احکام خمس
آیه مربوط به خمس سؤال: لطفا آیات مربوط به خمس را برایم بنویسید پاسخ:در قرآن یک آیه بیشتر دربارهء خمس نیست و آن آیه، و اعلموا انما غنمتم من شیء... می باشد. و غنیمت در لغت معنای عامی دارد که همه درآمدها را شامل می شود ولی روایات در زمینه خمس بسیار است. چگونگی محاسبه خمس سؤال: نحوه محاسبه خمس سالیانه برای کسانیکه ماهیانه حقوق دریافت میکنند چگونه است؟ پاسخ:یک روز از سال را بعنوان سال خمسی تعیین می کنند، و اگر مبلغی از هزینه زندگی زیاد بیاید در این روز خمس آن را حساب می کنند. کسانی که قادر به پرداخت خمس نیستند سؤال: شخصى به طور متناوب از درآمدش که مخلوط از نقد و نسیه و ارثیّه و احیاناً مخلوطى هم از پول حرام است براى خود خانه مسکونى و اثاثیه آن را فراهم کرده و از ابتداى تکلیف تا این ساعت تصفیه حساب خمس نکرده است وحال مى خواهد تصفیه کند آیا به این خانه و اثاثیّه آن خمس تعلّق مى گیرد و یا جزء موونه سال و مستثناست مضافاً این که فرضاً خمس تعلّق بگیرد تخمینى حدود یک میلیون بدهکار مى شود و از عهده پرداخت آن (چه فعلا و چه به تدریج) عاجز است چون درآمدى بسیار کم دارد با این وضع آیا مى تواند با حاکم شرع و یا نماینده او به مبلغى که قادر به پرداخت باشد مصالحه کند؟ پاسخ:در صورتى که در حال و آینده مطمئنّاً قادر به پرداخت نیست مى تواند مصالحه کند. حج اشخاصی که حساب خمسی ندارند سؤال: بعضى از اشخاص که از اوّل عمرشان حساب و کتابى نسبت به خمس محمّد و آل محمّد(علیهم السلام) ندارند و با همین وضع به حجّ تمتّع و عمره مفرده مى روند، حج اینها چه حکمى دارد؟ پاسخ:در صورتى که پول قربانى و احرام آنها از آن نباشد صحیح است و الاّ اشکال دارد و در هر حال گناه کرده است. نحوه محاسبه خمس سؤال: کسانى که تاکنون خمس نداده اند آیا تنها پول نقد آنها محاسبه مى شود یا ضروریات زندگى نیز محاسبه مى شود و یا باید مصالحه شود؟ پاسخ:تمام اموالشان را باید حساب کنند و نسبت به ضروریات و وسایل زندگى با حاکم شرع مصالحه نمایند. عدم تعلق خمس به مالی که خمس آن داده شده سؤال: اگر خمس پول را بپردازیم و بقیه آن تا سال خمسی آینده باقی بماند آیا به بقیه پول خمس تعلق می گیرد؟ پاسخ:به هر مالی فقط یک بار خمس تعلق می گیرد. رضایت فرد در هنگام پرداخت کردن خمس سؤال: آیا پرداخت خمس باید مثل زکات با رضایت کامل انجام شود؟ پاسخ:آری، باید با رضایت باشد ولی در صورت عدم پرداخت حاکم شرع می تواند با اعمال زور حق بیت المال را بگیرد. جایگزین کردن پول مخمس با درآمد جدید سؤال: سال پیش مبلغ ۲۵۰ هزار تومان پول اضافه آوردم که ۵۰ هزار تومان آن را به عنوان خمس پرداخت کردم. ۲۰۰ هزار تومان باقی مانده را صرف خرج زندگی (خوراک، پوشاک و ...) نمودم. آیا امسال اگر ۲۰۰ هزار تومان اضافه بیاورم باید خمس آن را بدهم؟ پاسخ:در فرض سوال خمس لازم نیست. بخشش خمس به کسی که توانایی پرداخت آن را دارد سؤال: بخشش خمس تنها در مورد افرادی است که توانایی پرداخت را ندارند، یا اگر می توانند بپردازند هم بخشش جایز است؟ پاسخ:در مواردی که می تواند بپرازد ولی به دلایلی نمی شود همه خمس را از او گرفت (نسبت به پرداخت تمام خمس به زحمت می افتد و باعث فرار او از خمس می شود) می توانیم مقداری را به او ببخشیم ولی دفاتر ما تنها یک سوم از مجموع خمس یا کمتر از آن را می توانند ببخشند |
