انهار
انهار
مطالب خواندنی

(۱۹۷) معنای «ویل» چیست؟

بزرگ نمایی کوچک نمایی
بسم الله الرحمن الرحیم
معنای «ویل» چیست؟
آیا چاهی است در یکی از طبقات جهنم؟!
چاه «وَیل» در کدام طبقه از جهنم وجود دارد؟
    
«ویل» دو معنا دارد:
{۱} بر اساس برخی روایات - اسم چاهى در قعر جهنم برای گروهی از گناه‌کاران.
{۲} معنای دیگر آن تأسف و اندوه بر حال بد فرد یا گروهی است. معادل فارسى آن، واژه «واى» است: «ویل له» یعنی وای بر او.
«ویل» در لغت، در مواردى به کار می‌رود که فرد یا افرادى به هلاکت یا عذاب بیفتند.[۱] و به گفته بعضى؛ به معناى بدى حال و ذمّ و نکوهش شدید است.[۲].
[۱]. ازهرى، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ج ۱۵، ص ۳۲۶ – ۳۲۷، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول، ۱۴۲۱ق؛
جوهرى، اسماعیل بن حماد، الصحاح، محقق: عطار، احمد عبد الغفور، ج ۵، ص ۱۸۴۶، بیروت، دار العلم للملایین‏، چاپ اول، ۱۳۷۶ق.

[۲]. مصطفوى، حسن، التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، ج ‏۱۳، ص ۲۲۰، بیروت، قاهره، لندن، دار الکتب العلمیة، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی‏، چاپ سوم، ۱۴۳۰ق.

تعبیر «ویل» در قرآن مجید در موارد زیادى؛ مانند: درباره کفار،[۳] مشرکان،[۴] تحریف کنندگان کتاب‌های آسمانی،[۵] افراد بسیار دروغ‌گو و بسیار گنه‌کار،[۶] تکذیب ‏کنندگان،[۷] کم‌فروشان،[۸] عیب‌جویان مسخره‌گر[۹] به کار رفته است.
راغب اصفهانی می‌گوید: کسانی گفته‌اند: «ویل» نام مکانی در دوزخ است، منظور این افراد این نیست که در لغت عرب، کلمه «ویل» برای نامیدن آن مکان دوزخی وضع شده است، بلکه منظورشان این است که وقتی خداوند این کلمه را در آیه‌ای به کار برده، معنایش این است که فلان افراد را در مکانی از دوزخ جای خواهد داد؛[۱۰] یعنی یکی از مصادیق ویل، مکانی در جهنم است.
به هر حال؛ در برخی روایات به این نکته اشاره شده است ‌که «ویل» یک وادی یا یک چاه در دوزخ است،[۱۱] اما این‌که چنین وادی و یا چاهی در کدام طبقه جهنم است، چیزی در روایات نیافتیم، مگر این‌که بگوییم از ظاهر بسیاری از روایات برداشت می‌شود که «ویل» در قعر جهنم قرار دارد.
[۳]. سوره ابراهیم، ۲.[۴]. سوره فصلت، ۶.
[۵]. سوره بقره، ۷۹.[۶]. سوره جاثیه، ۷7.
[۷]. سوره مرسلات، ۱۵.[۸]. سوره مطففین، ۱.[۹]. سوره همزه، ۱.
[۱۰]. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، ص ۸۸۸، بیروت، دار القلم‏، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.

[۱۱]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: موسوی جزائری، سید طیب،‏ ج ‏۲، ص ۴۱۰، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق؛

سید ابن طاووس، على بن موسى، طرف من الأنباء و المناقب، ص ۳۸۷، مشهد، تاسوعا، چاپ اول، ۱۴۲۰ق؛

شریف شیرازی، محمد هادی، الکشف الوافی فی شرح أصول الکافی، محقق، مصحح، فاضلی، علی، ص ۳۳۴، قم، دار الحدیث، چاپ اول، ۱۴۳۰ق.

آقا پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلّم) در سخنانی می‌فرمایند:
۱. «نماز، ستون دین است پس هرکس نماز خود را عمداً ترک کند، به تحقیق دین خود را خراب کرده است و هرکس وقت‌هاى آن‌را ترک کند، او را در «ویل» می‌اندازند و «ویل» یک وادی است در جهنم، چنانچه خداوند فرمود: فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُون‏[۱۲]».[۱۳]
۲. «قاتل حسین (علیه السلام) در تابوتى از آتش است که نیمى از عذاب دنیا به او وارد می‌شود. و هر آینه دست‌ها و پاهاى او با زنجیرهاى آتشین محکم بسته شده است، با چنین حالتى او را به آتش می‌افکنند تا در ژرف‌ترین مکان جهنم قرار گیرد. پیکر او را عفونت بویناکى است که از گَند آن، اهل دوزخ به خدا پناه می‌برند. وى در حالی‌که عذاب خدا را می‌چشد براى همیشه خالد در جهنم است. ساعتى عذاب خدا از او دور نمی‌شود و به او از آب جوشان دوزخ داده مى‏شود. «ویل» (وای) بر او از عذاب خداى عزّ و جلّ».[14]
۳. «ویل، پرتگاهى در جهنّم است که کافر در آن سقوط می‌کند و چهل سال طول می‌کشد تا به تهِ آن برسد».[15]
همچنین امام على (علیه السلام) می‌فرماید: پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) روزى [به من] فرمود: «اى على! دانستى که جبرئیل (علیه السلام)به من خبر داد که امّتم پس از من با تو پیمان می‌شکنند. پس ویل، ویل، ویل براى ایشان باد!».
گفتم: «اى پیامبر خدا! ویل چیست؟»
فرمود: «درّه‌اى است در جهنّم که بیشتر اهل آن‌را دشمنان تو و کُشندگان فرزندان تو و بیعت‌شکنانِ با تو، تشکیل می‌دهند. و طوبا، طوبا و طوبا براى آن‌که تو را دوست بدارد و با تو وفادار باشد».
گفتم: «اى پیامبر خدا! طوبى‏ چیست؟»
فرمود: «درختى است در خانه تو در بهشت، و هیچ خانه‌اى از خانه‌هاى شیعیان تو در بهشت نیست، مگر این‌که شاخه‌اى از آن درخت در آن وجود دارد و هر چه دلشان بخواهد، به آنان تقدیم می‌کند».[16]
سید ابن طاووس درباره این‌گونه از روایات می‌گوید: چه این‌که ویل، وادی‌ای در جهنم باشد همان‌طور که ظاهراً چنین است یا کلمه‌ای برای مطلق عذاب باشد؛ تعدادی از روایات وجود دارند که از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) نقل شده‌اند که آن‌حضرت فرمود: «ویل، برای کسانی است که به اهل بیت من، ظلم کنند، آنها به همراه منافقان در دَرَک اسفل(قعر جهنم[17]) از آتش جهنم عذاب می‌شوند»، و شبیه این روایات... .[18]
 
[۱]. ازهرى، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ج ۱۵، ص ۳۲۶ – ۳۲۷، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول، ۱۴۲۱ق؛ جوهرى، اسماعیل بن حماد، الصحاح، محقق: عطار، احمد عبد الغفور، ج ۵، ص ۱۸۴۶، بیروت، دار العلم للملایین‏، چاپ اول، ۱۳۷۶ق.
[۲]. مصطفوى، حسن، التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، ج ‏۱۳، ص ۲۲۰، بیروت، قاهره، لندن، دار الکتب العلمیة، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی‏، چاپ سوم، ۱۴۳۰ق.
[۳]. سوره ابراهیم، ۲.
[۴]. سوره فصلت، ۶.
[۵]. سوره بقره، ۷۹.
[۶]. سوره جاثیه، ۷7.
[۷]. سوره مرسلات، ۱۵.
[۸]. سوره مطففین، ۱.
[۹]. سوره همزه، ۱.
[۱۰]. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، ص ۸۸۸، بیروت، دار القلم‏، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
[۱۱]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: موسوی جزائری، سید طیب،‏ ج ‏۲، ص ۴۱۰، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق؛ سید ابن طاووس، على بن موسى، طرف من الأنباء و المناقب، ص ۳۸۷، مشهد، تاسوعا، چاپ اول، ۱۴۲۰ق؛ شریف شیرازی، محمد هادی، الکشف الوافی فی شرح أصول الکافی، محقق، مصحح، فاضلی، علی، ص ۳۳۴، قم، دار الحدیث، چاپ اول، ۱۴۳۰ق.
[۱۲]. «پس واى بر نمازگزارانى که از نمازشان غافل‌اند».‏
[۱۳]. شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، ص ۷۳، نجف، مطبعة حیدریة، چاپ اول، بی‌تا.
[۱۴].  حلى، حسن بن یوسف بن مطهر، کشف الیقین فی فضائل أمیر المؤمنین (علیه السلام)، ص ۳۰۶، تهران، وزارت ارشاد، چاپ اول‏، ۱۴۱۱ق؛
[۱۵]. حاکم نیشابوری، محمد بن عبد الله، المستدرک على الصحیحین، محقق، عبد القادر عطا، مصطفى، ج ۲، ص ۵۵۱، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۱ق؛ ترمذی، محمد بن عیسى، سنن الترمذی، محقق، شاکر، احمد محمد، عبد الباقی، محمد فؤاد، ج ۵، ص ۳۲۰، مصر، شرکة مکتبة ومطبعة مصطفى البابی الحلبی، چاپ دوم، ۱۳۹۵ق؛
[۱۶]. کوفى، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، ص ۲۱۵ – ۲۱۶، تهران، مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
[۱۷]. ر. ک: «دوزخیان در قعر جهنم»، سؤال ۵۱۱۹۹.
[۱۸]. ابن طاووس، على بن موسى، طرف من الأنباء و المناقب، ص ۳۸۷، تاسوعا، مشهد، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
آیات مرتبط
سوره البقرة (۷۹) : فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَٰذَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا ۖ فَوَيْلٌ لَهُمْ مِمَّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ وَوَيْلٌ لَهُمْ مِمَّا يَكْسِبُونَ
سوره المائدة (۳۱) : فَبَعَثَ اللَّهُ غُرَابًا يَبْحَثُ فِي الْأَرْضِ لِيُرِيَهُ كَيْفَ يُوَارِي سَوْءَةَ أَخِيهِ ۚ قَالَ يَا وَيْلَتَا أَعَجَزْتُ أَنْ أَكُونَ مِثْلَ هَٰذَا الْغُرَابِ فَأُوَارِيَ سَوْءَةَ أَخِي ۖ فَأَصْبَحَ مِنَ النَّادِمِينَ
سوره هود (۷۲) : قَالَتْ يَا وَيْلَتَىٰ أَأَلِدُ وَأَنَا عَجُوزٌ وَهَٰذَا بَعْلِي شَيْخًا ۖ إِنَّ هَٰذَا لَشَيْءٌ عَجِيبٌ
سوره إبراهيم (۲) : اللَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۗ وَوَيْلٌ لِلْكَافِرِينَ مِنْ عَذَابٍ شَدِيدٍ
سوره الكهف (۴۹) : وَوُضِعَ الْكِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَيَقُولُونَ يَا وَيْلَتَنَا مَالِ هَٰذَا الْكِتَابِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا ۚ وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا ۗ وَلَا يَظْلِمُ رَبُّكَ أَحَدًا

  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -