انهار
انهار
مطالب خواندنی

استفتائات شغل ها و درآمدها-احکام تعلیم و تعلّم- آیت الله العظمی بهجت قدس

بزرگ نمایی کوچک نمایی
استفتائات شغل ها و درآمدها- آیت الله العظمی بهجت قدس سره
احکام تعلیم و تعلّم
یادگیرى احکام شغلى
سؤال722. آیا واجب است صاحبان مشاغل، احکام مربوط به شغل خود را یاد بگیرند؟ در صورت کوتاهى، آیا اشتغال آنان حرام است؟ و در این صورت، آیا درآمد آنان مشروع مى باشد؟
پاسخ: تکلیفا یادگیرى مسایل مورد ابتلاى در هر امرى واجب است، هر چند وضعا تا حرامى انجام نداده، درآمد آن حلال است.
یادگیرى مسایل دینى
سؤال723. یادگیرى اعتقادات و احکام، در چه محدوده اى بر مکلف واجب است؟
پاسخ: در اعتقادات حقّه، آن چه اعتقاد به آن ها لازم است، و در احکام هم هر چه معرضیت براى ابتلاى دارد.
یقین در اصول دین
سؤال724. راه هاى یقین به اصول دین کدام است؟
پاسخ: نسبت به موارد و افراد متفاوت است.
ترک یادگیرى مسایل دینى
سؤال725. آیا انسان با ترک فراگیرى مسایل مورد ابتلاى خود گناهکار محسوب مى شود؟
پاسخ: بله.
نهى پدر و مادر در تحصیل علم
سؤال726. اگر پدر و مادر فرزند خود را از تحصیل در رشته یا علم خاصى منع کرده و یا به تحصیل در رشته یا علمى امر نمایند، آیا اطاعت از آنان واجب است؟
پاسخ: آن چه حرام است ایذاء و ناراحت کردن آن ها است که مى توان با توجیه آن ها، آن را برطرف کرد.
سؤال727. اگر پدر و مادرى یا فقط پدر مخالف با تحصیل علوم دینى فرزند باشند و فرزند هم استعداد و علاقه داشته باشد، وظیفه چیست؟
پاسخ: اگر نتوانست آنان را راضى نماید روزى یک ساعت را درست و اساسى صرف تحصیل علوم دینى نماید و به هر کار یا تحصیل مشروع دیگرى بپردازد کافى است و آنان حق مخالفت از واجب را ندازند.
تحصیل در حوزه یا دانشگاه
سؤال728. جوانى هستم که مایلم در راه وظیفه و خدمت به مسلمین مشغول شوم و اکنون بین تحصیل در حوزه یا دانشگاه مردد مى باشم، لطفا با توجه به نیازهاى کنونى کشور بفرمایید، کدام مسیر را انتخاب نمایم که رضایت امام زمان ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف ـ را جلب کرده باشم؟
پاسخ: تحصیل در حوزه به رضایت آن حضرت ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّریف ـ نزدیک تر است، ان شاءاللّه .
علوم دینى
سؤال729. آیا فراگیرى و تحصیل علوم دینى در شرایط کنونى جامعه، واجب کفایى است یا واجب عینى؟
پاسخ: به مقدار مورد مبتلاى هر فردى در احکام شرعیه و اعتقادات، واجب عینى است و اضافه بر آن کفایى است، که نسبت به افراد مستعدّ، با نبودن مجتهدین مورد نیاز و کافى در جامعه، واجب عینى مى باشد.
ملاک در انتخاب رشته تحصیلى
سؤال730. ملاک و معیار شرعى در انتخاب و گزینش رشته تحصیلى، علاوه بر وجوب کفایى برخى علوم، چیست؟
پاسخ: ملاک، شرعیّت آن رشته و شرعیّت مقدمات آن است.
تغییر رشته تحصیلى
سؤال731. اگر کسى به علوم دینى علاقه زیادى داشته باشد ولى به دلایلى در دانشگاه به تحصیل مشغول شده است، آیا ادامه تحصیل او در دانشگاه واجب است یا مى تواند با انصراف از دانشگاه، علوم دینى را تحصیل نماید؟
پاسخ: بله، مى تواند انصراف دهد و به تحصیل علوم دینى بپردازد.
فلسفه و عرفان
سؤال732. آیا یادگیرى و آموزش فلسفه و عرفان در حوزه هاى علمیه جایز است؟ در صورت تمحض افراد در چنین علومى استفاده آنان از شهریه چه حکمى دارد؟
پاسخ: میزان، استقلال در نظر و تمکّن تامّ در تشخیص حق از باطل است، پس بعد از محکم کردن مبانى اعتقادى ـ که قابل شبهه و خدشه نباشد ـ ، تحصیل آن علوم جایز، بلکه نافع است و اگر تمحض در آن براى دفع شبهات اجانب و حفظ اعتقادات حقه باشد، گرفتن شهریه هم جایز است.
علم فقه براى طلاب
سؤال733. آیا فراگیرى علم فقه و مبادى آن تا درجه اجتهاد براى طلاب علوم دینى واجب عینى است؟ در صورت ترک آن و اشتغال در علوم حوزوى دیگر و یا اشتغال به تبلیغ و یا تألیف، آیا گرفتن شهریه براى آنان جایز است؟
پاسخ: فراگیرى علم فقه و مبادى آن تا درجه اجتهاد واجب کفایى است و گرفتن شهریه با اشتغالات ذکر شده، جایز است.
شهریّه طلاّب
سؤال734. برخى از طلاّب در رشته تخصّصى کلام حوزه علمیّه مشغول تحصیل هستند، آن ها درس فقه و اصول نمى خوانند، آیا مجاز به دریافت شهریه مى باشند؟
پاسخ: اگر تحصیل آن ها در جهت تکفّل بخشى از نیازهاى حوزه علمیّه و اهل ایمان است، مانعى ندارد با فرض این که فقط تخصص در فقه و اصول را ترک نموده اند.
علومى که همه باید یاد گیرند
سؤال735. منظور از علمى که کسب آن بر همه واجب شده است، چیست؟
پاسخ: علم به مسایل شرعیه ى مورد ابتلا و علم اعتقادات لازم است، که همان علم تقوا و یقین است.
رابطه نهى ازمنکر با احترام مقام استاد
سؤال736. اگر استادى در کلاس منکرى را انجام داد و شرایط نهى ازمنکر فراهم بود، آیا حفظ حرمت و مقام استاد مقدم است یا باید او را نهى ازمنکر کرد، هر چند مستلزم حرمتى به او باشد؟
پاسخ: تاجایى که ممکن است، به گونه اى نهى ازمنکر کند که مستلزم بى حرمتى به او نشود.
پرداخت کمک هزینه تحصیلى دانشگاه
سؤال737. در طول تحصیل مبلغى به عنوان کمک هزینه از دانشگاه دریافت نموده ام، اکنون دانشگاه آن مبلغ را مطالبه نموده است آیا باید بپردازم؟ اگر به مستحق بدهم کفایت مى کند؟
پاسخ: اگر به عنوان قرض یا با شروط خاصّى داده بوده، باید به همان دانشگاه بازگردانده شود.
استفاده از خوابگاه بر خلاف مقررات
سؤال738. استفاده از خوابگاه دانشجویان به صورت میهمان، اگر بر خلاف مقررات باشد، چگونه است، و حکم نماز و غسل هایى که انجام داده چیست؟
پاسخ: استفاده از خوابگاه دانشجویان جایز نیست و اگر ذمه ى او به مالى مشغول شده باشد، باید ادا کند؛ و نماز و غسل او در صورت جهل به حکم و یا فراموشى آن، صحیح است.
استفاده از رایانه یک دانشکده براى دیگران
سؤال739. استفاده از کامپیوتر دانشکده مهندسى براى سایر رشته ها، اشکال دارد؟
پاسخ: تابع مقررات آن دانشکده است.
علوم غریبه، جفر، نجوم، رمل و...
سؤال740. آیا تعلیم و تعلم علوم غریبه هم چون جفر، نجوم و رمل، جایز است؟
پاسخ: اشکالى ندارد.
حق الزحمه دانشجویان و کم کارى در آن
سؤال741. دانشجویان حق الزحمه اى را در قبال کار دانشجویى مى گیرند، چنان چه کمتر از ساعات مقرر کار کنند، چه حکمى دارد؟
پاسخ: حرام و ضمان آور است.
قبولى در دانشگاه از راه تقلب
سؤال742. من در امتحان ورودى دانشگاه با تقلب قبول شدم، آیا حقوقى که در آینده دریافت مى کنم اشکال خواهد داشت؟
پاسخ: حرمت تقلب در امتحان، با حکم حقوق دریافتى در آینده رابطه اى ندارد
استفاده از بیت المال براى کسب علم
سؤال743. آیا از اموال بیت المال مى توان در جهت کسب علم استفاده کرد؟
پاسخ: با اجازه ى حاکم شرع جایز است.
تحصیل زن در رشته پرستارى
سؤال744. آیا با وجود پرستار مرد و ملازم بودن پرستارى به لمس نامحرم، تحصیل زن در این رشته جایز است؟
پاسخ: اگر نتواند پرستار اختصاصى زنان باشد، جایز نیست.
تنبیه دانش آموزان
سؤال745. لطفا بفرمایید تنبیه بدنى دانش آموزان، بعد از نصیحت کردن وحرف زدن براى ننوشتن تمرین یا درس نخواندن یا ادب وغیره، صحیح است؟
پاسخ: با پرهیز از تنبیهى که موجب دیه است، احتیاط در اجازه گرفتن از ولىّ است.
خریدارى وسایل از پول دریافتى براى تحصیل
سؤال746. آیا با پولى که پدر و مادرم بابت مخارج تحصیلى به من مى پردازند، مى توانم وسایل زندگى براى آینده ام خریدارى نمایم؟
پاسخ: اگر فقط به شرط و عنوان تحصیل داده اند، جایز نیست.
وجوب تحصیل علوم اسلامى و اجتهاد براى زنان
سؤال747. آیا زن مى تواند علوم اسلامى را تحصیل نماید و به مقام اجتهاد برسد؟
پاسخ: اجتهاد بر هر متمکّن واجب کفایى است، مرد باشد یا زن و گاهى عینى هم مى شود.
سؤال748. شرکت یک خانم مسلمان متدیّن در مراکز آموزشى و دانشکده ها جهت تعلیم و تعلّم، در صورتى که اکثر اساتید مرد هستند و در کلاس ها اغلب خانم ها حجاب ندارند، چه صورت دارد؟
پاسخ: اختلاط مرد و زن جایز نیست.
تدریس مرد در دبیرستان دخترانه
سؤال749. تدریس اساتید مرد در مدارس راهنمایى یا دبیرستان دخترانه چه حکمى دارد؟
پاسخ: اشکال دارد.
تدریس مرد براى زنان
سؤال750. عدّه اى بر این باورند که اساتید مرد به جهت حفظ مسایل شرعى و دورى از تهمت، نبایستى در کلاس خانم ها شرکت نمایند. تدریس آقایان براى خانم ها شرعا چه حکمى دارد؟ آیا خانم ها مى توانند از دروس خصوصى آقایان استفاده نمایند؟
پاسخ: اگر جهات شرعیّه را مراعات نمایند و در معرض فتنه و فساد نباشند، مانعى ندارد.
تحصیل در کنار جنس مخالف
سؤال751. قد یوضع الطالب فى مجموعة کلها من النساء او العکس فهل فى هذا محذور شرعى بالنسبة للطالب ذکرا أو أنثى مع ان الانسحاب من المجموعة یعود بالضرر على الطالب کالتأخر فى التخرج؟
پاسخ: هذا موظّف بترک النّظر و هى موظّفة بالاحتجاب مع المحافظه على عدم اختلاط الرجال و النساء.
صحبت درسى زن و مرد نامحرم
سؤال752. ما هو الحکم المحادثة و المذاکرة بین الطالب و الطالبة فى الشؤون الدراسیة؟
پاسخ: الأولى رعایة الإحتیاط بإیقاع ذلک عند النّاس حتّى لا یحتمل فیه شى ء
حدّ شرعى تحصیل بانوان
سؤال753. زنى که مى خواهد به تحصیل خود ادامه دهد که بعدها شغلى حلال انتخاب کند، ولى فعلاً ادامه ى تحصیل ملازم با این است که با نامحرم روبرو شود، مثلاً نزد مرد نامحرم درس بخواند یا این که با مردها در یک کلاس باشند، جایز است؟
پاسخ: در صورتى که تحصیل واجب نباشد و قدرت بر حفظ حجاب نباشد، جایز نیست. و اگر واجب باشد، با حفظ حجاب بر مراتب ضرورت اکتفا مى شود.
صداى خنده خانم ها در محیط درس
سؤال754. صداى خنده خانم ها در جایى (مانند کلاس درس) که تعداد آقایان بیشتر از خانم ها باشد، چه حکمى دارد؟
پاسخ: اشکال دارد.
تدریس به شاگرد بهایى
سؤال755. آیا تدریس به شاگرد بهایى اشکال دارد؟
پاسخ: اگر به نحوى سبب تقویت حزب او مى شود، جایز نیست.
تقلب در زندگى اجتماعى
سؤال756. تقلب در امتحان و صف نانوایى و اتوبوس، چه حکمى دارد؟
پاسخ: در صورت تضییع حق شرعى دیگران جایز نیست.
اختلاط زن و مرد در تحصیل
سؤال757. ان بناء المستقبل للفرد و للمجتمع یتوقف الیوم على الدراسة الجامعیة غالبا، و لکن الصفوف الجامعیة مختلطة بین الرّجال و النّساء، فما هو الموقف الشرعى للشابّ والشابّة من دخول الجامعة؟
پاسخ: لابدّ من التّفریق بین مجالس النّساء أو رعایة الاحتجاب فى مجالسهم، فان لم یکن شى ء من ذلک فالدّراسة عند المحارم فى المجالس الخاصّة.
مباحثه علمى با جنس مخالف
سؤال758. آیا سخن گفتن و مباحثه علمى با جنس مخالف در صورت رعایت حجاب و بدون قصد ریبه جایز است؟
پاسخ: حتما باید محل نشستن زنان از مردان جدا باشد و یا در کلاس ها، پرده اى بین آنان حایل قرار گیرد، در غیر این صورت دختران باید نزد محارم خود به صورت خصوصى تحصیل نمایند.
علم نجوم و خبر از اتفاقات
سؤال759. در صورتى که منجم با استفاده از معادلات و محاسبات نجومى، خسوف و کسوف و یا اتفاقات و حوادثى را در آینده پیش بینى نماید، اشکال شرعى دارد؟
پاسخ: در صورتى که خبر از نتایج قواعد و معادلات نجومى بدهد، نه از واقع، بدون اشکال است.
تعلیم و تعلم براى بانوان
سؤال760. آیا تمام احکام تعلیم و تعلم که براى مردان وجود دارد، براى بانوان نیز هست؟
پاسخ: خیر، موارد آن مختلف است.
اجازه از شوهر براى تحصیل
سؤال761. آیا زن براى تحصیل باید از شوهر خود اجازه بگیرد؟ اگر تحصیل او با حقوق شوهر منافات نداشته باشد، آیا شوهر حق نهى کردن زن از تحصیل را دارد؟
پاسخ: اگر با حقوق شوهر هیچ منافاتى نداشته باشد و مستلزم خروج از خانه هم نباشد، اجازه واجب نیست و شوهر هم حق منع ندارد.
سؤال762. آیا زن براى یادگیرى مسایل شرعى و دینى مى تواند بدون اجازه شوهر از منزل خارج شود؟
پاسخ: اگر مى تواند بدون خروج از منزل با مطالعه یا تعلیم از شوهر و مانند آن یاد بگیرد، نمى تواند بدون اجازه خارج شود.
آموزش رانندگى براى زنان
سؤال763. آیا زن با حفظ حجاب و حدود اسلامى مى تواند نزد مرد اجنبى آموزش رانندگى ببیند؟
پاسخ: با فرض معرضیّت براى تعقّب یا معیّت حرام نمى تواند.
شیوه هاى آموزش احکام
سؤال764. گاهى مربّیان براى آموزش احکام و مسایل شرعى یا معارف دینى نوجوانان در مدارس، از برخى شیوه ها که همراه با نوعى بدآموزى مى باشد، استفاده مى کنند. مثلاً نماز را به «تلفن به خدا» تشبیه مى کنند؛ آیا چنین شیوه هایى جایز است؟
پاسخ: اگر نیّت بدى نداشته باشند و فقط تشبیه باشد، اشکال ندارد.
خرید و فروش و خواندن کتاب هاى گمراه کننده
سؤال765. خرید و فروش و خواندن بعضى از کتب و روزنامه ها و... که در آن به مقدسات اسلام توهین شده است و یا گمراه کننده است، چه وجهى دارد و در چه صورتى جایز مى باشد؟
پاسخ: جایز نیست، مگر براى کسانى که توانایى دفع و ردّ مطالب آن ها را داشته باشند که براى این منظور نگهدارى آن براى آنان بدون اشکال است.

  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -