر به غناء شود جايز است يا خير؟
جواب: تا منجر به غنا نشده است اشكال ندارد.
سؤال447: خواندن آيات قرآن به صورت سرود يا آهنگ جايز است يا خير؟
جواب: تا هنگامى كه به غناى حرام نرسد جائز بلكه ممدوح است.
سؤال448: طبل زدن و سنج در ايّام محرم در داخل مسجد چه حكمى دارد؟
جواب: بقدرى كه متعارف و معمول است جائز است.
سؤال449: طبل زدن بر ديگ يا قابلمه يا دبّه و امثال آنها كه از الات لهو نمىباشد جايز است يا خير؟
جواب: جايز است.
سؤال450: نگاه به تلويزيون كه فيلمهاى خارجى را بدون حجاب و يا با وضع فجيع نشان مىدهد نظير زنهاى بدون روسرى و چادر چه حكمى دارد؟
جواب: اگر موجب فساد شود حرام است.
سؤال451: بازيگرانى كه نقش زن و شوهر و يا مادر و فرزند و... را در فيلمهاى عاطفى و خانوادگى بازى مىكنند براى بيان اين رابطه از كلمات محبّتآميزى همچون «عزيزم» و ابزار احساسات عاطفى مانند نگاه كردن و خنديدن استفاده مىكنند ابزار اين گونه حالات و كلمات خصوصاً اگر آثار منفى داشته باشد چه حكمى دارد؟
جواب: جايز نيست.
سؤال452 : ديدن تصوير زنهاي متبرج در فيلمها ايراني و خارجي كه از تلويزيون پخش مي شود وآنها فاقد حجاب اسلامي هستند براي غير محارم چه حكمي دارد ؟
ج : اگر موجب فساد و انحراف اخلاقي باشد جايز نيست .
سؤال453 : نگاه كردن و گوش كردن به برنامه هاي كشورهاي خارجي چه صورت دارد ؟
ج : در صورتي كه موجب انحراف فكري و اخلاقي نباشد جائز است .
سؤال454: تظاهر به كارهاى حرام از قبيل شرب خمر، حالات مستى ناشى از شرب خمر و... جايز است؟(در صورت ضرورت نقش به هدف بيان آثار سوء اين گونه افعان حرام)
جواب: در صورتى كه تنفّر از منكرات بر آن مترتّب شود اشكال ندارد.
سؤال455: نشان دادن چهره كامل پيامبرصلى الله وعليه وآله وسلم و حضرت زهراعليهاالسلام و ساير ائمه عليهم السلام در حالات زير چه حكمى دارد؟
الف - نشان داده چهره كامل بدون هيچ گونه تغيير در چهرهپردازى؟
ب - نشان دادن چهره كامل همراه با گريم، به گونهاى كه تماشاگر با كمى دقّت، مصنوعى بودن آن را بفهمد.
ج - استفاده از اشخاصى كه در تمام مدّت بازيگرى خود فقط نقش ائمه را بازى مىكنند.
د - استفاده از بازيگرانى كه فقط نقشهاى مثبت را بازى مىكنند.
جواب: جائز نيست به هيچ وجه.
سؤال456: در حال حاضر، عكس و صورت معصومين عليهم السلام ساخته شده، آيا اين تصاوير مبتنى بر حقيقت است يا خير؟
جواب: ملاك صحيحى ندارد.
سؤال457: ديدن تصوير زنانى كه حدّ پوشش شرعى را رعايت نمىكنند چه حكمى دارد؟
جواب: اگر شناخته شده است جايز نيست و در صورت عدم شناخت اگر ساد بر آن مترتّب مىشود جايز نيست.
سؤال458: مشاهده تصاوير ورزشكاران يا مردانى كه غير از عورتين قسمتهايى از بدن مشخص باشد توسط زن اشكال دارد؟ در تلويزيون و عكس و ...؟
جواب: موجب فساد نباشد اشكال ندارد.
سؤال459: نظر مبارك را در خصوص تصاوير تخيّلى، تصاوير برقى و كامپيوترى مجسّمه، تصاوير كاريكاتور و كارتنى بيان فرماييد؟
جواب: در صورتى كه با محرّمات ديگر توأم نباشد اشكال ندارد.
سؤال517: اگر يك مسلمانى اقدام بكند به ساختن سلاحى براى يك حكومت كافرى (كفّار حربى) يا لااقل نقش مهم در ساختن آن سلاح جنگش داشته باشد كه اين سلاح به طور مستقيم بر عليه يك كشور اسلامى استفاده خواهد شد، يا لااقل باعث خوف و ترس مسلمانان از آن كشور كافر شود، آيا اين فرد مسلمان مرتد است يا خير؟
جواب: در فرض مذكور آن شخص مرتكب گناه بزرگى شده است ولى ارتداد موجبات ديگرى دارد كه تا آنها محقق نشود شخص مرتد نيست.
سؤال518: اينجانب مأمور دولت مىباشم، در حين انجام وظيفه با اشخاصى درگير شده كه از ناحيه آنها مورد ضرب و جرح قرار گرفتم، بر عليه آن اشخاص اقدام به شكايت در نزد مقامات قضايى نمودم، چنانچه در مقابل دريافت مبلغى از حقّ خود گذشت و صرفنظر كرده باشم، لطفاً از لحاظ شرعى اعلام فرماييد آيا اين وجهى كه حقير دريافت نمودهام رشوه محسوب مىشود يا خير؟
جواب: در فرض مذكور در سؤال چون جنابعالى آن وجه را در مقابل گذشت از حقّ خود دريافت داشتهايد رشوه محسوب نمىشود.
سؤال519: بعد از تمام شدن مرافعه و صدور حكم آيا قاضى مىتواند هديه يكى از اصحاب دعوى را قبول كند يا خير و بطور كلى قبول هديه براى قاضى چگونه است؟
جواب: در مظان اتهام جايز نيست.
سؤال520: آيا در مزايدهها و مناقصهها گرفتن رشوه توسط بعضى از مسئولين و دادن رشوه توسط شركت كنندگان تحت عنوان عيدى و شيرينى و... چه حكمى دارد؟
جواب: اگر عملى انجام داده و زحمت كشيده و در برابر آن چيزى بگيرد حلال است و اين رشوه نيست و اگر پول گرفتن براى از بين بردن حق باشد رشوه است و حرام است.
سؤال521: اينجانب كارمند يكى از بانكها هستم، در سالهاى قبل از بعضى از مشتريان بانك، مبالغى وجه نقد (دويست هزار ريالى) يا شيئى مثل سكّه طلا(حداكثر يك سكه) در روزهاى پايان سال، به اصطلاح شب عيد، به عنوان عيدى قبول نمودهام، لذا با توجه به اينكه اين عمل در بين همه مردم از قديم الايام از كسبه و تجار گرفته تا كارمندان و علماء و روحانيون موسوم بوده و هست و با عنايت به اينكه اينجانب هرز درخواستى از شخصى ننموده بلكه خود آنها به اصرار به من هديه و هبه نمودهاند و آنها هم هيچگاه درخواستى جهت امرى از من نداشتهاند، خواهشمند است نظر شرعى خود را مرقوم فرماييد كه آيا مصداق رشوه بوده يا خير؟
جواب: در صورتى كه تبانى در بين نبوده و جنابعالى هم انتظار و توقعى چنين هديهاى بلكه هيچ پاداش و هديهاى را نداشتهايد و بالاخره تفاوتى بين مراجعين در كار نبوده و شما وظيفه خود را بدون توقع انجام دادهايد و بعداً آنها به ميل خودشان هديهاى دادهاند حلال است و مصداق رشوه نيست
سؤال522: در بعضى از مدارس هنگام ارائه كارنامه به ولى دانشآموز مبلغى را دريافت مىكنند بعضاً اولياء محترم با اكراه اين مبلغ را مىدهند، آيا از نظر شرعى اشكال ندارد؟
جواب: چون خودشان با در نظر گرفتن جهات زندگى خود مىپردازند اشكال ندارد.
سؤال523: ما خرده مالكين هر كدام زمينهاى كشاورزى داريم كه فقط مالكيت آن مشاع مىباشد بعضى از خرده مالكين و غير مالك اعمال قدرت كردند. و ملك را تصرف كردند و هم فروختند و به همين دليل حق به حقدار نرسيده و در هم و برهم شده و اين جانب مىخواهم مقدارى زمين براى مسجد بدهم و براى من امكان ندارد از همه خرده مالكين رضايت بگيرم چونكه بعضى ماكها فوت كردهاند و يا فرزند نداشتند و يا اگر وارث دارند دسترسى به وارثشان ممكن نمىباشد و بعضى را كه مىتوانم با آنها صحبت كنم ممكن است رضايت ندهند با اين توضيحات كه دادهام آيا مىتوانم براى مسجد زمين بدهم و آيا مىتوانم جهت خانه به شخصى زمين بفروشم و آيا كسب كشاورزى چنين زمين خمس و زكوة دارد؟
جواب: در صورتى كه بر اساس ضوابطى كه در حكومت اسلامى براى زمينها مقرّر شده است عمل شود هرگونه تصرف جائز است و با شرائط خود خمس و زكات هم واجب مىشود و شما اگر به اندازه حقّ خودتان برداشتهايد چون تقسيم صورت نگرفته است از حاكم شرع اجازه بگيريد.
سؤال524: كسانى كه واسطه مىشوند و جنس را گرانتر از نرخ دولتى به ديگران مىفروشند، اين كار حرام است يا خير؟
جواب: وساطت در كار مشروع اشكال ندارد ولى مخالفت با مقررات جائز نيست.
سؤال525: سهميه قند و شكر كه به قناديها مىدهند اگر ب صورت آزاد نفروشند، در صورتى كه از طرف دولت به صورت سهميهاى براى درست كردن شيرينجات و... داده مىشود، سود او حلال است؟
جواب: بايد مقررات دولت اسلامى را مراعات نمايد.
سؤال526: استفاده از وسائل نقليه ادارى در امورات شخصى افراد جايز است يا خير؟ و اگر استفاده شد چه صورتى دارد؟
جواب: جايز نيست و لازم است تصرف بر اساس ضوابط حكومتى صورت بگيرد و در صورت تخلّف نيز بايد توافق با مقامات مسئول انجام بگيرد.
سؤال527: در بعضى از ادارات و يا مؤسسات دولتى از مستخدمين در جهت استفاده شخصى مانند خريد نان منزل و يا شستن اتومبيل و غيره استفاده مىنمايند (البته در ساعات ادارى) آيا موجب اشكال است يا خير؟
جواب: اين موضوع با ضوابط ادارى ارتباط دارد و چنانچه برخلاف ضوابط و موازين حكومت اسلامى باشد جايز است.
سؤال528: روستايى به نام خوش آباد مىباشد كه مالكهاى اصلى و اربابهاى اين روستا يهودى مذهب بودهاند و بعد از تقسيم اراضى، اين ملكها و قلعههاى خود را رها كرده و قلعهها خراب و جاى فسادى براى روستا بوده حالا با نامه بخشدارى منطقه قلعه و حياط يهوديان را به كلى خراب و راه درست كردهاند براى مسجد آيا صحيح است عبور از آن راه و آيا مىشود در مال يهودى تصرف كرد بدون اذن در صورتى كه اعمال مزبور بر اساس ضوابط حكومت اسلامى واقع شده است.
جواب: صحيح و جائز است.
سؤال529: شخصى مقدارى پول در بانك به عنوان سپرده گذاشته و بانك مدعى است كه با اين پول خانه مىسازيم و يا تجارت مىكنيم حال سودى كه بانك مىدهد حلال است يا خير؟
جواب: با شرحى كه در اواخر توضيح المسائل نوشتهايم اشكال ندارد.
سؤال530: اگر كار انسان در اداره حل نمىشود مگر با دادن پول آيا جايز است دادن پول يا خير؟
جواب: در صورتى كه اثبات حق منحصرا متوقف بر دادن پول باشد جائز است.
سؤال531: آيا سودى كه بانك براى وام دادن مىگيرد مىتوان به عنوان كارمزد محاسبه كرد؟
جواب: اگر به آنچه كه در پشت ورقه بانكى نوشته شده عمل شود اشكال ندارد.
سؤال532: سودى كه بانك به دفترچههاى پس انداز مىدهد چه حكمى دارد؟
جواب: در آخر توضيح المسائل ذكر كردهايم و اشكال ندارد.
سؤال532: با توجه به اين كه كوپنها امروزه يك كاغذ بيشتر نيستند، آيا خريد و فروش آنها جايز است؟ و اصلاً ماهيت دارند تا خريد و فروش شوند؟
جواب: ماليت دارند ولى جواز خريد و فروش آنها تابع ضوابط حكومت اسلامى است.
سؤال533: در زمان شاه مزرعههايى را به عنوان اصلاحات ارضى از ماليكن عمده گرفتند و بين همان كشاورزان قريهاى كه در آن قريه زارع بودند تقسيم كردند و از طرف شاه به هر يك از كشاورزان قبالهاى دادند و در آن قباله ميزان مالكيت هر يك از كشاورزان را معين كردهاند بفرماييد كه: آيا آن كشاورزان به ميزان همان قبالهاى كه در زمان شاه در دست دارند مالكند و بقيه زمين آن قريه مال همان مالك قبلى است و يا اينكه تمام اراضى آن قريه مال آن زارعين است و آن مالك عمده قبلى هيچ حق تصرفى در آن قريه ندارد؟
جواب: بعد از انقلاب و تشكيل حكومت اسلامى براى اين زمينها ضوابطى مقرر شد، بر اساس آن ضوابط عمل كردن صحيح و جائز است.
سؤال534: تدريس معلّمين مرد در مدارس دخترانه آيا صحيح است يا خير؟
جواب: در صورتى كه به طور عادى و بدون شائبه صورت بگيرد جائز است.
سؤال535: تعدادى از دراويش از مردم پولى تحت عنوان عشريه اخذ مىنمايند (به جاى خمس آل محمدصلى الله وعليه وآله وسلم) اولاً آيا اخذ عشريه به اين كيفيت بدعت محسوب مىشود يا خير؟ و ثانياً فعل حرام محسوب مىشود يا خير؟ لطفاً ارشاد فرماييد.
جواب: عشريه با عنوانى كه در فوق ذكر شده است بدعت است و اخذ آن حرام است.
سؤال536: لفظ جلاله يا آيه قرآن روى سنگ قبر نوشته شده و عابر هم روى آن قدم مىگذارد، آيا اجازه مىدهيد آنها را بدون اجازه صاحب آنها كه دسترسى به آنها ممكن نيست محو كنيم؟
جواب: تصرف در اموال غير بدون اجازه او جايز نيست، و عبور از روى مقابر بدون توجه و قصد هتك حرمت اشكال ندارد، ولى اگر حك لفظ جلاله و آيات قرآن بر سنگ قبور اهانت به قرآن و اسماء الهى محسوب شود بايد از اين عمل اجتناب كرده و تربيتى اتخاذ گردد كه از وضعيت هتك حرمت خارج شود و جلو هتك حرمت گرفته شود.
سؤال537: آيا اطاعت از والدين واجب است يا فقط عاق شدن حرام است؟
جواب: اطاعتى كه ترك آن موجب عقوق است واجب است.
سؤال538: اگر كسى شرعا بر او حرام است كه بيش از نصف شهريّه را بگيرد ولى در عين حال به نحو تمام مىگيرد مثلاً فرض بفرماييد: كل شهريه 20 هزار تومان است كه ده هزار تومان آن بر او حلال و 10 هزار تومان آن حرام است، آيا به صرف اينكه ده هزار تومان را انگشت بگذارد كه اين مال حلال و 10 هزار تومان ديگر مال حرام، مىتواند در 10 هزار تومان آن تصرف كند و يا طريقه جدا كردن آن روش ديگرى است؟
جواب: اين تقسيم بدون اجازه آن فقيهى كه اين وجه از طرف او داده مىشود صحيح نيست.
سؤال539: مسافرت كردن به كشورهاى غير مسلمان چه حكمى دارد؟
جواب: با رعايت احكام اسلام و داشتن هدف صحيح خوب است.
سؤال540: آيا براى محصلينى كه نمىتوانند در كنار پدر و مادر ادامه تحصيل بدهند نظير طلاب خارجى كه در حوزه علميه قم مشغول تحصيل هستند در صورتى كه پدر و مادر به خاطر علاقه و محبّتى كه به فرزندشان دارند به فرزند اجازه ندهند كه ادامه تحصيل دهد، آيا اين فرزند مىتواند بدون اجازه پدر و مادر ادامه تحصيل بدهد يا جايز نيست؟
جواب: مىتواند ادامه تحصيل بدهد.
سؤال541: آقايان زرگر گاهى اوقات نياز هست براى بيرون آوردن و يا پوشاندن النگو دستمالى بين دست خود و دست نامحرم قرار دهند و كارشان را انجام دهند. آيا اين عمل كه از روى قصد بد نمىباشد حرام است يا خير؟
با قرار دادن حائل و فشار ندادن حرام نيست.
سؤال542: اغلب زنان و دختران روستايى اكراد و اعراب، دستها، چهره، گردن و سينه خود را به جهت زينت، خالكوبى مىكنند و با سينه و گردن باز در معرض ديد همگان هستند و طبق عادت و فرهنگ محلى، خود را نمىپوشانند و بعضى نيز بينى خود را سوراخ نموده و حلقهاى زرين در آن قرار مىدهند. ديدن نقوش خالكوبى و حلقه بينى اين گونه زنان شرعا چه حكمى دارد و ايا اين نوع تزيين از زينتهايى ممنوعه است؟
جواب: زينت هائى كه در مواضعى مثل سينه و گردن است نگاه به آنها مانند خود سينه و گردن حرام است و اما در چهره، آن زينت اگر جلب توجه مىكند نگاه به آن نيز حرام است و اگر جلب توجه نمىكند و مانند خود چهره است نگاه به آن بدون ريبه و تلذذ اشكال ندارد.
جواب: داراى سند صحيح مىباشند و در قرآن كريم نيز آياتى دلالت دارند كه در آسمانها علاوه بر ملائكه موجودات زنده فراوانى وجود دارد و در كتاب دانش عصر فضا، بنده در اين موضوع مطالب بسيارى نوشتهام.
سؤال544: سرقت اطلاعات سرى كد شده و رمزدار از شبكه هاى كامپيوترى و يا كامپيوترهاى شخصى و كشف رمز آنها چه حكمى دارد؟
همينطور است سرقت فروش غير مجاز شمارههاى موبايل توسط آشنايى به تكنيك الكترونى مركزى آن؟
جواب: سرقت به هيچ نحو جايز نيست.
ج2:
سؤال517 - اخيراً در جواهر فروشيها، انگشترهائى موجود مىباشد كه بنام طلاى سفيد و گويا آلياژى است تركيبى با طلاى زرد كه نقرهاى رنگ مىباشد، حال سؤال اين است كه استعمال طلاى سفيد براى مردان چه حكمى دارد؟
جواب: استعمال طلاى سفيد كه از لحاظ جنسيّت با طلاى زرد متغاير است براى مرد جائز است.
سؤال518 - كسى كه با پارتى و رابطه مشغول به كار شود آيا حقوق آن حلال است؟ و كسى كه اينگونه افراد را مىشناسد چه وظيفهاى دارد؟
جواب: اگر بر خلاف مقررات حكومت اسلامى باشد، جايز نيست.
سؤال519 - عكس گرفتن نزد عكاس نامحرم و يا ظاهر كردن عكس توسط نامحرم چه آنكه عكس داراى حجاب باشد يا نباشد چگونه است؟
جواب: اگر بدون حجاب باشد و ظاهر كننده وى را نشناسد اشكال ندارد، همچنين اگر با حجاب باشد، مانعى ندارد.
سؤال519 - تكليف كسانيكه مقدارى از پرده كعبه را به عنوان تبرّك كندهاند چيست؟
جواب: نبايد از پرده كعبه چيزى كَند و اگر گناه كردند و مقدارى از آن را كَند با اجازه حاكم شرع مىتوانند در آن تصرّف كنند.
سؤال520 - در چه صورت مراجعه مرد به دكتر زن و بالعكس اشكال ندارد؟
جواب: اگر از جهت مهارت و حذاقت و امكان مراجعه و معالجه مساوى باشند و ضرورتى براى مراجعه به غير همجنس در بين نيست نمىتواند به غير همجنس مراجعه كند.
سؤال521 - احتراماً با عنايت به افزايش روز افزون مزاحمتهاى تلفنى در سطح جامعه مستدعى است حكم شرعى اين عمل غير انسانى را اعلام بفرمائيد؟
جواب: مزاحمتهاى تلفنى، كار حرام و بسيار ناپسندى است و لازم است از آن اجتناب شود.
سؤال522 - سگ بازى و آوردن آن به خانه ها و ماشينها و خيابانها كه نوعى تقليد از بيگانگان است چه صورت دارد؟
جواب: اشكال دارد.
سؤال523 - نظر مبارك را در رابطه با سدّ معبر و مزاحمتهائى كه در عبور و مرور عمومى ايجاد مىشود ارائه فرمائيد؟
جواب: در صورتى كه مزاحم عابرين باشند يا موجب زيان ديگران گردند جايز نيست.
سؤال524 - لطفاً بفرمائيد آيا «جايز نيست» با «حرام است» مترادف است يا نه؟ در صورت اختلاف توضيح دهيد.
جواب: هر كجا حرام است جايز هم نمىباشد و بالعكس.
سؤال525 - بعضى از افراد در قسمتهايى از بدن و دستهاى خود خالكوبى مىكنند، آيا اينان مرتكب گناه شدهاند يا خير؟
جواب: اگر كلمات قرآن و نام خداوند و ائمه عليهم السلام نباشد و ضرر هم نداشته باشد، اشكال ندارد.
جواب: اگر مستلزم حرام نباشد اشكال ندارد.
سؤال527 - گدايى در صورت نياز و در صورت بى نيازى چه حكمى دارد؟
جواب: گدايى در صورت عدم نياز اشكال دارد و در صورت نياز و عدم توانائى كار و كسب از راه مشروع در حدِّ نياز مانعى ندارد ولى بايد سعى كند و براى خود راهى براى امرار معاش پيدا كند چون تحمّل ذلّت سؤال بر خلاف حفظ شؤونات اسلامى است.
سؤال528 - استخدام شدن مسلمان در رستورانهاى كفار جهت پذيرائى از آنان با محرمات از قبيل گوشت خوك و مسكرات چه حكمى دارد؟
جواب: جائز نيست.
سؤال529 - جعل پول چه حكمى دارد؟
جواب: جايز نيست.
سؤال530 - در صورتيكه مرتكب غيبتى شديم، اگر مفسده اى نباشد آيا لازم است از شخص مورد نظر حلاليّت طلبيد يا خير؟ اگر اين غيبت را شنيدهايم چه حكمى دارد؟
جواب: اگر سبب اختلاف و ناراحتى نميشود از كسى كه غيبتش كردهايد حليّت بطلبيد وگرنه استغفار نموده براى وى كار نيك انجام دهيد تا انشاء ا... خداوند شما را مورد آمرزش قرار دهد، همچنين نسبت به كسى كه غيبتش را شنيده ايد بايد رضايت او را در صورت امكان بدست آوريد چون شنيدن غيبت نيز حرام است.
سؤال531 - در جلسه مشترك آقايان و خانمها اگر مجرى جلسه زن باشد اشكال دارد يا خير؟
جواب: اگر همراه حرام ديگرى نباشد، اشكال ندارد.
سؤال532 - خريد و فروش حلقه يا ساعت طلا يا زنجير طلا براى استفاده داماد توسط خانواده عروس چه صورت دارد؟ همچنين فروش اين زنجيرها توسط فروشندگان جهت استفاده مردان و يا توليد آنها به همين منظور چگونه است؟ و مالى كه از اين راه بدست مىآيد چه حكمى دارد؟
جواب: اشكال دارد و همچين فروش و توليد آنها اگر بعنوان استفاده مردان باشد اشكال دارد.
سؤال533 - اگر كسى كه شرايط بازنشتگى را ندارد با پارتى و يا رشوه دادن حقوق بازنشستگى بگيرد با توجه به اينكه هيچ كارى در قبال آن انجام نمىدهد حقوق آن چه حكمى دارد؟
جواب: اشكال دارد.
سؤال534 - شخصى كه به كشور غير مسلمان سفر كرده و پولى از راه قمار و قاچاق و دزدى بدست آورده است، اكنون پشيمان شده، وظيفه او چيست؟
جواب: پولى كه از اين راهها بدست آمده حرام است و بايد به حاكم شرع برساند.
سؤال535 - گوش دادن به راديو مجاهد و بى بى سى و غيره جهت اطلاع از اخبارهاى بيگانه گان عليه ايران چه حكمى دارد؟
جواب: اگر تأثير منفى در او ايجاد نكند اشكال ندارد.
سؤال536 - هزينه كردن بيش از حد متعارف در ولادتها و شهادتهاى ائمه معصومين و ابا عبداللَّه عليه السلام چه حكمى دارد؟
جواب: اگر بيش از حدّ شأن و موقعيّت انسان باشد يا به حدّ اسراف برسد اشكال دارد.
سؤال537 - تنبيه بدنى در چه حدّى جايز مىباشد؟
جواب: براى غير ولىّ در هيچ حدّى جايز نيست.
سؤال538 - آيا براى آموزگار جايز است دانش آموز را به جهت انجام ندادن تكاليف تنبيه بدنى نمايد؟
جواب: خير.