قیام

تقارن قیام و تکبیرة الاحرام

سؤال412. تکبیرة الاحرام باید مقارن با قیام باشد، یا اگر قیام بعد از تکبیرة الاحرام صورت بگیرد صحیح است؟

پاسخ: تکبیرة الاحرام باید مقارن با قیام باشد.

حکم ترک قیام غیر رکن

سؤال413. ترک قیام غیر رکن، عمدا یا سهوا چه حکمى دارد؟

پاسخ: ترک آن اگر از روى فراموشى باشد، نمازش صحیح است.

زیاد کردن قیام رکنى و غیر رکنى

سؤال414. آیا زیاد کردن قیام غیر رکن و رکن مورد اشکال است یا خیر؟

پاسخ: زیاد کردن قیام رکنى (اگر قابل تحقق باشد)، اشکال دارد. چه سهوى باشد چه عمدى؛ و زیاد کردن قیام غیر رکنى (اگر قابل تحقق باشد) در صورتى که سهوى باشد، اشکالى ندارد.

قیام متصل به رکوع

سؤال415. قیام متصل به رکوع چیست و حدّ آن چه قدر است؟

پاسخ: قیام در موقع گفتن تکبیرة الاحرام بنابر ظاهر و قیام پیش از رکوع، که آن را قیام متصل به رکوع مى‏گویند، رکن است.

لزوم انجام قیام متصل به رکوع

سؤال416. آیا انجام ندادن قیام متصل به رکوع، موجب اشکال در نماز مى‏شود یا خیر؟

پاسخ: در این صورت نماز باطل است. (جهت اطلاع بیشتر به مسأله 787 مراجعه شود).

تفاوت قیام بعد از رکوع و متصل به رکوع

سؤال417. آیا قیام متصل بعد از رکوع، همان قیام متصل به رکوع است یا خیر؟

پاسخ: خیر و قیام بعد از رکوع رکن نیست (به مسأله 850 رساله رجوع شود).

نحوه‏ى قیام متصل به رکوع در حال حرکت

سؤال418. قیام متصل به رکوع، در نماز در حال حرکت چگونه است؟

پاسخ: همین که قبل از رکوع قیام داشته باشد، از حیث تحقّق رکن کافى است، و از حیث شروط قیام، در فرض سؤال مورد احتیاط است. (در این رابطه به مسأله 788 و 789 رساله رجوع شود.)

مقدار قیام بعد از رکوع

سؤال419. قیام بعد از رکوع چه مقدار باید باشد؟

پاسخ: به مقدارى که صدق قیام کند.

مقدار قیام قبل از رکوع

سؤال420. قیام قبل از رکوع چه مقدار باید باشد؟

پاسخ: به اندازه‏اى که صدق قیام کند، کافى است.

حکم ایستادن کسى که پاى مصنوعى دارد

سؤال421. اینجانب فعلاً از پاى مصنوعى استفاده مى‏کنم که مى‏توان با آن ایستاده نماز خواند. گاهى به علّت خستگى پا یا احتمال زخم شدن آن، پاى مصنوعى را درآورده و نشسته نماز مى‏خوانم. آیا واجب است همواره با پاى مصنوعى به طور ایستاده نماز بخوانم یا خیر؟

پاسخ: تا مادامى که موجب ضرر و یا عسر و حرج نباشد، ایستاده نماز بخوانید و با تمکّن از قیام هر چند با پاى مصنوعى، نوبت به نشسته نمى‏رسد. 

قیام بر یک پا

سؤال422. آیا قیام بر یک پا در حالى که پاى دیگر حالت استراحت دارد، صحیح است یا نه؟

پاسخ: احتیاط واجب آن است که موقع ایستادن، هر دو پا روى زمین باشد، ولى لازم نیست سنگینى بدن روى هر دو پا باشد و اگر روى یک پا هم باشد، اشکال ندارد و اگر ایستادن صدق کرد و از روى فراموشى روى یک پا قرار گرفت، نمازش باطل نیست؛ گر چه محل احتیاط است.

برابر بودن پاها در حال قیام

سؤال423. آیا برابر بودن پاها زمانى که به شى‏اى تکیه داده شده لازم است یا نه؟

پاسخ: در حال اختیار نباید به جایى تکیه کند.

باز کردن پاها بیش از حدّ معمول

سؤال424. اگر پاها را بیش از مقدار معمول در نماز باز کنیم آیا مبطل نماز است یا نه؟

پاسخ: کسى که مى‏تواند درست بایستد لازم است پاها را طورى گشاد نگذارد که به حال ایستادن معمولى نباشد؛ ولى اگر بگویند ایستاده است و یا از روى فراموشى، پاها را بیش از حدّ متعارف باز کرد، نمازش باطل نمى‏شود، اگرچه محل احتیاط است.

تکیه دادن در حال قیام از روى سهل‏انگارى

سؤال425. تکیه دادن به شى‏ء در حال قیام از روى سهل‏انگارى چه حکمى دارد؟

پاسخ: عمدا جایز نیست، با توضیح مذکور در مسأله 788 و 789 رساله در مورد عمد و سهو.

حرکت دادن سر در حال نماز

سؤال426. آیا حرکت دادن سر در حال قرائت و سایر ذکرهاى نماز اشکال دارد؟

پاسخ: در صورت حرکت دادن، طمأنینه صادق است؛ مگر این‏که فعل کثیر صدق کند. بلکه اگر براى خضوع در نماز باشد، کثیرش هم مانعى ندارد.

خواندن نمازهاى مستحب در حال حرکت

سؤال427. آیا مى‏توان نماز شب یا سایر نمازهاى مستحبّى را در حال حرکت خواند؟

پاسخ: نمازهاى مستحبّى را در حال حرکت و سوارى مى‏شود خواند و حرکت، لازم غالبى آن است و استقبال قبله در آن‏ها لازم نیست و در حال استقرار لازم است. (مسأله 652 رساله).

نماز با عدم حضور قلب

سؤال428. اگر در نماز فکرمان جاى دیگر باشد و در حال اختیار یکى از اعضاى بدن ـ مثل سر و... ـ تکان بخورد وظیفه چیست؟

پاسخ: تا وقتى که از قبله منحرف نشده یا صورت نماز محو نشده باشد، اشکال ندارد و با زوال طمأنینه، ذکر را اعاده نماید.

عقب و جلو رفتن نمازگزار در صورت هل داده شدن

سؤال429. اگر کسى عمدا شخص نمازگزار را با فشار به جلو یا پهلو حرکت دهد، در صورتى که نمازگزار روى از قبله نگرداند، نمازش صحیح است یا خیر؟ اگر بیفتد یا خم شود چه طور؟

پاسخ: اگر موجب محو شدن صورت نماز نشود، نمازش صحیح است و اگر در آن حالت ذکر گفته، باید ذکر را اعاده کند.

کسى که قادر نیست همه‏ى نماز را ایستاده بخواند

سؤال430. کسى که نمى‏تواند تمام نماز را ایستاده بخواند، آیا مى‏تواند همه‏ى آن را نشسته بخواند؟

پاسخ: هر مقدارى که مى‏تواند ایستاده بخواند، باید ایستاده بخواند.

معناى عسر و حرج که موجب نشسته خواندن نماز مى‏شود

سؤال431. عسر و حرج در قیام ـ که موجب نشسته خواندن نماز مى‏شود ـ چه تعریفى دارد؟

پاسخ: عسر و حرج شخصى در حدّ عرفیّت آن میزان است.

قیام متّصل به رکوع براى شخص نشسته

سؤال432. براى شخص مریض که نشسته نماز مى‏خواند، قیام متّصل به رکوع چه وضعى دارد؟

پاسخ: باید از حال نشسته به رکوع رود نه از خمیدگى.

قیام مبتلایان به سلس بول

سؤال433. بیمار و معلول اگر بخواهد نماز را با قیام یا جلوس بخواند، مبتلا به سلس بول مى‏شود. در حال خوابیده، این عارضه برطرف مى‏شود. این بیمار چه وظیفه‏اى دارد؟

پاسخ: اگر خوابیده نماز بخواند و بتواند تا آخر با طهارت نماز بخواند؛ باید خوابیده بخواند، زیرا طهارت مقدّم بر قیام است.

کسى که قادر به نشسته خواندن همراه با تکیه‏گاه است

سؤال434. کسى که مى‏تواند نشسته، همراه با تکیه‏گاه نماز بخواند مى‏تواند خوابیده هم نماز بخواند؟

پاسخ: خیر، نمى‏تواند.

نحوه‏ى قیام متصل به رکوع براى کسى که خوابیده نماز مى‏خواند

سؤال435. قیام متصل به رکوع براى کسى که نماز را خوابیده مى‏خواند چگونه است؟

پاسخ: همان خوابیدن او بدل از قیام است. 

پهلویى که روى آن مى‏توان نماز خواند

سؤال436. در صورت خواندن نماز به پهلوها کدام پهلو را باید مقدم کرد؟

پاسخ: پهلوى راست را باید مقدم نمود.

نشسته خواندن نمازهاى قضا

سؤال437. آیا جایز است نمازهاى قضا را نشسته بخوانیم؟

پاسخ: در حال اختیار جایز نیست.

گفتن ذکر بحول اللّه‏ قبل از بلند شدن

سؤال438. اگر نمازگزار ـ به جهت جهل به وظیفه ـ ، ذکر بحول اللّه‏ را قبل از بلند شدن مى‏گفته است، نمازهاى خوانده شده چه حکمى دارد؟

پاسخ: اگر به نیّت ذکر مطلق بوده، نمازش صحیح است و اشکال ندارد.

گفتن «ذکر یا حى و یا قیوم» به جاى «بحول اللّه‏ و قوته»

سؤال439. شخصى هنگام بلندشدن از سجده به جاى «بحول اللّه‏ و قوته»، «یا حىّ یا قیّوم» مى‏گوید؛ آیا نمازش اشکال دارد؟

پاسخ: خیر، اگر به قصد مطلق ذکر بگوید، اشکال ندارد.

گفتن ذکر بحول اللّه‏ در نماز نشسته

سؤال440. کسى که نماز را به صورت نشسته مى‏خواند، گفتن ذکر «بحول اللّه‏ و قوته و اقوم و اقعد» چه حکمى دارد؟

پاسخ: به قصد مطلق ذکر یا وظیفه، اشکال ندارد.

قطع ذکر بحول اللّه‏

سؤال441. آیا نمازگزار مى‏تواند وقتى به حالت قیام رسید و ذکر بحول اللّه‏ هنوز تمام نشده، آن را قطع کند؟

پاسخ: آن ذکر را تمام کند؛ بلکه بعید نیست اگر تمام ذکر را بعد از ایستادن بگوید، عمل به مستحبّ کرده باشد.

گفتن ذکر بحول‏اللّه‏ در حال حرکت

سؤال442. آیا نمازگزار مى‏تواند قسمتى از ذکر بحول اللّه‏ را درحال بلند شدن بگوید و بیشترش را در حال ایستادن بگوید؟

پاسخ: مانعى ندارد.

گفتن ذکر بحول‏اللّه‏ در غیر حال حرکت

سؤال443. با علم به این که ذکر «بحول اللّه‏» را باید در حال حرکت گفت، اگر عمدا در غیر حالت حرکت بگوید؛ آیا نماز او باطل است؟

پاسخ: اگر آن را بعد از ایستادن بگوید، تحقّق مستحبّ بعید نیست.