تفسیر نور

سیمای سوره تین

این سوره هشت آیه دارد و در مکّه نازل شده است.

نام سوره برگرفته از آیه اول است و به معنای انجیر می باشد.

محور سوره،کیفر و پاداش انسانها در قیامت است،امّا مطلب را از راه آفرینش انسان ها در بهترین صورت و دو گروه شدن آنان بر مبنای ماندن بر فطرت پاک الهی و یا خروج از آن و سقوط به پایین ترین درجات انسانیّت،بیان می کند که این اختلاف در انتخاب،موجب اختلاف در کیفر و پاداش الهی می شود.و طبیعتاً حکمت اقتضا می کند که دو گروه یکسان دیده نشوند.

به نام خداوند بخشنده مهربان

به انجیر و زیتون سوگند.و به طور سینا سوگند.و به این شهر(مکّه)امن سوگند.

همانا ما انسان را در بهترین قوام و نظام آفریدیم.سپس او را به پایین ترین مرحله بازگرداندیم.مگر کسانی که ایمان آوردند و کارهای نیک انجام دادند که برای آنان پاداشی قطع ناشدنی و همیشگی است.پس بعد از این،چه چیز سبب می شود قیامت را تکذیب کنی؟ آیا خدا بهترین حکم کنندگان نیست؟

نکته ها:

* طور سینین،همان وادی سینا میان مصر و فلسطین امروزی است.

* در برخی روایات،به قرینه «طُورِ سِینِینَ» و «الْبَلَدِ الْأَمِینِ» که اشاره به دو مکان مقدس است،آمده است که مراد از «التِّینِ وَ الزَّیْتُونِ» نیز محلّ رویش این دو میوه می باشد و ایه را اشاره به شهرهای مدینه و بیت المقدس دانسته اند. [1]

* در میان خوردنی ها،میوه ها و در میان آنها میوه های قنددار و چربی دار برای سوخت و ساز بدن بیشتر مورد نیاز است. «التِّینِ وَ الزَّیْتُونِ»

* از امتیازات اسلام داشتن سرزمین امن است حتی برای گیاهان و حیوانات. «الْبَلَدِ الْأَمِینِ»

* نام انجیر یکبار و زیتون،شش بار در قرآن آمده است و هر دو دارای خواص غذایی و درمانی فراوانی هستند.انجیر برای هر سن و سالی به خاطر قندی که دارد مفید است.

ورزشکاران و کسانی که دچار ضعف و پیری هستند به خوردن آن سفارش شده اند.بر اساس برخی روایات،انجیر میوه ای بهشتی است و در طبّ قدیم،معجون انجیر و عسل برای زخم معده و انجیر خشک برای تقویت فکر سفارش شده است.

امام رضا علیه السلام فرمود:انجیر بوی دهان را می برد،لثه ها و استخوان ها را محکم می کند،مو را می رویاند،درد را برطرف می سازد و مثل دارو مؤثر است.زیتون،بلغم را برطرف می سازد، رنگ صورت را صفا داده اعصاب را تقویت نموده،بیماری و درد و ضعف را از بین می برد و آتش خشم را فرو می نشاند.[2]

* از «ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلِینَ» دست برداشتن گروهی از انسانها از فطرت اولیه الهی است که خداوند در نهاد هر بشری قرار داده که هر کس چنین کند،خداوند او را در پست ترین جایگاه ها قرار می دهد و گرفتار شقاوت و عذاب می شود.

پیام ها:

1- نعمت های دنیوی حتی خوردنی ها،قداست دارد و مورد سوگند الهی واقع شده اند. «وَ التِّینِ وَ الزَّیْتُونِ»

2- سلامتی که از طریق غذا به دست می آید و امنیّت،مهم ترین نیازهای مادّی انسان است. اَلتِّینِ وَ الزَّیْتُونِ ... اَلْبَلَدِ الْأَمِینِ

3- قداست وحی،به زمین ها نیز سرایت می کند. «طُورِ سِینِینَ»

4- امنیّت شهر مکّه،دعای حضرت ابراهیم است که گفت: «رَبِّ اجْعَلْ هذا بَلَداً آمِناً» [3]و این دعا مورد استجابت واقع شد. «هذَا الْبَلَدِ الْأَمِینِ»

5-انسان در آفرینش بر همه موجودات برتری دارد. «خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ»

6- خداوند بر آغاز و فرجام انسان حاکم است. خَلَقْنَا ... رَدَدْناهُ

7- انسان در اصل خلقت پستی ندارد و سقوط او در طیّ مراحل زندگی واقع می شود. «خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلِینَ»

8-انسان که برترین مخلوق است،سقوطش نیز از همه موجودات پست تر است. أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ ... أَسْفَلَ سافِلِینَ (چنانکه در آیات دیگر نیز می فرماید:

«أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ»[4])

9- دوری از ایمان و عمل صالح سبب سقوط است و ایمان،عامل دوری از هر گونه پستی و نزول است. «رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلِینَ إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ»

10- با آنکه خداوند خالق انسان است و هرگونه بخواهد حق دارد با مخلوقش رفتار کند،امّا او بر اساس عدل،حکم می کند و بهترین داوران است. «بِأَحْکَمِ الْحاکِمِینَ»

«والحمدللّه ربّ العالمین»