سؤال 524. من تا سن هفده سالگى با مسأله احتلام و غسل و مانند آن آشنا نبودم و از کسى هم درباره آن ها چيزى نشنيده بودم و خودم هم معناى جنابت و وجوب غسل را نمى فهميدم، لذا نماز و روزه ام تا اين سن اشکال دارد، اميدوارم وظيفه مرا بيان فرماييد.
جواب: همه نمازهايى را که در حال جنابت خوانده ايد، بايد قضا کنيد، ولى روزه اى را که در حال جنابت بدون علم به اصل جنابت گرفته ايد، صحيح و مجزى است و قضا ندارد.
سؤال 525. متأسفانه من در گذشته بر اثر نادانى و ضعف اراده مبتلا به عمل شنيع استمنا بودم، لذا گاهى نماز نمى خواندم که مدت دقيق آن را به ياد ندارم. نماز نخواندن من به صورت مستمر نبوده، بلکه مربوط به زمانى است که جنب بودم و غسل نکرده ام که گمان مى کنم حدود شش ماه باشد. تصميم گرفته ام نمازهايم در اين مدت را قضا کنم، آيا قضاى آن ها واجب است يا خير؟
جواب: هر مقدار از نمازهاى روزانه اى را که مى دانيد انجام نداده ايد و يا در حال جنابت خوانده ايد، قضاى آن بر شما واجب است.
سؤال 526. شخصى که نمى داند نماز قضا بر ذمّه اش هست يا خير، اگر نماز مستحبّى يا نافله بخواند، بر فرض که نماز قضا داشته باشد، آيا به عنوان نماز قضاى او محسوب مى شود؟
جواب: نوافل و نمازهاى مستحبّ به جاى نماز قضا محسوب نمى شوند، و اگر نماز قضا بر عهده او باشد، واجب است که آن را به نيت نماز قضا بخواند.
سؤال 527. من حدود شش ماه است که به سن تکليف رسيده ام. چند هفته قبل از رسيدن به آن سن فکر مى کردم تنها علامت بلوغ، تمام کردن پانزده سال هجرى قمرى است. ولى اکنون کتابى راجع به علامت هاى بلوغ پسران خواندم که در آن علامت هاى ديگرى براى بلوغ ذکر شده که در من وجود دارند، ولى زمان پيدايش آن ها را نمى دانم. آيا در حال حاضر قضاى نماز و روزه بر عهده من هست يا خير؟ با توجه به اين که من گاهى نماز مى خواندم و ماه رمضان سال گذشته را به طور کامل روزه گرفته ام، وظيفه من در اين باره چيست؟
جواب: قضاى همه نمازها و روزه هايى که يقين به فوت آن ها پس از رسيدن به سنّ بلوغ و تکليف شرعى داريد، واجب است.
سؤال 528. اگر شخصى در ماه مبارک رمضان سه بار غسل جنابت کند، مثلاً در روزهاى بيستم، بيست و پنجم و بيست و هفتم غسل نمايد، و بعد يقين کند که يکى از آن غسلها باطل بوده است، نماز و روزه او چه حکمى دارد؟
جواب: روزه اش صحيح است، ولى بنا بر احتياط، قضاى نمازها به طورى که يقين به فراغت ذمّه پيدا کند، واجب است.
سؤال 529. شخصى بر اثر جهل به حکم شرعى، مدتى ترتيب را در غسل رعايت نکرده است، نماز و روزه او چه حکمى دارد؟
جواب: اگر غسل را به نحوى انجام داده که شرعاً باطل است، قضاى نمازهايى که در اين حالت با حدث اکبر خوانده، واجب است. ولى روزه اش، اگر در آن هنگام اعتقاد به صحّت غسل خود داشته، محکوم به صحّت است.
سؤال 530. کسى که قصد دارد نماز قضاى يک سال را بخواند، چگونه بايد آن را انجام دهد؟
جواب: مى تواند با يکى از نمازها شروع کند و به ترتيبى که نمازهاى پنجگانه يوميه را مى خواند، آن را ادامه دهد.
سؤال 531. شخصى مدت زيادى نماز قضا بر عهده دارد، آيا مى تواند آن ها را به ترتيب زير به جا آورد؟
1. مثلاً بيست بار نماز صبح بخواند.
2. هر يک از نماز ظهر و عصر را بيست بار بخواند.
3. هر يک از نماز مغرب و عشا را بيست بار بخواند و تا يک سال به همين صورت ادامه دهد.
جواب: قضاى نمازها به ترتيب مذکور اشکال ندارد.
سؤال 532. شخصى از ناحيه سر مجروح شده و قسمتى از مغز وى آسيب ديده که بر اثر آن دست و پاى چپ و زبانش فلج گشته است. همچنين نماز را فراموش کرده و قادر به يادگيرى آن نيست، ولى مى تواند اجزاى نماز را با خواندن از کتاب و يا شنيدن از نوار، تشخيص دهد. در حال حاضر وى در رابطه با نماز دو مشکل دارد، يکى اين که قدرت تطهير محل بول و وضو گرفتن را ندارد، دوم اين که در قرائت نماز مشکل دارد. تکليف او چيست؟ همچنين نسبت به نمازهايى که تقريباً به مدت شش ماه از او فوت شده است، چه حکمى دارد؟
جواب: اگر بتواند هرچند با کمک ديگران، وضو بگيرد، يا تيمّم نمايد، واجب است که نماز را به هر نحوى که مى تواند بخواند، اگرچه با شنيدن از نوار يا خواندن از روى نوشته و مانند آن باشد. و در مورد طهارت بدن، اگر قدرت بر تطهير آن هرچند به کمک ديگران ندارد، با همان بدن نجس نماز بخواند، و نمازش صحيح است. قضاى نمازهاى گذشته اى هم که از وى فوت شده، واجب است، مگر نمازهايى که بر اثر بيهوشى که در تمام وقت نماز ادامه داشته، از او فوت شده باشد.
سؤال 533. در دوران جوانى نمازهاى ظهر و عصر من بيشتر از نمازهاى مغرب و عشا و صبح قضا شده اند که پشت سر هم بودن و تعداد و ترتيب آن ها را نمى دانم. آيا در اين مورد بايد نماز دوره اى خوانده شود؟ و نماز دوره اى چيست؟ اميدواريم توضيح فرماييد.
جواب: در نماز قضا مراعات ترتيب ـ غير از ظهر و عصر و مغرب و عشا از يک روز ـ واجب نيست و خواندن مقدارى که يقين به قضا شدن آن داريد کافى است و دوره کردن به معناى تکرار نماز براى احراز ترتيب بر شما واجب نيست.
سؤال 534. گاهى پس از ازدواج مايعى از من خارج مى شد که اعتقاد به نجس بودن آن داشتم. لذا به نيت غسل جنابت غسل کرده و نمازم را بدون وضو مى خواندم. در رساله هاى عمليه اين مايع، مذى ناميده شده است. اکنون نمى دانم نمازهايى را که بدون وضو و بى آن که جنب باشم با غسل جنابت خوانده ام، چه حکمى دارد؟
جواب: قضاى همه نمازهايى که بعد از خروج آن مايع، بدون وضو و با غسل جنابت خوانده ايد، واجب است.
سؤال 535. کافرى پس از مدتى اسلام آورده است، آيا قضاى نماز و روزه هايى که انجام نداده، واجب است؟
جواب: واجب نيست.
سؤال 536. بعضى از افراد بر اثر تبليغات گمراه کننده کمونيست ها چندين سال نماز و واجبات خود را ترک کرده اند، ولى بعد از پيام تاريخى امام راحل به سران شوروى سابق پى به اشتباه خود بردند و به سوى خداوند توبه نموده اند، آن ها در حال حاضر قادر به قضاى همه آن نمازها و روزه ها نيستند، وظيفه آن ها چيست؟
جواب: بر آنان واجب است که نمازها و روزه هاى فوت شده را به هر مقدار که قدرت دارند، قضا و هر مقدارى که قادر نيستند وصيت نمايند.
سؤال 537. شخصى فوت کرده و قضاى روزه ماه مبارک رمضان و نماز بر عهده اوست و فرزند ذکورى هم ندارد. مقدارى مال به جا گذاشته که براى قضاى يکى از نماز و روزه کفايت مى کند. در اين صورت قضاى نماز مقدم است يا روزه؟
جواب: ترجيحى بين نماز و روزه نيست و بر ورثه واجب نيست که ما ترک وى را صرف قضاى نماز و روزه او نمايند، مگر آن که در اين باره وصيت کرده باشد، که در اين صورت بايد به وصيت او در اجير گرفتن از ثلث ترکه براى قضاى نماز و روزه اش به هر مقدار که کفايت مى کند، عمل کنند.
سؤال 538. من در اکثر اوقات نماز خود را خوانده و در صورت فوت شدن نماز، آن را قضا کرده ام، اين نمازهاى فوت شده هم مواردى بوده که يا من خواب مانده ام و يا بدن و لباسم نجس بوده و در تطهير آن ها کوتاهى کرده ام. مقدار نمازهاى قضا شده يوميه، آيات و قصر را که بر عهده من است، چگونه محاسبه نمايم؟
جواب: قضاى نمازهايى که يقين به فوت شدن آن ها داريد، کافى است، و از اين مقدار هر کدام را که يقين داريد نماز قصر يا آيات بوده، بايد بر وفق يقين خود آن ها را به جا آوريد، و بقيه را به عنوان قضاى نمازهاى يوميه بخوانيد و چيزى بيشتر از اين مقدار بر شما واجب نيست
استفتائات جدید
سؤال: آيا نماز و روزه قضاى ميت مرد حتماً بايد توسط مرد بجا آورده شود يا اينكه زن هم مى‌تواند آن را به جا آورد؟
ج: زن مى‌تواند نماز و روزه ميت را ـ خواه مرد باشد يا زن ـ انجام دهد.
سؤال: در نماز استيجارى اگر مثلاً شش ماه فقط نماز صبح و شش ماه نماز ظهر و عصر و شش ماه نماز مغرب و عشا خوانده شود صحيح است يا بايد به ترتيب روزانه باشد؟
جواب: مانع ندارد مگر آن که در اجاره ترتيب خاصى شرط شده باشد.
سؤال: در صورتى که فرد توانايى بجا آوردن قضاى روزه و نمازهاى فوت شده خود را نداشته باشد (نه از لحاظ مالى و نه جسمى) تکيف او چيست؟
جواب: در مورد قضاى نماز اگر اميد به خوب شدن ندارد، واجب است به هر کيفيتى که مى‌تواند آن را انجام دهد و در هر صورت اگر انجام نداد بايد وصيّت کند تا پس از مرگ او بر طبق وظيفه عمل شود. ولى در صورت اميد به خوب شدن، احتياط آن است که تأخير بيندازد و در زمان خوب شدن آن را انجام دهد، ولى در مورد قضاى روزه اگر به هيچ وجه تا آخر عمر نتواند، بايد وصيّت کند که از مال خودش براى قضاى آنها اجير بگيرند، بلکه اگر مال نداشته باشد ولى احتمال بدهد کسى بدون آن که چيزى بگيرد آنها را انجام مى‌دهد، باز هم واجب است وصيّت نمايد.
سؤال: آيا نماز قضا را مى‌توان نشسته خواند؟
جواب: با تمكن از ايستادن، صحيح نيست.
سؤال: اگر بخواهم احتياطاً نمازهاى گذشته‌ام را دوباره بخوانم بايد به چه نيتى بخوانم؟
جواب: به نيّت قضاى احتياطى.
سؤال: اگر مسافر نمازش قضا بشود و به شهر خود برسد بايد نمازش را شکسته بخواند يا کامل؟
جواب: اگر تا آخر وقت در مسافرت بوده و در سفر نمازش قضا شده، بايد بطور شکسته قضا کند.
سؤال: مادر بنده مدت دو سال است که به بيمارى زونا مبتلا شده و ايستادن برايش بسيار مشكل است. آيا مى‌تواند نمازهاى قضاى خود را نشسته بخواند؟
جواب: اگر اميد به خوب شدن ندارد، مى‌تواند نشسته بخواند وگرنه احتياط آن است كه تأخير بيندازد و در زمان خوب شدن آن را انجام دهد.
سؤال: اگر شخصى نداند که نماز وى در بيرون از حدّ ترخص قضا شده يا در داخل آن، قضاى آن را بايد شکسته بجا آورد يا کامل؟
جواب: در مفروض سؤال براى تحصيل يقين به فراغ ذمّه، بايد بين قضاى قصر و قضاى اتمام جمع كند.
سؤال: فردى كه به علت بيمارى نمى‌تواند از بيرون آمدن باد معده، موقع نماز جلوگيرى كند و هر چه معالجه كرده است نتيجه نبخشيده است و احساس مى‌كند با توجه به مشكلات زندگيش اگر بخواهد منتظر بهبودى بنشيند، نمى‌تواند نمازهاى قضايش را به‌جا آورد، چنانچه نمازها را قضا كرد و بعداً بيمارى‌اش رفع شد آيا بايد دوباره نمازها را قضا كند؟ در صورتى كه مشقّت داشته باشد چه‌طور؟
جواب: در فرض مرقوم كه اميدى به بهبودى نداشته، نماز قضاهايى كه خوانده، صحيح بوده و نياز به اعاده ندارد.
سؤال: اخيراً در بعضى كتاب‌‌هاى ادعيه درباره كسانى كه فراموش كرده‌اند كه چه‌قدر نماز قضا دارند دستورالعملى را بيان كرده و مى‌گويند دليل آن روايت است و كيفيت بدين صورت است كه در روز معيّنى روزه گرفته مى‌شود و شب بعد از افطار آن روز، پنجاه ركعت (دو ركعتى) نماز خوانده شود و بعد از خواندن اين نمازها هرچه نماز قضا بر گردن او بوده همه برداشته مى‌شود. آيا چنين دستورالعملى معتبر است و مى‌تواند به آنچه در اين نوع كتب دعا آورده‌اند، اعتماد نمود؟
جواب: انجام عمل مذكور موجب رفع تكليف و برداشت ذمّه نسبت به نمازهايى كه بر گردن دارند نمى‌شود و واجب است افراد مذكور به مقدارى كه يقين دارند، نمازهاى قضا را به‌جا آورند.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
