استفتائات نذر- آیت الله العظمی نوری همدانی مدظله
استفتائات جلد1:
سوال749: ماهیئتهایی مذهبی هستیم که در سال، مراسمهای وفات و مولود چهارده معصوم علیهم السلام را گرامی داشته و مراسمی برپا مینماییم، لذا در ماه محرم از طرف اداره بازرگانی شهرمان اعلام کردند هر کس نذری دارد مراجعه بنماید تا برای او حواله برنج و روغن صادر کنیم و هیأت ما که در آن زمان نذری نداشت مراجعه و مقداری حواله برنج و روغن دریافت نموده و آن را به صورت آزاد فروخت تا بخشی از هزینههای برگزاری مراسم چهارده معصوم علیهم السلام در طول سال تأمین گردد. حال سؤال این است که: آیا این عمل اشکال دارد یا خیر؟
پاسخ: اگر حواله برنج و روغن مخصوص کسانی بوده است که نذر داشته باشند گرفتن آن بدون نذر، مشروع نبوده است و لازم است به آن مرکز مسترد شود.
سوال750: شخصی نذر میکند که اگر مریض او خوب شود یا مسافر او بیاید عملی را انجام دهد، بعد معلوم میشود که پیش از نذر مریض خوب شده یا مسافر آمده است، عمل به چنین نذری واجب است یا خیر؟
پاسخ: در این صورت عمل کردن به نذر واجب نیست.
سوال 751: آیا میتوان نذرهایی را که به مسجد میآورند به خادم مسجد داد ؟
پاسخ: اگر برای مخارج مسجد باشد خادم هم جزء لوازم مسجد است، مانعی ندارد.
سوال 752: الف - با توجه به باز شدن راه کربلا زواری که به عتبات مقدسه مشرف میشوند، نذورات و هدایایی به قبور ائمه و امامزادگان علیهم السلام میبرندو اصرار دارند که داخل ضریح مبارک بیاندازند با علم به اینکه نذورات و هدایا را دولت غاصب عراق برداشته و در جهت مقاصد خود خرج میکند و به هدف مورد نظر نمیرساند، آیا با این حال جایز است هدایا و نذورات را داخل ضریح قرار دهند؟
پاسخ: در وضع فعلی به داخل ضریح مقدس نیندازند.
سوال ب - آیا جایز است این نذورات و هدایا به فقراء و نیازمندان شیعه در عراق داده شود؟ با توجه به اینکه اکنون در عراق افراد زیادی در فقر شدید به سر میبرند؟
پاسخ: بلی جائز و راجح است.
سوال پ - آیا جایز است این نذورات و هدایا به طلاب علوم دینی در عراق داده شود؟
پاسخ: دادن این قبیل نذورات به طلاب علوم دینی که دارای استحقاق میباشند نیز جائز و راجح است.
سوال 753: آیا میتوان نذری کرد و مصرف آن را از اشخاص واجب النفقه مانند پدر و مادر و فرزندان و همسر قرار داد؟
پاسخ: جائز است.
سوال 754: مؤمنین برای خرج روز عاشورا برنج، گوشت و روغن میآورند و مقداری از آنها اضافه میماند، آیا میتوان آن را به زلزله زدگان و یا سیل زدهها و ی به جبهه تقدیم کرد و یا اینکه میتوان آن اجناس را فروخت و پول آن را در مسجد خرج کرد؟
پاسخ: اگر برای خرج روز عاشورا آورده باشند نمیتوان آن را به زلزله زدگان و غیر آن تقدیم کرد، باید در روز عاشورا خرج شود و اگر اضافه آمد بفروشد و در عزادای خرج کنند.
سوال 755: اگر شخصی نذر کند به فقیر معینی صدقه بدهد، آیا میتواند به فقیر دیگری بدهد؟
پاسخ: نمیتواند آن را به فقیر دیگری بدهد و اگر آن فقیر بمیرد بنابر احتیاط باید به ورثه او بدهد.
سوال 756: اگر شخصی نذر کند که مقدار معینی صدقه بدهد، چنانچه پیش از دادن صدقه بمیرد تکلیف ورثه چیست؟
پاسخ: باید آن مقدار را از مال او صدقه بدهند.
سوال 757: گوسفندی را که برای صدقه یا برای یکی از امامان نذر کردهاند آیا پشم آن و مقداری که چاق میشود جزء نذر است یا خیر؟
پاسخ: پشم و آن مقداری که چاق میشود جزء نذر است و اگر پیش از آنکه به مصرف نذر برسد شیر بدهد یا بچه بیاورد بنابر احتیاط واجب باید به مصرف نذر برسد.
سوال 758: اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سید بدهد، این نذر صحیح است یا خیر؟
پاسخ: بعد از اینکه دختر به تکلیف رسید اختیار با خود اوست و نذر آنان اعتباری ندارد.
سوال 759: نذر زوجه بدون اذن زوج نافذ است یا خیر؟ البته زن درآمد دارد و قالی بافته و به شوهرش ددر اداره زندگی کمک میکند.
پاسخ: اگر از مال خودش باشد احتیاج به اذن زوج ندارد.
سوال 760: خانواده ما از سالها قبل نذر داشتند در روز عاشورای حسینیعلیهالسلام طعام کنند اما به خاطر گرفتاری که سه سال قبل در روز عاشورا برای ما پیش آمد اطعام را به روز 28 صفر موکول نمودیم حال آیا اینگونه تغییر در صحت نذر لطمهای وارد میسازد یا خیر؟
پاسخ: اگر نذر با شرائط صحیح انجام شده است نباید آن را تإ؛ظظ ممکن است تغییر داد ولی اگر ممکن نیست میتوانید.
سوال 761: چنانچه زن در غیاب شوهر و یا با عدم اطلاع و یا با عدم رضایت او نذر کند، در صورتی که مال منذور از شوهر باشد و یا مشترک و یا از مال مختص به زن، از قبیل ارث و یا اجرت کاری که از شوهر میگیرد، چه صورت دارد؟
پاسخ: نذر زن اگر مزاحم با حقوق شوهر باشد بی اجازه او، باطل است. و اگر مزاحم نباشد و از مال خود زن باشد احتیاج به اجازه شوهر ندارد.
سوال 762: الف - کسی که نذر کرده، دو رکعت نماز به نام یکی از امامان علیهم السلام بخواند چگونه باید نماز را بخواند آیا مثل نماز یومیه است؟
پاسخ: مثل نماز یومیه است.
سوال: ب - حال اگر کسی خلاف گفتار مجتهد خوانده تکلیف چیست؟
پاسخ: اگر مقلد او بوده باید اعاده کند.
سوال 763: اگر شخصی نذر کند که اگر کاری انجام گیرد مبلغی را به جایی پرداخت نماید اما بعد از برآورده شدن و انجام فعلش فراموش کند که نذر کرده یا خیر. آیا پرداخت نذر شکی واجب است یا خیر؟
پاسخ: اگر در اصل نذر کردن شک دارد واجب نیست.
سوال 764: مبلغی از مردم برای پختن غذا در روز عاشورا جمع آوری میشود و از آن مبلغ اضافه میماند، آیا میتوان آن مبلغ را برای نذری به روحانی مسجد پرداخت کرد یا خیر؟
پاسخ: اضافه را هم باید در راه عزاداری خرج کنند اگر روحانی مسجد هم در عزاداری شرکت میکند مثلاً در مرثیه و مصیبت خوانی شرکت میکند میتوان به او نیز تقدیم کرد.
استفتائات جلد2:
سوال 719 - احتراماً به عرض میرسانم که، بنده نذر کرده بودم اگر در حوزه علمیه شهر مقدس قم پذیرش و قبول شوم یک ماه را روزه بگیرم؛ امّا اینجانب در مدرسه علمیه روستای حاجی آباد که در یازده کیلومتری شهر قم واقع است پذیرش و قبول شدم. سؤال از حضرتعالی اینست که: چون منظور بنده شهر قم بود نه جای دیگر، آیا باید به نذر خود عمل نمایم یا خیر؟
پاسخ: در فرض مذکور عمل به نذر واجب نیست.
سوال 720 - نذر کردهام تا هر زمان که زنده باشم بعد از نمازهای یومیهام دو رکعت نماز به نام امام زمان علیهالسلام بخوانم آیا در ایامی که به علت عذر شرعی نمیتوانم نماز یومیه بخوانم باید قضای نماز نذری که در این ایام نتوانستهام بخوانم بجا بیاورم؟
پاسخ: این سؤال در مورد مرد که معذور از خواندن نماز یومیه باشد مصداق ندارد ولی با فرض عذر باید آن را قضا کرد و عذر مذکور در مورد زنان مانند اصل نماز یومیّه قضا ندارد.
سوال 721 - آیا جایز است پارچه و دستمالهائی را که بعنوان اداء نذر برروی علمها میبندند بفروش برسانند و در عزاداری و تعمیر حسینیه مصرف نمایند؟
پاسخ: اگر نذر کننده مورد خاصّی را در نظر نداشته جائز است.
سوال 722 - آیا میشود از وجوهات، مبرّات و صدقات و نذورات جهت کمک به طلاب واجد شرایط پرداخت نمائیم؟
پاسخ: صرف وجوهات احتیاج به اجازه مرجع تقلید دارد. صرف نذر در هر موردی تابع کیفیّت نذر ناذر است و در صورتی که طلاب محترم نیز مشمول نذر ناذر باشند میتوان به آنها پرداخت و در صورتی که استحقاق داشته باشند صدقات را هم میتوان به آنها پرداخت.
سوال 723 - اینجانب بعنوان مسئول و خادم یک مؤسسه خیریه و هیئت معصومینعلیهالسلام هستم با توجه به اینکه این مؤسسه دارای اعضاء شورا هم میباشد که کلیه اعضای آن فی سبیل اللَّه بدون مزایا و حقوق داوطلبانه کار و فعالیت دارند آیا میشود بعنوان پاداش مبلغی وامِ بلاعوض به نامبردگان جهت دلگرمی - از صدقات، مبرّات و نذورات و یا یک سوم سهم مبارک امامعلیهالسلام و سادات که اجازه آن گرفته شده که جهت مصارف کارهای دینی هیئت خرج شود - پرداخت نمائیم؟
پاسخ: نذورات تابعِ کیفیّتِ نذرِ نذر کنندگان است و باید مراعات شود و صدقات و مبرّات را اگر مستحق باشند به آنها میتوان داد و در صرف سهم امام علیهالسلام و سهم سادات از مرجع تقلید خود اجازه بگیرید.
سوال 724 - زنی فرزندی بدنیا آورده و نذر کرده اگر این فرزند سالم بماند هفت ماه روزه بگیرم، و فعلاً این زن یک روز هم روزه نگرفته، با توجّه به اینکه از نظر جسمانی نیز ضعیف میباشد وظیفه او چیست؟
پاسخ: لازم است بر اساس نذر عمل نماید و میتواند به مرور زمان و با فاصله روزهها را بجا آورد.
سوال 725 - اگر شخصی نذری مانند قربانی کردن گوسفند یا گاو در ماه محرّم داشته باشد، که آن را در بین مردم تقسیم نماید، ولی چون در مسجد شام یا نهار نذری وجود دارد و این نذریّه به کلّیه اهالی روستا داده میشود، آیا این شخص میتواند قربانی خود را به نذورات مسجد هدیه نماید؟ و همچنین اگر شخصی قدرت مالی برای اداء نذر خود ندارد، میتواند به همان مقدار توانایی خود به مسجد هدیه نماید؟
پاسخ: به همان صورت که نذر کرده باید مصرف نماید.
سوال 726 - اگر پدری به طور مشخص نذری داشته باشد مثل آب گوشت و یا حلیم و غیره، آیا اولاد ملزم به عمل کردنِ این نذورات هستند یا خیر؟
پاسخ: خیر، اگر پدر نذری کرده باشد بر اولاد واجب نیست که به آن نذر عمل نمایند.
سوال 727 - در دهه اول ماه محرم در روستای ما حسینیهای هست جوانان در آنجا عزاداری و نوحه خوانی میکنند و از آنجا دسته عزاداری را به مسجد جامع میآورند و هر سال مبلغ بالائی پول بعنوان نذری برای حسینیه و برای راه اندازی دسته سینه زنی جمع میشود که یک دهم پولها صرف حسینه نمیشود به نظر حضرتعالی آیا میشود همان پولها را صرف در امور مسجد مثل بلندگو و تعمیر و مرمت ساختمان و دیگر مایحتاج مسجد نمائیم چون اگر در این امور صرف نشود حیف و میل میشود. و آیا میشود از بلندگوهای مسجد در حسینیه و از بلندگوهای حسینیه در مسجد استفاده کنیم لازم به ذکر است عمده عزاداری و سینه زنی ماه محرم در مسجد واقع میشود. ضمناً مسجد نوسازی است احتیاج به پول دارد، صرف پولها در مسجد چگونه است؟
|