انهار
انهار
مطالب خواندنی

فتاوای آیت الله العظمی جوادی آملی (مدظله)

بزرگ نمایی کوچک نمایی

سؤال: .در جريان شركت در نماز جماعت مسجدالنبي و مسجدالحرام، بعضاً اتصال برقرار نيست، آيا بدون اتصال، نماز اقامه شده صحيح است؟ همچنين است پيشاني گذاشتن بر فرش به جاي مُهر.

جواب: با توجه به اوضاع مزبور صحيح است.

سؤال: قضاء نماز را در چه موقعي می‌توان خواند؟ يعني قضاي نماز صبح را می‌شود ظهر خواند؟

جواب: قضاء را در تمام اوقات می‌توان بجا آورد مگر آنكه موجب قضاء شدن نماز ادائي شود.‏

.سؤال: آيا طي مسافت بيش از حد شرعي در بلد كبيرة تهران ازمحل كار تا منزل موجب شكسته شدن نماز و ‏بطلان روزه می‌شود يا خير؟

جواب: تهران بزرگ همانند شهرهاي ديگر است، پيمودن مسافت‌های درون شهری موجب قصر نماز يا ابطال روزه ‏نيست.‏

سؤال: آيا بعد از نماز جمعه و عصر، خواندن مجدّد نماز ظهر و عصر و يا عصر تنها لازم است، در چه صورت ‏عمل به استحباب كفايت می‌كند؟

جواب: نماز جمعه وظيفه نماز ظهر روز جمعه است. اعاده ظهر يا عصر لازم نيست.‏

.سؤال: قسمتی از مسجد به عنوان كتابخانه و فعاليتهای فرهنگی بسيج اختصاص دارد و فقط در شب‌های احياء در ‏اختيار نمازگزاران قرار میگيرد و زمانی كه نماز جماعت برقرار نباشد بعضاً به صورت فرادي نماز اقامه میشود ‏مستدعی است نظر مبارك را در زمينهٔ ادامه فعاليت بسيج در مكان فوق الذكر مرقوم فرمائيد.‏

جواب:١ _ مكان مزبور جزء مسجد است و رعايت احكام مسجد در آن لازم است.‏

‏٢ _ استفاده فرهنگی و مانند آن كه مطابق اهداف نظام اسلامی باشد جائز است.‏

‏٣ _ رعايت وفاق و نظر مساعد توليت و هيئت امنا راجح است.‏

.سؤال: نماز خفتن چيست و شرايط آن چگونه است؟‏

جواب: نماز عشاء (خفتن) و احكام آن در رساله نوشته شده.‏

سؤال: آيا می‌شود در نماز جمعه و جماعت به جای اقتداء به امام حاضر به آقا اميرالمؤمنين علی (عليه‌السلام) ‏اقتداء نمود؟

جواب: بايد به امام جماعت حاضر اقتدا كرد.‏

سؤال: آيا گفتن ذكرهای مستحبی كه معمول هستند در نماز استيجاری واجب است يا خير؟‏

جواب: قول يا فعل مستحب اگر صريحاً در عقد اجاره قيد شود يا مورد انصراف عقد باشد رعايت آن لازم است وگرنه ‏لازم نيست.‏

سؤال: بعد از نمازي كه سجده سهو در آن واجب شده است بجا آوردن سجده سهو، برای آن نماز مقدم است يا ‏سجده به خاطر سهو نمازهای گذشته؟

جواب: انجام سجدهٔ سهو فوری است ترتيب واجب نيست اولی تقديم سجدهٔ سهو نمازی است كه به آن اشتغال ‏داشت.‏

سؤال: اگر در سجده سهو، اشتباهاً ذكری ديگر بگويد، حكمش چيست؟‏

جواب: سجده سهو باطل نمیشود.‏

سؤال: رعايت نكردن صحيح بعض مستحباب نماز (مثلاً بالا بردن صحيح دست در تكبير) چه حكمی دارد؟

جواب: اشكال ندارد.‏

سؤال: ماهيت قيام متصل به ركوع چيست؟ آيا وجودی جدا از قيام هنگام قرائت دارد؟

جواب: قيام متصل به ركوع مانند قيام در حال تكبيرة الاحرام ركن است و قيام در حال قرائت واجب غير ركنی است.‏

سؤال: در صورت جدايی قيام هنگام قرائت از قيام متصل به ركوع معناي اتصال چيست؟

جواب: معناي اتصال آنست كه ركوع بعد از قيام باشد و بين قيام قبلي و ركوع بعدي حالتی غير از قيام فاصله نشود.‏

سؤال: شخصی ناخواسته و به خاطر پرش حنجره كلمه‌ای از قرائتش را جهراً (با صدای بلند) میخواند در حالي ‏كه میبايست بدون جهر بخواند، حال بايد آن را تكرار كند يا نه؟

جواب: احوط تكرار است.‏

سؤال: در صورتی كه هنوز ذكر قنوت تمام نشده، دستش را حركت دهد يا پايين آورد و يا قبل از بالا بردن شروع ‏به قنوت خواندن كند، نمازش چه حكمی دارد؟

جواب: اشكال ندارد.‏

سؤال: آيا حكم كلّی برای جاهل و ناسی احكام نماز وجود دارد؟‏

جواب: برای نسيان موضوع يا حكم، جهل به موضوع يا حكم در صورت قصور (در غير ركن) حكم كلی ثابت است. ‏در خصوص جهر و اخفات و در اتمام به جای قصر جاهل مقصّر هم معذور است و حكم عام در همه موارد عفو و ‏عذر است.‏

سؤال: شرايط بلاد كبيره چيست و آيا تهران از بلاد كبيره است؟

جواب: تهران با شهرهای ديگر فرقی ندارد. اگر شهری بين محلهای آن فاصله باشد، به طوری كه عرفاً چند شهر محسوب شود، از بلاد كبيره است.

سؤال: اگر تهران از بلاد كبيره باشد، در چه صورتی نماز قصر میشود و روزه، حكم روزهي مسافر میيابد؟

جواب: نماز در تهران، برای تهرانیها يا كسانی كه قصد دهروز كردهاند، تمام میباشد و روزه نيز صحيح است.

سؤال:  امام جماعت مشغول خواندن نماز مغرب بود و در ركعت سوم مأمومی به او اقتدا كرد. امام به اشتباه چهار ركعت خواند و پس از اتمام نماز، فهميد كه چهار ركعت خوانده است. حكم نماز امام و مأموم چيست؟

جواب: الف) نماز امام در فرض مزبور، گرچه از اول صحيح بود، ولی در اثر اضافه ركن، باطل شد.

ب) نماز مأموم، چون به وظيفهي خود عمل نمود، صحيح است.

سؤال: محل كار اينجانب، نيروی مقاومت سپاه تهران و محل سكونتم، پاكدشت، در حدود ١٨ كيلومتری تهران است و از منزل تا محل كارم حدود ٢٥ كيلومتر فاصله است. با توجه به اينكه كه قصددارم چند سال در تهران اقامت داشته باشم، آيا می توانم در شهرستان پاكدشت قصد وطن دوم نمايم؟ آيا برای تحقق وطن، قصد ده روز لازم است؟ آيا می توانم به همه جای تهران، حتی شميرانات و شهر ری هم تردّد نمايم؛ بدون اين كه به قصدم خلل وارد شود؟ در اين صورت، تكليف روزه ام چيست؟

جواب: اتخاذ وطن دوم جايز است. بعد از قصد توطّن، بايد مقداری كه عرفاً صدق وطن نمايد، بماند. قبل از صدق وطن، قصد دهروز لازم است. بعد از صدق وطن، رفتن به تمام مناطق تهران موجب قصر نماز يا افطار روزه نمی شود.

سؤال: نظر حضرتعالی دربارهي افزودن اين شهادت (أشهد أنّ فاطمة الزّهراء عصمة الله الكبري و حجّة الله علی الحجج) به قصد ثواب و رجاء، در فصول اذان و اقامه، پس از شهادت به ولايتِ اميرِ مؤمنان (عليه السّلام) چيست؟

جواب: الف) هيچ ترديدی در عصمت حضرت فاطمه زهرا (عليها السّلام) نيست.

ب) هيچ شكّی در حجّت الهی بودن آن حضرت نيست.

ج) شهادت مزبور در خارج اذان و اقامه گفته شود؛ نه در فصول آنها.

سؤال:  شركت در مراسمِ تشييع، تدفين و نمازِ كسي كه خودكشي كرده است، چه حكمي دارد؟

جواب: مورد سؤال اشكال ندارد.

سؤال:  آيا افزودنِ شهادت بر ولايت علي (عليه السلام) در تشهد نماز، به قصد رجاء جايز است؟

جواب: در امامت و ولايت اميرِ مؤمنان (عليه السلام) ترديدي نيست، ولي در تشهد نماز گفته نشود.

سؤال: نظر حضرت‌عالی درباره‌ي افزودن اين شهادت (أشهد أنّ فاطمة الزّهراء عصمة الله الكبري ‏و حجّة الله علی الحجج) به قصد ثواب و رجاء، در فصول اذان و اقامه، پس از شهادت به ‏ولايتِ اميرِ مؤمنان (عليه السّلام) چيست؟

جواب: الف) هيچ ترديدی در عصمت حضرت فاطمه زهرا (عليها السّلام) نيست.‏

ب) هيچ شكّی در حجّت الهی بودن آن حضرت نيست.‏

ج) شهادت مزبور در خارج اذان و اقامه گفته شود؛ نه در فصول آن‌ها.

سؤال:  شركت در مراسمِ تشييع، تدفين و نمازِ كسي كه خودكشي كرده است، چه حكمي ‏دارد؟

جواب: مورد سؤال اشكال ندارد.

سؤال:  آيا افزودنِ شهادت بر ولايت علي (عليه السلام) در تشهد نماز، به قصد رجاء جايز است؟

جواب: در امامت و ولايت اميرِ مؤمنان (عليه السلام) ترديدي نيست، ولي در تشهد نماز گفته نشود.

سؤال:  حکم فراگيري علم تجويد به طور کامل در مورد قرائت قرآن و به طور خاص در مورد قرائت نماز چه مي باشد؟

1- فراگيري قرائت صحيح براي نماز لازم است.

2- رعايت برخي از قواعد تجويد در نماز لازم نيست.

3- رعايت قواعد تجويد در قرائت قرآن خوب است.

سؤال: اگر كسی نداند كه ارتباطش با امام جماعت قطع شده است، بعد بفهمد، آيا آن قسمت از نمازش صحيح ‏است؟

جواب: اگر وظيفه فرادی را انجام داده باشد اصل نماز صحيح است هر چند جماعت مختل شده باشد.‏

سؤال:  آيا مسح سي‌دي‌هاي قرآني نيز مستلزم داشتن وضو است يا خير؟

جواب: مسح سي‌دي‌هاي قرآن بدون وضو حرام نيست.

سؤال:  در نماز آيا جوهر خودكارهاي معمولي مانع از آب وضو مي‌شود يا خير؟

جواب: اگر جِرم جوهر مانع رسيدن آب وضو به محلّي كه بايد شسته شود باشد وضو صحيح نيست و اگر جِرم آن برطرف شده فقط رنگ آن باقي باشد وضو صحيح است.

سؤال:  به فتواي حضرتعالي، در ايام [ليالي] مقمره، با شنيدن اذان از صدا و سيما، اقامه نماز صبح جايز است يا نه؟ زيرا حضرت امام بر اين نظر بودند كه بايستي حدود 15 دقيقه از اذان صبح بگذرد سپس نماز اقامه شود.

جواب: ليالي مُقمره با شب‌هاي ديگر تفاوتي ندارد.

سؤال: نظر حضرتعالي درباره نماز استداره [ در مسجد الحرام] كدام است؟ آيا در چنين شرايطي ما مجاز به خواندن نماز بر جماعت هستيم؟

جواب: نماز استداره در صورت عدم تقدم مأموم به امام صحيح است.

سؤال:  واحد روابط عمومي بعضی از ادارات دولتی متولي برگزاري مراسمات (نماز جماعت، عيد غدير، محرم حسيني و...) مي‌باشد. با عنايت به تعظيم شعائر اسلامي و در عين حال رعايت نحوهٴ مطلوب خدمات‌رساني

جواب: به ارباب رجوع خواهشمند است به دو سؤال ذيل به صورت شفاف پاسخ فرماييد.

سؤال1: با عنايت به موارد مزبور، برگزاري نمازجماعت قريب به نيم ساعت از وقت اداري را مي‌گيرد، اقامه آن در اول وقت نماز و يا پايان وقت اداري (يعني حدود ساعت 30/13 الي 14) چه حكمي دارد؟

سؤال2: با عنايت به موارد فوق‌الذكر در طول سال به طور متوسط در هر فصل (3 ماه) يك مراسم در اول ساعت اداري از ساعت 8 الي 9:30 دقيقه برگزار مي‌شود كه در مجموع 4 مراسم به مدت 6 ساعت مي‌باشد با توجه به اثربخشي اين‌گونه مراسمات در تقويت بنيهٴ ديني و تجديد قواي معنوي همكاران و با در نظر گرفتن رعايت حال ارباب رجوع، برگزاري اين‌گونه مجالس مذهبي چه حكمي دارد؟

جواب1: در صورت توافق مسئولان اداري، برگزاري نماز جماعت در اول وقت بهتر است.

جواب2: برگزاري مراسم مزبور بدون منع مسئولان اداري، و بدون تضييع حق رجوع‌كنندگان جايز است.

سؤال1: آيا خواندن در تشهد نماز الشهادة الثالثة المقدسه يعني «أشهد أنّ عليّاً اميرالمؤمنين(عليه السلام) وليّ‌الله واولاده المعصومين حجج الله» جايز است يا جايز نيست آيا مبطل نماز است يا مبطل نماز نيست؟

سؤال2: آيا خواندن در ركوع و سجود و قنوتِ نماز «الحمد لله الذي جعلنا من المتمسّكين بولاية علي‌بن‌ابي‌طالب» جايز است يا جايز نيست آيا مبطل نماز است يا مبطل نماز نيست؟

جواب1: اهل‌بيت عصمت و طهارت(عليهم السلام) عِدْل قرآن و حكم و حجّت بالغهٴ الهي‌ند.

جواب2: از شهادت سوم در نماز جدّاً پرهيز شود.

جواب3: درخواست ادامهٴ تولّي آن ذوات مقدّس در قنوت و مانند آن جايز است.

سؤال:  نظر حضرتعالي درباره نماز استداره [ در مسجد الحرام] كدام است؟ آيا در چنين شرايطي ما مجاز به خواندن نماز بر جماعت هستيم؟

جواب: نماز استداره در صورت عدم تقدم مأموم به امام صحيح است.

سؤال: هشت فرسخ شرعي كه نماز شكسته مي‌شود ابتدايش از محل سكونت و انتها محل استقرار در شهر ديگر است يا انتهاي شهر مبدأ و ابتداي شهر مقصد؟

جواب: مسافت شرعي از انتهاي شهر مبدأ و ابتداي شهر مقصد است.

سؤال: 39- در مسجد كوفه و حرم سيّدالشهداء مسافر مخيّر بين نماز شكسته و تمام مي‌باشد, آيا اين حكم شامل شهر كوفه از جمله مسجد سهله نيز مي‌شود؟ و آيا رواقهاي حرم امام حسين(عليه السلام) نيز همين حكم را دارند و مقدار حائر حسيني چقدر مي‌باشد؟

جواب: حكم تخيير مخصوص مسجد كوفه و نيز مختصّ حرم امام حسين(عليه السلام) است. آنچه حرم محسوب مي‌شود مشمول تخيير است. رواق و صحن محل تخيير نيستند.

سؤال: 40- اگر مأموم در نماز جماعت تكبيره‌الاحرام را گفت و امام سر از ركوع برداشت, وظيفه مأموم چيست؟ آيا مي‌تواند نماز را بشكند يا صبر كند امام براي ركعت دوم برخيزد و به نماز خود به عنوان ركعت اول ادامه دهد؟ و اگر اين فاصله طولاني باشد مانند اينكه امام تشهد را مي‌خواند تكليف چيست؟

جواب: در صورتي كه فاصله زياد نباشد به طوري كه متابعت صدق كند مي‌تواند صبر كند و به ركعت بعدي امام متصل شود واگر فاصله زياد باشد قصد فرادا نمايد.

سؤال: 41- اگر در صف اول نماز جماعت دو يا چند نوجوان مميّز غير بالغ فاصله شوند چه صورت دارد؟ معيار مميّز بودن چيست؟

جواب: 1.اگر نابالغ شرایط نمازگزار را داشته باشد عبادت او مشروع و فاصلة حاصل از نمازگزاري وي ضرر ندارد.

جواب: 2. معيار مميّز بودن تشخيص خوب و بد در حدّ متعارف است.

سؤال:  نصب عكس در مساجد چه صورت دارد. اگر اين عكسها رو به قبله نباشد چطور؟

جواب: 1.منقوش نمودن ديوار مسجد به عكس مكروه است

جواب: 2. نماز خواندن در مكاني كه در آن عكس است هر چند مقابل نباشد مكروه است.

جواب: 3. نصب عكس مناسب مسجد نيست.

سؤال:  انجام نماز و روزه قضا براي ديگري توسط فردي كه خود نماز و روزه قضا بر عهده دارد چه صورت دارد؟

جواب: 1.اگر نيابت از ديگري موجب ضيق يا فوت تكليف خود نمي‌شود جايز است.

جواب: 2. و اگر موجب آن باشد هر چند حرام است ولي قضاي ديگري صحيح است.

سؤال: 44- در يکي از روستاهاي شهرستان ما مسجدي با قدمت 45 سال در حال تخريب مي باشد. و با توجه به اينکه مهندسين ساختمان نظر به تخريب کلي بنا و ساخت مجدد آن داده اند و مومنين و متدينين اين روستا هم آماده کمک رساني جهت ساخت مجدد آن مي باشند از محضر معظم له خواهشمند است نظر مبارک را در ارتباط با تخريب مسجد و ساخت مجدّد آن مرقوم فرماييد تا موجبات آرامش قلوب مومنين و متدينين اين روستا فراهم گردد.

جواب: عمران مسجد، بازسازي و نوسازي آن جايز بلکه راجح است.

سؤال: 45- مستدعي است بيان فرماييد که ساختن گنبد و گلدسته براي مساجد و حسينيه ها ـ که امروزه به عنوان نمادهاي مذهبي براي اين مکان شمرده مي شود ـ در شرع انور چه حکمي دارد؟

جواب: 1.شرع انور نسبت به نمادهاي مرقوم ترغيب نفرموده است.

جواب: 2.شايسته است مومنان اعزّهم الله از اينگونه نمادها پرهيز فرمايند.


  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -