|
استفتائات کسب های حرام- آیت الله العظمی نوری مدظله
کسب و کار حرام
سؤال434: استعمال تریاک به طور کلّی چه حکمی دارد؟
پاسخ: جائز نیست.
سؤال435: در روستای ما که از روستاهای اطراف سبزوار میباشد، مردم و کشاورزان برای مقاومت در برابر کارهای طاقت فرسا، از تریاک استفاده میکنند. و در ضمن یقین دارند کشیدن تریاک برایشان اعتیادآور نمیباشد امّا برای انجام کارهای دشوار، همچون بیدار ماندن در شبهایی که نوبت آب آنهاست و یا کار کردن و شخم زدن روی زمین که با کشیدن تریاک میتوانند به جای 4 نفر زمین را شخم زنند و کار کنند، تریاک را استعمال میکنند، مستدعی است با توجه به اینکه کشت، داشت و برداشت خشخاش و نگهداری تریاک از نظر قانون نظام اسلامی ممنوع و تعزیر حکومتی دارد نظر حضرتعالی را در این باره مرقوم فرمایید ؟
پاسخ: جائز نیست.
سؤال436: آیا مصرف مواد مخدر در معالجات و درمان دردها مطلقاً اشکال ندارد یا فقط در صورت انحصار؟
پاسخ: فقط در صورت انحصار.
سؤال437: لطفاً نظر مبارک را در مورد خرید و فروش موادّ مخدّر بخصوص تریاک بیان فرمایید.
پاسخ: جایز نیست مگر در ضرورت برای معالجه
سؤال438: ترانه هایی که به وسیله بیگانگان خوانده میشود و به طور غمناک است و غناء ندارد چه حکمی دارد؟
پاسخ: اگر غنا نباشد حرام نیست.
سؤال439: سرودهایی که در صدا و سیما پخش میشود و همراه با موسیقی و غناء است چه حکمی دارند؟
پاسخ: غناء حرام است و مسأله غناء و موسیقی در آخر توضیح المسئل مذکور است.
سؤال440: آیا استماع به تمام آهنگهائی که از صدا و سیما پخش میشوند جایز است و بر اساس اینکه در صدا و سیما روحانیونی حاضر هستند و در آنجا نظارت میکنند، آیا میتوان گفت تمام آهنگهائی که پخش میشوند مورد تأیید میباشند؟
پاسخ: فقط هر آهنگی که بصورت غنای محرّم نباشد استماعش جایز است، و شرح غنای محرّم در آخر توضیح المسائل ذکر شده است.
سؤال441: کف زدن به طور مطلق چه حکمی دارد؟ و همچنین کف زدن در مراسم اعیاد مذهبی که در مساجد و حسینیهها منعقد میگردد چه حکمی دارد؟
پاسخ: اشکال ندارد ولی لازم است به حدّی نرسد که جلف محسوب شود و با وقار و متانت که شایسته مسلمانان است منافات داشته باشد و در اواخر توضیح المسائل توضیح داده شده است.
سؤال442: غناء در عروسی چه حکمی دارد؟
پاسخ: در عروسی جائز است به شرط اینکه با محرّمات توأم نباشد.
سؤال443: حکم استماع موزیک (بدون خوانندگی) چیست؟
پاسخ: در صورتی که مهیّج شهوت و موجب فساد نباشد جائز است.
سؤال 444 : پس از پیروزی انقلاب با مسئله خوانندگی زنان چه نوع باید برخورد شود ؟ و از آنجا که صدای زن فی نفسه حرام نیست بفرمائید اگر زنی اقدام به خواندن کند و حالت او هنگام خواندن حفظ بشود و مطمئنا اشعار موسیقی و غنا هم نباشد و از مصادیق لهو و لعب نیز نباشد ضمنا بر روی نوار نیز ضیظ شده باشد گوش دادن برای مردان چه حکمی دارد ؟
پاسخ:در فرض مذکور اشکال ندارد .
سؤال445: در رادیو مدح ائمه طاهرین علیهم السلام یا واقعه کربلا را با وزن و ساز و با لحن خوب میخوانند آیا استماعش جایز است یا خیر؟
پاسخ: اگر غنا و موسیقی نباشد مانعی ندارد.
سؤال446: آیا آواز خواندن زوجه برای زوج خود در صورتی که منجر به غناء شود جایز است یا خیر؟
پاسخ: تا منجر به غنا نشده است اشکال ندارد.
سؤال447: خواندن آیات قرآن به صورت سرود یا آهنگ جایز است یا خیر؟
پاسخ: تا هنگامی که به غنای حرام نرسد جائز بلکه ممدوح است.
سؤال448: طبل زدن و سنج در ایّام محرم در داخل مسجد چه حکمی دارد؟
پاسخ: بقدری که متعارف و معمول است جائز است.
سؤال449: طبل زدن بر دیگ یا قابلمه یا دبّه و امثال آنها که از الات لهو نمیباشد جایز است یا خیر؟
پاسخ: جایز است.
سؤال450: نگاه به تلویزیون که فیلمهای خارجی را بدون حجاب و یا با وضع فجیع نشان میدهد نظیر زنهای بدون روسری و چادر چه حکمی دارد؟
پاسخ: اگر موجب فساد شود حرام است.
سؤال451: بازیگرانی که نقش زن و شوهر و یا مادر و فرزند و... را در فیلمهای عاطفی و خانوادگی بازی میکنند برای بیان این رابطه از کلمات محبّتآمیزی همچون «عزیزم» و ابزار احساسات عاطفی مانند نگاه کردن و خندیدن استفاده میکنند ابزار این گونه حالات و کلمات خصوصاً اگر آثار منفی داشته باشد چه حکمی دارد؟
پاسخ: جایز نیست.
سؤال 452 : دیدن تصویر زنهای متبرج در فیلمها ایرانی و خارجی که از تلویزیون پخش می شود وآنها فاقد حجاب اسلامی هستند برای غیر محارم چه حکمی دارد ؟
پاسخ: اگر موجب فساد و انحراف اخلاقی باشد جایز نیست .
سؤال 453 : نگاه کردن و گوش کردن به برنامه های کشورهای خارجی چه صورت دارد ؟
پاسخ: در صورتی که موجب انحراف فکری و اخلاقی نباشد جائز است .
سؤال454: تظاهر به کارهای حرام از قبیل شرب خمر، حالات مستی ناشی از شرب خمر و... جایز است؟(در صورت ضرورت نقش به هدف بیان آثار سوء این گونه افعان حرام)
پاسخ: در صورتی که تنفّر از منکرات بر آن مترتّب شود اشکال ندارد.
سؤال455: نشان دادن چهره کامل پیامبرصلی الله وعلیه وآله وسلم و حضرت زهراعلیهاالسلام و سایر ائمه علیهم السلام در حالات زیر چه حکمی دارد؟
الف - نشان داده چهره کامل بدون هیچ گونه تغییر در چهرهپردازی؟
ب - نشان دادن چهره کامل همراه با گریم، به گونهای که تماشاگر با کمی دقّت، مصنوعی بودن آن را بفهمد.
ج - استفاده از اشخاصی که در تمام مدّت بازیگری خود فقط نقش ائمه را بازی میکنند.
د - استفاده از بازیگرانی که فقط نقشهای مثبت را بازی میکنند.
پاسخ: جائز نیست به هیچ وجه.
سؤال456: در حال حاضر، عکس و صورت معصومین علیهم السلام ساخته شده، آیا این تصاویر مبتنی بر حقیقت است یا خیر؟
پاسخ: ملاک صحیحی ندارد.
سؤال457: دیدن تصویر زنانی که حدّ پوشش شرعی را رعایت نمیکنند چه حکمی دارد؟
پاسخ: اگر شناخته شده است جایز نیست و در صورت عدم شناخت اگر ساد بر آن مترتّب میشود جایز نیست.
سؤال458: مشاهده تصاویر ورزشکاران یا مردانی که غیر از عورتین قسمتهایی از بدن مشخص باشد توسط زن اشکال دارد؟ در تلویزیون و عکس و ...؟
پاسخ: موجب فساد نباشد اشکال ندارد.
سؤال459: نظر مبارک را در خصوص تصاویر تخیّلی، تصاویر برقی و کامپیوتری مجسّمه، تصاویر کاریکاتور و کارتنی بیان فرمایید؟
پاسخ: در صورتی که با محرّمات دیگر توأم نباشد اشکال ندارد.
سؤال517: اگر یک مسلمانی اقدام بکند به ساختن سلاحی برای یک حکومت کافری (کفّار حربی) یا لااقل نقش مهم در ساختن آن سلاح جنگش داشته باشد که این سلاح به طور مستقیم بر علیه یک کشور اسلامی استفاده خواهد شد، یا لااقل باعث خوف و ترس مسلمانان از آن کشور کافر شود، آیا این فرد مسلمان مرتد است یا خیر؟
پاسخ: در فرض مذکور آن شخص مرتکب گناه بزرگی شده است ولی ارتداد موجبات دیگری دارد که تا آنها محقق نشود شخص مرتد نیست.
سؤال518: اینجانب مأمور دولت میباشم، در حین انجام وظیفه با اشخاصی درگیر شده که از ناحیه آنها مورد ضرب و جرح قرار گرفتم، بر علیه آن اشخاص اقدام به شکایت در نزد مقامات قضایی نمودم، چنانچه در مقابل دریافت مبلغی از حقّ خود گذشت و صرفنظر کرده باشم، لطفاً از لحاظ شرعی اعلام فرمایید آیا این وجهی که حقیر دریافت نمودهام رشوه محسوب میشود یا خیر؟
پاسخ: در فرض مذکور در سؤال چون جنابعالی آن وجه را در مقابل گذشت از حقّ خود دریافت داشتهاید رشوه محسوب نمیشود.
سؤال519: بعد از تمام شدن مرافعه و صدور حکم آیا قاضی میتواند هدیه یکی از اصحاب دعوی را قبول کند یا خیر و بطور کلی قبول هدیه برای قاضی چگونه است؟
پاسخ: در مظان اتهام جایز نیست.
سؤال520: آیا در مزایدهها و مناقصهها گرفتن رشوه توسط بعضی از مسئولین و دادن رشوه توسط شرکت کنندگان تحت عنوان عیدی و شیرینی و... چه حکمی دارد؟
پاسخ: اگر عملی انجام داده و زحمت کشیده و در برابر آن چیزی بگیرد حلال است و این رشوه نیست و اگر پول گرفتن برای از بین بردن حق باشد رشوه است و حرام است.
سؤال521: اینجانب کارمند یکی از بانکها هستم، در سالهای قبل از بعضی از مشتریان بانک، مبالغی وجه نقد (دویست هزار ریالی) یا شیئی مثل سکّه طلا(حداکثر یک سکه) در روزهای پایان سال، به اصطلاح شب عید، به عنوان عیدی قبول نمودهام، لذا با توجه به اینکه این عمل در بین همه مردم از قدیم الایام از کسبه و تجار گرفته تا کارمندان و علماء و روحانیون موسوم بوده و هست و با عنایت به اینکه اینجانب هرز درخواستی از شخصی ننموده بلکه خود آنها به اصرار به من هدیه و هبه نمودهاند و آنها هم هیچگاه درخواستی جهت امری از من نداشتهاند، خواهشمند است نظر شرعی خود را مرقوم فرمایید که آیا مصداق رشوه بوده یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که تبانی در بین نبوده و جنابعالی هم انتظار و توقعی چنین هدیهای بلکه هیچ پاداش و هدیهای را نداشتهاید و بالاخره تفاوتی بین مراجعین در کار نبوده و شما وظیفه خود را بدون توقع انجام دادهاید و بعداً آنها به میل خودشان هدیهای دادهاند حلال است و مصداق رشوه نیست
سؤال522: در بعضی از مدارس هنگام ارائه کارنامه به ولی دانشآموز مبلغی را دریافت میکنند بعضاً اولیاء محترم با اکراه این مبلغ را میدهند، آیا از نظر شرعی اشکال ندارد؟
پاسخ: چون خودشان با در نظر گرفتن جهات زندگی خود میپردازند اشکال ندارد.
سؤال523: ما خرده مالکین هر کدام زمینهای کشاورزی داریم که فقط مالکیت آن مشاع میباشد بعضی از خرده مالکین و غیر مالک اعمال قدرت کردند. و ملک را تصرف کردند و هم فروختند و به همین دلیل حق به حقدار نرسیده و در هم و برهم شده و این جانب میخواهم مقداری زمین برای مسجد بدهم و برای من امکان ندارد از همه خرده مالکین رضایت بگیرم چونکه بعضی ماکها فوت کردهاند و یا فرزند نداشتند و یا اگر وارث دارند دسترسی به وارثشان ممکن نمیباشد و بعضی را که میتوانم با آنها صحبت کنم ممکن است رضایت ندهند با این توضیحات که دادهام آیا میتوانم برای مسجد زمین بدهم و آیا میتوانم جهت خانه به شخصی زمین بفروشم و آیا کسب کشاورزی چنین زمین خمس و زکوة دارد؟
پاسخ: در صورتی که بر اساس ضوابطی که در حکومت اسلامی برای زمینها مقرّر شده است عمل شود هرگونه تصرف جائز است و با شرائط خود خمس و زکات هم واجب میشود و شما اگر به اندازه حقّ خودتان برداشتهاید چون تقسیم صورت نگرفته است از حاکم شرع اجازه بگیرید.
سؤال524: کسانی که واسطه میشوند و جنس را گرانتر از نرخ دولتی به دیگران میفروشند، این کار حرام است یا خیر؟
پاسخ: وساطت در کار مشروع اشکال ندارد ولی مخالفت با مقررات جائز نیست.
سؤال525: سهمیه قند و شکر که به قنادیها میدهند اگر ب صورت آزاد نفروشند، در صورتی که از طرف دولت به صورت سهمیهای برای درست کردن شیرینجات و... داده میشود، سود او حلال است؟
پاسخ: باید مقررات دولت اسلامی را مراعات نماید.
سؤال526: استفاده از وسائل نقلیه اداری در امورات شخصی افراد جایز است یا خیر؟ و اگر استفاده شد چه صورتی دارد؟
پاسخ: جایز نیست و لازم است تصرف بر اساس ضوابط حکومتی صورت بگیرد و در صورت تخلّف نیز باید توافق با مقامات مسئول انجام بگیرد.
سؤال527: در بعضی از ادارات و یا مؤسسات دولتی از مستخدمین در جهت استفاده شخصی مانند خرید نان منزل و یا شستن اتومبیل و غیره استفاده مینمایند (البته در ساعات اداری) آیا موجب اشکال است یا خیر؟
پاسخ: این موضوع با ضوابط اداری ارتباط دارد و چنانچه برخلاف ضوابط و موازین حکومت اسلامی باشد جایز است.
سؤال528: روستایی به نام خوش آباد میباشد که مالکهای اصلی و اربابهای این روستا یهودی مذهب بودهاند و بعد از تقسیم اراضی، این ملکها و قلعههای خود را رها کرده و قلعهها خراب و جای فسادی برای روستا بوده حالا با نامه بخشداری منطقه قلعه و حیاط یهودیان را به کلی خراب و راه درست کردهاند برای مسجد آیا صحیح است عبور از آن راه و آیا میشود در مال یهودی تصرف کرد بدون اذن در صورتی که اعمال مزبور بر اساس ضوابط حکومت اسلامی واقع شده است.
پاسخ: صحیح و جائز است.
سؤال529: شخصی مقداری پول در بانک به عنوان سپرده گذاشته و بانک مدعی است که با این پول خانه میسازیم و یا تجارت میکنیم حال سودی که بانک میدهد حلال است یا خیر؟
پاسخ: با شرحی که در اواخر توضیح المسائل نوشتهایم اشکال ندارد.
سؤال530: اگر کار انسان در اداره حل نمیشود مگر با دادن پول آیا جایز است دادن پول یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که اثبات حق منحصرا متوقف بر دادن پول باشد جائز است.
سؤال531: آیا سودی که بانک برای وام دادن میگیرد میتوان به عنوان کارمزد محاسبه کرد؟
پاسخ: اگر به آنچه که در پشت ورقه بانکی نوشته شده عمل شود اشکال ندارد.
سؤال532: سودی که بانک به دفترچههای پس انداز میدهد چه حکمی دارد؟
پاسخ: در آخر توضیح المسائل ذکر کردهایم و اشکال ندارد.
سؤال532: با توجه به این که کوپنها امروزه یک کاغذ بیشتر نیستند، آیا خرید و فروش آنها جایز است؟ و اصلاً ماهیت دارند تا خرید و فروش شوند؟
پاسخ: مالیت دارند ولی جواز خرید و فروش آنها تابع ضوابط حکومت اسلامی است.
سؤال533: در زمان شاه مزرعههایی را به عنوان اصلاحات ارضی از مالیکن عمده گرفتند و بین همان کشاورزان قریهای که در آن قریه زارع بودند تقسیم کردند و از طرف شاه به هر یک از کشاورزان قبالهای دادند و در آن قباله میزان مالکیت هر یک از کشاورزان را معین کردهاند بفرمایید که: آیا آن کشاورزان به میزان همان قبالهای که در زمان شاه در دست دارند مالکند و بقیه زمین آن قریه مال همان مالک قبلی است و یا اینکه تمام اراضی آن قریه مال آن زارعین است و آن مالک عمده قبلی هیچ حق تصرفی در آن قریه ندارد؟
پاسخ: بعد از انقلاب و تشکیل حکومت اسلامی برای این زمینها ضوابطی مقرر شد، بر اساس آن ضوابط عمل کردن صحیح و جائز است.
سؤال534: تدریس معلّمین مرد در مدارس دخترانه آیا صحیح است یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که به طور عادی و بدون شائبه صورت بگیرد جائز است.
سؤال535: تعدادی از دراویش از مردم پولی تحت عنوان عشریه اخذ مینمایند (به جای خمس آل محمدصلی الله وعلیه وآله وسلم) اولاً آیا اخذ عشریه به این کیفیت بدعت محسوب میشود یا خیر؟ و ثانیاً فعل حرام محسوب میشود یا خیر؟ لطفاً ارشاد فرمایید.
پاسخ: عشریه با عنوانی که در فوق ذکر شده است بدعت است و اخذ آن حرام است.
سؤال536: لفظ جلاله یا آیه قرآن روی سنگ قبر نوشته شده و عابر هم روی آن قدم میگذارد، آیا اجازه میدهید آنها را بدون اجازه صاحب آنها که دسترسی به آنها ممکن نیست محو کنیم؟
پاسخ: تصرف در اموال غیر بدون اجازه او جایز نیست، و عبور از روی مقابر بدون توجه و قصد هتک حرمت اشکال ندارد، ولی اگر حک لفظ جلاله و آیات قرآن بر سنگ قبور اهانت به قرآن و اسماء الهی محسوب شود باید از این عمل اجتناب کرده و تربیتی اتخاذ گردد که از وضعیت هتک حرمت خارج شود و جلو هتک حرمت گرفته شود.
سؤال537: آیا اطاعت از والدین واجب است یا فقط عاق شدن حرام است؟
پاسخ: اطاعتی که ترک آن موجب عقوق است واجب است.
سؤال538: اگر کسی شرعا بر او حرام است که بیش از نصف شهریّه را بگیرد ولی در عین حال به نحو تمام میگیرد مثلاً فرض بفرمایید: کل شهریه 20 هزار تومان است که ده هزار تومان آن بر او حلال و 10 هزار تومان آن حرام است، آیا به صرف اینکه ده هزار تومان را انگشت بگذارد که این مال حلال و 10 هزار تومان دیگر مال حرام، میتواند در 10 هزار تومان آن تصرف کند و یا طریقه جدا کردن آن روش دیگری است؟
پاسخ: این تقسیم بدون اجازه آن فقیهی که این وجه از طرف او داده میشود صحیح نیست.
سؤال539: مسافرت کردن به کشورهای غیر مسلمان چه حکمی دارد؟
پاسخ: با رعایت احکام اسلام و داشتن هدف صحیح خوب است.
سؤال540: آیا برای محصلینی که نمیتوانند در کنار پدر و مادر ادامه تحصیل بدهند نظیر طلاب خارجی که در حوزه علمیه قم مشغول تحصیل هستند در صورتی که پدر و مادر به خاطر علاقه و محبّتی که به فرزندشان دارند به فرزند اجازه ندهند که ادامه تحصیل دهد، آیا این فرزند میتواند بدون اجازه پدر و مادر ادامه تحصیل بدهد یا جایز نیست؟
پاسخ: میتواند ادامه تحصیل بدهد.
سؤال541: آقایان زرگر گاهی اوقات نیاز هست برای بیرون آوردن و یا پوشاندن النگو دستمالی بین دست خود و دست نامحرم قرار دهند و کارشان را انجام دهند. آیا این عمل که از روی قصد بد نمیباشد حرام است یا خیر؟
پاسخ: با قرار دادن حائل و فشار ندادن حرام نیست.
سؤال542: اغلب زنان و دختران روستایی اکراد و اعراب، دستها، چهره، گردن و سینه خود را به جهت زینت، خالکوبی میکنند و با سینه و گردن باز در معرض دید همگان هستند و طبق عادت و فرهنگ محلی، خود را نمیپوشانند و بعضی نیز بینی خود را سوراخ نموده و حلقهای زرین در آن قرار میدهند. دیدن نقوش خالکوبی و حلقه بینی این گونه زنان شرعا چه حکمی دارد و ایا این نوع تزیین از زینتهایی ممنوعه است؟
پاسخ: زینت هائی که در مواضعی مثل سینه و گردن است نگاه به آنها مانند خود سینه و گردن حرام است و اما در چهره، آن زینت اگر جلب توجه میکند نگاه به آن نیز حرام است و اگر جلب توجه نمیکند و مانند خود چهره است نگاه به آن بدون ریبه و تلذذ اشکال ندارد.
سؤال543: آیا روایاتی که در مورد وجود موجودات و زمینها و آسمانهای دیگر در فضای پهناور هستند دارای سندی درست و صحیح میباشند یا خیر و نظر حضرتعالی در این باره چیست؟
پاسخ: دارای سند صحیح میباشند و در قرآن کریم نیز آیاتی دلالت دارند که در آسمانها علاوه بر ملائکه موجودات زنده فراوانی وجود دارد و در کتاب دانش عصر فضا، بنده در این موضوع مطالب بسیاری نوشتهام.
سؤال544: سرقت اطلاعات سری کد شده و رمزدار از شبکههای کامپیوتری و یا کامپیوترهای شخصی و کشف رمز آنها چه حکمی دارد؟ همینطور است سرقت فروش غیر مجاز شمارههای موبایل توسط آشنایی به تکنیک الکترونی مرکزی آن؟
پاسخ: سرقت به هیچ نحو جایز نیست
|
