منظور از قرائت و ذکر نماز
سؤال444. منظور از این که باید قرائت و ذکر نماز صحیح خوانده شود، چیست؟
پاسخ: به مسایل 823 تا 827 رساله رجوع شود.
مراد از ذکر در نماز
سؤال445. مراد از ذکر در نماز چیست؟
پاسخ: ذکر در کنار قرآن و دعا و کلام آدمى است.
معناى قصد مطلق ذکر
سؤال446. این که گفته مىشود، عبارتى به قصد مطلق ذکر اشکال ندارد یعنى چه؟
پاسخ: یعنى به قصد ورود در آن محل معیّن نباشد.
ملاک در جهر و اخفات
سؤال447. ملاک، در جهر (بلند خواندن) و اخفات (آهسته خواندن) چیست؟
پاسخ: ملاک ظهور جوهر صوت و عدم ظهور آن است.
لزوم شنیدن صداى خود در نماز
سؤال448. آیا شنیدن صداى خود در هنگام قرائت حمد و سوره، ضرورى است؟
پاسخ: در صورتى که مانعى از شنیدن صدا نباشد، بله لازم است.
وضوح قرائت در حال اخفات
سؤال449. آیا وضوح قرائت در حال اخفات لازم است؟ یا در صورتى که الفاظ از مخرج ادا شوند؛ اما سرعت اداى آنها بسیار زیاد باشد که وضوحى نداشته باشد کافى است؟
پاسخ: باید صدق عرفى قرائت حفظ شود.
با فریاد خواندن نماز
سؤال450. تا چه اندازه بالا بردن صدا در نماز جایز است؟ اگر به صورت فریاد کشیدن درآید چه طور؟
پاسخ: اگر کسى در خواندن حمد و سوره بیشتر از معمول صدایش را بلند کند، مثل آن که آنها را با فریاد بخواند، بنابر احتیاط نمازش باطل است.
متوجه آهسته خواندن شدن در نماز جهریّه
سؤال451. اگر در قسمتى از قرائت حمد و سورهى نماز جهریّه، متوجه شویم که داریم آهسته نماز مىخوانیم، چه وظیفهاى داریم؟
پاسخ: از آن جا به بعد را باید بلند بخوانید (مسألهى 819 رساله).
متوجه جهر خواندن شدن در نماز اخفاتیه
سؤال452. اگر در قسمتى از قرائت حمد و سورهى نماز اخفاتیه، متوجه شویم که داریم حمد و سوره را بلند مىخوانیم، چه وظیفهاى داریم؟
پاسخ: از آن جا به بعد باید آهسته بخوانید (مسألهى 819 رساله).
آهسته و بلند خواندن نمازهاى قضا
سؤال453. آیا در خواندن قضاى نمازهاى ظهر و عصر، مىتوان حمد و سوره را بلند خواند؟ یا در قضاى نمازهاى جهریه حمد و سوره را مىتوان آهسته خواند؟
پاسخ: نمازهایى که واجب است قرائت در آنها بلند خوانده شود، هنگام قضا هم باید بلند خوانده شود و هم چنین نمازهایى که واجب است آهسته بخواند، هنگام قضا نیز واجب است آهسته بخواند.
قرائت مردى که نماز قضاى زنى را مىخواند
سؤال454. اگر مردى نماز استیجارى زن مرحومهاى را بخواهد بخواند، تکلیفش از نظر جهر و اخفات قرائت حمد و سوره چیست؟
پاسخ: باید مرد، تکلیف خودش را رعایت کند (مسألهى 1256 رساله).
قرائت زنى که نماز قضاى مردى را مىخواند
سؤال455. اگر زنى قصد اقامهى نماز قضاى مرد مرحومى را داشته باشد، تکلیفش از نظر بلندى یا آهسته بودن قرائت حمد و سوره چیست؟
پاسخ: زن، به تکلیف خودش عمل کند (مسألهى 1256 رساله).
تکلیف قرائت سایر نمازها در جهر اخفات
سؤال456. در نمازهاى دیگر غیر از نمازهاى یومیّه، مانند آیات و عیدین و... تکلیف نمازگزاران در بلندى یا آهسته بودن قرائت حمد و سوره چیست؟
پاسخ: مستحب است در آن نمازها بلند بخوانند.
نحوهى قرائت نمازهاى نافله
سؤال457. آیا قرائت نافلهى نمازهاى جهرى و اخفاتى باید مطابق هر نماز باشد یا ضرورتى ندارد؟
پاسخ: ضرورتى ندارد.
جهر در نمازهاى جهریّه
سؤال458. آیا جهر در نمازهاى جهریّه فقط در قرائت واجب است یا در همهى اجزاى نماز واجب است؟ در مورد اخفات در نمازهاى اخفاتیه چه طور؟
پاسخ: فقط در قرائت واجب است.
کسى که با اخفات نمىتواند صحیح بخواند
سؤال459. شخصى در نمازهاى اخفاتیّه اگر یک کلمه را آهسته بخواند صحیح ادا نمىکند و اگر کمى به جهر بخواند صحیح ادا مىشود، آیا جایز است این کار را انجام دهد؟ اگر در نمازهاى جهریه براى تلفّظ صحیح آهسته بخواند چه طور؟
پاسخ: در نمازهاى اخفاتیه، تمام کلمات باید اخفات باشد و در جهریه تمام کلمات باید جهر باشد، و به شک و وسوسه اعتنا نکند.
جواز قرائت بلند حمد و سوره توسط زنان در نمازهاى جهریه
سؤال460. آیا زنان مىتواند حمد و سورهى نمازهاى صبح و مغرب و عشا را بلند بخوانند؟
پاسخ: مىتوانند، ولى اگر نامحرم صدایشان را مىشنود، در صورتى که شنیدن صداى زن حرام باشد، مثلاً ترس فتنه و لذّت بردن در بین باشد، بنابر اظهر باید آهسته بخوانند.
بلند خوانى نماز براى زن جهت جلوگیرى از حواسپرتى
سؤال461. آیا براى جلوگیرى از حواسپرتى، زن مىتواند نماز را با صداى بلند بخواند؟
پاسخ: فقط نمازهاى صبح و نماز مغرب و عشا را در صورتى که نامحرم صداى او را نمىشنود ـ با تفصیلى که در مسأله قبل ذکر گردید ـ ، مىتواند بلند بخواند.
جواز بلند خوانى قرائت در نماز ظهر جمعه
سؤال462. آیا بلند خواندن قرائت در ظهر روز جمعه جایز است؟
پاسخ: بله، مستحب است.
بلند خواندن قرائت نماز ظهر روز جمعه براى زن
سؤال463. آیا بلند خواندن قرائت حمد و سورهى نماز ظهر روز جمعه براى زن نیز جایز است؟
پاسخ: بله.
قرائت قرآن و نماز با صداى خوب
سؤال464. قرائت قرآن و نماز با صداى خوب به گونهاى که تحسین شنوندگان را برانگیزد، چه حکمى دارد؟
پاسخ: خوب و مطلوب است.
غلط خواندن حمد و سوره در اثر جهل به مسأله
سؤال465. اینجانب چندین سال نماز خواندهام و اکنون متوجه شدهام که در اثر جهل به مسأله، قرائت حمد و سورهى نمازم صحیح نبوده است، آیا باید نمازها را قضا کنم؟
پاسخ: بله، احتیاطا باید قضا کنید.
رعایت لهجهى عربى در نماز
سؤال466. در نقاط مختلف، افراد با لهجههاى مختلفى صحبت مىکنند و هر چه قدر هم سعى کنند، نمىتوانند لهجه خود را عوض کنند و با لهجهى عربى تلفظ نمایند. آیا لهجه داشتن نمازگزار در قرائت نماز، مشکل ساز است؟
پاسخ: همان مقدار که صحیح بخوانند کافى است و تلفظ به لهجهى عربى لازم نیست.
عدم توانایى بر تلفّظ صحیح نماز
سؤال467. اگر کسى قادر به تلفظ صحیح و اداى بعضى حروف نماز نباشد، چه تکلیفى دارد؟
پاسخ: اگر به هیچ وجه نتواند صحیح آن را یاد بگیرد، هر طور که مىتواند بخواند و احتیاط مستحب در آن است که نماز را به جماعت به جا آورد.
وسواس در قرائت
سؤال468. کسى که در صحّت ذکرهاى نماز، وسواس دارد یا زیاد شکّ مىکند و تکرار مىکند، آیا نمازش باطل مىشود؟
پاسخ: تا اخلال به نظم واجب و موالات نشود، اشکال ندارد؛ ولى وسواس جایز نیست.
کسى که نمىدانسته قرائت صحیح چیست
سؤال469. اگر کسى در مورد قرائت صحیحِ نماز اطلاعى نداشته و تا کنون نماز را از نظر قرائت غلط مىخوانده و هماکنون نیز غلط مىخواند، وظیفهاش چه مىباشد؟
پاسخ: باید قرائتش را درست کند و هر نمازى که تا حال با قرائت غلط خوانده، باید قضا نماید، بنابر احوط.
تذکّر به کسى که نماز را غلط مىخواند
سؤال470. آیا لازم است به شخصى که نماز را غلط مىخواند تذکّر دهیم؟
پاسخ: اگر به جهت ندانستن مسأله باشد، لازم است على الاحوط.
غلط خواندن ذکرهاى مستحبّى
سؤال471. آیا غلط خواندن یا از مخرج ادا نکردن عمدى ذکرهاى مستحبّى نماز، موجب باطل شدن نماز مىشود؟
پاسخ: بنابر احتیاط واجب باید درست بخواند.
کسى که نمىتواند قرائت را بدون دندان درست بخواند
سؤال472. کسى که دندانش شکسته یا کشیده شده و نمىتواند قرائت را درست بخواند، آیا لازم است دندان مصنوعى بگذارد تا بتواند نماز را صحیح بخواند یا نه؟
پاسخ: اگر عسر و حرج ندارد، باید بگذارد.
کسى که نمىتواند قرائت و اذکار را حفظ کند
سؤال473. در صورتى که مریضى نتواند قرائت و ذکرهاى نماز را به حافظه بسپارد و هم چنین قادر نباشد از روى نوشته بخواند، آیا بر اطرافیان واجب است قرائت و ذکرهاى نماز را بلند بخوانند تا وى تکرار کند؟
پاسخ: واجب نیست و مىتوانند اجرت بگیرند.
مریضى که به خاطر عمل جرّاحى حنجره، نباید سخن بگوید
سؤال474. شخص مریضى که حنجرهاش را عمل جرّاحى کردهاند و تا مدّتى اصلاً نباید سخن بگوید، چگونه نماز بخواند؟
پاسخ: نمازش حکم نماز اخرس را دارد که با اشاره و حرکت دادن زبان است و پس از خوب شدن، نمازهایى را که به این صورت خوانده، قضا ندارد.
کسى که لوزه عمل کرده و نمىتواند حرف بزند
سؤال475. شخصى لوزهاش را عمل کرده است و دکتر به او مىگوید نباید صحبت کند، در این صورت ذکرهاى نماز را چگونه بیان کند؟ آیا مىتواند در دلش بگوید و به لفظ نیاورد و یا مىتواند نمازها را در وقت نخواند و پس از بهبودى قضا نماید؟
پاسخ: حکم او مثل أخرس است و اگر به وظیفه عمل کند، قضا ندارد و نمىتواند نماز را در وقت نخواند.
خواندن از روى قرآن کریم در نماز
سؤال476. آیا خواندن از روى کتاب قرآن کریم در نمازهاى واجب اشکال دارد؟
پاسخ: قرائت از روى نوشته در حال اختیار بنابر اظهر جایز است؛ اگرچه در فریضه، اولى ترک آن است.
تکرار بعضى کلمات
سؤال477. تکرار بعضى کلمات حمد و سوره و ذکرهاى نماز جایز است یا نه؟
پاسخ: اگر به حدّ وسوسه نرسد، جایز است.
قرائت مجدّد آن چه بدون حضور قلب بوده
سؤال478. در قرائت نماز آیا مقدارى که انسان بدون حضور قلب خوانده، مىتواند دوباره بخواند؟
پاسخ: مىتواند.
نحوهى نماز افراد لال
سؤال479. نحوهى نماز خواندن شخص لال و گنگ چگونه است؟
پاسخ: بنابر احتیاط واجب باید قرائت نماز را از قلب و ذهن خود بگذراند و به اندازه واجب زبان را حرکت دهد و اگر ممکن است با انگشت هم به مقدار واجب اشاره کند.
سریع خواندنى که موجب عدم تلفّظ صحیح مىشود
سؤال480. اگر انسان نماز خود را سریع بخواند، به گونهاى که نتواند کلمهاى را درست تلفّظ کند، نمازش چه حکمى دارد؟
پاسخ: باطل است.
سرفه کردن که تکرار حروف را سبب مىشود
سؤال481. شخصى در بین نماز براى صاف کردن گلو، عمدا چند بار سرفه مىکند و این کار او سبب مىشود که یک حرف دوباره تکرار شود، آیا نماز او اشکال پیدا مىکند؟ آیا این کار او تکلیفى برایش ایجاد مىکند؟
پاسخ: خیر اشکال ندارد و سرفه، تولید حرف نمىکند.
پیرانى که قادر به تصحیح نمازشان نیستند
سؤال482. حکم نماز پیرزنها و پیرمردهایى که در نمازشان غلطهاى زیادى است و قادر به تصحیح آنها نیستند، چیست؟
پاسخ: باید هر طورى که مىتوانند بخوانند و احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت به جا آورند.
خواندن قرائت نماز به زبانهاى دیگر
سؤال483. آیا خواندن ترجمه قرائت نماز به زبانهاى دیگر ـ غیر از عربى ـ صحیح است؟
پاسخ: خیر صحیح نیست.
خواندن نماز به زبانى دیگر براى تازه مسلمان در تنگى وقت
سؤال484. اگر شخصى در تنگى وقت مسلمان شده باشد و فرصت کافى براى یادگرفتن الفاظ عربى نماز نداشته باشد، آیا مىتواند ترجمهى نماز را به زبان دیگر بخواند؟
پاسخ: خیر، بنابر احتیاط مستحب نمازش را به جماعت بخواند یا کسى بخواند و او هم همراه او بخواند یا اگر ممکن است از روى نوشتهاى بخواند. و اگر کسى از قرآن هیچ نمىداند، به مقدارى که واجب است در نماز از قرآن بخواند، تسبیح، تهلیل و تکبیر بگوید.
نحوهى تدارک کلمهى غلط
سؤال485. اگر کسى مثلاً از اوّل سوره «قل هو اللّه» شروع کند و بدون وقف تا آخر بخواند و در این بین کلمهاى را اشتباه کند، آیا همان کلمهى غلط و بعد آن را بگوید کافى است یا باید از اوّل شروع کند؟ به عبارت دیگر آیا مسأله، مبتنى برجواز یا عدم جواز وقف به حرکت و وصل به سکون است؟
پاسخ: شروع از اوّل لازم نیست.
تکرار مجدد کلمهى غلط گفته شده یا تکرار از اوّل آیه
سؤال486. اگر کلمهاى در نماز غلط گفته شود، یا در هنگام گفتن آن بدن حرکت کند، آیا تکرار همان کلمه کافى است یا باید از اوّل کلمه آیه یا از اوّل جمله خوانده شود؟
پاسخ: تکرار همان کلمه کافى است.
تکرار مجدد کلمهاى که صحت آن مورد شک است
سؤال487. اگر کسى در صحت کلمهاى از نماز شک کند و آن را دو مرتبه بگوید، آیا موجب سجدهى سهو مىشود؟
پاسخ: خیر.
خواندن آیه یا سورهاى غیر از آنچه که وارد شده است
سؤال488. در نمازهایى که در آن سوره یا آیه خاصى وارد شده است، اگر انسان آن آیه یا سوره را حفظ نباشد، مىتواند آیه یا سورهى دیگرى بخواند؟
پاسخ: خیر، از نوشته بخواند؛ مگر بداند که آن سوره یا آیه شرط کمال آن نماز است؛ نه شرط اصل مشروعیّت و صحّت آن، که در این صورت مىتواند ترک کند یا رجاءً تبدیل کند.
حرکت دادن اعضاى بدن هنگام قرائت و ذکر
سؤال489. آیا حرکت دادن سر یا دیگر اعضاى بدن هنگام قرائت و سایر ذکرهاى نماز اشکال دارد؟
پاسخ: تا حدّى که به طمأنینه نماز خلل وارد نکند، اشکال ندارد.
گفتن نیّت به زبان
سؤال490. آیا لازم است نیّت را بر زبان جارى کرد؟
پاسخ: خیر، لازم نیست.
اضافه کردن کلمه «اللعین» در عبارت استعاذه
سؤال491. آیا اضافه کردن کلمهى «اللعین» در جمله «اعوذ باللّه من الشیطان الرجیم» در ابتداى قرائت نماز، اشکال دارد؟
پاسخ: به قصد مطلق دعا اشکال ندارد.
تعیین سوره قبل از «بسم اللّه» گفتن
سؤال492. در قرائت سوره، آیا باید ابتدا سوره را تعیین کنیم و سپس «بسم اللّه» بگوییم؟
پاسخ: در موارد تعیّن مثل عزم مستقر بر جریان طبق عادت ـ که به منزلهى قصد خاصّ است یا غیر آن از موارد تعیّن ـ خیر، تعیین سوره لازم نیست و در غیر آنها قصد خصوصیّت لازم است، هر چند خصوصیت حاصل به آن چه بعدا مىخواند ولو اکنون نمىداند.
تعیین سوره بعد از گفتن بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
سؤال493. اگر انسان اوّل «بسم اللّه الرّحمن الرّحیم» را بگوید و بعد از آن قصد کند که چه سورهاى بخواند صحیح است؟ اگر چند سال در تعیین سوره قصد نکرده باشد، وظیفه چیست؟
پاسخ: باید قصد سورهى خاصّ کند یا قصد کند که بعد از «بسم اللّه»، هر سورهاى را که مىخواند، این «بسم اللّه» او باشد که قصد اجمالى است و هم چنین عزم مستقر بر جریان طبق عادت مستقره به منزلهى قصد خاص است.
گفتن بسم اللّه به قصد سورهى دیگر
سؤال494. اگر شخص یقین کند بسم اللّه را به قصد سورهاى که شروع کرده نگفته، وظیفه چیست؟ آیا ادامه دهد یا باید برگردد و از اوّل شروع کند؟
پاسخ: باید برگردد.
شک در تعیین سوره
سؤال495. فردى در حالت قرائت سورهى نماز واجب وقتى شروع به خواندن اوّلین آیهى سوره کرده، شک مىکند که آیا «بسم اللّه» را به قصد همین سوره گفته یا نه! آیا برگردد و دوباره بسم اللّه بگوید یا به شکّ خود اعتنا نکند؟
پاسخ: اعتنا نکند.
قصد انشا و حکایت در خواندن حمد و سوره
سؤال496. حمد و سورهاى که در نماز خوانده مىشود، آیا به قصد انشا باید خوانده شود یا به قصد حکایت؟
پاسخ: باید به قصد قرائت و قرآنیّت باشد.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
