واجبات نماز
واجبات نماز یازده چیز است: اول: نیّت، دوم: قیام یعنی ایستادن، سوّم: تکبیرة الاحرام یعنی گفتن الله اکبر در اول نماز، چهارم: رکوع، پنجمک سجود، ششم: قرائت، هفتم: ذکر1، هشتم: تشهّد، نهم: سلام، دهم: ترتیب، یازدهم: موالات یعنی پی در پی بودن اجزاء نماز.
1-مکارم، زنجانی: ذکر رکوع و سجود...
*****
مظاهری : مسأله- واجبات نماز یازده مورد است: 1- نیّت؛ 2- قیام یعنی ایستادن؛ 3- تکبیرة الاحرام یعنی گفتن الله اکبر در اول نماز؛ 4- قرائت؛ 5- قیام متصل به رکوع؛ 6- رکوع؛ 7- سجود؛ 8- تشهّد؛ 9- سلام؛ 10- ترتیب؛ 11- موالات یعنی پی در پی بودن اجزاء نماز.
(مسأله 942) بعضی از واجبات نماز رکن است، یعنی اگر انسان آنها را بجا نیاورد، (یا در نماز اضافه کند1) عمداً باشد یا اشتباهاً، نماز باطل می شود2. و بعضی دیگر رکن نیست3. یعنی اگر عمداً کم یا زیاد شود، نماز باطل می شود و چنانچه اشتباها 4کم یا زیاد گردد نماز باطل نمی شود5 و رکن نماز پنج چیز است: اول: نیّت. دوم: تکبیره الاحرام6 سوم: قیام در موقع گفتن تکبیرة الاحرام و قیام متصل به رکوع، یعنی ایستادن پیش از رکوع7. چهارم: رکوع. پنجم: دو سجده8.
1- [قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام: خوئی، سیستانی، تبریزی و زنجانی نیست].
2- مظاهری: عمدا باشد یا سهوا یا جهلاً...
2- خوئی، سیستانی، تبریزی: یعنی اگر اشتباها کم گردد نماز باطل نمی شود. و رکن نماز پنج چیز است: اوّل: نیّت. دوم: تکبیرة الاحرام. سوم قیام متصل به رکوع، یعنی ایستادن پیش از رکوع. چهارم: رکوع. پنجم: دو سجده از یک رکعت؛ و امّا نسبت به زیادی در صورتی که عمدی باشد، مطلقاً نماز باطل می شود و در صورتی که از روی اشتباه باشد اگر زیادی در رکوع یا در دو سجده از یک رکعت باشد نماز(سیستانی: بنابراحتیاط لازم) باطل است و الا باطل نیست.
زنجانی: یعنی اگر اشتباهاً کم گردد نماز باطل نمی شود. رکن نماز پنج چیز است اول: نیّت. دوم: تکبیرة الاحرام (با توضیحی که در مسأله 948 خواهد آمد) سوم: قیام متصل به رکوع یعنی از حالت ایستاده به رکوع رفتن. چهارم: رکوع. پنجم: سجده. زیادی عمدی، واجبات، نماز را باطل می کند و در زیادی سهوی تفصیلاتی وجود دارد که در مسأله [1109و نیز در مسأله [1264] به بعد خواهد آمد.
4- مظاهری: اشتباها یا جهلا...
5- وحید: بعضی از واجبات نماز رکن است ، یعنی اگر انسان آنها را بجا نیاورد عمدا باشد یا اشتباها نماز باطل می شود و بعضی دیگر رکن نیست یعنی اگر اشتباها کم گردد نماز باطل نمی شود...
6- صافی: ولی زیاد شدن سهوی ان بنابراحتیاط، موجب باطل شدن نماز است بنابراین، احتیاط، اتمام و اعاده آن است...
7- وحید، مظاهری: سوم: قیام متصل به رکوع (یعنی ایستادن پیش از رکوع)...
8- گلپایگانی، صافی، نوری، وحید: پنجم: دو سجده از یک رکعت(وحید: و امّا نسبت به زیادی در صور تی که عمدی باشد مطلقا نماز باطل می شود –و بطلان نماز زیادی عمدی تکبیرة الاحرام از جاهل قاصر محل اشکال است و در صورتی که از روی اشتباه باشد ، اگر زیادی در رکوع یا در دو سجده از یک رکعت باشد نماز باطل است و گرنه باطل نیست.).
مظاهری: [و] کم شدن رکن در نمازهای مستحبی نماز را باطل می کند ولی زیاد شدن آن در نمازهای مستحبی نماز را باطل نمی کند مثلا اگر قنوت نماز وتر را فراموش کند و به رکوع رود و برگردد و قنوت را بجا آورد و دوباره رکوع کند.
*****
مکارم: مسأله- واجبات نماز بر دو گونه است: بعضی رکن است و بعضی غیر رکن، رکن چیزی است که اگر آن را بجا نیاورد یا اضافه کند نماز باطل است خواه عمداً باشد یا از روی سهو و اشتباه، ولی در واجبات غیر رکنی هنگامی نماز باطل می شود که ان را عمداً کم یا زیاد کند و اگر از روی سهو و اشتباه کم و زیاد کند نماز صحیح است. ارکان نماز پنج چیز است: اول نیّت، دوم تکبیرة الاحرام، سوم قیام در موقع گفتن تکبیره الاحرام و قیام متصل به رکوع، یعنی ایستادن پیش از رکوع. چهارم رکوع، پنجم: دو سجده.(البته در نیّت، زیادی تصور نمی شود و زیادی تکبیره الاحرام نیز اگر از روی سهو باشد نماز را باطل نمی کند هر چند احتیاط مستحب آن است که ان را اعاده کند.)
|