انهار
انهار
مطالب خواندنی

استفتائات عزاداری- آیت الله فاضل لنکرانی قدس سره

بزرگ نمایی کوچک نمایی

استفتائات عزاداری (آیت الله فاضل قدس سره)

*    سینه زنى و زنجیرزنى

سؤال 2161 :دلیل سینه زدن براى ائمه علیهم السلام چیست؟

جواب: سینه زنى یکى از مظاهر مهمّ عزادارى و ابراز تنفر از ظلم بنى امیه است. و نه تنها اشتباه نیست. بلکه در تداوم هدف عاشورا نقش مهمّى دارد.

سؤال 2162 :آیا سینه زدن و زنجیرزدن در عزادارى که منجرّ به کبود و حتّى جارى شدن خون مى شود جایز است؟

جواب: جایز بلکه راجح است. مشروط بر آنکه موجب ضرر مهمّ و اضرار بر نفس نباشد.

سؤال 2163 :برهنه شدن مردان در حال سینه زدن و زنجیر زدن در منظر زنان چگونه است؟

جواب: بر زنان لازم است از نظر خوددارى کنند.

سؤال 2164 :آیا سینه زدن و زنجیر زدن ریایى جایز است؟

جواب: إن شاءالله از ریا خوددارى کنند.

سؤال 2165 :در عزاداریها مشاهده مى شود عده اى بصورت نیمه عریان در مقابل افراد نامحرم اقدام به خودزنى هاى افراطى مى کنند، آیا این عمل جایز است؟

جواب: سنت سینه زنى که به طرز فوق انجام مى گرفته شایسته هیچگونه مخالفت با آن نیست. ولى در مورد مذکور بر زنان لازم است از نظر کردن خوددارى کنند.

*   تعزیه و شبیه خوانى

سؤال 2166 :آیا تعزیه و شبیه خوانى در مراسم عزدارى جایز است؟

جواب: اگر مشتمل بر حرام نباشد و موجب وهن مذهب نشود مانعى ندارد. ولى بهتر است به جاى آن مجلس روضه خوانى برپا کنند. بلکه عزادارى براى سیدالشهداء (علیه السلام) و اصحاب آن بزرگوار از افضل قربات است.

سؤال 2167 :آیا تشبّه به اهل بیت (علیهم السلام) در نمایش و تعزیه و غیر آن جایز است؟

جواب: در صورتى که مستلزم اهانت نباشد، مانعى ندارد.

سؤال 2168 :اینکه فرموده اید بهتر است بجاى شبیه خوانى روضه خوانى برپا کنند، روضه خوانى چیست؟ مگر همان تعزیه و شبیه خوانى روى منبر نمى باشد؟

جواب: روضه خوانى بر منبر در اصطلاح عبارت است از یاد دادن احکام و بیان مسائل حلال و حرام و امر به معروف و نهى از منکر و بیان مواعظ و نصایح از آیات و کلمات پیغمبر اکرم (صلى الله علیه وآله) و ائمه معصومین (علیهم السلام) و ذکر فضائل و مناقب اهل بیت (علیهم السلام)و ذکر مصایب وارده بر آنان، خصوصاً مصایب حضرت سیدالشهداء (علیه السلام)و اصحاب بزرگوار آن حضرت که چنین مجالسى علاوه بر ثواب عزادارى، ثواب بیان احکام و مواعظ را که از اهداف عالیه آن بزرگواران بوده، نیز خواهد داشت.

سؤال 2169 :تعزیه و شبیه خوانى اشکال دارد. یا نه؟ پوشیدن لباس زنان توسط مردان در شبیه خوانى و استفاده از طبل و شیپور چگونه است؟

جواب: تعزیه و شبیه خوانى به تنهایى اشکال ندارد. ولى مرد لباس زن نپوشد. و صداى آلات مذکوره و استفاده از آنها مانعى ندارد.

سؤال 2170 :آیا تعزیه خوانى که مشتمل بر تشبه مرد به زن و کوچک کردن حضرت زینبمعرفى امام سجاد به یک فرد بیمار و پاشیدن نقل و نبات و زدن ساز و نقاره و امثال آنهاست جایز است؟ و شرکت در آن چه حکمى دارد؟

جواب: تعزیه خوانى اگر مشتمل بر استعمال آلات لهو و لعب نباشد و غنا و دروغ نخوانند و مرد لباس مختص به زن نپوشد و مستلزم وهن مذهب و هتک امام و یاران و اهل بیت آن حضرت (علیهم السلام)نباشد اشکالى ندارد.

*   استفاده از لباس سیاه

سؤال 2171 :آیا پوشیدن لباس سیاه در عزاى امام حسین و دیگر ائمه (علیهم السلام) چنانکه مرحوم صاحب حدائق فرموده رجحان شرعى دارد؟

جواب: چون از مصادیق تعظیم شعائر است واجد رجحان شرعى مى باشد و عملا بزرگانى چون مرحوم آیة الله العظمى آقاى بروجردى (قدس سره) در روز عاشورا از قباى سیاه استفاده مى کردند.

سؤال 2172 :آیا نماز خواندن با لباس سیاه مربوط به عزادارى امام حسین (علیه السلام) مکروه است؟

جواب: چون لباس سیاه علامت عزادارى سیدالشهداء است و عزادارى آن حضرت کمال رجحان دارد، لذا نماز خواندن با آن نیز مکروه نمى باشد.(1)

*   قمه زنى

سؤال 2173 :آیا قمه زنى جایز است؟ چنانچه در این مورد نذرى وجود داشته باشد، وظیفه چیست؟

جواب: با توجه به گرایشى که نسبت به اسلام و تشیع بعد از پیروزى انقلاب اسلامى ایران در اکثر نقاط جهان پیدا شده، و ایران اسلامى به عنوان امّ القراى جهان اسلام شناخته مى شود، و اعمال و رفتار ملت ایران به عنوان الگو و بیانگر اسلام، مطرح است لازم است در رابطه با مسایل سوگوارى و عزادارى سالار شهیدان حضرت ابى عبدالله الحسین (علیه السلام)به گونه اى عمل شود که موجب گرایش بیشتر و علاقمندى شدیدتر به آن حضرت و هدف مقدس وى گردد. پیداست در این شرایط، مسأله قمه زدن نه تنها چنین نقشى ندارد، بلکه به علّت عدم قابلیت پذیرش و نداشتن هیچگونه توجیه قابل فهم مخالفین، نتیجه سوء بر آن مترتب خواهد شد. لذا لازم است شیعیان علاقمند به مکتب امام حسین (علیه السلام) از آن خوددارى کنند. و چنانچه در این مورد نذرى وجود داشته باشد، نذر واجد شرایط صحّت و انعقاد نیست.

*   استفاده از علم و علامت

سؤال 2174 :حکم علمهایى که در مراسم عزادارى امام حسین (علیه السلام) از آنها استفاده مى شود و بعضى داراى نقش و نگارهایى نیز هستند، چیست؟

جواب: استفاده در عزادارى از آنها جایز است.

*   استفاده از طبل و دهل و آلات موسیقى

سؤال 2175 :آیا در عزادارى سیدالشهداء استفاده از طبل و دهل جایز است؟

جواب: استفاده از آلات لهو و لعب حرام است. ولى طبل و دهل و امثال آنها جزء این آلات نیست.

سؤال 2176 :چند سالى است که استفاده از ابزار موسیقى به شیوه رقابت در برخى هیأتهاى عزادارى مرسوم شده، حکمش چیست؟

جواب: استفاده از ابزار و آلات موسیقى که مختص به مجالس لهو و لعب است در هرشرایط که باشد جایز نیست.

*   مسائل متفرقه عزادارى

سؤال 2177 :در ایام سوگوارى اباعبدالله الحسین (علیه السلام) نماز مقدم است یا عزادارى؟

جواب: بهتر آن است که نماز را مقدم دارند. همانطور که امام حسین در روز عاشورا هنگام ظهر، نماز ظهر اقامه کردند.

سؤال 2178 :مقاتل معتبره اعم از فارسى و عربى از نظر حضرتعالى کدامند؟

جواب: کتاب لهوف و نفس المهموم و ترجمه آن از کتابهاى معتبره مقاتل مى باشند.

سؤال 2179 :آیا پول دادن به مرثیه سرایانى که در لابلاى اشعار خود، بعضى از مطالب بى مدرک یا ضعیف السند را طرح مى کنند یا با غنا مى خوانند صحیح است؟ و آیا اصل عزادارى در اثر این کار خلاف، حرام مى شود؟

جواب: با این گونه مسائل نمى شود در برابر سنت دیرینه عزادارى و مرثیه خوانى ایجاد شبهه کرد. البته غنا حرام است. هرچند با خواندن قرآن همراه باشد. و لازم است از مرثیه سرایانى استفاده شود که مطالب صحیح و واقعى را بیان مى کنند.

سؤال 2180 :آیا جایز است پارچه و دستمالهایى را که ایام محرم بر روى علم مى بندند، بفروش برسانند. و در عزادارى و تعمیر حسینیه مصرف کنند؟

جواب: اگر در مراسم عزادارى محل حاجت نباشد، و زاید بر متعارف باشد، مى توانند بفروشند. و به مصارف عزادارى و احتیاجات حسینیه ها برسانند. و بهتر است که از اهداکنندگان استجازه کنند. و براى مشترى هرگونه تصرفات جایز است.

سؤال 2181 :در مورد تعزیه و روضه هایى که به نام ازدواج حضرت قاسم (علیه السلام) در کربلا خوانده مى شود، چه مى فرمایید؟

جواب: آنچه در مورد عروسى حضرت قاسم مطرح شده یا مى شود صحیح نیست. و اثرى از این قضیه در کتب معتبره وجود ندارد. مضافاً بر اینکه حضرت قاسم به سنّ ازدواج نرسیده بود.

بلى، در کتاب منتخب مرحوم طریحى چیزهایى که مناسب ازدواج آن حضرت است نقل شده، ولى ظاهراً این مطالب نادرست را بعد از آن مرحوم، افراد مغرض یا نادان به آن کتاب اضافه کرده اند. و مرحوم طریحى برتر از آن است که این مطالب را که مناسبتى با واقعه عاشورا ندارد، در کتاب خود بنویسد. در عین حال آنچه در کتاب طریحى آمده به این نحو که بعضى در مراسم تعزیه دارى و بصورت خرافى پیاده مى کنند، نمى باشد.

سؤال 2182 :آیا برپا کردن مجلس جشن میلاد ائمه (علیهم السلام) یا مجلس عزادارى و یا میهمانى کردن، بدون اذن شوهر و بى رضایت او جایز است؟

جواب: بدون اذن شوهر جایز نیست. و دعوت افراد بیگانه و اجازه ورود در منزل شوهر، بدون اذن جایز نیست. مگر احراز رضایت شود.

سؤال 2183 :در مجالس زنانه عزادارى، زنان مداحى و سخنرانى مى کنند، و صداى آنها با بلندگو به گوش مردان رهگذر مى رسد، آیا این عمل جایز است؟

جواب: شنیدن صداى ایشان اگر در معرض ریبه و التذاذ نباشد حرام نیست. ولى با اینکه خداوند متعال مى فرماید: «فاسْئَلوهُنَّ مِنْ وَراءِ حجاب» خوب است که مجالس زنانه خصوصاً در رابطه با عزادارى و مداحى اهل البیت (علیهم السلام)طورى باشد که کاملا مراعات عفت بشود.

________________________

1)  در وسائل الشیعه ج 2، ص 890، از فرزند امام سجاد (علیه السلام) نقل شده که وقتى حسین بن على ـ علیهما السلام ـ کشته شد زنهاى بنى هاشم لباس سیاه و خشن پوشیدند و از گرما و سرما شکوه نمى کردند و على بن الحسین ـ علیهما السلام ـ براى آنان طعام درست مى کرد. روایت چنین است: «لمّا قتل الحسین بن على (علیهما السلام)لبس نساء بنى هاشم السواد والمسوح و کنّ لایشتکین من حرّ ولابرد و کان على بن الحسین (علیهما السلام)یعمل لهنّ الطعام للماتم».

در مجمع البحرین آورده است: الماتم بفتح المیم والعین و هو عندالعرب اجتماع النساء فى الخیر... و عند العامة المصیبة... و قیل الماتم مجتمع الرجال والنساء فى الغم والفرح ثم خصص به اجتماع النساء للموت. و صاحب حدائق در ج 7، ص 118، فرموده است: بعید نیست استثناء کردن پوشیدن لباس سیاه در ماتم امام حسین (علیه السلام) از کراهت داشتن آن، زیرا روایات مستفیضه وارد شده در امر به اظهار شعائر احزان و سپس فرموده است مویّد این استثنا روایتى است که استاد ما مرحوم مجلسى از برقى در کتاب محاسن نقل کرده است.

مرحوم حاجى نورى در ج 3، مستدرک الوسائل از طبع آل البیت، ص 327، روایاتى نقل فرموده است و سپس آورده است: در این اخبار و قصص اشاره یا دلالت است بر عدم کراهت پوشیدن لباس سیاه یا رجحان پوشیدن لباس سیاه به جهت حزن براى اباعبدالله الحسین (علیه السلام) همانطورى که سیره کثیرى از متشرعه در این ایام است. 


  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -