جنايات وارده توسط كودكان

سؤال 1970 :كودكى در هنگام بازى چاقوى ميوه خورى را پرتاب، و به چشم كودك ديگر خورده و آن را نابينا كرده است. در اين ميان والدين كودك هيچ دخالت و تقصيرى نداشته اند، مستدعى است حكم آن را بيان فرماييد:

پاسخ: در فرض سؤال، چنانچه ثابت شود كه در اثر ضربه كودك، چشم بچه ديگر از ديد افتاده و نابينا شده است، ديه آن نصف ديه كامله است. و بر عاقله كودك ضارب است كه ديه را بپردازند.

سؤال 1971 :در منازعه بين دو كودك يكى از آنان ديگرى را تعقيب كرده و فرد فرارى پايش به جدول خورده، به زمين افتاده و پايش شكسته است، آيا ولىّ تعقيب كننده، ضامن ديه مى شود؟

پاسخ: اگر ثابت شود، تعقيب، سبب زمين خوردن و شكسته شدنِ پا شده، ديه دارد. و در صورتى كه تعقيب كننده غير بالغ بوده، ديه بر عاقله او مى باشد. ولى اگر تعقيب سبب زمين خوردن او نبوده است، كسى ضامن نيست.

سؤال 1972 :در جنايات اطفال نابالغ، آيا مجنى عليه مى تواند ولىّ قهرى طفل، مانند پدر و جدّ را به محاكمه بكشاند؟ و با فرض انكار ولىّ، او را سوگند بدهد يا خير؟

پاسخ: اگر مجنىّ عليه، مدّعى علم ولىّ صغير، به جنايت صغير باشد و ولىّ انكار علم كند، مجنىّ عليه مى تواند ولىّ را بر نفى علم قسم دهد.

سؤال 1973 :بچه نابالغ صدمه جانى به كسى مى رساند. آيا ولىِّ آن بچه ضامن است يا نه؟ و همچنين اگر ديوانه صدمه اى بكسى بزند، تكليف چيست؟

پاسخ: بچه اگر مميّز باشد و صدمه مالى و يا جانى كمتر از موضحه به كسى وارد كند، خود او ضامن است و اگر صدمه جانى، موضحه و بالاتر باشد، ديه بر عاقله بچه است، و اگر مميّز نيست، كسى ضامن نيست. مگر مستند به تقصير و عدم حفظ متصدى و حافظ طفل باشد. كه در اين صورت او ضامن است.

ديوانه اگر ضررى وارد آورد كسى ضامن نيست. مگر آنكه شخصى سبب شده باشد، كه در اين صورت آن شخص ضامن است.

سؤال 1974 :دو بچه، يكى يازده ساله و ديگرى دوازده ساله، با دو بچه ديگر با هم درگير شده و سنگ اندازى كرده اند. در اين بين سنگى به دندان بچه دوازده ساله خورده است. ديه آن چقدر است و چه كسى بايد بدهد؟

پاسخ: اگر دندان از جاى خود كنده شده ديه دارد. و ديه آن بر عاقله طفل است. و دندان مزبور اگر يكى از دوازده دندان جلو باشد، ديه آن پنجاه مثقال شرعى طلاى مسكوك است. و اگر يكى از شانزده دندان آخر است، ديه آن بيست و پنج مثقال شرعى طلا است. و اگر بشكند نيز همان ديه دندان كنده شده را بدهد.

سؤال 1975 :دو بچه بازى مى كرده اند. يكى از بچه ها در حين بازى با كاردستى چشم ديگرى را زخمى كرده است، پس از 72 ساعت، چشم بچه مضروب بكلى كور شده، آيا ديه شرعى دارد يا خير؟

پاسخ: در فرض سؤال، چنانچه ثابت شود كه در اثر ضربه يكى از بچه ها، چشم بچه ديگر نابينا شده، ديه چشم بچه مضروب بر عاقله بچه ضارب است. ديه يك چشم نصف ديه تمام انسان است.

سؤال 1976 :چند پسربچّه كه بحدّ بلوغ نرسيده اند، با هم بازى مى كنند. در بين اين بازى دندان يكى از اين بچه ها از بين مى رود، يعنى مى افتد، ديه دارد يا نه؟ و همچنين اگر چشم يكى را نابينا كند؟

پاسخ: اگر يكى از بچّه ها ديگرى را نابينا كند يا دندانش را بشكند، ديه دارد. و ديه بر عاقله است. ولى اگر خود بچّه در اثر دويدن، بيفتد و معيوب شود، بر بچّه هاى ديگر چيزى نيست.