(مسأله 798) لباس نمازگزار شش شرط دارد: اوّل: آن که پاک باشد. دوّم: آن که مباح باشد1. سوم: آن که اجزاء مردار نباشد. چهارم: آن که از 2 حیوان حرام گوشت نباشد3. پنجم و ششم: آن که اگر نماز گزار مرد است، لباس او ابریشم خالص و طلا باف نباشد. و تفصیل اینها در مسائل آینده گفته می شود.
1- فاضل، مکارم، سیستانی: بنابراحتیاط واجب...
2- بهجت: از اجزاء...
3- سیستانی: چهارم: آن که از حیوان درنده نباشد، بلکه بنابراحتیاط واجب از حیوان حرام گوشت نیز نباشد...
*****
امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۵۶): لباس نمازگزار باید دارای شرایط زیر باشد: ۱- پاک باشد ۲- مباح باشد ۳- از اجزای مردار نباشد ۴ - از اجزای حیوان حرام گوشت نباشد ۵ - لباس مرد از طلا نباشد ۶- لباس مرد از ابریشم خالص نباشد.
زنجانی: مسأله 806- لباس نمازگزار شش شرط دارد: اوّل: پاک باشد دوم: بنابر احتیاط، مباح باشد سوم: از اجزاء مردار نباشد چهارم: از حیوان حرام‌گوشت نباشد پنجم: اگر نمازگزار مرد است لباس او طلاباف نباشد ششم: از ابریشم خالص نباشد و تفصیل اینها در مسائل آینده خواهد آمد.
(مسأله 799) لباس نمازگزار باید پاک باشد و اگر کسی عمداً1 با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است2.
1- خوئی، بهجت، تبریزی، سیستانی، وحید: اگر کسی در حال اختیار...
زنجانی: اگر کسی با علم و عمد و اختیار...
2- مکارم: حتّی اگر به خاطر یاد نگرفتن مسأله باشد.
بهجت: مگر در مواردی که استثناء شده و بعداً خواهد آمد.
*****
امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۵۷): لباس و بدن نمازگزار باید پاک باشد.
مظاهری: مسأله 661- لباس نمازگزار شش شرط دارد: شرط اوّل: لباس و بدن نمازگزار پاک باشد و اگر کسی عمدا و در حال اختیار و با علم، با بدن و لباس نجس نماز بخواند ، نمازش باطل است، ولی اگر در حال ناچاری یا ندانستن اینکه لباس یا بدن او نجس است یا ندانستن مسأله باشد مانعی ندارد.
جوادی آملی: مسله 843- اگر كسی عمداً با بدن یا لباس نجس نماز را اقامه كند، نماز او باطل است، هرچند بر اثر تقصیر در یاد گرفتنِ حكم شرعی باشد و نداند كه نماز با لباس یا بدن نجس، باطل است.
(مسأله 800) کسی که نمی داند با بدن و لباس نجس نماز باطل است( و مقصّر در ندانستن حکم مسأله باشد) اگر با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل می باشد.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.
مکارم، مظاهری، جوادی آملی: رجوع کنید به ذیل مسأله 799.
*****
اراکی794، خوئی، گلپایگانی، تبریزی: صافی808، بهجت 671، فاضل800، نوری801، وحید806: مسأله- کسی که نمی داند . با بدن و لباس نجس نماز باطل است اگر با بدن یا لباس نجس نمار بخواند نمازش باطل است*.
. خوئی، بهجت، وحید: از روی تقصیر نمی داند...
* گلپایگانی، صافی: بنابراحتیاط لازم باطل است.
سیستانی: مسأله 787- اگر کسی به علت کوتاهی کردن در فراگیری مسأله شرعی نمیدانسته نماز با بدن یا لباس نجس باطل است، و یا نمیدانسته مثلاً منی نجس است و با آن نماز خوانده، احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نماید.
زنجانی: مسأله 808- کسی که شک دارد نماز با بدن و لباس نجس باطل است یا نه، چنانچه بدون تحقیق در مسأله با توجه و اختیار با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است؛ بلکه بنابراحتیاط اگر تحقیق هم کرده باشد،و شک او برطرف نشده باشد یا اصلاً از مسأله غافل باشد، یا مسأله را به نحو اشتباه دانسته باشد و با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است.
امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۵۸): کسی که نمی داند نماز با بدن و لباس نجس باطل است اگر با بدن یا لباس نجس نماز بخواند نمازش باطل است مگر این که غافل یا جاهل قاصر باشد یعنی حتی احتمال باطل بودن نماز با لباس نجس را ندهد.
مسأله اختصاصی
امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۶۰): اگر مکلف شک دارد لباسش نجس شده یا نه بنا می گذارد که لباسش پاک است و نماز خواندن با آن صحیح است اما اگر قبلا نجس شده و شک دارد تطهیر شده یا نه نمی تواند با آن نماز بخواند.
(مسأله 801) اگر به واسطهٔ تقصیر در ندانستن مسأله1، چیز نجسی را نداند نجس است مثلاً نداند عرق شتر نجاستخوار2 نجس است و با آن نماز بخواند نمازش باطل است3.
این مسأله در رساله آیات عظام مکارم و مظاهری نیست.
1- اراکی، گلپایگانی، صافی، فاضل، نوری، سبحانی: اگر بواسطهٔ ندانستن مسأله...
2- خوئی، گلپایگانی، صافی، بهجت: عرق کافر...
