انهار
انهار
مطالب خواندنی

روزه بيماران و ناتوانان

بزرگ نمایی کوچک نمایی

حکم روزۀ بيمار کليوي

سوال : بنده فاقد يك كليه هستم دكتر‌ها گفته‌اند نبايد به كليه‌ام فشار بياورم و مايعات زيادي بايد مصرف كنم. آيا با توجه به گرماي طاقت فرساي تابستان و روزهاي طولاني، مي‌توانم در ماه رمضان روزه نگيرم و در زمستان قضاي آن را بگيرم.

جواب: روزه بر شما واجب نیست و اگر به راحتی می‌توانید در زمستان قضای آن را بگیرید، بگيريد. و الا قضا هم ندارد.

 

حکم تزريق خون براي روزه دار

سؤال: آیا تزریق خون به بدن موجب ابطال روزه می شود؟

جواب: مبطل نيست.

 

حکم روزه در تابستان براي صاحبان مشاغل طاقت‌فرسا

سؤال: کسي که به خاطر وضعيت شغلي در مواقع خاصي مثل تابستان طاقت نداشته باشد روزه‌هايش را بگيرد (در حالت عادي مي‌تواند روزه بگيرد)؛ مثلاً کشاورزي که در تابستان مشغول جمع‌آوري محصول و زراعت خود است يا کسي که در معادن گرم و طاقت‌فرسا کار مي‌کند، حکم روزه‌اش چگونه است؟ آيا فقط قضا کافي است يا کفاره هم دارد؟ و آيا در آن مواقع مي‌تواند روزۀ خود را نگيرد؟

جواب: بايد روزه بگيرد و اگر نگرفته باشد، قضا کند.

 

خوف ضررِ روزه براي بچه تازه بالغ

سؤال: اگر دكتر بگويد روزه گرفتن بچۀ تازه به تكليف رسيده‌اى براى آينده‌اش ضرر دارد، ولو الآن احساس ضرر نمى‌كند، آيا روزه گرفتن او جايز است؟

جواب: جائز نيست، اگر دکتر متخصّص و راستگو باشد و همچنين اگر پدر و مادر راستي بدانند که چنين است، بايد نگذارند روزه بگيرد و قضا هم ندارد.

 

قضا و کفاره افراد ناتوان جسمي و مالي

سؤال: پيرمردها و پيرزن‌هايي که نمي‌توانند روزه بگيرند و نمي‌توانند حتي همۀ کفارۀ آن را بدهند، آيا روزه از ايشان ساقط مي‌شود؟

جواب: ساقط است و قضا هم ندارد؛ کفاره هم ندارد.

 

تزاحم روزه با درس خواندن

سوال : معمولاً دخترهاى تازه به تكليف رسيده در ايام تحصيل و خصوصاً ايام امتحانات، روزه گرفتن براى آنان مشقت دارد و از درس خواندن مى‌افتند. آيا واجب است درس را رها كنند تا بتوانند روزه بگيرند يا اينكه جايز است روزه را بخورند تا اين كه مردود نشوند؟ با توجه به اينكه معمولاً مردود شدن موجب حرج است. لطفاً تكليف آنان را بيان فرمائيد.

جواب: در فرض مذکور، روزه را مي‌توانند بخورند.

قضا و کفاره روزهاي دختر تازه بالغ

سؤال: دختري که از لحاظ جسمي بسيار ضعيف است و از لحاظ ذهني هم حتي هنوز تقليد را متوجه نمي‌شود و به سن تکليف رسيده است، آيا روزه از او ساقط است؟ و آيا بايد براي روزه‌هايي که نمي‌گيرد در سال‌هاي بعد قضا به جا بياورد و کفاره هم بدهد يا خير؟

جواب: اگر روزه براي او ضرر دارد و يا روي جسم او در آينده اثر سوء مي‌گذارد، روزه را بخورد و قضا و کفاره هم ندارد.

 

قضا و کفاره روزه‌هايي که تا سال بعد نمي‌تواند بگيرد

سؤال: کسي که در ماه مبارک رمضان به واسطۀ عذري نتواند روزه بگيرد و تا ماه مبارک رمضان بعدي به واسطۀ عذر ديگري نتواند روزه‌هاي خود را قضا کند، در خصوص قضا و کفاره چه وظيفه‌اي دارد؟

جواب: قضا ندارد و در صورت تمکّن، برای هر روز 750گرم گندم به فقير بدهد.

 

ضعف غير قابل تحمّل در اثر روزه

سؤال: اينجانب به خاطر بيماري که دارم، هر وقت روزه مي‌گيرم به ضعف غير قابل تحملي مبتلا مي‌شوم و حتي گاهي از حال مي‌روم، ولي در عين حال راضي نمي‌شوم روزه‌ام را بخورم. آيا گرفتن روزه با اين حال، صحيح است؟ و آيا براي روزه بريء الذمّه مي‌شوم؟

جواب: بايد روزۀ خود را افطار کنيد و اگر در ايّام سال چنين است، قضا هم ندارد.

 

سر درد و کم‌خوني در مقابل روزه

سؤال: اگر شخصي در حالت عادي مشکل ظاهري نداشته باشد، ولي وقتي روزه مي‌گيرد و چيزي نمي‌خورد، به سردرد شديد و کم‌خوني مبتلا مي‌شود، آيا بايد روزه بگيرد؟ با توجه به اينکه نمي‌تواند قضا کند، آيا فقط بايد کفاره بدهد؟

جواب: روزه نگيرد و اگر در ايام سال چنين است، قضا هم ندارد و اگر وضع مالي او خوب يا متوسط است، کفاره بدهد.

 

استفاده از داروي خاص براي روزه‌داري

سؤال: شخصي براي اينکه بتواند روزه بگيرد، بايد در شب قبل دارو يا آمپول خاصي را استفاده کند. آيا انجام اين کار براي اينکه بتواند روزه‌هايش را بگيرد، بر او واجب است يا مي‌تواند اين کار را انجام ندهد و به علت ضعف روزه‌ها را نگيرد؟

جواب: باید آن کار را انجام دهد.

مغايرت تجويز پزشکان براي روزه‌داري

سؤال: بيماري به چند پزشک متخصّص و متديّن مراجعه کرده و برخي گفته‌اند که روزه براي او ضرر دارد و برخي به عدم ضرر روزه اذعان کرده‌اند، تکليف شخص براي گرفتن يا نگرفتن روزه چيست؟

جواب: باید امتحان کند و چند روز، روزه بگیرد.

 

تصور غلط از ضرر روزه

سؤال: کسي که به علتي، احتمال ضرر روزه را براي خود دهد و به اين علت روزه نگيرد و بعداً متوجه شود که روزه بر او واجب بوده، از جهت قضا و كفاره چه حكمى دارد؟

جواب: قضا دارد، ولي کفاره ندارد.

 

منع پزشک از گرفتن روزه و اعتقاد بيمار مبني بر توانايي

سؤال: اگر دکتر مؤمن و متخصّص بيماري را از روزه منع کند، ولي بيمار معتقد باشد که روزه براي او ضرري ندارد، چه بايد بکند؟

جواب: اگر بداند، بايد روزه بگيرد.

 

شرايطي پزشکي که روزه‌دار را منع از روزه مي‌کند

سؤال: پزشکي كه مريض را از روزه منع مى‌كند، آيا لازم است که حتماً ملزم به امور ديني و مؤمن باشد يا اينکه فقط حاذق و متخصّص در کار خود باشد، کفايت مي‌کند؟

جواب: اگر در گفتار ثقه و وارسته باشد، کفايت مي‌کند.

 

مشقّت در روزه

سؤال: منظور از مشقتي که به واسطۀ آن پيرمردها و پيرزن‌ها يا دختران تازه به بلوغ رسيده، نمي‌توانند روزه بگيرند، چيست؟

جواب: طاقت‌فرسا باشد و آنها را از کارهاي معمولي باز دارد.

 

قضاي روزه‌هايي که بدون عذر گرفته نشده

سؤال: شخصى 42 ساله تاكنون روزه نگرفته و گفته داراى پانزده عائله بوده و براى تلاش و ادارۀ خانواده‌ام در گرما و سرما كار مى‌كردم و طاقت نداشتم روزه بگيرم. عذر شرعى هم نداشته است. خواهشمند است نظر مبارك را در مورد وظيفۀ او بيان فرمائيد.

جواب: بايد به مرور زمان روزه‌ها را بگيرد.

 

تشخيص بيماري مبني بر مضر بودن

سؤال: اگر پزشك منعي براي روزۀ بيمار نداند، ولي خود بيمار روزه را براي خود مضر بداند، آيا مي‌تواند روزه نگيرد؟

جواب: اگر بداند ضرر دارد، مي‌تواند روزه نگيرد.

 

خوف ضرر احتمالي

سؤال: آيا احتمال ضرر براي روزه‌دار و خوف از ضرر احتمالي موجب ساقط شدن روزه از انسان مي‌شود يا اينکه حتماً بايد يقين کند؟

جواب: اگر دکتر متدين و متخصّص تشخيص دهد که نبايد روزه بگيرد، نبايد روزه بگيرد.

 

قضا و کفاره روزه بيمار

سؤال: روزه‌اي که پزشک انسان را از آن منع مي‌کند، آيا فقط قضا دارد يا کفاره هم دارد؟

جواب: فقط قضا دارد و اگر تا ماه رمضان بعدي نتوانست قضا کند، در صورت تمکّن بايد براي هر روزه معادل 750 گرم گندم یا پول آن را به فقير بدهد.

 

قضا و کفاره روزه دختر تازه بالغ

سوال : دختري پس از گذشت چند سال از سن تکليفش فهميده است در زماني که تازه به بلوغ رسيده بوده، تعدادي از روزه‌هايش را نگرفته و تعداد آن روزه‌ها را هم نمي‌داند. همچنين به خاطر ندارد آيا روزه خوردن او عمدي بوده يا به خاطر ضعف و يا عذر ديگري بوده است. در اين صورت، اکنون از نظر قضا و کفاره چه وظيفه‌اي دارد؟

جواب: قضا دارد و در صورت تمکّن مالی باید به ازای هر روزه 750 گرم گندم  یا پول آن را کفاره بدهد.

 

قضا و کفاره روزه افراد کهنسال

سؤال: كسى كه به واسطۀ پيرى نمى‌تواند روزه بگيرد و بعداً هم نمي‌تواند قضا کند، آيا لازم است كفاره بدهد؟

جواب: قضا ندارد و در صورت تمکّن مالی باید به ازای هر روز 750 گرم گندم به فقرا بدهد.

 

روزه‌خواري جهت جلوگيري از ضعف

سؤال: من وقتي روزه مي‌گيرم دچار ضعف مي‌شوم و در اوقات عادي مشکلي ندارم، ولي اگر امتحان داشته باشم، نمي‌توانم به خوبي درس بخوانم و در ماه مبارك رمضان گذشته امتحان داشتم و چون درس‌ها را تا آن زمان مطالعه نكرده بودم، دچار اين اضطراب شدم كه شايد با گرفتن روزه نتوانم در امتحان موفّق شوم. به همين جهت روزه نگرفتم. البتّه با تمام شدن امتحانات، باقي‌ماندۀ ماه مبارك را روزه گرفتم. در اين صورت، حكم روزه‌هايى را كه براي امتحان نگرفتم، چيست؟ و از نظر قضا و کفاره چه وظيفه‌اي دارم؟

جواب: قضاي آنها را بايد بگيريد.

 

روزه‌خواري به دستور پزشک

سؤال: اين جانب چند سالي را بيماري خاصي داشتم که به تشخيص پزشک، روزه برايم مضر بوده است، اما دو سال پيش با مراجعه به متخصّص ديگري، ايشان گفت که روزه براي من ضرر و اشکالي ندارد و روزه‌هايم را در اين دو سال گرفته‌ام. تکليف آن چند سال که روزه نگرفته‌ام، چه مي‌شود؟ از نظر قضا و کفاره چه وظيفه‌اي دارم؟

جواب :قضا ندارد و اگر وضع مالي شما متوسط و بالاست، کفاره دارد.

 

ساقط شدن قضاي روزه در صورت عدم توان روزه گرفتن تا سال بعد

سؤال: شخصي در ماه مبارک رمضان به علت ضعف و بيماري، روزه نگرفته است و بلافاصله بعد از ماه مبارک رمضان، به خدمت سربازي رفته و تا سال بعد که در سربازي بوده است، نتوانسته روزه‌هاي خود را قضا نمايد. البته اگر سرباز نبود، ممکن بود بتواند قضا کند، ولي در سربازي امکان چنين کاري را نداشته است. حال وظيفۀ او در قبال قضا و کفارۀ روزه‌هاي سال قبل چيست؟

جواب: قضا ندارد و اگر تمکّن دارد، براي هر روز 750گرم گندم به فقرا بدهد.

 

قضا و کفاره روزه دختر

سؤال: دختر من سال گذشته به سن تکليف رسيده است؛ اما در ماه مبارک رمضان به علت ضعف جسماني و بنيۀ ضعيفي که دارد، نمي‌توانست روزه‌ بگيرد و در آستانۀ ماه رمضان  نتوانسته روزه‌هاي سال قبل را قضا کند و امسال هم احتمالاً نمي‌تواند روزه بگيرد. او بايد چه کار کند؟ آيا اگر بعد از امسال توانست، بايد هر دو سال را قضا کند و يا بايد کفاره بدهد؟

جواب: کفاره ندارد، بلکه روزه‌هاي سال گذشته قضا هم ندارد. ولي در صورت تمکّن مالی باید براي هر روزه‌، 750 گرم گندم يا پول آن را به فقرا بپردازد.

 


  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -