انهار
انهار
مطالب خواندنی

نماز جماعت

بزرگ نمایی کوچک نمایی

سؤال: با تأکید جنابعالی بر حفظ مساجد و اینکه مساجد سنگر است و سنگرها را حفظ نمائید، و با بودن سه مسجد در محل و اقامه نماز جماعت در هر سه مسجد و در هر سه وقت شرعی، حسینیه ای در جوار این مساجد قرار دارد و در آن نماز جماعت برپا می کنند و حال اینکه فاصله این مساجد با حسینیه خیلی کم است آیا این امر تضعیف سنگر الهی مسجد و روحانیت و ائمه جماعات نیست؟

جواب: اقامه نماز جماعت در حسینیه اگر خلاف مقررات وقف نباشد با مراعات شرایط مقرره اشکال ندارد.

سؤال: دختر جوانی هستم که همسایه مسجد می باشم، با توجه به مسأله 894 رساله و با توجه به رهنمودهایی که در مورد حفظ مساجد فرموده اید، خواهشمند است بفرمایید که تا چه حد رفتن یک دختر به مسجد جایز است؟

جواب: حدی ندارد و با رضایت ولی خود عمل کنید.

سؤال: آیا پسر می تواند بدون اجازه پدرش به نماز جماعت حاضر شود؟

جواب: اشکال ندارد.

سؤال: خواندن نماز جماعت در اماکن نا امن چگونه است؟

جواب: اشکال ندارد مگر آن که خوف خطر باشد.

سؤال: در بعضی از کارخانه ها نماز جماعت برقرار است، کسانی در کارخانه هستند که نمازشان شکسته است(وقتی به منزل می روند باید نمازشان را تمام بخوانند) و در نماز جماعت شرکت نمی کنند؛ آیا در اول وقت نمازشان را با جماعت بخوانند بهتر است یا این که صبر کنند و بعداً نمازهایشان را در خانه به صورت تمام بخوانند؟

جواب: مخیر هستند و بهتر است اول وقت و به جماعت بخوانند.

سؤال: آیا در مکانی که نماز جماعت بر پا است، خواندن نماز به طور فرادا جایز است؟

جواب: چنانچه موجب هتک نماز جماعت یا امام جماعت باشد جایز نیست هر چند نماز صحیح است.

سؤال: شخصی در یک مسجد که نماز جماعت برگزار شده و امام جماعت نیز عادل و مورد تأیید می باشد، نماز فرادا می خواند به قصد اینکه به دیگران بفهماند که امام، عادل نیست و یا این که قصدش این نیست ولی عملش طوری است که مردم اینطور فکر می کنند، آیا نماز این شخص باطل است؟

جواب: اگر عمل او به قصد هتک جماعت و امام باشد و یا آنکه موجب هتک جماعت یا امام گردد حرام است.

سؤال: اگر کسی در نماز جماعت توجه کافی نداشته باشد ولی در منزل و به طور فرادا نمازش از توجه بیشتری برخوردار باشد می تواند در منزل نماز بخواند به جای جماعت؟

جواب: مانع ندارد و جماعت بهتر است.

سؤال: به موجب اینکه افراد آتش نشانی در سر کار هر لحظه می بایست آماده حرکت به جهت اطفاء حریق باشند و نمی توانند پوتین های خود را همه با هم بیرون آورده که در این صورت موجب اتلاف وقت برای پوشیدن مجدد می شود لذا نماز جماعت برقرار نمی نمایند که بسی جای نگرانی است با توجه به این مختصر توضیح بفرمائید حکم شرعی چیست؟

جواب: اگر ضرورت است چیزی بر آن ها نیست.

سؤال: صلاه فی الذمه رجاء المطلوبیه هل تصح مع الجماعه ام لا؟

جواب: تصح مأموماً لا اماماً فلا یصح للغیران یقتدی به فی مثل تلک الصلوه.

سؤال: توضیحی برای مسأله 1490 در باب مکروهات نماز جماعت بدهید اینطور استنباط می شود که مواقعی که ما مسافر هستیم حتی جائی که نماز جماعت برپا باشد باید نمازمان را خود بخوانیم و مکروه است که نمازمان را به جماعت بخوانیم.

جواب: منظور از کراهت در این جا این است که ثواب این نماز از جماعت های دیگر کمتر است، پس لازم نیست نماز فرادا خوانده شود بلکه این نماز جماعت از نماز فرادا ثوابش بیشتر است.

سؤال: لطفا درباره مکروه بودن اقتدای شخص غیر مسافر به مسافر، توضیح دهید، با توجه به مسأله 1490 توضیح المسائل: «مسافری که نماز ظهر و عشا را دو رکعت می خواند مکروه است در این نمازها به کسی که مسافر نیست اقتدا کند و کسی که مسافر نیست مکروه است در این نمازها به مسافر اقتدا نماید».

جواب: اقتدای مسافر به حاضر و بالعکس مانع ندارد و صحیح است و کراهت در این مسأله به معنای کمی ثواب است.

سؤال: در مواردی که دستور فرموده اید در نماز جماعت اهل سنت شرکت کنیم آیا این نماز از نظر نیت و غیره مثل نماز جماعت شیعه است؟

جواب: به هر نحو آن ها عمل می کنند انجام دهند.

سؤال: طبق رساله امام یکی از شرایط امام جماعت، شیعه بودن است؛ بعضی از برادران دانشجو در خارج از کشور با استناد بر این مسأله در مساجد و جماعات مسلمانان شرکت نمی کنند و این عمل آن ها موجب بدبینی دیگر مسلمانان نسبت به ما شده است، آیا این کار شرعاً صحیح است یا نه؟

جواب: اگر شرکت نکردن در نماز آنان موجب بدبینی است، شرکت کنند و با آن ها نماز بخوانند.

سؤال: جمعی از مؤمنین با عده ای از اهل تسنن در محله ای که طرفین زندگی می کنند، مسجدی بنا کرده و در تمام مراسم اسلامی مشترکاً بهره برداری می نمایند ولی امام جماعت و نحوه ادای نماز، بخصوص از جهت محل سجده بر وفق اهل تسنن است و شیعیان نیز ناگزیر از مشارکت جهت اتحاد و ادای فریضه هستند؛ در فرض مذکور سجده کردن بر زیلو و فرش چه صورتی دارد؟

جواب: اگر مذاهب طرفین برای همدیگر شناخته شده است و بقیه ای در بین نیست، سجده بر فرش و زیلو صحیح نیست.

سؤال: در غیر موارد حج شیعیان می توانند به امام جماعت اهل تسنن اقتدا نمایند یا خیر؟

جواب: می توانند.

سؤال: آیا در نیت نماز جماعت باید نام امام جماعت را به زبان آورد یا این که بگوییم: «نماز می خوانم به امامت امام حاضر قربه الی الله» کافی است؟

جواب: کافی است و اسم بردن لازم نیست.

سؤال: با توجه به این مسأله: «اگر انسان نداند نمازی را که امام می خواند، نماز واجب یومیه است یا نماز مستحب، نمی تواند به او اقتدا کند.» (مسأله 1410)؛ بعضی از ائمه جماعات، نماز یومیه ای را که خوانده اند دوباره در جای دیگر می خوانند و با فرض این که امام نماز قضای مسلّم و یا نماز قضای میت را به عهده ندارم، معلوم است که نمازش مستحبی است، آیا مأمومین می توانند به او اقتدا کنند؟

جواب: در نماز معاده، نماز همان روز را قصد می کند و لازم نیست نیت وجوب و استحباب و می توانند با او اقتدا کنند.

سؤال: صلوه معاده را می شود بیش از دو مرتبه امام بخواند؟

جواب: بیش از دو مرتبه نخوانند.

سؤال: آیا در نماز قضای یومیه ای که احتیاطاً خوانده می شود، می توان امام جماعت شد؟

جواب: صحیح نیست.

سؤال: مأمومی که قرائتش فصیحتر از امام جماعت است، می تواند برای نماز جماعت به این امام اقتدا کند؟

جواب: اقتدا صحیح است.

سؤال: در صف جماعت اگر در یک صف یا صف ها بین مردان که از یک طرف قرار دارند و زنان که در طرف دیگرند حجابی نباشد آیا نماز آن ها اشکال ندارد؟

جواب: اشکال ندارد.

سؤال: در مسأله 1411 توضیح المسائل چنین فتوا داده اند که اگر کسی پشت سر امام جماعت ایستاده باشد اقتدا کردن کسانی که دو طرف صف اول ایستاده اند و به واسطه دیوار محراب امام را نمی بیند اشکال دارد. حقیر استدعا دارد از محضر پرفیض امام بفرمایند تکلیف کسی که مدتی نامعلوم به واسطه عدم اطلاع از این مسأله چنین به جماعت نماز خوانده است چیست و آیا منظور از اشکال دارد حکم به بطلان نماز است یا صحیح بودن نماز؟

جواب: اقتداء صحیح نیست و نماز محکوم به صحت است مگر اینکه یکی از مبطلات نماز مثل زیاده و نقیصه رکن پیش آمده باشد که باید قضا نماید.

سؤال: در وسط مسجد حوضی است که صف های جماعت طویل می شوند و عده ای در جائی می ایستند که از طرف راست یا چپ متصل هستند ولی پیش روی آن ها حوض آب است اینگونه اتصال کافی است؟

جواب: کافی است.

سؤال: در یک صف جماعت به واسطه مانعی(تیزی دیوار) شخص پهلوی خود را(که به واسطه او اتصال دارد) در حال رکوع و سجود نمی بیند، ولی در حال قیام و قعود یکدیگر را می بینند(فرد سمت چپ از جلو اتصال دارد ولی سمت راستی از جلو اتصال ندارد) آیا نماز سمت راستی و دیگران که به واسطه او متصل می شوند صحیح است یا خیر؟

جواب: اگر علاوه بر اتصال، از صف متقدم ولو یک نفر را در بعض حالات ببیند جماعت صحیح است.

سؤال: در رساله امام، مسأله 1414 چنین آمده: «کسی که پشت ستون ایستاده، اگر از طرف راست یا چپ بواسطه مأموم دیگر به امام متصل نباشد، نمی تواند اقتدا کند بلکه اگر از دو طرف هم متصل باشد ولی از جلو اتصال نداشته باشد، جماعتش اشکال دارد.» بدین ترتیب در نماز جمعه ها به علت کثرت جمعیت، اتصال از جلو حاصل نمی شود، حکم این مسأله چیست؟

جواب: مقصود این است که علاوه بر اتصال، صف جلو ولو بعض آن را نبیند.

سؤال: در مسأله 1414 رساله فرموده اید: «... بلکه اگر از دو طرف هم متصل باشد ولی از جلو اتصال نداشته باشد، جماعتش اشکال دارد.»، آیا این«اشکال» به معنای احتیاط واجب است؟

جواب: حکم احتیاط واجب را دارد و مقصود از مسأله این است که از صف جلو ولو یک نفر را ببیند.

سؤال: ستونی است: یک متر در یک متر، آیا می شود در پشت این ستون در صورتی که از چپ و راست اتصال داشته باشد به امام اقتدا کرد؟

جواب: اگر کسی که پشت ستون قرار گرفته از صف قبل از خودش بتواند ولو یک نفر را ببیند نمازش صحیح است.

سؤال: مسجدی در کراچی[هست که در آن] نماز جماعت برپا می شود و دارای چهار طبقه و طبقه هم کف است، حالت نمازگزاران در طبقات به شرح زیر است که:

الف- بعضی از نمازگزاران طبقه اول، می توانند امام جماعت و بعضی از نمازگزاران طبقه هم کف را ببینند.

ب- بعضی از نمازگزاران طبقه دوم و طبقه سوم می توانند بعضی از نمازگزاران طبقه هم کف را ببینند ولی هیچکدام از آنان نمی توانند امام جماعت را که در طبقه هم کف است ببینند.

ج- و اما نمازگزاران طبقه چهارم نمی توانند هیچکدام از نمازگزاران طبقه هم کف و طبقه اول را ببیننند آن ها فقط می توانند بعضی از نمازگزاران طبقه دوم و طبقه سوم را ببینند.

در این جا اضافه می کنم که در هر طبقه صف های نمازگزاران بر پا است و هیچ طبقه تماماً خالی نمی باشد و اتصال مأمومین در هر طبقه با طبقه قبل حاصل است آیا نماز جماعت در طبقات اول، دوم، سوم، چهارم، در مسجد فوق ان شاء الله قبول است یا خیر؟

جواب: در صورتی که طبقات نسبت به یکدیگر علوّ فاحش نداشته باشد و کسی که در صف اول هر طبقه می ایستد از صف قبل از خودش در طبقه قبل ولو یک نفر را ببیند نماز صحیح است.

سؤال: طبقه دوم مسجد، مأمومین زن یا مرد اقتداء می نمایند و لبه این طبقه یک دیوار نیم متری وجود دارد آیا وجود این دیوار ضرری به جماعت آن ها می زند یا خیر؟

جواب: اشکال ندارد.

سؤال: امام جماعت در محراب و جای پایینی ایستاده و عده ای از مأمومین هم در محل بالایی ایستاده و اقتدا کرده اند و عده ای دیگر نیز در صف های عقب یا در طرفین اقتدا کنندگان مزبور، در جایی که سطح آن مساوی با محراب است، ایستاده اند ولی مکان ایشان از مکان کسانی که بواسطه آن ها به امام متصل می شوند، پایین تر است؛ آیا اقتدای صف های عقب و طرفین صحیح است؟

جواب: با فرض صدق وحدت مکان و اجتماع، اشکال ندارد.

سؤال: صفوف متعدد در نماز جماعت وجود دارد و شیب زمین اندک است و صف قبل با صف بعد شیب قابل ملاحظه ای ندارد ولی در صف های بعدی و آخر، مکان مأمومین با امام نیم متر- یا کمتر یا بیشتر- پایین تر است این مقدارها با توجه به صفوف زیاد نماز اشکال دارد یا خیر؟

جواب: در فرض مذکور اشکال ندارد.

سؤال: اگر در نماز جماعت به علت فاصله زیاد با امام، صدای خواندن حمد و سوره امام شنیده نشود، تکلیف چیست؟

جواب: اشکال ندارد.

سؤال: در صف های نماز جماعت آیا باید پس از صف های جلو که تکبیر می گویند به ترتیب عمل شود یعنی اول صف های جلو، و بعد به ترتیب، صف های عقب، تکبیر بگویند؟

جواب: مهیا شدن برای دخول در نماز کافی است.

سؤال: در رکعت اول و دوم نماز ظهر و عصر که به صورت جماعت خوانده می شود آیا مأموم می تواند تسبیحات اربعه بخواند؟

جواب: به عنوان ذکر اشکال ندارد.

سؤال: در بعضی از ادارات نماز جماعت دائر نموده اند؛ اگر کارمندی بخواهد شرکت کند، باید به مدت خواندن نماز، کارش را ترک نماید: 1- اگر در موقع نماز، کارمند لطمه ای به کارش نخورد و بیکار باشد چه صورتی دارد؟ 2- اگر در موقع شرکت در نماز جماعت، در کارش تأخیر کند چه صورت دارد؟ 3- در صورت مجاز بودن، اگر عمداً نماز جماعت را ترک کند چه صورتی دارد؟

جواب: نماز جماعت واجب نیست و اگر منافاتی با مقررات استخدامی شما نداشته باشد مانع ندارد.

سؤال: اگر نمازگزار بی اطلاع ماند تا امام هر دو سجده را بجا آورد و مأموم هنوز در سجده اول است در اتمام سجده دوم و متابعت از امام تکلیفش چیست؟

جواب: سجده دوم را بجا آورد و متابعت نماید.

سؤال: هل یجب قرائه شئ من التشهداو القرآن اثناء التجافی فی الصلاه الجماعه؟

جواب: لا یجب.

سؤال: در احکام نماز جماعت در رساله آمده است: «اگر مأموم پیش از امام عمداً هم سلام دهد نمازش صحیح است» و در مسأله دیگر فرموده اید: «اگر مأموم غیر از تکبیره الاحرام و سلام، چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید، اشکال ندارد...» لطفاً در این باره توضیح دهید.

جواب: اگر پیش از امام سلام نماز را بگوید، نماز و جماعت صحیح است ولی اولی و احوط آن است که سلام را به تأخیر اندازد تا بعد از سلام امام بگوید.

سؤال: باطل شدن وضو در بین نماز و یا کناره گرفتن از جماعت و قصد فرادا کردن، چه صورتی دارد؟

جواب: در وسط نماز اگر وضو باطل شود، نماز باطل می شود و قصد انفراد در وسط نماز جماعت اشکال ندارد.

سؤال: نظر به اینکه امام اخیراً فتوائی صادر کرده اند و فرموده اند که امام جماعت باید از اهل علم باشد با در نظر گرفتن فتوای صادره، شخصی است تمام شرایطی که در توضیح ذکر شده دارا است فقط از اهل علم نیست یادآوری می شود از اهل علم در محله حضور ندارد آیا شخص مذکور می تواند نماز جماعت بخواند یا خیر؟

جواب: اگر دسترسی به روحانی نباشد غیر روحانی با وجود سایر شرائط می تواند امامت نماید.

سؤال: اقتدا کردن زن به شوهر عادل در صورتی که بخواهند 2 نفری نماز جماعت بخوانند اشکالی دارد یا خیر؟

جواب: اشکال ندارد.

سؤال: عدالت امام جماعت به چه طریقی ثابت می شود آیا به وسیله معرفی یکی از روحانیون سرشناس شهر یا معرفی از یک مقام رسمی(مثل سیاسی عقیدتی در ارتش) عدالت محرز می شود یا نه؟

جواب: اگر موجب اطمینان شود کفایت می کند.

سؤال: اصرار بر مخالفت احتیاطات وجوبی بدون مراجعه به غیر مستلزم فسق است یا خیر؟

جواب: اگر بدون حجت اصرار به مخالفت می کند معامله عدالت با او نمی شود علی الاحوط.

سؤال: آیا فردی که صورت خود را با تیغ یا ماشین ریش تراشی طوری می تراشد که مانند تیغ است، می تواند امام جماعت شود؟

جواب: ریش تراش نمی تواند امام جماعت شود.

سؤال: آیا شرایط امام جماعت با امام جمعه فرق می کند؟ تعریف و معنای عادل بودن امام چیست؟ اگر امام جمعه یا جماعت بر گناهان صغیره اصرار داشته باشد از عدالت خارج می شود یا نه؟

جواب: معنای عدالت و شرایط امام جماعت و جمعه در رساله ذکر شده است و اصرار بر صغیره موجب سلب عدالت می شود.

سؤال: اگر عادلی از عادل دیگری غیبت کند آیا عدالت اولی(غیبت کننده) ساقط می شود؟

جواب: اگر عدالت هر دو محرز بوده تا یقین به فسق یکی پیدا نشده هر دو محکوم به عدالت هستند و کار هر کدام محکوم به صحت است ولی اگر معلوم است که غیبت کننده بدون مجوز غیبت می کند از عدالت ساقط می شود.

سؤال: در تحریرالوسیله، قسمت شرائط امام جماعت، نوشته شده که علی الأقوی صفت عدالت با ارتکاب گناه صغیره زائل می شود، در حالی که در قسمت شرائط مفتی و قاضی احتیاط واجب شده است. لطفا توضیح دهید.

جواب: احتیاط است.

سؤال: اگر فردی را بشناسیم که قبلا گناه کبیره ای مرتکب شده و اکنون واقعا نادم و متدین و پایبند به مسائل شرعی شده و گناه کبیره انجام نمی دهد، آیا به چنین شخصی می توان اقتدا نمود؟

جواب: اگر احراز کنید که عادل شده است اشکال ندارد.

سؤال: کسی این مطلب را می داند که عدالت در امام جماعت شرط است، لیکن نمی داند فلان عمل(که در حقیقت مقسط عدالت است) مسقط عدالت است یا نه؛ مدتی بعد معلوم شد که آن فعل مسقط عدالت بوده، نمازهایی که تاکنون خوانده صحیح است یا خیر؟

جواب: اگر احراز عدالت امام با یقین به صدور عمل مذکور از او، از این جهت باشد که جاهل به معنای عدالت است جماعت او صحیح نیست و چنانچه جاهل مقصر باشد باید احتیاطاً نماز را اعاده کند.

سؤال: در نمازهای جماعت که شرط اساسی آن عادل بودن امام جماعت است اگر در جبهه ها به امامت یکی از برادران بر پا شود تکلیف چیست؟

جواب: اگر کسانی که اقتدا می کنند امام جماعت را عادل می دانند اقتدا صحیح است.

سؤال: آیا شخصی که عدالت ظاهری دارد ولی بنا به گفته خود او بعضی مواقع گناه کبیره از وی سر می زند- ولی قرائت حمد و سوره نماز وی از دیگران صحیح تر است- برای برقراری جماعت می تواند امام جماعت شود؟

جواب: کسی که گناه کبیره انجام می دهد عادل نیست و نمی توانند به او اقتدا نمایند.

سؤال: طلابی که برای تبلیغ، مدام به جبهه های جنگ یا شهرها و روستاها می روند- با اینکه خود را عادل نمی دانند- به آن ها اصرار می کنند که امام جماعت شوند و [آن ها] می گویند [اگر قبول کنیم] موجب تقویت اسلام و نیرو بخشیدن به رزمندگان و کشاندن مردم به مساجد و بزرگ داشت شعائر اسلامی است، و اگر قبول نکنیم موجب دل سردی و بدبینی آنها به اسلام و روحانیت می شود در این مورد آیا اجازه قبول امام جماعت یا کارهائی که عدالت در آن شرط است را می دهید یا نه؟

جواب: اگر در نظر مأمومین امام جماعت عادل است اقتدا صحیح است و گرنه باطل است.

سؤال: آیا در مواردی که انسان امام جماعت را نمی شناسد و از عدالت یا فسق او اطلاعی ندارد اقتداء صحیح است؟ و آن چه برای اثبات عدالت کفایت می کند چیست؟

جواب: بدون احراز عدالت، جماعت صحیح نیست و در احراز عدالت حسن ظاهر کفایت می کند.

سؤال: در بین اهل تسنن چنین معمول است که هر کسی جلو ایستاد بقیه به او اقتدا می کنند، آیا ما در دانشگاهی که هستیم، می توانیم بدون این که شناختی از امام جماعت داشته باشیم به او اقتدا کنیم؟

جواب: در اقتدا، احراز عدالت امام شرط است.

سؤال: طبق گفته های امام جماعت شهرستان استنباط ما این بود که اگر امام جماعتی را نمی شناسی به او نباید اقتداء کنی باید به کسی اقتدا کنی که به او اعتماد کامل داشته باشی ولی آقائی در تلویزیون گفتند اگر وارد مسجدی شدی و دیدی مردم به امام جماعت اقتدا کرده اند و در حال نماز هستند اگر شما به صورت انفرادی نماز بخوانی نماز شما باطل خواهد بود لطفا در این مورد راهنمایی کنید؟

جواب: اگر با اقتدای عده ای به امام جماعت اطمینان به عدالت امام جماعت حاصل شود کفایت می کند، و در هر صورت نماز فرادا خواندن در کنار نماز جماعت اگر موجب هتک جماعت یا امام باشد جایز نیست. هر چند نماز صحیح است.

سؤال: در مورد عادل بودن امام جماعت که گفته می شود حضرتعالی در فتوای جدیدی که صادر فرموده اید تأکید فراوانی روی این موضوع کرده اید، اگر انسان امام جماعت مسجد محلش را نشناسد و فقط به صرف اینکه عده ای از افراد مسلمان محل پشت سر وی نماز می خوانند، در نمازها به او اقتدا کند آیا نمازش صحیح است یا خیر؟ (با توجه به اینکه شما فرموده اید مسجد سنگر است، سنگرها را حفظ کنید) و در صورتی که جواب شما منفی است، اگر کسی تا به حال به عادل بودن امام جماعت یقین نداشته و نمازهایی را با وی خوانده آیا نمازها صحیح است یا اینکه باید قضای آن ها را بجا آورد؟

جواب: از هر طریق اطمینان به عدالت پیدا شود اقتداء مانع ندارد و بدون احراز عدالت اگر بی توجه اقتداء کرده و رکن نماز کم یا زیاد نشده قضاء لازم نیست.

سؤال: در کاروان ها یا اجتماعات دیگر که جماعت منعقد می شود با عدم احراز عدالت امام، آیا می شود که نماز را به جماعت خواند و سپس فرادا نیز بخواند یا خیر با توجه به اینکه گاهی شرکت نکردن از نظر اخلاقی مفاسدی ممکن است ایجاد کند.

جواب: اشکال ندارد.

سؤال: در بعضی از ادارات نماز جماعت برپا می شود و قاعدتاً اگر روحانی نباشد پشت سر یکی از افراد خودشان جماعت می خوانند و چون ممکن است بعضی آن امام جماعت را قبول نداشته باشند و اجباراً در نماز جماعت شرکت کنند خودشان حمد و سوره را در نماز می خوانند ولی با امام جماعت در رکوع و سجود و قیام هماهنگ هستند. چه صورت دارد؟

جواب: شرکت در نماز جماعت بسیار فضیلت دارد ولی کسی حق ندارد کسی را مجبور به شرکت نماید و کسی که عدالت امام برایش محرز نشده نمی تواند اقتدا کند ولی مانع ندارد نماز خودش را به همراه جماعت بخواند.

سؤال: در مسأله 1423 رساله عنوان شده که انسان در بین نماز جماعت می تواند نیت فرادا کند؛ با تکیه بر این مسأله اخیراً در بعضی از مدارس و مساجد که نماز جماعت برقرار می گردد، عده ای به علت عدم عدالت امام جماعت و با استناد به مسأله فوق به نیت فرادا در صف نماز حاضر می شوند و همراه با امام و مأمومین نماز را تمام می نمایند، آیا این عمل با توجه به مسأله 992 که حمد و سوره در نماز ظهر و عصر آهسته و در نماز صبح و مغرب و عشاء باید بلند خوانده شود، چگونه است؟

جواب: مورد سؤال مربوط به نیت فرادا در وسط نماز جماعت نیست و نماز فرادا خواندن در محلی که نماز جماعت برپا است اگر هتک و بی احترامی نسبت به امام جماعت باشد جایز نیست هر چند نماز صحیح است و در نماز وظیفه جهر و اخفات باید مراعات شود.

سؤال: اگر کسی، شخصی را عادل نمی داند و برای حفظ وحدت و تعظیم شعائر اسلامی، پشت سر او نماز می خواند؛ باید بعداً نمازش را اعاده کند یا خیر؟

جواب: باید اعاده کند.

سؤال: در اوقات حج، نماز جماعت یومیه را به امامت اهل تسنن برگزار می کنیم، آیا اعاده این نمازها صحیح است؟

جواب: در مورد تقیه اعاده واجب نیست.

سؤال: ما در مدرسه نماز جماعت بپا می کنیم و امام جماعت از خود دانش آموزان است و ما شناختی روی بعضی از آن ها نداریم، در این مورد امر بفرمائید.

جواب: امام جماعت باید بالغ و عادل باشد و اگر مأموم بالغ نباشد امامت غیر بالغ مانع ندارد.

سؤال: آیا خواندن نماز در پشت سر امام جماعتی که مقلد کس دیگر باشد اشکال دارد؟

جواب: اگر عادل است و مطابق نظر مجتهد مأموم نمازش صحیح است اقتداء مانع ندارد.

سؤال: چند نفر که هیچ کدام واجد تمامی شرایط امامت نیستند، می خواهند نماز بخوانند، آیا جایز است که شایسته ترین آن ها امامت کند یا اینکه واجب است نماز را فرادا بخوانند؟

جواب: امام جماعت باید عادل باشد.

سؤال: این جانب روحانی هستم در پی شرکت در جبهه یک پای خود را از زانو از دست دادم، حال با توجه به این وضع آیا می توانم امام جماعت شوم یا نه؟ و در صورت بودن پای مصنوعی امام جماعت می توانم باشم یا نه؟ و آیا با این وضع در حوزه مشغول درس بشوم یا اینکه در جبهه مشغول تبلیغ باشم؟

جواب: در فرض سؤال نمی توانید برای دیگران امامت نمائید و در انتخاب اشتغال به تبلیغ یا ادامه تحصیل اختیار با خود شما است انشاءالله موفق و مأجور باشید.

سؤال: طلبه ای هستم که انگشت بزرگ دست راست خود را از دست داده ام و چهار انگشت باقی مانده و به علتی تا حدودی جمع شده اند که کاملاً کف آنها به زمین نمی رسد، آیا می توانم امامت جماعت را عهده دار شوم؟

جواب: اگر به طور متعارف کف دست بر زمین قرار نمی گیرد احوط آن است که امامت برای افراد سالم ننماید.

سؤال: طبق فتوای امام در صورتی که دسترسی به روحانی نباشد می توان به افراد غیر روحانی اقتدا کرد(واین کار در بعضی از ادارات و نهادها و جبهه ها انجام می گیرد)، آیا این حکم شامل مساجد هم می شود؟ چون مشاهده شده است که در مساجد اگر یک شب امام جماعت نتواند به مسجد بیاید ویا دیر برسد، افرادی جوان از غیبت امام استفاده کرده و در محراب قرار گرفته ونماز می خوانند و در این موقع اگر امام برسد می بیند که دیگری در محراب است، آیا چنین عملی صحیح است؟

جواب: در فرض مرقوم امامت غیر روحانی در مساجد درست نیست.

سؤال: آیا می شود به مأمومی که در نماز چهار رکعتی دو رکعت آن را به جماعت خوانده و دو رکعت باقی مانده را به فرادا می خواند اقتدا کرد؟

جواب: مانع ندارد.

سؤال: امام جماعت در محلی اقامه جماعت می نماید پس از اتمام، به محل و مسجد دیگر می رود و برای عده دیگر همان نماز را که خوانده اعاده می نماید تا آن ها هم به فیض جماعت برسند آیا اقامه جماعت در دو محل برای امام جایز یا مستحب است؟

جواب: مانع ندارد.

سؤال: با توجه به مسأله 1404 رساله: «اگر امام یا مأموم بخواهد نمازی را که به جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند، در صورتی که جماعت دوم و اشخاص آن غیر از اول باشد، اشکال ندارد» آیا این دوباره خواندن، برای یک روز اشکال ندارد یا این که هر روز می توان این کار را انجام داد؟

جواب: اعاده برای مرتبه دوم مانع ندارد ولو هر روز باشد.

 سؤال: اگر در نماز جماعت، امام اشتباهی کند و کلمه ای را ندانسته اشتباه بخواند یا اینکه آیه ای را فراموش کند بخواند در صورتی که مأموم متوجه شود آیا باید نیت فرادا کند؟ و به طور کلی تکلیف مأموم در این صورت چیست؟

سؤال: در غیر قرائت، اشتباه امام ضرر به صحت نماز و جماعت نمی زند و در قرائت اگر امام را متوجه نسازد که که تدارک کند باید قصد انفراد کند و قرائت را خودش بخواند.

سؤال: اگر انسان مدتی به کسی اقتدا کند که به خیال خودش واجد شرایط است و بعد از مدتی فهمیده که امام جماعت، نه عدالت و نه قرائتش هیچکدام درست نبوده، تکلیفش در مورد نمازهایی که خوانده چیست؟

جواب: نمازهایی که خوانده صحیح است.

سؤال: اگر امام جمعه مقداری از قرائت یا اجزای خطبه را نخواند و در حال قرائت هم اگر متوجه سهوش بکنند، باز اشتباه کند و نماز را تمام کند؛ نماز مأمومی که در حال نماز متوجه بوده و نماز مأمومی که بعد از نماز متوجه شده چه حکمی دارد؟

جواب: اجزای خطبه اشکال ندارد و در حمد و سوره اگر بعد از نماز متوجه شده نمازش صحیح است ولی اگر در اثنای نماز متوجه اشتباه امام شده باید او را متوجه سازد و اگر امام در قرائت حمد و سوره باز متوجه اشتباه خود نشد مأموم باید نیت فرادا کند نماز ظهرش را خودش بخواند.

سؤال: امام جماعتی تا مدتی نمی دانست که نمازش صحیح نیست یعنی یقین به صحت نمازش نداشت، آیا بعد از این که فهمید نمازش غلط بوده، باید نماز همه مأمومین را قضا کند؟

جواب: تکلیفی نسبت به مأمومین ندارد و نماز آن ها قضا ندارد.

سؤال: إذا تبین بطلان صلاه الامام فهل تبطل صلاه المأمومین، و اذا کانت باطله فهل یجب علیه ان یخبرهم؟

جواب: صلاتهم محکومه بالصحه و لا یجب علی الامام ان یخبرهم ببطلان صلاه نفسه.

سؤال: اذا أمَّ شخصٌ جماعهً للصلاه و تبین بطلان صلاته فهل تعتبر صلاه المأمومین باطله؟

جواب: تختلف الموارد و مجرد بطلان صلاه الامام لا یوجب بطلان صلاه من ائتمّ به.

سؤال: خواندن نماز جماعت در مسجدی که امام جماعت دارد چه حکمی دارد؟

جواب: با رعایت شرایط و عدم هتک امام راتب، مانع ندارد.

سؤال: آیا کسی می تواند بدون اجازه امام راتب مسجدی، در آن مسجد اقامه نماز جماعت نماید و اگر نمی تواند تکلیف مردم نسبت به اقتدای به این امام چیست؟

جواب: اجازه معتبر نیست ولی مزاحمت نکند.


  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -