انهار
انهار
مطالب خواندنی

تیمّم‏

بزرگ نمایی کوچک نمایی

احکام تیمّم‏(آیت الله العظمی خامنه ای)

سوال 200. اگر چیزهایى مثل خاک، گچ، سنگ که تیمّم بر آن‌ها صحیح است، به دیوار چسبیده باشند، آیا تیمّم بر آن‌ها صحیح است یا آن‌که حتماً باید بر روى زمین باشند؟

جواب. در صحّت‏ تیمّم، بودن آن‌ها بر روى زمین شرط نیست.

سوال 201. در صورتى که جنب بر اثر عدم امکان رسیدن به حمام، چند روزى جنابتش استمرار داشته باشد، اگر بعد از نمازى که با تیمّم بدل از غسل خوانده است، حدث اصغرى از او سر بزند، آیا براى نماز بعدى باید دوباره تیمّم بدل از غسل نماید؟ یا آن‌که همان تیمّم اول از جهت جنابت کفایت مى‏کند، و براى نمازهاى بعدى از جهت حدث اصغر وضو یا تیمّم واجب است؟

جواب. شخص جنب پس از آن‌که به‌طور صحیح تیمّم بدل از غسل جنابت کرد، اگر حدث اصغر از او سر بزند، تا زمانى که عذرِ شرعىِ مجوّز تیمّم برطرف نشده است، بنا بر احتیاط واجب باید براى اعمال مشروط به طهارت، تیمّم بدل از غسل نماید و وضو هم بگیرد و اگر معذور از وضو باشد باید تیمّم دیگرى بدل از آن نماید.

سوال 202. آیا تیمّم بدل از غسل همان احکام قطعى و ثابت غسل را دارد؟ به این معنى که آیا با آن داخل مسجد شدن جایز است؟

جواب. ترتیب همه آثار شرعى غسل بر تیمّم بدل از غسل جایز است، مگر این‌که تیمّم بدل از غسل به علت تنگى وقت باشد.

سوال 203. شخصى که از مجروحین جنگى است و بر اثر قطع نخاع قادر به کنترل ادرار خود نیست، آیا مى‏تواند به این دلیل که حمام رفتن براى او کمى مشقت دارد، براى انجام اعمال مستحبّى مانند غسل جمعه و زیارت و غیر آن‌ها تیمّم بدل از غسل نماید؟

جواب. صحّت‏ تیمّم بدل از غسل براى اعمالى که مشروط به طهارت نیست، مانند زیارت محل اشکال است، ولى انجام آن به جاى غسل‏هاى مستحبّى در موارد عسر و حرج به قصد رجاء و مطلوبیت اشکال ندارد.

سوال 204. کسى که فاقد آب است و یا استعمال آب برایش ضرر دارد، آیا در صورت تیمّم بدل از غسل جنابت، داخل مسجد شدن و خواندن نماز جماعت براى او جایز است؟ قرائت قرآن کریم چه حکمى دارد؟

جواب. تا زمانى که عذر مجوّز تیمّم باقى است و تیمّم او باطل نشده، انجام همه اعمال مشروط به طهارت براى او جایز است.

سوال 205. رطوبتى از انسان در حال خواب خارج مى‏شود و بعد از بیدارى چیزى به یاد نمى‏آورد ولى لباس خود را مرطوب مى‏بیند و وقت هم براى به یاد آوردن ندارد زیرا نماز صبح او قضا مى‏شود. وظیفه انسان در این حالت چیست؟ چگونه نیت تیمّم بدل از غسل نماید؟ حکم اصلى در این‌باره چیست؟

جواب. اگر مى‏داند که محتلم شده، جنب است و باید غسل کند و در صورت تنگى وقت باید بعد از تطهیر بدنش تیمّم نموده و نماز بخواند و سپس در وسعت وقت غسل نماید، ولى در صورت شک در احتلام و جنابت، حکم جنابت بر آن جارى نمى‏شود.

سوال 206. شخصى که چندین شب متوالى جنب شده، با توجه به این‌که در حدیث شریف آمده است که چند روز متوالى حمام رفتن انسان را ضعیف مى‏کند، چه تکلیفى دارد؟

جواب. غسل بر او واجب است، مگر این‌که استعمال آب براى او ضرر داشته باشد که در این صورت باید تیمّم کند.

سوال 207. من در یک وضعیت غیرطبیعى به سر مى‏برم، به‌طورى که از من چند دفعه بدون اختیار در نوبت‏هاى متعدّد منى خارج مى‏شود که خروج آن همراه با لذت نیست. وظیفه من درباره هر نماز چیست؟

جواب. اگر غسل کردن براى هر نماز ضرر دارد و یا تکلیفِ خیلى دشوارى بر شماست، بعد از تطهیر بدن با تیمّم نماز بخوانید.

