انهار
انهار
مطالب خواندنی

فتاوای آیت الله العظمی نوری همدانی (مدظله)

بزرگ نمایی کوچک نمایی

سؤال‏563: آيا صحيح است كه انسان چك يا سفته به فردى بدهد و به وى بگويد مبلغ اين مقدار قرض به من بده، بعد از وصول چك يا سفته طلب خود را بردار و اين مبلغ هم بابت حق الزحمه خودت كه چك را از بانك گرفته‏اى باشد؟

جواب:  اگر چك صورى است و يا وسيله‏اى براى رباخوارى است اشكال دارد.

سؤال‏564: شخصى مراجعه و اظهار مى‏دارد يك فقره چك از شخصى دارم كه براى مدّت 3 ماه ديگر است لذا مى‏خواهم آن را به قيمت كمتر نقد بفروشم و شخصى كاسب اين كار را انجام مى‏دهد. آيا اين عمل شرعى است يا خير؟

جواب:  اگر آن چك در برابر كالائى است كه به آن شخص داده است و نيز تبانى قبلى براى رباخوارى نباشد اشكال ندارد.

سؤال‏565: آيا خريد و فروش سفته به كمتر از مقدار آن صحيح است؟

جواب:  در صورتى كه سفته و چك صورى نيست و در مقابل دينى است كه در ذمّه ثابت است و تبانى قبلى نيز كه وسيله رباخوارى احياناً مى‏شود در بين نباشد خريد و فروش به كمتر از مقدار آن جائز است.

سؤال‏566: در ميان مردم خريد و فروش چك يا خرد كردن آن به كمتر از مبلغ چك رايج است، مثلاً گاهى شخصى داراى حساب بانكى است - چكى  دارد - بنا به دلايلى صاحب چك ناچار است از كسى قرض نمايد، آيا مى‏تواند مبلغ مورد نياز را يكساله يا كمتر و بيشتر از طرف مقابل به زيادتر از موجودى چك بخرد و چك را براى يكساله بعد بنويسيد و به او بدهد؟ و اضحتر عرض كنم افرادى هستند شغلشان هيمن است كه چك خرد كنند و ثرت زيادى از اين طريق هم جمع كرده‏اند سؤال اين است كه، از نظر شرعى ربا محسوب مى‏شود و حرام است؟ يا اينكه راههايى وجود دارد كه اين را از عنوان ربا خارج كند؟

جواب:  خريد و فروش پول و چك جائز نيست. بلى اگر كسى در ذمه شخصى طلب دارد، متاعى فروخته و از او چك گرفته، در اين صورت مى‏تواند آن چك را كه حاكى از ما فى الذمه است بفروشد و در مورد اخير نيز نبايد با تبانى قبلى باشد كه موجب ربا باشد.

سؤال571: آيا فروش قسمتى از خانه يا ملك به فردى تا مدّت معين به عنوان بيع شرط و اجاره كردن آن از مالك جديد به مبلغ معينى در صورتى كه هدف فرار از ربا باشد صحيح است؟ يعنى فروشنده بنا دارد تا يكسال ديگر بر اساسا خيارى كه دارد معامله را فسخ كند چون نياز به پول دارد دست به چنين معامله و اجاره‏اى مى‏زند.

جواب:  اين قبيل اعمال كه در آنها مقصود اصلى رباخوارى است و به عنوان فرار از ربا صورت مى‏گيرد، مشروع نيست و مجوز ربا خوارى نمى‏شود.

سؤال‏572: اگر شخصى جنسى را به ديگرى به قيمت معين بفروشد و از فروشنده تعدادى از آن را دريافت كند و بعد از فروشنده از تحويل مابقى بازماند آيا خريدار مى‏تواند آن مقدار جنسى را كه هنوز از فروشنده دريافت نكرده به قيمت اضافه‏ترى به او بفروشد و به اين صورت حساب خود را تسويه كند؟

جواب:  در صورتى كه تبانى قبلى براى رباخوارى نباشد جائز است

سؤال‏575: آيا فروش مثلاً ده كيلو برنج به پانزده هزار تومان يعنى هر كيلو يكهزار و پانصد تومان به فردى با شرط اين كه مثلاً پنجاه هزار تومان به خريدار به عنوان قرض بدهد كه به صورت اقساط بپردازد صحيح است؟

حال اگر در اين معامله فرار از ربا باشد چطور؟

جواب:  جائز نيست

سؤال‏577: آيا با خريد و فروش صورى مى‏توان از ربا فرار كرد؟

جواب:  جائز نيست

سؤال‏579: اگر شخصى پوللى را به عنوان قرض به شخص ديگرى بدهد و سرماه مبلغى را بگيرد مثلاً 100 هزار تومان 4 هزار تومان و در ازاى اين معامله يك شى‏ء را به همديگر بدهند مثلاً يك كتاب آيا اين همان نزول مى‏باشد و اگر هر دو طرف رضايت داشته باشند مسئله چطور است؟

جواب:  اگر از اول قرار گذاشته باشند ربا و حرام است

ج2:

سؤال 440 - گرفتن وام از بانكهاى خارجى كه مستلزم پرداخت ربا است چه صورت دارد؟

جواب:  معامله‏اى كه متضمن دادن ربا به كفّار باشد حرام و باطل است.

سؤال 441 - احتراماً نظر به اينكه شغل بنده طلا فروشى مى‏باشد و ظاهراً دو نوع طلا از نظر خريد و فروش داريم:

نوع اوّل: طلائى كه عيار آن مشخص و طبق عيار مشخص معامله مى‏شود.

نوع دوّم: طلائيكه با شمارش - كه آن شماره هم جزء عيار مى‏باشد - خريد و فروش مى‏شود مثلاً طلاى شماره 745 را به قيمت طلاى شماره 742 از همكار آگاه خريدارى نموده و همين شماره 742 را به شخص همكار آگاه به شماره 745 مى‏فروشيم لذا مستدعى است نظر مبارك را در مورد اينگونه معاملات بفرمائيد؟ آيا تفاوت در شماره و سود فروش طلاء جايز مى‏باشد يا خير؟ در صورت امكان طريقه صحيح خريد و فروش طلاى فرسوده با همين شماره‏هاى عنوان شده را ذيلاً مرقوم فرمائيد.

جواب:  در صورتى كه از نظر وزن متفاوت نباشد اشكالى ندارد و شرط ديگرى نيز در ضمن معامله نكنند.

سؤال 442 - گرفتن ربا و يا دادن ربا به كفار چه حكمى دارد؟

جواب:  گرفتن ربا از كفّار جائز است.

سؤال 443 - آيا از افرادى كه در پرداخت به موقع اقساط خود قصور مى‏كنند، مى‏شود مبلغى را به عنوان ديركرد يا خسارت دريافت نمود؟

جواب:  خير.

سؤال 444 - شخصى چكى را به مبلغ يك ميليون تومان به ديگرى مى‏دهد و بعد از چند ماه فرد دوم به غير از مبلغ چك، دويست هزار تومان نيز به صاحب چك بر مى‏گرداند، آيا چنين عملى ربا محسوب مى‏شود يا خير؟

جواب:  اگر از آغاز بنابر گرفتن مبلغ اضافى بوده ربا و حرام است.

 


  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -