فضیلت نماز

فضیلت نماز[1]

نوری: نماز یکی از  عبادات  بزرگ  اسلامی  و  ستون  دین است . مظهر کامل خشوع و خضوع در برابر ذات اقدس الهی است . عبادتی است که در ضمن آن ، انسان در پیشگاه مقدس حق می ایستد  و  به  بندگی خویش در مقابل خالق بزرگوار و مالک خود اعتراف می کند و حرف دلش  را با او می گوید و از در گاه مقدس آن ذات ذوالجلال ، کمک می خواهد و پیشانی در آستانة پاک او به خاک می ساید و حوائج خود را از او می طلبد .

حضرت  رسول اکرم ( صلی الله علیه و آله )  فرمودند  :  «  هر چیزی  را چیزی را چهره ای است و چهرة دین شما نماز است و سعی کنید کمال و زیبایی این چهره را حفظظ کنید .»و نیز فرمودند : «نماز ستون دین است .»

و  همینطور که در راه بر پا ساختن یک خیمه ، دیوار و سقف طناب و میخ در صورتی به درد می خورد  و  در  تشکیل  خیمه  نقش  دارد  که ، ستون آن خیمه بر پا باشد ، نماز هم نقش ستون را در خانه و خیمه دین دارد که بدون آن ، اعمال دیگر بی اثر و بی نتیجه است .

معاویه بن وهب ،که یکی از راویان احادیث است از حضرت صادق (علیه السلام)پرسید:«با فضلیت ترین عملی که بندگان خدا با انجام آن به خداوند تقرب پیدا می کنند کدام است ؟  حضرتش در  پاسخ فرمودند  :  «  بعد از  خداشناسی  هیچ عملی را که با فضلیت تر از نماز باشد ، سراغ ندارم .» و نیز  حضرت  صادق (علیه السلام ) فرمودند  : «  محبوب  ترین اعمال در نزد خداوند نماز است و آن آخرین وصایای پیغمبران خدا است . یعنی آخر ین  موضوعی که به مردم دربارة آن وصیت می نموده اند ، نماز است .»

حضرت  رسول اکرم (صلی الله علیه و آله )  نیز  فرمودند   : « احبُّ الاعمالِ الَی اللِه عزوجلّ الصلوهُ و البِرُ و الجهادُ .» یعنی : محبوب ترین اعمال در پیشگاه خداوند متعال سه چیز است :

1-نماز .

2-نیکی و احسان به مردم .

3-جهاد در راه خداوند .

در  نهج البلاغه  ،  از حضرت امیر مؤمنان (علیه السلام ) نقل می کند که حضرتش اصحاب خود را به مواظبت دربارة  نماز  توصیه می کردند و می فرمودند :« به وسیلة نماز خواندن به خداوند تقرب پیدا کنید ، که نماز به طور فرض و وجوب بر همة مؤمنان نوشته شده است و در  اهمیت  آن  همین  اندازه  کافی است  که هنگامی که از اهل جهنم پرسیده می شود : ما سَلککُم فی سَقرَ (1) ارتکاب چه عملی شما را به جهنم کشانده است ؟ در جواب می گویند :لم نکُ منَ المُصلینَ (2)  یعنی : ما چون جزء نماز گذاران نبودیم سر انجام به جهنم  افکنده  شدیم . سپس افزودند که در جلو خانة انسان واقع  شده  است  و  انسان روزی پنج مرتبه خود  را  در  آن  شستشو می دهد تشبیه کردند و روشن است کسی که روزی پنج مرتبه در نهر آبی خود راشستشو دهد چیزی از آلودگی در وجود او نمی ماند .

1-سوره مدثر ، آیه 42             2-سوره مدثر ، آیه 43

 بعد  از آن فرمودند :حق نماز را افرادی شناختند که هرگز اشتغالات و سرگرمیها و زینت ها وزیورهای دنیا آنان را از نماز غافل نمی کند که خداونددربارة آنان فرمودند : رجالٌ لاتُلهیهِم تِجارَهٌ و لا بیعٌ عَن ذکر اللهِ و اقامِ الصّلوهِ . (1)    یعنی  مردانی  که ، تجارت و خرید و فرش آنان را از یاد خداوند و نماز خواندن مشغول و غافل نمی سازد .»نماز را باید بطور کامل ، یعنی باید  سعی  کرد  نماز  را  مطابق موازین اسلامی بجا آورد که این موضوع یکی از علایم کمال یک مسلمان است .1-سورة نور ، آیه 37

هارون بن خارجه که یکی از رجال حدیث است . میگوید :  در  محضر  حضرت صادق (علیه السلام)  نام  مردی  از  دوستان خود   را  بردم  و  ا ز او به عنوان داشتن کمالات انسانی و اسلامی ، ستایش کردم ، حضرتش در این مورد از من پرسیدند :

« کیف صَلوتُهُ ؟ » یعنی نماز او چگونه است ؟ أه ازو این بیان این مطلب به دست می آید أه شخص در صورتی قابل ستایش و تمجید است أه نمازش کامل باشد .و نیز حضرت صادق  (علیه السلام )  فرمود:«نخستین عملی که در روز قیامت مورد محاسبة الهی  قرا ر می گیرد  نماز است که  اگر آن مورد قبول واقع شد و با موازین اسلامی  مطابق گردید  سایر اعمال نیز مورد قبول می شود و اگر آن مردود شد ، اعمال دیگر نیز مردود می گردد .»

حضرت پیغمبر(صلی الله علیه و آله) نیزفرمودند: « در روز قیامت که بندة خداوند به پیشگاه خداوند خوانده می شود نخستین چیزی  که  در  رابطه با آن ، آن بنده مورد مورد سؤال قرار می گیرد نماز است که اگر آن را درست و کامل به جا آورده است نجات پیدا می کند و گرنه

در آتش دوزخ افکنده می شود .» 

محافظت بر نمازها

از جمله موضوعاتی که در احادیث اهل بیت عصمت (علیهم السلام )مورد تاکید قرار گرفته است . محافظت بر نمازها است که بر هر مسلمانی لازم است بر نمازهای خود چه از جهت وقت  و  چه  از  جهات دیگر مواظبت کند که حضرت صادق (علیه السلام ) فرمود : حضرت پیغمبر  ( صلی علیه و آله ) فرمودند :  « شیطان تا هنگامی که یک فرد مسلمان به نماز های پنجگانه خود اهمیت کافی می دهد  و هر یک از آنها را در وقت خود می خواند ، گریزان است  ،  ولی  همین که محافظت به نمازهای خود را از دست داد ، شیطان بر او جرات پیدا می کند و او را به ارتکاب گناهان بزرگ می کشاند .» 

هرگز نباید نماز را سبک شمرد

در  احادیث   بسیاری   اهل بیت عصمت و طهارت – علیهم السلام – مسلمانان را از سبک شمردن نماز ، بر حذر داشته اند .

حضرت پیغمبر (صلی علیه  و آله ) فرمودند : « کسی که به نماز اهمیت ندهد و آن را سبک بشمارد ، سزاوار عذاب آخرت است . »

حضرت  صادق (علیه السلام )فرمودند : « هنگامی که شخص نماز خود را سبک می شمارد و آن را با عجله انجام می دهد تا به کارهای خود برسد ، خداوند به ملائکه می فرماید : این شخص چنین گمان می کند که بر آورده شدن احتیاجاتش در دست من نیست آیا نمی داند که برآورده شدن تمام احتیاجاتش در دست من است ؟ »

حضرت باقر(علیه السلام ) فرمود که حضرت پیغمبر (صلی الله علیه و آله ) روزی در مسجد تشریف  داشتند  مردی وارد  و  مشغول نماز شد و رکوع و سجودش را بطور کامل نیاورد و مانند  کلاغی  که  منقار  خود  را زود زود به زمین می زند و از زمین بر می دارد ، با عجله به

رکوع  و  سجده  می رفت و  بر  می  خاست حضرتش فرمودند : « اگر این مرد در حالی که نمازش اینطور است از دنیا برود به دین من از دنیا نرفته است . »و  نیز حضرت رسول اکرم (صلی علیه و آله )  در  آن  لحظه ای که چشم از این جهان می بسست  فرمودند  :  «  کسی که نماز خود را سبک می شمارد از امت من نیست ، و در روز قیامت در کنار حوض کوثر، بر من وارد نخواهد شد .»

حضرت صادق (علیه السلام )نیز در هنگام ار تحال به جهان آخرت فرمودند : « شفاعت ما در روز قیامت ، به کسی که نماز خود را سبک می شمارد ، نخواهد رسید .» 

عواقب ترک نماز

 تعدا د بسیاری از احادیث اهل بیت  عصمت  (سلام الله علیهم ) ترک  نماز  را  ،  یکی  از گناهان  کبیره که موجب عذاب سخت جهنم است ، شمرده و بلکه آن را گناهی معادل کفر معرفی نموده اند و دوبارة عواقب زیانبار ، آن مطالبی گفته اند :

حضرت پیغمبر (صلی الله علیه و آله  ) فرمودند : « میان ایمان وکفر فاصله ای جز ترک نماز وجود ندارد .» حضرت  صدیقة کبری (سلام الله علیها ) از پدر بزرگوارش پرسید : « مجازات کسی که به نماز اهمیت نمی دهد ، چیست ؟» حضرتش در پاسخ فرمودند  :  «  خداوند  کسی  را  أه  به  نماز جود اهمیت نمی هد به 15 خصلت مجازات می کند ، که 6تا از آنها در دنیا و 3تا هنگام مرگ و 3تا در قبر و 3تا در روز قیامت است .

و آن شش تا که در دنیا است این است : برکت از عمر او و همچنین از مال او برداشته می شود  و  آثار  صالحان  از قیافه  و  سیمای او محو می گردد ، به اعمال نیک دیگر او نیز اجر کامل داده نمی شود ،  دعاهای او  مستجاب نمی شود  و  از دعاهای صالحان بهره ای به او نمی رسد.و آن سه تا که با هنگام مرگ او ارتباط دارد این است : با ذلت و گرسنگی و تشنگی مورد قبض روح واقع می شود .

و آن سه تا که در قبر او است این  است  :  خداوند  فرشته ای را می گمارد که در قبر او را عذاب کند و به تنگی و تاریکی قبر نیز محکوم می گردد .و آن سه تا که در قیامت  است  این است : که هنگام خروج قبر فرشته ای او را به رو ، در روی زمین  می کشد  و  به این ترتیب محشور    می شود و با شدت به حساب او رسیدگی می شود  و خداوند هرگز نظر لطف بر او نمی افکند و سر انجام به عذاب جهنم گرفتار می گردد . 

عادت دادن کودکان به نماز

برای اینکه کودکان،درموقع بلوغ که نمازبرآنها  مانند  سایر وظایف  اسلامی ، واجب میشود  آن  را  مرتب  بخوانند ، مستحب است پدر و مادر فرزندان خود را در دوران قبل از بلوغ به خواندن نماز وادار نمایند .که  از حضرت پیغمبر (صلی الله علیه و آله ) و حضرت صادق (علیه السلام ) نقل شده است که فرموده اند : « فرزندان خود را در سن هقت سالگی ، به نماز خواندن وادار نمایید .» د ر  انجام  این  تمرین  علاوه  بر  اینکه  پدر و مادر گوشة ازز مسئولیت خود را در رابطه با تربیت  فرزند خودعملی می نمایند ، بر پایة روایات اسلامی ، ثواب و پاداش بسیاری نیز به دست می آورند ، زیرا باعث می شوند که  فرزندانشان به خواندن نماز عادت کند تا پس از بلوغ آمادگی کاملی برای خواندن نماز بطور مرتب داشته باشند .بعلاوه  در  تمرین  نماز  لازم است مقدمه مسائل وضو و کیفیت وضو گرفتن را نیز به او یاد داده باشند .   

موانع قبول نماز

بر اساس احادیثی که از اهل بیت عصمت  (سلام الله علیهم )  رسیده است  اخلاق پست و بعضی از اعمال زشت انسان مانع قبول شدن نماز در درگاه حق تعالی می گردد .کسانی  که  دارای  خوی  حسد  ،  تکبر ، عجب ، غرور و امثال اینها باشند یا مرتکب اعمال

زشتی  مانند  ،  غیبت کردن  ،  خوردن حرام  ،  آشامیدن مسکرات  ، دادن خمس  و  زکات باشد ، نمازشان قبول درگاه خداوند نیست .

مسلمانان باید از اینها نیز اجتناب کنند تا این عبادت مهم مورد قبول قرار بگیرد و همچنین کارهای  ثواب  نماز را کم می کند بجا نیاورد ، مثلاً در حال خواب آلودگی و خودداری از بول به نماز نایستد  و  در موقع نماز به آسمان نگاه نکند و نیز کارهایی که ثواب نماز را زیاد می کند  بجا آورد  ،  مثلاً انگشتر  عقیقی  به دست کند و لباسی پاکیزه بپوشد و شانه و مسواک کند و خود را خوشبو نماید . 

________________________