سوال 208. کسى که غسل جنابت را براى نماز صبح انجام نداده است و به اعتقاد این‌که اگر غسل کند، مریض مى‏شود، تیمّم کرده است، چه حکمى دارد؟

جواب. اگر به اعتقاد او غسل برایش ضرر دارد، تیمّم اشکال ندارد و نماز با آن صحیح است.

سوال 209. کیفیت تیمّم چگونه است؟ آیا فرقى بین تیمّم بدل از وضو و غسل هست؟

جواب. تیمّم بدین ترتیب است: ابتدا باید نیت نماید و سپس کف هر دو دست را بر چیزى که تیمّم بر آن صحیح است بزند و آن را به تمام پیشانى و دو طرف آن از جایى که موى سر مى‏روید تا ابروها و بالاى بینى بکشد، و سپس کف دست چپ را بر تمام پشت دست راست و کف دست راست را بر تمام پشت دست چپ، بکشد و احتیاط واجب این است که بار دیگر دست‌ها را به زمین بزند و سپس کف دست چپ را بر پشت دست راست وکف دست راست را بر پشت دست چپ بکشد. این ترتیب در تیمّم بدل از وضو و بدل از غسل یکسان است.

سوال 210. تیمّم بر سنگ گچ و آهک و پخته شده آن‌ها و آجر چه حکمى دارد؟

جواب. تیمّم بر هر آن‌چه از زمین محسوب شود مانند سنگ گچ و سنگ آهک، صحیح است. و بعید نیست، تیمّم بر گچ و آهک پخته و آجر و امثال آن‌ها هم صحیح باشد.

سوال 211. فرموده‏اید چیزى که بر آن تیمّم مى‏شود باید پاک باشد، آیا اعضاى تیمّم (پیشانى و پشت دست‌ها) هم باید پاک باشند؟

جواب. احتیاط آن است که در صورت امکان، پیشانى و پشت دست‌ها پاک باشند و اگر فردى نتواند محل تیمّم را تطهیر کند، بدون آن تیمّم نماید؛ هرچند بعید نیست که طهارت در هر صورت شرط نباشد.

سوال 212. اگر انسان نتواند وضو بگیرد و تیمّم هم براى او امکان نداشته باشد، چه وظیفه‏اى دارد؟

جواب. اگر انسان نتواند براى نماز وضو بگیرد و تیمّم هم ممکن نباشد، بنا بر احتیاط باید نماز را ر وقت بدون وضو و تیمّم بخواند و سپس با وضو یا تیمّم قضا کند.

سوال 213. من به بیمارى پوستى مبتلا شده‏ام، به‌طورى که هرگاه غسل مى‏کنم پوست بدنم خشک مى‏شود. حتى در صورت شستن دست و صورتم هم این خشکى به‌وجود مى‏آید. بنا بر این مجبورم روغن به پوستم بمالم، در نتیجه هنگام وضو به‌خصوص براى نماز صبح با مشکلاتى مواجه مى‏شوم. آیا جایز است در نمازهاى صبح به جاى وضو تیمّم کنم؟

جواب. اگر استعمال آب براى شما ضرر داشته باشد، وضو گرفتن صحیح نیست، و باید به جاى آن تیمّم کنید. و اگر ضرر ندارد و روغن مذکور مانع از رسیدن آب به اعضاى وضو نباشد، باید وضو بگیرید و اگر مانع است و مى‏توانید روغن را پاک نموده و وضو بگیرید و سپس روغن بزنید، نوبت به تیمّم نمى‏رسد.

سوال 214. شخصى به‌خاطر تنگى وقت، نمازش را با تیمّم خوانده است. بعد از فراغت از نماز براى او آشکار مى‏شود که وقت براى وضو داشته است. نماز او چه حکمى دارد؟

جواب. اعاده آن نماز بر او واجب است.

سوال 215. ما در منطقه سردسیرى زندگى مى‏کنیم که نه حمام دارد و نه مکانى براى استحمام، وقتى در ماه مبارک رمضان به حالت جنابت از خواب بیدار مى‏شویم، با توجه به این‌که غسل کردن جوانان در نیمه شب در برابر مردم با آب مشک یا حوض عیب شمرده مى‏شود و آب هم در آن وقت سرد است، تکلیف ما براى روزه فردا چیست؟ آیا تیمّم جایز است؟ در صورتى که غسل نکند، افطار کردن روزه آن روز چه حکمى دارد؟

جواب. مجرد مشقّت یا عیب شمرده شدن اغتسال جوانان در نیمه شب، عذر شرعى محسوب نمى‏شود، بلکه مادامى که غسل، حرجى و موجب ضرر براى مکلّف نشود، غسل کردن به هرصورتى که امکان دارد واجب است، و در صورت حرج یا ضرر باید قبل از طلوع فجر تیمّم کند و با تیمّم بدل از غسل جنابت پیش از طلوع فجر روزه‏اش صحیح است، و اگر تیمّم نکند روزه‏اش باطل است، ولى امساک در طول روز بر او واجب مى‏باشد.


  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -