انهار
انهار
مطالب خواندنی

مسافت شرعي و حدّ ترخص

بزرگ نمایی کوچک نمایی

اتمام نماز و روزه در ويلاي خارج شهر

سؤال: من در 65 كليومتري شهرمان ويلايي براي استراحت و تفريح خانواده خريداري كرده ام و هر هفته به آن ويلا مي‌رويم. نماز و روزه بنده و خانواده در اين ويلا چگونه است؟

جواب:    نماز و روزه شما تمام است.

 

 نيت روزه قبل از رسيدن به حد شرعي

سؤال: مسافري که در ماه مبارک رمضان در برگشت از سفر و قبل از ورود به حد شرعي در وقت سحر، سحري بخورد و نيت روزة آن روز را بکند و مطمئن باشد که قبل از ظهر به شهر خود مي‌رسد، آيا همان نيت کافي است؟

جواب:    کافي است.

 

 تعيين حدّ ترخص

سؤال: شخصي ساکن يکي از روستاهاي اطراف اصفهان است و محل کارش در شهر اصفهان مي‌باشد. اگر او به مسافرتي مثل مشهد برود، آيا در برگشت وقتي به حد ترخص اصفهان رسيد، مي‌تواند نماز خود را تمام بخواند و روزه بگيرد يا حتماً بايد براي اتمام نماز و روزه به حد ترخص روستاي خود رسيده باشد؟

جواب: حد ترخص اصفهان برای او نماز را تمام می‌کند.

 

 اتصال شهرهاي قديمي

سؤال: بعضی از شهرهايی که در گذشته حدود 30 کیلومتر با هم فاصله داشته‌اند، امروزه به هم متصل شده و فاصلة دو شهر تماماً محل سکونت یا مغازه است و اصلاً نمی‌شود تشخیص داد که شهر تمام شد. در این صورت، ساکنین این دو شهر در صورت رفتن به شهر دیگر در مورد نماز و روزه چه وظیفه‌ای دارند؟

جواب: نماز آنها تمام است و بايد روزه بگيرند.

 

 مسافرت از وطن با فاصله بيش از حد شرعي تا محلّ کار

سؤال: کسي که از محل کارش که فاصله‌اي بيش از حد شرعی با وطن او دارد، به مسافرتي بيش از هشت فرسخ مي‌رود و فردا به محل کار خود بر مي‌گردد، آيا قبل از اينکه از محل کار خود به وطنش برود، نماز او کامل است يا شکسته و روزۀ او صحيح است يا خير؟

جواب: نماز او شکسته است و نمي‌تواند روزه بگيرد.

 

 ترديد در ادامه مسافرت

سؤال: شخصي که در ماه مبارک رمضان قصد مسافرت دارد و پس از طي سه فرسخ در ادامه سفر خود مردد مي‌شود و اذان ظهر را مي‌گويند. چنین کسی در صورت‌هاي زير چگونه بايد عمل کند:

الف) آيا بايد روزه آن را به حساب آورد يا بايد قضا کند؟

ب) در ادامه سفر مردّد شود ولي بعد تصميم بگيرد به مسافرت ادامه دهد.

ج) در ادامه سفر مردّد شود و پس از ظهر به وطن برگردد.

جواب:    الف) اگر افطار نکرده است بايد روزه بگيرد.

ب) آن ترديد ضرري نمي‌رساند.

ج) آن ترديد ضرر نمي‌رساند و اگر افطار نکرده است روزه او صحيح است.

 

 انصراف از سفر، پس از افطار در حد ترخص

سؤال: حکم روزه مسافري که بعد از حد ترخص روزه خود را افطار کرده، ولی پس از طي دو فرسخ از سفر منصرف شده و بر می‌گردد، چيست؟ چه وظیفه‌ای از حیث ادامه روزه و قضا وکفاره دارد؟

جواب:    قضا دارد نه کفاره.

 

 افطار روزه قبل از حدّ ترخص

سؤال: مسافري پس از بازگشت از سفر به علت گرسنگي شديد قبل از ورود به حد ترخص قبل از شهر توقف کرده تا اذان ظهر را بگويند و روزه خود را افطار کند و بعد به حد ترخص شهر داخل شود. آيا اين کار او اشکال دارد و يا موجب کفاره مي‌شود يا فقط قضا دارد؟

جواب:    مسافر مي‌تواند قبل از رسيدن به حد ترخص روزه نگيرد ولو مي‌داند قبل از ظهر به وطن مي‌رسد.

 

 قصد مسافرت بعد از حدّ شرعي

سؤال: اگر شخصي بدون قصد سفر به محلي رود که بيش از حد شرعي مسافرت کرده باشد و از آن به بعد قصد مسافرت کند، آيا مي‌‌تواند در همان محل روزه خود را افطار کند يا بايد از حد ترخص آن محل عبور کند؟

جواب:    می‌تواند.

 

 افطار روزه در حدّ ترخّص با ترديد در ادام? مسافرت

سؤال: اگر مسافري شک داشته باشد که آن روز به مسافرت برود و يا نرود و در حالي که به شک خود پايبند است حرکت کند و پس از دو سه فرسخ روزه خود را افطار کند و به شهر خود برگردد روزه او چه حکمي دارد؟ آيا فقط قضا دارد يا کفاره نيز بر آن مترتب مي‌شود؟

جواب:    قضا دارد.

 

 شک در رسيدن به حدّ شرعي

سؤال: اگر شخص مسافر شک کند که مسافرت او به حد شرعي رسيده يا خير، آيا مي‌تواند روزه خود را افطار کند يا بايد تا حصول اطمينان از مسافت شرعي به روزه خود ادامه دهد؟

جواب:    بايد به روزه ادامه دهد تا محرز شود.

 

 اختلاف در اندازه مسافت شرعي

سؤال: چرا در مقدار مسافت شرعي بين مراجع معظّم تقلید اختلاف وجود دارد؟

جواب:    اختلاف نيست و مناط هشت فرسخ است يا چهار فرسخ برود و برگردد.

 

 افطار روزه پس از گذشتن از حدّ ترخّص

سؤال: آيا مسافر مي‌تواند پس از گذشتن از حد ترخص شهر خود، روزه خود را افطار کند؟

جواب:    مي‌تواند، اگر مسافرت او حد شرعي را داشته باشد.

 

 ادامه روزه در مسافرت شرعي

سؤال: شخصي براي تفريح در ماه مبارک رمضان به باغي در اطراف شهر مي‌رود و به خيال اينکه فاصله آن تا شهر کمتر از چهار فرسخ است روزه آن روز خود را مي‌گيرد. اما پس از چند روز مي‌فهمد فاصله بيش از حد شرعي بوده و نمي‌توانسته روزه بگيرد. آيا قضاي آن روز بر او واجب است؟

جواب:    بايد روزه‌ها را قضا کند.

 

 افطار روزه با تصور رسيدن به حدّ شرعي

سؤال: شخصي براي مسافرت به شهري که فکر مي‌کرده فاصله آن بيش از چهار فرسخ است رفته و در آنجا روزه خود را افطار کرده است. ولي بعداً فهميده فاصله آن به اندازه شرعي نبوده و بايد روزه خود را مي‌گرفته. وظيفه او در باب قضا و يا کفاره روزه آن روز چيست؟

جواب:    قضا دارد نه کفاره.

 

 مسافرت چند مرحله‌اي

سؤال: اگر کسي در مسافرت پس از طي مسافتي حدود سه فرسخ به وطن دوم خود برسد و از آنجا سه فرسخ ديگر مسافرت کند.

اولاً آيا نماز او کامل است و روزه را بايد بگيرد يا چون رفت و برگشت او بيش از هشت فرسخ شرعي مي‌شود بايد نماز را شکسته بخواند و روزه را افطار کند؟

ثانياً براي شکسته يا تمام بودن نماز و روزه بين اينکه از اول قصد مکان دوم را داشته يا مي‌دانسته اول به وطن مي‌رسد و بعد به محل ديگري مي‌رود، فرقي وجود دارد؟

جواب:    اولاً: نماز او همه جا تمام است و روزه بايد بگيرد.

 

ثانياً: فرقي ندارد.

 

 افطار روزه در حدّ ترخّص در صورت قطعي نبودن ادامه مسافرت

سؤال: مسافري که نمي‌داند مسافرت او به حد شرعي خواهد رسيد يا نه، آيا مي‌تواند پس از گذشتن از حد ترخص روزه خود را افطار کند؟

جواب:    نمي‌تواند.

 

 ملاک در محاسبه مسافت شرعي

سؤال: ملاک در محاسبۀ مسافت شرعی، طول جاده است یا مسافت مستقیم؟ مثلاً اگر جاده‌ای 50 کیلومتر باشد، ولی مسافت مستقیم آن 20 کیلومتر باشد، چه باید کرد؟

جواب:    مناط راه رفتن اوست.

 

 تعيين فاصله شرعي بين دو شهر

سؤال: فاصلۀ شرعي بين دو شهر را چگونه بايد تعيين کرد؟ آيا فقط ابتدا و انتهاي شهرها ملاک است؟ يا محل مورد نظر در آن شهر را بايد در نظر گرفت؟

جواب:    مناط اول و آخر شهر است و ملاک اول و آخر هم به نظر عرف است.

 

 شهرک‌هاي اطراف شهر و مسافت شرعي

سؤال: براي حد ترخص شهرهاي بزرگ، آيا به عنوان خانه‌هاي پاياني متصل به هم، شهرک‌هاي اطراف اين شهرها که از لحاظ قوانين شهري جزء آن شهر به حساب مي‌آيند نيز بايد در نظر گرفته شود؟

جواب:    مناط اول و آخر آن شهر است نه شهرک‌ها.

 

 مبدأ حدّ ترخص

سؤال: حدّ ترخص در شهرهای بزرگ از چه مکانی محاسبه می‌شود؟

جواب:    از اول شهر در وارد شدن و از آخر شهر در خارج شدن، گرچه از خانه تا آخر شهر بیش از چهار فرسخ باشد.

 

 مبدأ محاسبه حدّ شرعي

سؤال: امروزه چند کیلومتر که از شهر خارج شویم، می‌توانیم روزۀ خود را افطار کنیم؟ و مبدأ محاسبه، ابتدای بیابان شهرهاست یا مکان دیگر؟

جواب:    تقریباً یک کیلومتر و مبدأ محاسبه، آخر خانه‌ها است.

 

 مبدأ محاسبه حدّ ترخص

سؤال: حد ترحض شهرهای بزرگ مثل تهران و اصفهان از کجای آن شهرها محسوب می‌شود؟

جواب:    تقریباً یک کیلومتر از جايی که خانه‌ها متصل به یکدیگر هستند.

 

 حدّ مسافت شرعي هنگام بازگشت

سؤال: مسافری که می‌خواهد قبل از ظهر به وطنش برسد و روزه بگیرد، قبل از ظهر شرعی باید به چند کیلومتری شهر رسیده باشد؟ ابتدای شهراز کجا محاسبه می‌شود؟ ملاک دروازۀ ورودی است یا چیز دیگری؟

جواب:    اگر یک کیلومتر تقریباً مانده به اول شهر، یعنی جایی که سکونت اهل آن شهر شروع می‌شود و ظهر شد، باید نماز را تمام و روزه بگیرد.

 

 فاصله مقصد تا اول شهر

سؤال: شخصي قصد مسافرت به شهري را دارد که فاصلۀ ابتدای آن شهر تا شهر خودش از چهار فرسخ شرعي کمتر است، ولي مکان مورد نظر در آن شهرکه شخص قصد رفتن به آنجا را دارد، فاصله‌اش تا شهر محل زندگي او بيش از چهار فرسخ است. آيا نماز و روزه در آنجا کامل است يا قصر؟

جواب:    ملاک ابتداي شهر است.

 

 ملاک براي تشخيص حدّ ترخص

سؤال: وقتي از شهر يا روستايي خارج مي‌شويم تا چند کيلومتر مغازه‌ها و شرکت‌هاي مربوط به آن محل ديده مي‌شود. ملاک براي پايان شهر يا روستا همان مغازه‌هاست يا منازل مسکوني؟

جواب:    منازل مسکونی است.

 

 جاده فرعي در حدّ ترخص

سؤال: شخصي قصد سفر به مکاني را دارد که تا محل زندگي او سه فرسخ فاصله دارد و از اول مي‌داند در بين راه براي انجام کار ديگري به يک جادۀ فرعي مي‌رود که از جادة اصلي حدود 5/1 فرسخ راه است و پس از بازگشت، به محل مورد نظرکه قصد رفتن داشته، مي‌رود. حکم نماز و روزۀ او از جهت قصر يا تمام چگونه است؟

جواب:    نماز او تمام است و روزه‌‌اش را بايد بگيرد.

 

 جواز افطار روزه بعد از حدّ ترخص

سؤال: شخصي به قصد مسافرت در ماه رمضان از محل خود خارج مي‌شود. آيا مي‌تواند بعد از حد ترخّص، روزۀ خود را افطار نمايد؟

جواب:    قبل از حد ترخص نمی‌تواند و بعد از حد ترخص می‌تواند.

 

 انصراف از مسافرت بعد از افطار روزه

سؤال: اگر مسافر پس از گذشتن از حد ترخص روزۀ خود را افطار کند، ولي قبل از رسيدن به حد شرعي به علتي نتواند مسافرت را ادامه دهد و برگردد، حکم روزۀ او چگونه است؟ فقط قضا دارد يا کفاره نيز واجب مي‌شود؟ آیا باید در ادامۀ روز از انجام مبطلات روزه خودداري کند؟

جواب:    قضا فقط دارد و لازم نیست از مبطلات خودداری کند، گرچه بهتر است.

 

 افطار روزه قبل از حدّ ترخص

سؤال: شخصي صبح ماه مبارک رمضان قصد مسافرت دارد و مي‌داند که قبل از اذان ظهر به حد شرعي مي‌رسد، آيا مي‌تواند در محل خود صبحانه بخورد؟

جواب:    نمی‌تواند و باید قصد روزه کند تا از حد ترخص بگذرد.

 

 افطار سهوي روزه قبل از حدّ ترخص

سؤال: اگر روزه‌دار در ماه رمضان مسافرت کند و اشتباهاً نرسيده به حدترخص، روزۀ خود را افطار نماید، در خصوص قضا و کفاره چه وظیفه‌ای دارد؟

جواب:    قضا دارد، ولی کفاره ندارد.

 

 وجوب گرفتن روزه در صورت بازگشت پيش از ظهر به وطن

سؤال: چنانچه مسافر پیش از ظهر ماه رمضان به وطن برگردد و از سحر تا آن موقع کاری که مفطر روزه باشد، انجام ندهد، در این صورت می‌تواند آن روز را روزه بگیرد یا واجب است روزه بگیرد؟

جواب:    باید روزه بگیرد.

 

 شک در رسيدن به حدّ شرعي

سؤال: مسافري که شک در رسيدن به حد شرعي يا ترخص دارد، حکم نماز و روزه‌اش چگونه است؟

جواب:    اگر می‌تواند صبر کند تا شکّ او رفع شود، بهتر است صبر کند.


  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -