استفتائات کسب های حرام- آیت الله العظمی بهجت قدس سره
قمار، شطرنج، بیلیارد و...
قمار چیست؟
سؤال1882. تعریف قمار و آلت قمار چیست؟
پاسخ: قمار، بازى همراه با برد و باخت به وسیلهى آلات مخصوص فراهم شده براى قمار با در میان گذاشتن و قرار پول یا چیز دیگر به عنوان عوض است و بین اقسام بازىها و اقسام آلات فراهم شده براى قمار در هر عصرى، فرقى وجود ندارد.
موارد جواز برد و باخت
سؤال1883. شرط برد و باخت در چه مسابقاتى جایز و در چه مسابقهاى حرام مىباشد؟ و حکم مالى که برنده از بازنده مىگیرد چیست؟
پاسخ: مسابقه با آلت غیر معدّه جهت قمار یا بدون آلات قمار ـ مثل کشتى ـ بنابر اظهر جایز است و مسابقه با آلات قمار، حتّى بدون عوض بنابر احوط، جایز نیست و مال قمار را واجب است به مالک آن ردّ کند.
سؤال1884. بازى شطرنج که امروزه از آلت قمار بودن افتاده و جنبهى یک بازى و ورزش فکرى را پیدا کرده است، چه حکمى دارد؟
پاسخ: بازى با آلات قمار با معاوضه حرام و بدون معاوضه خلاف احتیاط است.
بازى با شطرنج و پاسور بدون برد و باخت
سؤال1885. بازى شطرنج و پاسور هر چند بدون برد و باخت چه صورتى دارد؟
پاسخ: این همان مورد احتیاطى است که بازى با آلات معدّه بدون معاوضه، محل احتیاط است، و در شطرنج و مانند آن احتیاط شدید است.
سؤال1886. بازى کردن با شطرنج بدون برد و باخت چه حکمى دارد؟ خرید و فروش آن و نگاه کردن به افرادى که بازى مىکنند چه طور؟
پاسخ: بازى با آلات معدّة بدون عوض، مورد احتیاط است و این احتیاط در شطرنج و نرد شدید است و اگر در معامله انتزاع جواز مطلق شود (زیرا معاوضه نیز امرى است قصدى) و در آن ترویج حرام باشد، جایز نیست و تکسّب با چیزى که منفعت محلّله ندارد، جایز نیست و نگاه کردن به افراد اگر ضدّ نهىازمنکر نباشد، حرام نیست.
سؤال1887. نظر حضرتعالى دربارهى شطرنج و خرید و فروش آلات و ابزار آن چیست؟
پاسخ: شطرنج با همان خصوصیاتى که از قدیم داشته، ساختنش حرام است، و نگهدارى آن هم حرام است، اگر فایدهاى غیر از بازى کردن با آن نداشته باشد، خرید و فروش آن نیز در اینصورت حرام است.
بازى با شرطبندى با غیر وسایل قمار
سؤال1888. آیا بازى با غیر آلات معدّه براى قمار با شرطبندى، به گونهاى که صدق عرفى آلات بر آن نکند ـ مانند بازى با رایانه در موارد غیر صدق قمار ـ جایز است؟
پاسخ: اشکال ندارد، ولى اگر آن احتمال ضرر و خطر داشته باشد (مانند مصارعت) جایز نیست.
رجوع به غیر مرجع تقلید در مسأله شطرنج و ...
سؤال1889. آیا در مسأله شطرنج و ورق و پاسور، رجوع به غیر (کسانى که این بازىها را بدون برد و باخت جایز مىدانند) در این مسأله، براى کسانى که از شما تقلید مىکنند، جایز است؟
پاسخ: در احتیاط واجب، مطلقا رجوع به مجتهد اعلم بعدى جایز است؛ بنابراین فقط در صورتى که بازى با این آلات بدون برد و باخت است، رجوع به مجتهد دیگر جایز است.
بازى با شطرنج و پاسور
سؤال1890. حکم بازى با شطرنج و پاسور چیست؟
پاسخ: بازى کردن با آلات قمار، از قبیل نرد و پاسور و شطرنج، با برد و باخت حرام قطعى است و بدون برد و باخت، احتیاط در ترک آن است و در شطرنج، احتیاط شدیدتر است.
ورق و شطرنج کامپیوترى
سؤال1891. آیا بازىهایى که حرام است مانند: ورق و شطرنج اگر با کامپیوتر انجام شود، چه صورتى پیدا مىکند؟
پاسخ: فرق نمىکند، فى الجمله.
خرید و فروش منچ، شطرنج و...
سؤال1892. خرید و فروش وسایل سرگرمى مانند شطرنج و منچ و کارت بازى و سایر اشیاى سرگرمى، چه حکمى دارد؟
پاسخ: در مورد شطرنج جایز نیست. (به مسألهى 1624 رساله رجوع شود.)
برگزارى دورههاى آموزشى شطرنج
سؤال1893. با توجه به این که در بیشتر مدارس، بازى با شطرنج رواج دارد، آیا بازى با آن و برگزارى دورههاى آموزشى آن جایز است؟
پاسخ: جایز نیست.
نگهدارى وسایل قمار
سؤال1894. اگر کسى یکى از آلات قمار را به انسان هدیه کرد، آیا مىشود آن را به عنوان یادگارى نگه داشت و از آن استفاده نکرد؟
پاسخ: خیر، باید آن را از بین برد.
تماشا و تشویق قماربازان
سؤال1895. تشویق قمارباز و یارى کردن او به شکل تشویق یا راههاى دیگر، چه حکمى دارد؟ تماشاى آن، چه صورتى دارد؟
پاسخ: تشویق و اعانت و کمک به او مطلقا حرام است.
احداث باشگاه بیلیارد
سؤال1896. لطفا حکم بازى کردن و کسب و درآمد از طریق احداث باشگاه بیلیارد را بیان فرمایید.
پاسخ: جایز نیست.
بازى بیلیارد
سؤال1897. آیا بازى بیلیارد جایز است؟ اگر بدون برد و باخت باشد چه طور؟
پاسخ: جایز نیست و بدون برد و باخت هم بنابر احتیاط جایز نیست.
بازى با شرطبندى
سؤال1899. در مسابقاتى ـ مثل فوتبال ـ اگر جوایزى تهیه شود و یا شرطبندى شود و برد و باخت در کار باشد، حکم مسأله را توضیح دهید؟
پاسخ: اگر جوایز از اموال بازنده تهیه شود و به برنده داده شود، حرام است.
بازى همراه با جایزه
سؤال1900. اگر از طرف فرد ثالث جایزهاى براى تیم برنده قرار داده شود، بازى به قصد برنده شدن، چه حکمى دارد؟ با فرض این که تیم بازنده مخارج مصرف شده جهت کسب آمادگى و تهیه امکانات را از دست مىدهد.
پاسخ: ظاهرا اشکال ندارد.
تماشا و شرکت در بازىهاى شرطبندى شده
سؤال1901. اگر برد و باخت بین بعضى از بازیکنان و مربیان و غیره باشد، بازى براى بازیکنانى که برد و باخت شامل حال آنها نمىشود، چگونه است، نیز براى تماشاگران چه حکمى دارد؟
پاسخ: اگر تشویق و کمک بر مرتکبین حرام محسوب شود، حرام است.
کسب از طریق بازىهاى کامپیوترى، آتارى و...
سؤال1902. کسب درآمد از راه قرار دادن وسایل بازى در اختیار دیگران ـ مانند میزهاى فوتبال دستى، آتارى یا بازىهاى کامپیوترى ـ در صورت عدم شرطبندى، براى صاحب باشگاه، چه صورتى دارد؟
پاسخ: اگر بازى با آلات معدّه قمار نیست ـ که حتى بدون برد و باخت هم محلّ احتیاط باشد ـ اشکال ندارد.
|