تبریزی: عرق کافر مشرک...
فاضل: عرق شتر نجاستخوار یا عرق مشرک...
جوادی آملی: عرق مشرک و ملحد...
3- گلپایگانی، صافی: بنابراحتیاط لازم.
سبحانی: بنابراحتیاط لازم نمازش را اعاده کند.
*****
سیستانی: مسأله 788- اگر کسی از روی ندانستن مسأله با بدن یا لباس نجس نماز خوانده و در فراگیری مسأله کوتاهی ننموده باشد، لازم نیست نمازش را اعاده و یا قضا نماید..
وحید: مسأله 807- اگر به واسطه ندانستن مسأله نجس بودن چیز نجسی را نداند مثل آنکه نداند عرق کافر غیر کتابی نجس است و با آن نماز بخواند در صورتی که جاهل و مقصر باشد نمازش باطل است.
زنجانی: مسأله 809- کسی که به جهت عدم آگاهی از مسأله شرعی، نجس بودن چیزی را نداند، بلکه در آن شک یا غفلت یا علم به خلاف داشته باشد؛ مانند کسی است که نداند نماز خواندن در لباس یا بدن نجس باطل است که حکم آن در مسأله قبل گذشت.
(مسأله 802) اگر1 نداند که بدن یا لباسش نجس است2 و بعد از نماز بفهمد نجس بوده نماز او صحیح است3، ولی احتیاط مستحب ان است که اگر وقت دارد، دوباره آن نماز را بخواند4.
1- زنجانی: اگر با آگاهی از مسأله شرعی...
2- سیستانی: اگر کسی یقین دارد که بدن یا لباسش نجس نیست...
3- خوئی، سیستانی، تبریزی، مکارم، بهجت: [پایان مسأله].
سبحانی: ولی اگر در اثناء نماز بداند بدن و یا لباس او از آغاز نماز نجس بوده است، اگر وقت وسیع است نماز را رها کند و با بدن و لباس پاک نماز بخواند و اگر وقت تنگ است با همان حالت نماز بخواند.
4- زنجانی: ولی اگر هنگام شروع نماز در طهارت بدن یا لباسش شک داشته ولی می دانسته قبلا نجس بوده است نمازش با این شرایط باطل است، مگر اطّلاع پیدا کند پاک بوده است.
وحید: بنابراحتیاط مستحب اگر در وقت بفهمد اعاده کند.
مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 799..
*****
امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۵۹): اگر نداند که بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نمازش صحیح است ولی اگر قبلاً نجاست آن را می دانسته و فراموش کرده و با آن نماز خوانده است نمازش باطل است.
جوادی آملی: مسأله 845- اگر كسی میداند چه چیزی نجس است و میداند نماز در جامهٔ نجس باطل است، ولی نمیداند لباس او نجس است و با آن نماز را اقامه كند و بعد از آن بفهمد كه جامه او نجس بوده است، نماز او صحیح است، هرچند احتیاط مستحب، اعاده آن است.
(مسأله 803) اگر فراموش کند که بدن یا لباسش نجس است و در بین نماز یا بعد از آن1 یادش بیاید2 باید نماز را دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
1- زنجانی: قبل از گذشتن وقت، یادش بیاید باید نماز را دوباره بخواند، بلکه اگر وقت هم گذشته بنابراحتیاط نماز را قضا کند.
2- سیستانی: چنانچه فراموشی او از روی اهمال و بی اعتنایی بوده، باید بنابراحتیاط لازم نماز را دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نماید، و در غیر این صورت اگر بعد از نماز یادش بیاید لازم نیست نماز را دوباره بخواند و اگر در میان نماز یادش بیاید، به دستوری که در مسأله بعد گفته می شود، عمل کند.
امام خامنه ای: رجوع کنید به ذیل مسأله ۸۰۲.
*****
جوادی آملی: مسأله 846- اگر كسی میداند نماز در جامه نجس باطل است و میدانست كه لباس او نجس است و با اهمال و بی اعتنایی، نجس بودن آن را فراموش كند و نماز را در آن، اقامه کند و پس از نماز یادش بیاید كه جامهٔ او نجس بوده است، اعاده نماز در وقت و قضای آن در خارج وقت، لازم است.
(مسأله 804) کسی که در وسعت وقت مشغول نماز است، اگر در بین نماز، بدن یا لباس او نجس شود1 و پیش از آن که چیزی از نماز را با نجاست بخواند، ملتفت شود2 که نجس شده، یا بفهمد بدن یا لباس او نجس است3 و شک کند که همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده4، در صورتی که آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن لباس یا بیرون آوردن آن، نماز را به هم نمی زند، باید5 در بین نماز بدن یا لباس را آب بکشد یا لباس را عوض نماید یا اگر چیز دیگری عورت او را پوشانده، لباس را بیرون آورد6، ولی چنانچه طوری باشد که اگر بدن یا لباس را آب بکشد یا لباس را عوض کند یا بیرون آورد، نماز به هم می خورد7 و اگر لباس را بیرون آورد برهنه می ماند8، باید نماز را بشکند و با بدن و لباس پاک نماز بخواند9.
1- بهجت: و نجس طوری نباشد که نماز با ان بی اشکال باشد(که بعداً خواهد آمد) بلکه طوری نجس شود که نماز خواندن با آن صحیح نباشد...
2- زنجانی: متوجه شود...
3- فاضل: پیش از آنکه چیزی از نماز را با لباس نجس بخواند متوجّه شود یا بفهمد که بدن یا لباس او نجس است ...
4- سیستانی: کسی که در وسعت وقت، مشغول نماز است، اگر در بین نماز ملتفت شود که بدن یا لباسش نجس شده و احتمال دهد که بعد از شروع در نماز نجس شده باشد...
5- [کلمهٔ «باید» در رسالهٔ آیات عظام: خوئی، سیستانی و تبریزی نیست]
6- فاضل: و نماز را ادامه دهد ...
7- وحید: یا اگر لباس را بیرون آورد عورتش برهنه می ماند نمازش باطل بوده ، و باید دوباره با بدن و لباس پاک نماز بخواند.
8- سیستانی: باید بنابراحتیاط لازم نماز را دوباره با لباس پاک بخواند.
9- بهجت: و همین حکم در مورد کسی که در بین نماز فهمید که قبلاً بدن یا لباسش نجس شده است ولی تا به حال نمی دانسته، در مورد بقیهٔ نماز که می خواهد بخواند، بنابرأظهر جاری است.
*****
امام خامنه ای رساله نماز و روزه مسأله (۶۲): اگر بین نماز متوجه نجاست بدن یا لباس شود و بداند که نجاست از پیش بوده چنانکه در وسعت وقت است نمازش باطل است و باید بعد از تطهیر نماز را اعاده کند و در تنگی وقت اگر آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن لباس و بیرون آوردن آن حالت نماز را به هم نمی‌زند باید در حال نماز اینگونه عمل کند و پس از آن نماز را ادامه دهد و در صورتی که با انجام این کارها حالت نماز به هم میخورد باید به همان حال نماز را ادامه دهد و نمازش صحیح است.
مکارم: مسأله 810- هر گاه کسی مشغول نماز است و در وسط نماز لباس یا بدن او نجس شود یا بفهمد لباس یا بدن او نجس شده است امّا نداند همان موقع نجس شده یا از قبل نجس بوده، چنانچه آب در دسترس اوست و آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن آن نماز را به هم نمی زند باید همان موقع آن را آب بکشد یا عوض کند سپس نماز را ادامه دهد و اگر ممکن نیست باید نماز را بشکند و با بدن و لباس پاک نماز بخواند و این در صورتی است که وقت تنگ نباشد و الّا با همان حال نماز می خواند و صحیح است.
سبحانی: مسأله 676- کسی که مشغول نماز است، اگر در بین نماز لباس او نجس شود و پیش از انکه چیزی از نماز را با نجاست بخواند ، بفهمد که نجس شده یا بفهمد که لباس او نجس است و شک کند که همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده ، در صورتی که آب کشیدن یا عوض کردن یا بیرون آوردن لباس نماز را به هم نمی زند همان موقع آنرا آب بکشد. یا عوض کند سپس نماز را ادامه دهد و اگر ممکن نیست نماز را بشکند و با بدن و لباس پاک نماز بخواند.
مظاهری: مسأله 663- کسی که در وسعت وقت مشغول نماز است اگر در بین نماز بدن یا لباس او نجس شود باید در بین نماز، اگر می تواند بدن یا لباس را آب بکشد و یا اگر چیز دیگری عورت او را پوشانده لباس را بیرون آورد و اگر نمی تواند باید نماز را بشکند و با بدن و لباس پاک نماز بخواند و کسی که در تنگی وقت نماز می خواند اگر می تواند باید بدن و لباس را تطهیر کند و اگر نمی تواند باید اگر ممکن است لباس را بیرون آورد و به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز را تمام کند و اگر ممکن نیست باید با همان حال نماز را تمام کند و نمازش صحیح است.
جوادی آملی: مسأله 847- كسی كه در وسعت وقت مشغول نماز است و در بین نماز، لباس یا بدن او نجس شود، یا بفهمد كه جامه یا بدن او قبلاً نجس بوده است، یا شک در سابق بودن نجاست داشته باشد و هیچ ذكر و عملی از نماز را با آن وضع انجام نداده است، باید فوراً جامه را پاک یا عوض كند و بدن را نیز تطهیر نماید؛ بدون آنكه حالت نمازگزاری او آسیب ببیند و اگر چنین كاری صورت نماز را از بین میبرد، باید به دستور گفته‌شده عمل نماید، هرچند نماز او باطل میشود تا با جامه و بدن پاک، نماز را اعاده كند.
(مسأله 805) کسی که در تنگی وقت مشغول نماز است اگر در بین نماز لباس او نجس شود وپیش از آن که چیزی از نماز را با نجاست بخواند بفهمد که نجس شده، یا بفهمد که لباس او نجس است1 و شک کند که همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده2 در صورتی که آب کشیدن یا عوض کردن یا بیرون آوردن لباس، نماز را به هم نمی زند و می تواند لباس را بیرون آورد3، باید لباس را آب بکشد یا عوض کند، یا اگر چیز دیگری عورت او را پوشانده لباس را بیرون آورد و نماز را تمام کند، امّا اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده، و لباس را هم نمی تواند آب بکشد یا عوض کند4 باید لباس را بیرون آورد5 و به دستوری که برای برهنگان گفته شد نماز را تمام کند. ولی چنانچه طوری است که اگر لباس را آب بکشد یا عوض کند، نماز به هم می خورد و بواسطهٔ سرما و مانند آن نمی تواند لباس را بیرون آورد، باید با همان حال نماز را تمام کند و نمازش صحیح است.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست
1- فاضل: پیش از آن که چیزی از نماز را با لباس نجس بخواند متوجّه شود یا بفهمد که لباس او نجس است...
2- سیستانی: کسی که در تنگی وقت مشغول نماز است، اگر در بین نماز ملتفت شود که لباسش نجس شده و احتمال دهد که پس از شروع در نماز نجس شده باشد...
3- وحید: در صورتی که اب کشیدن یا عوض کردن یا بیرون آوردن لباس مقدور است و نماز را به هم نمی زند ...
4- اراکی: و وقت نماز به قدری تنگ است که اگر نماز را بشکند حتّی یک رکعت از نماز را هم نمی تواند در وقت بخواند، باید با همان حال نماز را تمام کند و نمازش صحیح است.
زنجانی: پس اگر لباس به منی نجس شده و می تواند آن را بیرون آورد لباس را بیرون آورده و به دستوری که برای برهنگان در مسأله [797] گفته شد، عمل کند. و اگر لباس به نجاستی غیر منی نجس شده باشد یا به جهتی مثلا سرما نتواند آن را بیرون آورد باید با همان لباس نماز بخواند، ولی باید نماز را با لباس پاک قضا کند.
خوئی، تبریزی، سیستانی: باید با همان لباس نجس نماز را تمام کند.[پایان مسأله]
صافی: و به قدر تبدیل یا تطهیر و درک یک رکعت وقت ندارد در همان لباس نماز بخواند.[پایان مسأله]
بهجت: در صورتی که می تواند لباس نجس را کم کند، یعنی مقداری را که لازم نیست از بدن بیرون آورد، باید این کار را انجام دهد و در غیر این صورت باید با همان لباس نجس نماز بخواند.
5- گلپایگانی: اگر چیز دیگری عورت او را نپوشانده و لباس را هم نمی تواند آب بکشد یا عوض کند و به قدر تبدیل یا تطهیر و درک یک رکعت وقت ندارد، مختار است در همان لباس نماز بخواند یا لباس را بیرون آورد...
وحید: احتیاط واجب ان است که با همان لباس نجس نماز را تمام کند.
امام خامنه ای، مکارم، مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله ۸۰۴.
*****
جوادی آملی: مسأله 848- كسی كه در تنگی وقت مشغول نماز است و در بین نماز، لباس یا بدن او نجس شود، یا بفهمد كه پیش از آن نجس بوده است، یا شک در سابق بودن داشته باشد و هیچ ذكر یا عملی از نماز را با آن وضع انجام نداده است، در صورت امكانِ تطهیر لباس یا بدن یا عوض نمودن لباس، به طوری كه نماز او آسیب نبیند، باید چنین كند و در صورت عدم امكانِ تطهیر یا تعویضِ بدون به هم خوردن نماز و ادراکِ یک ركعت از نماز در وقت، میتواند با همان لباس یا وضع بدن نماز را ادامه دهد، چنان‌كه با نجس بودن لباس و ضرر نداشتن برهنه شدن میتواند بدون لباس، به دستور برهنگان، نماز را ادامه دهد.
(مسأله 806) کسی که در تنگی وقت مشغول نماز است، اگر در بین نماز بدن او نجس شود( وپیش از ان که چیزی از نماز را با نجاست بخواند ملتفت شود که نجس شده، یا بفهمد بدن او نجس است1 و شک کند که همان وقت نجس شده یا از پیش نجس بوده2) در صورتی که آب کشیدن بدن نماز را به هم نمی زند، باید3 آب بکشد و اگر نماز را بهم می زند4، باید با همان حال نماز را تمام کند و نماز او صحیح است.
1- فاضل: اگر در بین نماز، بدن او نجس شود و پیش از آن که چیزی از نماز را با بدن نجس بخواند متوجّه شود یا بفهمد که بدن او نجس است...
2- بهجت: یا این که در بین نماز بفهمد که قبلاً در حال نماز بدنش نجس شده و تا به حال نمی دانسته، در تمامی این موارد...
[قسمت داخل پرانتز در رساله آیت الله زنجانی نیست.]
3- [در رساله آیات عظام: خوئی، بهجت و تبریزی، بجای «باید» آمده است: بدن را]
4- گلپایگانی، صافی: و به قدر تطهیر و درک یک رکعت وقت ندارد...
نوری: و وقت بطوری تنگ است که اگر نماز را به هم بزند و بدن را تطهیر کند یک رکعت هم از وقت درک نمی کند...
زنجانی: یا باعث می شود که مقداری از نماز خارج وقت واقع شود...
امام خامنه ای، مکارم، مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله ۸۰۴.
جوادی آملی: رجوع کنید به ذیل مسأله 805.
*****
سیستانی: مسأله 793- کسی که در تنگی وقت مشغول نماز است اگر در بین نماز ملتفت شود که بدن او نجس شده و احتمال دهد که پس از شروع در نماز نجس شده باشد در صورتی که آب کشیدن بدن نماز را به هم نمی زند، بدن را آب بکشد؛ و اگر نماز را به هم می زند باید با همان حال نماز را تمام کند و نماز او صحیح است.
(مسأله 807) کسی که در پاک بودن بدن یا لباس خود شک دارد1 چنانچه نماز بخواند2 و بعد از نماز بفهمد که بدن یا لباسش نجس بوده، نماز او صحیح است3.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.
1- وحید: و یقین یا انچه در حکم یقین است بر نجاست سابقه آن ندارد...
امام خامنه ای ۶۱: کسی که نمیداند بدن یا لباسش پاک است یا نجس...
2- فاضل: و بعداز نماز بفهمد پاک نبوده است، بنابراحتیاط واجب اگر وقت نماز باقی است نمازش را دوباره بخواند و اگر وقت گذشته آن را قضا کند.
سیستانی: چنانچه جستجو نماید و چیزی در ان نبیند و نماز بخواند...
زنجانی: و بعد از نماز متوجّه شود که در هنگام نماز بدن یا لباسش نجس بوده نمازش صحیح است هرچند احتیاط مستحب آن است که آن را دو باره بخواند و اگر وقت گذشته قضا کند.
3- بهجت: امّا اگر می دانسته که قبلاً نجس بوده و بعد شکّ کرد که پاک شده یا نه و به همان حال نماز خواند و بعد از نماز فهمید که پاک نشده بود، در این صورت نمازش باطل است.
سیستانی: ولی اگر جستجو نکرده باشد، بنابراحتیاط لازم باید نمازش را دوباره بخواند و چنانچه وقت گذشته، قضا نماید.
*****
مکارم: مسأله 739- کسی که بعد از نماز بفهمد بدن یا لباسش نجس بوده، نمازش صحیح است خواه در وقت باشد یا بعد از وقت.
جوادی آملی: مسأله 849- كسی كه شک دارد بدن یا لباس یا محل سجده او متنجّس است و به مقدار لازم جستجو كرد و چیزی نیافت و با همان وضع نماز خواند و پس از نماز معلوم شد یكی از امور یادشده متنجّس بوده، نماز او صحیح است و اگر بدون جستجو، نماز را اقامه کرد و بعد از آن فهمید كه هنگام نماز متنجّس بوده، به احتیاط واجب، در وقت، اعاده و پس از وقت، قضا كند.
مسأله اختصاصی
جوادی آملی: مسأله 850- كسی كه میدانست بدن یا لباس یا محلّ سجدهٔ او متنجّس است و اکنون شک دارد كه آن را پاک كرده است یا نه و با همان وضع نماز بگزارد و پس از نماز بفهمد كه متنجّس بوده، نماز او باطل است.
(مسأله 808) اگر لباس را آب بکشد1 و یقین کند 2که پاک شده است3 و با آن نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد پاک نشده، نمازش صحیح است4.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.
1- مکارم: هرگاه لباس یا بدن نجس بوده و آن را آب بکشد...
2- مظاهری: اطمینان کند...
3- وحید: یقین یا آنچه در حکم یقین است بر پاکی آن پیدا شود...
۴- امام خامنه ای ۶۳: ولی برای نمازهای بعدی باید لباس را تطهیر کند.
بهجت: و همچنین اگر دیگری لباس او را آب بکشد –که این کار را به او واگذار کرده بود- و بعد بفهمد که پاک نشده یا این که فهمید بدن یا لباسش نجس شده و همانطور نماز خواند و بعد از نماز فهمید که اشتباه کرده و پاک بوده است؛ در تمامی این موارد نماز ش صحیح است.
مکارم: و برای نمازهای بعد باید آن را پاک کند.
فاضل: بنابراحتیاط واجب اگر وقت نماز باقی است باید دوباره بخواند و اگر وقت گذشته نمازش را قضاء کند.
نوری: نمازش باطل است و آن را دوباره بخواند.
*****
جوادی آملی: مسأله 851- كسی كه میدانست بدن یا لباس یا محلّ سجده و چیزی كه پاک بودن آن شرط صحّت نماز است، متنجّس بوده و به طور متعارف، آنها را شست و یقین یا اطمینان كامل حاصل نمود كه پاک شده‌اند و بعد از نماز فهمید پاک نشده‌اند، نماز او صحیح است و اگر فرد آگاه و موثّق آنها را شست و پاک شدن را اعلام نمود و پس از نماز معلوم شد كه پاک نشده، نمازش درست است.
(مسأله 809) اگر خونی در بدن یا لباس خود ببیند و یقین کند که از خونهای نجس نیست، مثلاً یقین کند که خون پشه است، چنانچه بعد از نماز بفهمد از خونهایی بوده که نمی شود با آن نماز خواند، نماز او صحیح است.
این مسأله در رساله آیات عظام: مکارم و مظاهری نیست.
*****
جوادی آملی: مسأله 852- اگر خونی در بدن یا لباس یا محلّ سجدهٔ خود ببیند و یقین كند كه از خونهای نجس نیست، مثلاً خون پشه است و با همان وضع، نماز را اقامه كند و پس از نماز بفهمد از خونهایی است كه نمیتوان با آن نماز را به‌جا آورد، نماز او صحیح است.
(مسأله 810) هرگاه یقین کند1 خونی که در بدن یا لباس اوست خون نجسی است که نماز با آن صحیح است، مثلاً یقین کند2 خون زخم و دمل است، اگر چنانچه بعد از نماز بفهمد خونی بوده که نماز با آن باطل است نمازش صحیح است3.
1و 2- مظاهری: اطمینان کند...
3- گلپایگانی، صافی: احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
*****
جوادی آملی: مسأله 853- هر گاه خونی را در لباس یا بدن یا محلّ سجده ببیند و بداند این خون نجس است، ولی نماز با آن درست است، مثلاً خون زخم، دُمَل یا كمتر از درهم است و با آن نماز را به‌جا آورد و پس از نماز بفهمد خونی بوده که نماز با آن باطل است، نماز او صحیح است.
مکارم: مسأله 741 - هر گاه در لباس خود خونی ببیند و یقین کند که به مقدار کمتر از درهم است(1) و یا خون زخم و دمل است که برای نماز اشکال ندارد و با آن نماز بخواند، بعد بفهمد خون بیش از مقدار درهم بوده، یا خون از غیر زخم و دمل است، نمازش صحیح است.
(1) تقریباً به اندازه بند انگشت اشاره.
(مسأله 811) اگر نجس بودن چیزی را فراموش کند و بدن یا لباسش با رطوبت به ان برسد و در حال فراموشی نماز بخواند و بعد از نماز یادش بیاید، نماز او صحیح است1. ولی اگر بدنش با رطوبت به چیزی که نجس بودن آن را فراموش کرده برسد و بدون این که خود را آب بکشد، غسل کند و نماز بخواند، غسل و نمازش باطل است2. و نیز اگر جایی از اعضای وضو با رطوبت به چیزی که نجس بودن ان را فراموش کرده برسد و پیش از ان که آنجا را آب بکشد، وضو بگیرد و نماز بخواند، وضو و نمازش باطل می باشد3.
این مسأله در رساله آیات عظام مظاهری و سبحانی نیست.
1- زنجانی: مگر به جهت نجاستِ بدن وضو یا غسلش باطل شده باشد که در نتیجه نمازش نیزباطل خواهد بود.[پایان مسأله]
فاضل: و اگر بدون اینکه محلّ تماس با نجس را آب بکشد با آب قلیل غسل کند و نماز بخواند غسل و نماز او باطل است، امّا اگر با آب جاری یا کُر غسل کند چون با تماسّ اوّل، محلّ پاک می شود غسل او صحیح است و نماز او هم اشکال ندارد امّا اگر محلّ تماس با نجس، یکی از اعضای وضو باشد و شخص بدون تطهیر با آب قلیل و با یک بار شستن وضو بگیرد و نماز بخواند وضو و نماز او باطل است. و در فرض سابق، اگر با آب کثیر وضو بگیرد یا محلّ وضو را سه بار بشویدتطهیر انجام شده و وضو و نماز او صحیح است.
2- مکارم: غسل و نمازش صحیح است. [پایان مسأله].
خوئی، تبریزی، سیستانی، بهجت: مگر این که طوری باشد که به غسل نمودن، بدن نیز پاک شود(سیستانی: و آب نجس نشود، مثل اینکه در آب جاری غسل کند)...
وحید: مگر اینکه طوری باشد که به غسل نمودن بدن هم پاک شود مثل اینکه با آب معتصم غسل کند، یعنی آبی که به ملاقات با نجس ، نجس نشود مانند آب کر و جاری...
3- خوئی، بهجت، تبریزی، وحید: مگر این که طوری باشد که به وضو گرفتن، اعضاء وضو نیز پاک شود.(وحید: مثل اینکه با آب معتصم وضو بگیرد.)
سیستانی: مگر این که طوری باشد که به غسل نمودن، بدن نیز پاک شود و آب نجس نشود، مثل آب کر یا جاری.
*****
جوادی آملی: مسأله 854- هرگاه متنجّس بودن چیزی را فراموش كرد و بدن یا لباس یا محلّ سجده او، با رطوبت به آن رسید و در حال فراموشی، نماز را به‌جا آورد و پس از آن یادش آمد، نماز او صحیح است؛ ولی اگر بدن او با رطوبت، به چیزی كه نجس بودن آن را فراموش كرد برسد و بدون آنكه محل برخورد را بشوید و بدون آنكه محل برخورد با نجس، با غسل كردن در آب جاری مثلاً پاک شود و با همان وضع غسل كند یا وضو بگیرد و با همان حال، نماز اقامه كند، غسل و وضو و نمازش باطل است.
(مسأله 812) کسی که یک لباس دارد، اگر بدن و لباسش نجس شود و به اندازهٔ آب کشیدن یکی از آنها آب داشته باشد1، چنانچه بتواند لباسش را بیرون آورد، باید بدن را آب بکشد و نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا اورد و اگر به واسطهٔ سرما یا عذر دیگر نتواند لباس را بیرون آورد2، در صورتی که نجاست هر دو مساوی باشد مثلاً هر دو بول یا خون باشد یا نجاست بدن شدیدتر باشد مثلاً نجاستش بول باشد که باید دو مرتبه آن را آب کشید3، احتیاط واجب آن است که بدن را آب بکشد و اگر نجاست لباس بیشتر یا شدیدتر باشد هر کدام از بدن یا لباس را بخواهد می تواند آب بکشد.
این مسأله در رساله آیت الله سبحانی نیست.
1- اراکی: در صورتی که نجاست هر دو مساوی باشد، مثلاً هر دو بول یا خون باشد، مخیّر است بین این که لباس را آب بکشد یا بدن را، گرچه احتیاط مستحبّ است که بدن را تطهیر کند و اگر نجاست یکی شدیدتر باشد مثلاً نجاستش بول باشد که باید دو مرتبه آن را آب کشید، باید آن را آب بکشد.
زنجانی: باید بدنش را آب بکشد و پس از صرف آب اگر لباسش به منی نجس شده و می تواند آن را بیرون آورد، به دستوری که برای برهنگان در مسأله [797] گفته شد عمل کند، واگر به غیر منی نجس شده یا به جهتی مثلا سرما نتواند آن را بیرون آورد، در لباس نجس نماز بخواند.
گلپایگانی: می تواند لباسش را بیرون آورد و بدن را آب بکشد، و نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد، بجا آورد و می تواند که با همان لباس نماز بخواند. و اگر به واسطهٔ سرما یا عذر دیگر نتواند لباس را بیرون آورد، هر کدام از بدن یا لباس را که بخواهد می تواند آب بکشد ولی اگر مثلاً نجاست یکی بول است که اگر بخواهد با آب قلیل آب بکشد، باید دو مرتبه آب روی آن بریزد و دیگری خون است که یک مرتبه ریختن آب روی آن کافی است باید آن را که به بول نجس شده آب بکشد.
صافی: بهتر این است که بدن را آب بکشد و با همان لباس نماز بخواند و احتیاطاً هم به دستوری که برای برهنگان است نماز را اعاده نماید، ولی اگر مثلاً نجاست یکی بول است که اگر بخواهد با آب قلیل آب بکشد، باید دو مرتبه آب روی آن بریزد و دیگری خون است که یک مرتبه ریختن آب روی آن کافی است باید آن را که به بول نجس شده آب بکشد.
خوئی، تبریزی: اوّلی این است که بدن را آب کشیده و با لباس نجس نماز بخواند، و جایز است که لباس را آب کشیده و با بدن نجس نماز بخواند، ولی در صورتی که نجاست یکی از آنها بیشتر باشد لازم است آن را آب بکشد(تبریزی: ولی چنانچه دیگری را آب بکشد نمازش صحیح است).
وحید: بنابراحتیاط باید بدن را آب کشیده و با لباس نجس نماز بخواند.مگر اینکه نجاست بدن کمتر از نجاست لباس باشد، یا نجاست بدن یک مرتبه شستن و نجاست لباس دو مرتبه شستن لازم داشته باشد که در این دو صورت لازم است تطهیر لباس را مقدّم بدارد.
بهجت: احتیاط در این است که بدن را آب بکشدو با لباس نجس نماز بخواند، ولی در صورتی که نجاست یکی از آنها بیشتر باشد لازم است بنابراحتیاط آن را آب بکشد بلکه بعید نیست وظیفه اش همین باشد.
سیستانی: احتیاط لازم این است که بدن را آب کشیده و با لباس نجس نماز بخواند و بنا بر احتیاط واجب جایز نیست که لباس را آب کشیده و با بدن نجس نماز بخواند ولی در صورتی که نجاست لباس بیشتر یا شدیدتر باشد یا آن که عنوان دیگری هم غیر از نجاست، که در لباس نمازگزار ممنوع است، داشته باشد، مثل آن که نجاست لباس، خون یکی از درندگان باشد، در این صورت‌ها فرد مخیّر است هر کدام را می‌خواهد آب بکشد.
مکارم: احتیاط واجب آن است که بدن را آب بکشد و نماز را با همان لباس نجس بخواند[پایان مسأله]
2- مظاهری: هر یک از بدن و لباس را می تواند آب بکشد چه نجاست هر دو مساوی باشد یا نباشد.
3- فاضل: نجاست بدن شدیدتر یا بیشتر باشد؛ مثلاً نجاست بدن بول باشد که باید دو مرتبه آن را با آب قلیل آب بکشد...
*****
جوادی آملی: مسأله 855- كسی كه یک لباس دارد و بدن و لباسش متنجّس شود و به اندازهٔ آب كشیدن یكی از آنها آب دارد، میتواند بدن را پاک كند و لباس را بیرون آورد و به دستور برهنگان نماز به‌جا آورد و اگر برهنه شدن، مایهٔ عسر و حرج است، با همان لباس نماز را اقامه نماید و اگر نجاست لباس بیشتر بود، مثلاً لباس با ادرار و بدن با خون متنجّس شد، میتواند با شستن لباس، به نماز در آن، اكتفا كند.
مسأله اختصاصی
زنجانی: مسأله 821- اگر دو جای لباس یا دو جای بدن نجس شده باشد و به اندازۀ آب کشیدن یکی از دو جا آب داشته باشد باید نجاست شدیدتر را تطهیر کند؛ مثلاً اگر نجاست یکی بول است که اگر بخواهد با آب قلیل آب بکشد باید دو مرتبه آب روی آن بریزد و دیگری خون است که یک مرتبه آب ریختن روی آن کافی است، باید آن را که به بول نجس شده آب بکشد، و اگر نتواند نجاست لباس یا بدن را به‌طور کامل از بین ببرد ولی بتواند آن را کم کند، باید آن را کم نماید.
(مسأله 813) کسی که غیر از لباس نجس، لباس دیگری ندارد1 (و وقت تنگ است یا احتمال نمی دهد که لباس پاک پیدا کند2) اگر به واسطهٔ سرما یا عذر دیگر نمی تواند لباس را بیرون بیاورد باید در همان لباس نماز بخواند و نمازش صحیح است ولی چنانچه بتواند لباس را بیرون بیاورد، باید نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد3.
این مسأله در رساله آیات عظام زنجانی و مظاهری نیست.
1- گلپایگانی: مختار است با همان لباس نماز بخواند یا نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد. ولی اگر به واسطهٔ سرما و مانند آن نمی تواند لباسش را بیرون آورد باید با لباس نجس نماز بخواند و نماز او صحیح است.[پایان مسأله]
خوئی، سیستانی: باید با لباس نجس نماز بخواند و نمازش صحیح است.[پایان مسأله]
تبریزی: و با لباس نجس نماز بخواند، نماز او صحیح است.[پایان مسأله]
مکارم: و احتمال نمی دهد تا آخر وقت لباس پاک پیدا کند باید با همان لباس نماز بخواند.[پایان مسأله]
بهجت: و در اثر تنگی وقت یا به علت دیگری نمی تواند آن را تطهیر کند باید با آن نماز بخواند و نمازش صحیح است.[پایان مسأله]
صافی: با همان لباس نماز بخواند و بنابراحتیاط مستحب هم نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد.[پایان مسأله]
2- فاضل، نوری: باید نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا اورد(فاضل: ولی همین شخص اگر به واسطهٔ سرما یا عذر دیگر نمی تواند لباس را بیرون آورد در همان لباس نماز بخواند و نمازش صحیح است).
سبحانی: باید نماز را با همان لباس نجس بخواند.[پایان مسأله]
[قسمت داخل پرانتز در رساله آیت الله اراکی نیست]
3- اراکی: مخیّر است که نماز را یا به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد یا با همان لباس بخواند گرچه بهتر است به وظیفه برهنگان عمل کند.
*****
وحید: مسأله 819- کسی که غیر از لباس نجس لباس دیگری ندارد باید با لباس نجس نماز بخواند و نمازش صحیح است.
جوادی آملی: مسأله 856- كسی كه غیر از لباس متنجّس، لباس دیگری ندارد و بر اثر تنگی وقت، شستن آن ممكن نباشد و اطمینان دارد که به لباس پاک دسترسی ندارد، همچنین نتواند برهنه شود و به دستور برهنگان نماز را انجام دهد، باید در همان لباس متنجّس، نماز را اقامه نماید و نیازی به اعاده در وقت یا قضا در خارج آن نیست.
(مسأله 814) کسی که دو لباس دارد، اگر بداند یکی از آنها نجس است1 و نتواند آنها را آب بکشد و نداند کدام یک آنهاست2، چنانچه وقت دارد باید باهر دو لباس نماز بخواند. 3 مثلاً اگر می خواهد نماز ظهر و عصر بخواند باید با هر کدام یک نماز ظهر و یک نماز عصر بخواند 4.ولی اگر وقت تنگ است باید5 نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا آورد و به احتیاط واجب آن نماز را با لباس پاک قضا نماید6.
1- مکارم: امّا نمی داند کدامیک از آنهاست با هیچکدام نمی تواند نماز بخواند و باید هر دو را آب بکشد و اگر توانایی بر این کار نداشته باشد، باید دو نماز جداگانه با آن دو لباس بخواند.
2- خوئی، گلپایگانی، صافی، بهجت، زنجانی، تبریزی، سیستانی، وحید: کسی که دو لباس دارد، اگر بداند یکی از آنها نجس است و نداند کدامیک آنهاست...
3- مظاهری: چنانچه وقت دارد باید با هر یک، یک نماز بخواند ولی اگر وقت تنگ است باید نماز را به دستوری که برای برهنگان گفته شد بجا اورد و لازم نیست آن نماز را با لباس پاک قضا نماید.
4- سبحانی: [پایان مسأله]
زنجانی: یا یکی را آب کشیده، در آن نماز بخواند...
5- فاضل:بنابر احتیاط واجب...
6- اراکی: اگر وقت تنگ است باید نماز را در یکی از آن دو لباس بجا آورد و به احتیاط واجب آن نماز را با لباس دیگر قضاء نماید. و اگر نمی تواند قضای نماز را با لباس دیگر بجا آورد، باید به دستور برهنگان عمل نماید.
خوئی، تبریزی، بهجت، صافی: اگر وقت تنگ است با هر کدام نماز بخواند کافی است.
گلپایگانی: اگر وقت تنگ است باید با یکی از آن دو لباس نماز بخواند و در خارج وقت نیز آن نماز را با لباس پاک قضا نماید.
وحید: اگر وقت تنگ است با یکی از آن دو نماز بخواند و بعد از وقت با لباس دیگر یا لباس پاک نماز را بجا آورد.
زنجانی: اگر وقت تنگ است چنانچه احتمال نجاست یکی بیشتر باشد یا نجاستش بیشتر یا شدیدتر باشد، مثلاً به جهت ملاقات با ادرار نجس شده که نیاز به دوبار شستن دارد، نه مثل خون که با یک بار شستن پاک می شود، باید در لباس دیگر نماز بخواند؛ و اگر از همهٔ جهات، هر دو لباس مانند هم هستند با هر کدام نماز بخواند کافی است.
سیستانی: اگر وقت تنگ است و هیچکدام از نظر قوّت احتمال و اهمیّت محتمل، رجحان نداشته باشد، با هر کدام نماز بخواند کافی است.
*****
جوادی آملی: مسأله 857- كسی كه دو لباس دارد و میداند یكی از آنها متنجّس است و نداند كدام یک از آنها پاک است و شستن ممكن نباشد، در وسعت وقت باید در هر كدام یک نماز بگزارد و در تنگی وقت، به دستور برهنگان نماز را اقامه نماید، هرچند میتواند به نماز در یكی از آنها در وقت، اكتفا كند و به احتیاط مستحب، آن را در لباس دوم یا لباس دیگری كه پاک است، قضا كند.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
