قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): اِنَّ البَيتَ اِذا كَثُرَ فيهِ تِلاوَةُ القُرآنِ كَثُرَ خَيرُهُ وَ اتَّسَعَ اَهلُهُ وَ اَضاءَ لاَهلِ السَّماءِ كَما تُضى ءُ نُجومُ السَّماءِ لاَهلِ الدُّنيا؛[1]
خانه اى كه در آن زیاد قرآن خوانده شود، خير آن بسيار گردد و به اهل آن وسعت داده شود و براى آسمانيان بدرخشد چنان كه ستارگان آسمان براى زمينيان مى درخشند.
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): خِیارُکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرآنَ وَ عَلَّمَهُ.[2]
بهترین شما کسی است که قرآن را بیاموزد و آموزش دهد.
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): يا بُنَىَّ لاتَغفُل عَن قِراءَةِ القُرآنِ- إذا أصبحت، و إذا أمسيت- فَاِنَّ القُرآنَ يُحيِى القَلبَ المیت وَ يَنهى عَنِ الفَحشاءِ و َالمُنكَرِ؛[3]
فرزندم از خواندن قرآن غافل مباش، زيرا كه قرآن دل مرده را زنده مى كند و از فحشاء و زشتى باز مى دارد.
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): اِن اَرَدتُم عَيشَ السُّعَداءِ و َمَوتَ الشُّهَداءِ و َالنَّجاةَ يَومَ الحَسرَةِ و َالظِّلَّ يَومَ الحَرورِ و َالهُدى يَومَ الضَّلالَةِ فَادرُسُوا القُرآنَ فَاِنَّهُ كَلامُ الرَّحمانِ و حِرزٌ مِنَ الشَيطانِ و رُجحانٌ فِى الميزانِ؛[4]
اگر زندگى سعادتمندان، مرگ شهيدان، نجات روز حسرت (قيامت)، سايه روزِ سوزان و هدايت در روز گمراهى را مى خواهيد، قرآن را ياد بگيريد كه آن سخن خداى مهربان است و سپرى است در مقابل شيطان و سنگينى در ترازوى اعمال.
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): اَصدَقُ القَولِ و َاَبلَغُ المَوعِظَةِ و َاَحسَنُ القَصَصِ كِتابُ اللّه؛[5]
راست ترين سخن، رساترين پند و زيباترين حكايت، كتاب خدا (قرآن) است.
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): مَن قَرَأَ القُرآنَ ابتِغاءَ وَجهِ اللّه و َتَفَقُّها فِى الدّينِ كانَ لَهُ مِنَ الثَّوابِ مِثلَ جَميعِ ما اُعطِىَ المَلائِكَةُ و َالأنبياءُ وَ المُرسَلونَ؛[6]
هر كس براى كسب رضايت خدا و آگاهى در دين قرآن بياموزد، ثوابى مانند همه آنچه كه به فرشتگان و پيامبران و رسولان داده شده، براى اوست.
قال علیّ (علیه السلام): عَلَيكُم بِكِتابِ اللّه ... مَن عَمِلَ بِهِ سَبَقَ؛[7]
بر شما باد رجوع به كتاب خدا (قرآن) ... كسى كه به آن عمل كند از همه پيشى مى گيرد.
قال علیّ (علیه السلام): اَلا اِنَّ فيهِ عِلمَ ما يَأتى و َالحَديثَ عَنِ المَاضى و َدَواءَ دائِكُم و نَظمِ ما بَينَكُم؛[8]
آگاه باشيد كه دانش آينده، اخبار گذشته و درمان دردهايتان و نظم ميان شما در قرآن است.
قال علیّ (علیه السلام): اِنَّ القرآنَ ظاهِرُهُ اَنيقٌ و َباطِنُهُ عَميقٌ لا تَفنى عَجائِبُهُ و َلا تَنقَضى غَرائِبُهُ و َلا تُكشَفُ الظُّلُماتُ اِلاّ بِهِ؛[9]
براستى كه قرآن ظاهرش زيباست و باطنش عميق، عجايبش پايان ندارد، اسرار نهفته آن پايان نمى پذيرد و تاريكى هاى جهل جز بوسيله آن رفع نخواهد شد.
قال الصادق (علیه السلام): مَن لَم يَعرِفِ الحَقَّ مِنَ القُرآنِ لَم يَتَنَكَّبِ الفِتَنَ؛[10]
هر كس حقيقت را از طريق قرآن نشناسد، از فتنه ها بركنار نمى ماند.
قال علیّ (علیه السلام): وَ حَقُّ الوَلَدِ عَلَى الوالِدِ أن يُحَسِّنَ اِسمَهُ وَ يُحَسِّنَ اَدَبَه ُ، و يُعَلِّمَهُ القُرآنَ؛[11]
حقّ فرزند بر پدر ، آن است كه نام خوب بر او بگذارد و او را خوب تربيت كند و قرآن به او بياموزد.
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): مَن قَـبَّلَ وَلَدَهُ كَـتَبَ اللّه عَزَّوَجَلَّ لَهُ حَسَنَةً و َمَن فَرَّحَهُ فَرَّحَهُ اللّه يَومَ القيامَةِ، و َمَن عَلَّمُهُ القُرآنَ دُعىَ بِالابـَوَينِ فَيُكسَيانِ حُلَّتَينِ يُضى ءُ مِن نورِهِما وُجوهُ اَهلِ الجَنَّةِ ؛[12]
هر كس فرزندش را ببوسد ، خداوند عزّوجلّ براى او ثواب مى نويسد و هر كسى كه او را شاد كند ، خداوند روز قيامت او را شاد خواهد كرد و هر كس قرآن به او بياموزد ، پدر و مادرش دعوت مى شوند و دو لباس بر آنان پوشيده مى شود كه از نور آنها ، چهره هاى بهشتيان نورانى مى گردد.
قال الصادق (علیه السلام): مَن قَرَاَ القُرآنَ وَ هُوَ شابٌّ مُؤمِنٌ اِختَلَطَ القُرآنُ بِلَحمِهِ وَ دَمِهِ وَ جَعَلَهُ اللّه عَزَّوَجَلَّ مَعَ السَّفَرَةِ الكِرامِ البَرَرَةِ ، وَ كانَ القُرآنُ حَجيزا عَنهُ يَومَ القيامَةِ؛[13]
هر جوان مؤمنى كه در جوانى قرآن تلاوت كند، قرآن با گوشت و خونش مى آميزد و خداوند عزّوجلّ او را با فرشتگان بزرگوار و نيك قرار مى دهد و قرآن نگهبان او در روز قيامت، خواهد بود.
قال علیّ (علیه السلام): ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيهِ الكِتابَ... وَعِزّا لاتُهزَمُ أَنصارُهُ...؛[14]
قرآنى كه بر پيامبر نازل شد... عزتى است كه هوادارانش شكست نمى خورند... .
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): أَدِّبوا أولادَكُم عَلى ثَلاثِ خِصال ٍ: حُبِّ نَبيِّكُم و َحُبِّ أَهلِ بَيتِهِ و َقِراءَةِ القُرآنِ؛[15]
فرزندان خود را به كسب سه خصلت تربيت كنيد: دوستى پيامبرتان و دوستى خاندانش و قرائت قرآن.
قالت الفاطمة (علیها السلام): قاریءُ الحدید، و إذا وقعت، و الرحمن، یدّعی فی الملکوت السموات، ساکن الفردوس؛[16]
تلاوت کننده سوره حدید و واقعه و الرحمن در آسمانها اهل بهشت خوانده می شوند.
قال الرضا (علیه السلام): مَن قَرَاَ فى شَهرِ رَمضانَ آیَة مِن کِتابِ اللهِ کانَ کَمَن خَتَمَ القُرآنَ فِى غَیرِه مِن الشُهُورِ؛[17]
هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل اینست که درماههاى دیگر تمام قرآن را بخواند.
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): ما جلس قوم فی مجلس من مساجد اللّهِ يَتْلونَ كِتابَ اللّهِ وَ يَتَدارَسونَهُ بَيْنَهُمْ اِلاّ نَزَلَتْ عَلَيْهِمُ السَّكينَةُ وَ غَشِيَتْهُمُ الرَّحْمَةُ وَ حَفَّتْهُمُ الْمَلائِكَةُ وَ ذَكَرَهُمُ اللّهُ فيمَنْ عِنْدَهُ؛[18]
هيچ جلسه قرآنى براى تلاوت و درس در مجلسی از مساجد خدا برقرار نشد، مگر اين كه آرامش بر آنان نازل شد و رحمت دربرشان گرفت و فرشتگان در اطراف آنان حلقه زدند و خداوند در ميان كسانى كه در نزدش هستند، از آنان ياد كرد.
قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم): اِنَّ اَحْسَنَ الْحَديثِ كِتابُ اللّهِ وَ خَيْرَ الْهُدى هُدى مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله وَ شَرَّ الاُمورِ مُحْدَثاتُها؛[19]
بهترين سخن، كتاب خدا و بهترين روش، روش پيامبر صلى لله عليه و آله و بدترين امور بدعتهاست (پديدههاى مخالف دين).
قال علیّ (علیه السلام): اِنَّ اللّهَ تعالى اَنْزَلَ كِتابا هاديا بَيَّنَ فيهِ الْخَيْرَ وَ الشَّرَّ، فَخُذوا نَهْجَ الْخَيْرِ تَهْتَدوا وَ اَصْدِفوا عَنْ سَمْتِ الشَّرِّ تَقْصِدوا؛[20]
خداى تعالى كتابى راهنما فرستاد و در آن خوب و بد را روشن ساخت. پس راه خوبى را پيش گيريد تا هدايت شويد و از راه بدى دورى جوييد تا به مقصد برسيد.
[1] كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص610
[2] نهج الفصاحه ص473 ،ح1524 - وسایل الشیعه ج6 ، ص167 ، ح7641
[3] البرهان فی تفسیر القرآن ج1 ،ص19
[4] الحیاه(ترجمه ی احمد آرام) ج2 ،ص234
[5] من لایحضر الفقیه ج4 ، ص402
[6] وسائل الشيعه، ج6، ص184، ح7683
[7] نهج البلاغه(صبحی صالح) ص219 ، خطبه 156
[8] نهج البلاغه(صبحی صالح) ص223 ، خطبه 158
[9] نهج البلاغه(صبحی صالح) ص223 ، خطبه 158
[11] نهج البلاغة(صبحی صالح) ص546 ، حكمت 399
[12] كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 49
[13] كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 603
[14] نهج البلاغه(صبحی صالح) ص315 ، خطبه 198
[15] قاموس قرآن ، المقدمه ، ص2
[16] عوالم العلوم و المعارف ج11 ، قسم2، حضرت فاطمه (سلام الله علیها)،ص915
[17] بحار الانوار(ط-بیروت) ج93، ص341
[18] مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ح3788، ج3 ، ص 363
[19] امالی (طوسی) ص 337 - بحارالأنوار(ط-بیروت)، ج 74، ص 122
[20] نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 242 ، خطبه 167