خمس زیورآلاتى که شوهر خریده و سال خمسى ندارد
سؤال154. اگر مقدارى طلا و زیورآلات را شوهر براى زن خریدارى کرده باشد، در حالى که حساب سال ندارد و خمس آن ها را نیز نمى دهد. آیا بر زن واجب است خمس آن ها را بدهد؟
پاسخ:اگر زاید بر شأن او نباشد خمس ندارد، مگر این که علم داشته باشد که شوهر آن ها را به ذمّه نخریده؛ بلکه با مالى که قبلاً خمس به آن تعلّق گرفته بوده است معاوضه کرده است.
عدم تعلّق خمس به طلاى خریدارى شده براى همسر
سؤال155. طلایى که مرد براى زن خود مى خرد، آیا باید خمس اش را بدهد؟
پاسخ:اگر براى تزیین او باشد و مناسب شأن، خمس ندارد.
نگهدارى زیورآلات به عنوان ذخیره ى مالى
سؤال156. اگر طلا و زیورآلاتى که زنان خریدارى مى کنند به عنوان زینت استفاده نشود؛ بلکه به عنوان ذخیره ى مالى نگهدارى شود، چه حکمى دارد؟
پاسخ:آن مقدار که سال بر آن ها گذشته، خمس دارد.
خرید طلا براى تشرّف به مکّه ى معظّمه یا کربلاى معلاّ
سؤال 157. پیرزنى که فرزندانش مخارج او را مى دهند، مبلغى پول دارد و با این که وقت زینت او گذشته است، با آن پول ها طلا مى خرد تا زمانى که مقدور شد، به عمره یا کربلا مشرّف شود. آیا این طلاها خمس دارد؟
پاسخ:اگر تمکن او براى تشرف، از این طریق است، خمس ندارد.
فروش زیورآلات
سؤال 158. خانمى مقدارى طلا و زیورآلات خریدارى کرده و از آن استفاده کرده است و بعد از چند سال آن ها را مى فروشد. آیا به محض فروش باید خمس آن ها را بپردازد؟
پاسخ:اگر در این چند سال مورد استفاده یا در معرض استفاده بوده، به محض فروش خمس ندارد.
مصرف پول فروش طلاى زینتى زن در رفع نیازمندى ها
سؤال 159. اگر زنى طلاى زینتىِ مورد احتیاج خود را براى رفع نیازمندى ها و مؤونه زندگى بفروشد و در سال مصرف کند؛
1) آیا خمس به آن تعلّق مى گیرد؟
پاسخ:در فرض مذکور خمس ندارد.
2) چنان چه پولش تا تمام سال به مصرف نرسید و براى سال دیگر ماند، آیا خمس دارد؟
پاسخ:در سال دوّم، اگر مازاد بر حاجت سال شد و ناچار به ذخیره براى رفع حاجت آینده نبود، احتیاطا خمس آن را بدهد.
3) در هر صورت اگر سال هاى بعد چون نیاز به زینت دارد، بخواهد دو مرتبه از درآمد کار، طلایى براى خود بخرد، آیا باید خمس آن را بدهد؟
پاسخ:در صورت مناسبت و شأن، خمس ندارد.
محاسبه خمس طلافروش ها
سؤال 160. اشخاصى که شغل آن ها طلافروشى و زرگرى است ممکن است مثلاً در اوّل سال یک کیلوگرم طلا دارند ولى در آخر سال به جهت افزایش بى رویه قیمت، مقدار طلاى آن ها به نیم کیلو رسیده ولى قیمت آن نسبت به یک کیلوگرم اوّل سال بیشتر است و اگر به همین ترتیب چند سال بگذرد سرمایه از بین مى رود و چیزى به عنوان موجودى ندارند. آیا این افراد مى توانند مقدارى از طلا را سرمایه خود قرار دهند و میزان در سود و زیان را بر اساس خود طلا محاسبه کنند، بدون این که به قیمت کارى داشته باشند؟
پاسخ:هر چه جزو سرمایه ى مورد نیاز است، خمس ندارد.
پرداختن خمس
سؤال 161. آیا طلا یا پولى که یک بار خمس آن داده شده، دوباره خمس دارد؟
پاسخ:خیر، ندارد