انهار
انهار
مطالب خواندنی

احکام نماز و روزه مسافر

بزرگ نمایی کوچک نمایی
نیّت نماز مسافر
سؤال1484. نیّت نماز مسافر چگونه است؟ آیا ذکر قصر یا اتمام، در نیّت لازم است؟
پاسخ: قصد انجام وظیفه فعلیّه کافى است و نیّت لازم نیست به زبان ذکر شود.

 نماز شخص بى‏هوش
سؤال1485. شخصى را در حال بى‏هوشى از قم به تهران برده‏اند. وى در تهران به هوش مى‏آید. قرار است یک هفته در تهران بماند. با توجّه به این که خودش قصد مسافت نکرده است، تکلیف نمازش ـ در این یک هفته در تهران ـ چگونه است؟
پاسخ: چون قصد سفر نداشته، باید نمازش را تمام بخواند.
نماز استیجارى در سفر
سؤال1486. آیا در سفر مى‏توان نماز استیجارى خواند؟ و در صورت جواز، باید شکسته بخواند یا تمام؟
پاسخ: بله، جایز است و به کیفیت استیجار عمل مى‏کند، مثل نماز قضا.

 روزه‏ى استیجارى در سفر
سؤال1487. آیا مسافر مى‏تواند روزه‏ى استیجارى بگیرد؟
پاسخ: خیر، نمى‏تواند.
نذر روزه‏ى قضا در سفر
سؤال1488. آیا صحیح است شخصى نذر کند که روزه‏ى قضاى ماه رمضان خود را در سفر بگیرد؟
پاسخ: خیر، صحیح نیست.
روزه‏ى نذر غیر معیّن
سؤال1489. آیا در سفر مى‏توان روزه‏ى نذرى گرفت؟
پاسخ: خیر، مگر این که روزه‏ى در سفر و حضر یا خصوص سفر را نذر کرده باشد.
روزه‏ى قضا در سفر
سؤال1490. آیا در سفر مى‏توان روزه‏ى قضا به جا آورد؟
پاسخ: خیر، نمى‏توان.
نماز قضا در سفر
سؤال1491. آیا در سفر مى‏توان نماز قضا به جا آورد؟
پاسخ: بله، مى‏توان.
جواز اقامه‏ى نماز جمعه توسّط مسافر
سؤال1492. آیا مسافر مى‏تواند نماز جمعه را اقامه کند؟
پاسخ: مى‏تواند.
قضاى نماز مسافر
سؤال1493. مسافرى به علت عذر (مثل جنابت یا حیض، یا نفاس و یا عدم طهارت) نمازش را نمى‏خواند تا به وطنش برسد، وقتى به وطنش یا جایى که مى‏خواهد ده روز بماند رسید، وقت تحصیل طهارت لباس و بدن را ندارد و نمازش قضا مى‏شود. آیا باید نمازش را شکسته بخواند یا تمام؟
پاسخ: چون در آخر وقت که قضا شده، نماز تمام بوده است، باید آن را به صورت تمام قضا کند.
روزه‏ى سال قبل از سفر
سؤال1494. کسى که یک روز از روزه‏ى سال قبل را نگرفته و فقط یک روز به ماه رمضان سال جدید باقى مانده و در همین روز مجبور به مسافرت است، آیا مى‏تواند روزه‏ى خود را در این روز بگیرد؟
پاسخ: نمى‏تواند، بلکه باید مسافرت نرود و روزه‏اش را بگیرد و اگر سفر ضرورى باشد، بعد از ماه رمضان آن را قضا کند و کفاره‏ى تأخیر هم بدهد.

 روزه‏ى معین در سفر
سؤال1495. کسى که نذر کرده مثلاً دوشنبه را روزه بگیرد و در همان روز برایش سفر ضرورى پیش آمد، آیا باید در حین سفر روزه بگیرد؟ در صورت عدم جواز روزه‏ى نذرى در سفر، وضعیت نذر او به چه صورت خواهد بود. آیا باید کفاره‏ى شکستن نذر را به جا آورد یا باید یک روز دیگر، روزه‏ى فوت شده را به جا آورد؟
پاسخ: اگر نذر او شامل سفر نبوده و سفر ضرورى باشد، کفاره‏ى نذر ندارد و فقط آن روزه را قضا کند.

 طىّ مسافت بدون نیّت روزه و برگشت قبل از ظهر به وطن
سؤال1496. آیا مسافر بعد از قصد مسافت و طى مسافت، که نیّت روزه نداشته، چگونه مى‏شود که اگر قبل از ظهر به وطن بازگردد، باید نیّت روزه نماید و حال آن که مى‏فرمایید: نیّت قطع، مبطل صوم است؟
پاسخ: اگر تا قبل از ظهر مفطرى به جا نیاورده، باید نیّت روزه کند و این عدم نیّت صوم است به جهت عدم وجوب و عدم صحّت نه نیّت قطع صوم واجب.

 مسافرت به اندازه‏ى مسافت شرعى به جهت ابطال روزه
سؤال1497. کسى که در ماه رمضان به شهر هشت فرسخى مسافرت مى‏کند و منظورش این است که در همان شهر روزه‏اش را بخورد. ولى نتوانسته و فرصت پیدا نکرده تا مبطل به عمل آورد و بعد از برگشتن در محل، نیّت روزه همان روز را نموده است، آیا روزه‏اش صحیح است؟
پاسخ: اگر قبل از ظهر به محل خودش رسید، باید نیّت روزه کند و روزه‏اش صحیح است.

 نوافل یومیّه در سفر
سؤال1498. آیا مسافر مى‏تواند نوافل یومیّه را به جا آورد و براى او نیز مستحب مى‏باشد؟
پاسخ: نافله ظهر و عصر در سفر، یعنى در جایى که باید نماز ظهر و عصر را شکسته خواند ساقط مى‏شود و اما در نافله عشا مختار، عدم سقوط آن در سفر است، ولى احتیاط این است که به نیّت این که شاید مطلوب باشد، به جا آورد.

 نمازى را که مسافر در سفر تمام خوانده
سؤال1499. مسافر در سفر نماز را تمام خوانده، روزه را هم گرفته، بعدا فهمیده که باید نماز را شکسته بخواند و روزه را افطار نماید. آیا نماز و روزه‏ى قبلى وى درست است یا احتیاج به اعاده دارد؟
پاسخ: اگر اصلاً جاهل به حکم سفر بوده، نماز و روزه‏اش صحیح است. (توضیح بیشتر در مسایل 1104 الى 1108 و 1359 و 1360 رساله مذکور است.)
زمان افطار براى مسافر خارج از کشور
سؤال1500. شخصى در ماه مبارک رمضان به خارج از کشور سفر مى‏کند، آیا این مسافر باید با اذان ایران افطار کند یا به اذان محل ورود؟ نماز وى چگونه است؟
پاسخ: با اذان آن محل افطار و نماز را باید به جا آورد.
حکم مسافرى که در ماه رمضان بمیرد
سؤال1501. کسانى که چند روز مانده به پایان ماه رمضان از دنیا بروند و در این مدت مسافر بوده‏اند، حکم روزه‏شان چگونه است؟ آیا باید قضا شود؟ نماز آن‏ها در صورتى که به جا نیاورده باشند، باید تمام قضا شود یا به صورت شکسته؟
پاسخ: باید روزه و نمازشان به صورت شکسته قضا شود.
 حکم نماز و روزه شخص زندانى
سؤال1502. گاهى فردى دستگیر مى‏شود و به زندانى فرستاده مى‏شود که در فاصله 45 کیلومتر شهر قرار دارد و نمى‏داند حبس او چه مقدار طول مى‏کشد. حکم نماز و روزه‏ى او چیست؟
پاسخ: اگر بعد از رسیدن به هشت فرسخ، سى روز در محلى بماند و در تمام سى روز در رفتن و ماندن مردّد باشد، بعد از گذشتن سى روز، اگرچه مقدار کمى آن جا بماند، باید نماز را تمام بخواند و روزه‏اش را بگیرد.

نماز مریض
سؤال1503. شخصى را به علت بیمارى قلبى از شهرستان به تهران آورده‏اند و معلوم نیست مداواى او چه قدر طول مى‏کشد، حکم نماز و روزه‏ى او چگونه است؟
پاسخ: پس از گذشتن سى روز که در رفتن و ماندن مردد بود، باید نماز را تمام بخواند و روزه‏اش را بگیرد.
خواندن نماز با انگشتر طلا براى مرد مسافر
سؤال1504. مردى در حین سفر، نماز را با انگشتر طلا خوانده است، حکم نماز او چگونه است؟ اگر قرار است قضا نماید، آیا به همان صورت شکسته بخواند؟ با توجه به این که حکم حرمت طلا را براى مرد مى‏دانسته و عمدا با آن نماز خوانده است؟
پاسخ: باید نمازش را شکسته قضا کند.

 مراجعت از سفر به محل کار
سؤال1505.شخص مسافر هرگاه در مراجعت از سفر به محل کارش وارد شود و بخواهد بعد از پایان کار به وطن برود، آیا رسیدن به محل کار قاطع سفر است یا خیر؟
پاسخ: خیر قاطع سفر نیست؛ مگر این که از محل کار به وطن، مرتب در تردّد کمتر از ده روز باشد.

سؤال حکم عبادات ملوانان
سؤال1506. شغل پرسنل ناوچه، سفر دریایى است ولى احتمال دارد چند ماهى هم سفر دریایى نداشته باشند. یا به طور معمول در ماه یک هفته بیشتر سفر دریایى نمى‏روند. در این صورت نماز و روزه‏ى این‏ها چگونه است؟
پاسخ: حکم مسافر را دارد.

 نماز و روزه در طول خدمت سربازى
سؤال1507. سربازى که محل خدمت سربازیش با وطن او به قدر مسافت شرعى فاصله دارد و مى‏داند مدت چهار یا پنج ماه یا بیشتر در محل خدمت خواهد بود، و هر هفته روزهاى تعطیل به وطن باز مى‏گردد. بفرمایید آیا از کسانى که شغل آن‏ها در سفر است محسوب مى‏شود یا خیر؟
پاسخ: بله، دائم السّفر محسوب مى‏شود.
ترتیب در نمازهاى قضا
سؤال1508. اگر شخصى چهار سال نماز باطل خوانده و در این مدت پنج یا شش بار مسافرت کرده باشد، قضاى نمازهاى شکسته و تمام را به چه نحو بخواند تا ترتیب حاصل شود؟
پاسخ: طریق احتیاط این است که در هر محدوده‏ى زمانى که احتمال سفر مى‏دهد، جمع بخواند.

 تعدّد محل کار و سکونت
سؤال1509. شخصى ساکن شمیران امّا مغازه و محل کسبش در تهران است، این شخص اگر خواست به قم برود، به تهران که رسید نمازش قصر است یا تمام؟
پاسخ: نمازش تمام است.

کسى که در اوّل وقت مسافر و در آخر وقت حاضر بوده
سؤال1510. مسافرى هستم که نماز ظهر و عصر را در راه نخواندم. به شهر خود هم که رسیدم هنوز وقت باقى بود، ولى فراموش کردم. شب یادم آمد که نماز ظهر و عصر را نخوانده‏ام، حال که باید قضا کنم، آیا شکسته بخوانم یا تمام؟
پاسخ: باید به نحو تمام قضا کنید.

شخصى در اوّل وقت حاضر و در آخر وقت مسافر بوده
سؤال1511. شخصى نماز ظهر و عصر را در اوّل وقت نخوانده و مسامحه کرد و بعد مسافرت نمود و در سفر هم نمازش قضا شد؛ بعد از مراجعت اگر بخواهد نماز ظهر و عصرش را قضا نماید، آیا تمام بخواند یا قصر؟
پاسخ: باید به نحو قصر قضا کند.
شخصى که قصد مسافرت دایم را ندارد
سؤال1512. شخصى که در طول جنگ چهار ساله‏ى افغانستان، به خاطر این که در این مبارزه سهم داشته باشد، دایما در سفر بوده (گاهى در افغانستان و گاهى در ایران و پاکستان)، ولى قصد مسافرت دایم را نداشته، اما قهرا چنین وضعى به وجود آمده و در آینده امکان دارد این وضع ادامه یابد، آیا روزه صحیح و نماز شخص مذکور تمام است اگر تمام است، در ماه رمضان چنان‏چه مسافرت از ایران به پاکستان نماید، چه تکلیفى دارد؟
پاسخ: اگر دایما در سفر است، به طورى که ده روز را در محل واحد نمى‏ماند؛ هر چند از روى ناچارى نماز و روزه‏اش در این مدت تمام و صحیح است.

شکسته بودن نمازهایى که به صورت کامل خوانده شده است
سؤال1513. کسى که پس از مدتى فهمید نمازهایى را که کامل خوانده باید شکسته بخواند، نمازهاى او صحیح است یا باطل؟
پاسخ: اگر نمى‏دانسته که باید نماز را شکسته بخواند و قصد قربت در نماز داشته، نمازش صحیح است؛ اما اگر مى‏دانسته که باید نماز را شکسته بخواند، لکن بعضى از خصوصیّات آن را نداند، مثلاً نداند در سفر هشت فرسخى باید شکسته بخواند، در صورتى که وقت باقى است، باید بنابر احوط نماز را شکسته بخواند و اگر وقت گذشته، به طور شکسته قضا نماید. اما در صورت فراموش کردنِ مسافر بودن خود، اگر در وقت یادش بیاید باید شکسته به جا آورد و اگر بعد از وقت یادش بیاید، قضاى آن نماز بر او واجب نیست.

مراد از ظهر
سؤال1514. آیا مراد از ظهر ـ که اگر مسافر قبل از ظهر حرکت کند، روزه‏اش باطل و اگر بعد از ظهر حرکت کند، روزه‏اش صحیح است ـ ، ظهر حقیقى است؟
پاسخ: بله، همان ظهر شرعى است.

حکم افراد ییلاق نشین
سؤال1515. افراد ییلاق نشین، در سابق مسافت بین ده ییلاق را با اسب و شتر مى‏آمدند و در بین راه چندین روز بلکه گاهى یک ماه در یک جا مى‏ماندند و در نتیجه، روزه‏شان را مى‏گرفتند؛ ولى اکنون همین مسافت را در مدت خیلى کم با ماشین طى نموده و چندین ساعته به مقصد خود مى‏رسند. آیا تکلیف آنان در بین راه، تمام است یا شکسته؟
پاسخ: شکسته است.

روزه گرفتن در هنگامى که وظیفه‏اش جمع بین شکسته و تمام است
سؤال1516. در صورتى که وظیفه‏ى مکلّف در بعضى موارد، جمع بین نماز شکسته و تمام باشد، آیا مى‏تواند روزه بگیرد یا خیر؟ و اگر در ماه رمضان گرفت، آیا لازم است بعدا آن را قضا کند یا خیر؟
پاسخ: روزه‏ى واجب معین مثل ماه رمضان را، هم باید بگیرد و هم قضایش را به جا آورد.

رابطه نماز با روزه‏ى مسافر
سؤال1517. آیا در شکسته و تمام بودن نماز و گرفتن روزه و نگرفتن آن تفاوتى وجود دارد؟ و یا این که در همه‏ى موارد حکم روزه و نماز یکسان است؟
پاسخ: تفاوتى ندارد؛ مگر در مورد مسافرت قبل از ظهر یا برگشت از سفر در بعد از ظهر و لزوم افطار در مواضع تخییر در نماز.
علت شکسته شدن نماز در سفر
سؤال1518.با توجه به این که علت شکسته شدن نماز، به نظر مى‏رسد که مسافرت‏هاى سخت و مشکل در گذشته هم چون سفر به وسیله چهارپایان بوده است، ولى امروزه که این مشکل، با وسایل نقلیه‏ى پیشرفته، مانند: قطار و هواپیما برطرف شده است، آیا باز هم لزومى به شکسته بودن نماز مى‏بینید؟
پاسخ: بله، قصر در موارد آن لزومى است.

احکام مسافر در مکه و مدینه
سؤال1519. خواهشمندم نظر مبارک خود را در خصوص مسأله نماز مسافر در مکه و مدینه‏ى قدیم و جدید مرقوم فرمایید؟
پاسخ: به مسأله‏ى 1102 رساله رجوع شود

  

 
پاسخ به احکام شرعی
 
موتور جستجوی سایت

تابلو اعلانات

ویژه نامه ماه مبارک رمضان




پیوندها

حدیث روز
بسم الله الرحمن الرحیم
چهار پناهگاه در قرآن
   
أَبَانُ بْنُ عُثْمَانَ وَ هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ حُمْرَانَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ:
عَجِبْتُ لِمَنْ فَزِعَ مِنْ أَرْبَعٍ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى أَرْبَعٍ
(۱) عَجِبْتُ لِمَنْ خَافَ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سُوءٌ
(۲) وَ عَجِبْتُ لِمَنِ اغْتَمَّ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ
(۳) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ مُكِرَ بِهِ كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- وَ أُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- فَوَقاهُ اللَّهُ سَيِّئاتِ ما مَكَرُوا
(۴) وَ عَجِبْتُ لِمَنْ أَرَادَ الدُّنْيَا وَ زِينَتَهَا كَيْفَ لَا يَفْزَعُ إِلَى قَوْلِهِ- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ فَإِنِّي سَمِعْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ بِعَقَبِهَا- إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مالًا وَ وَلَداً. فَعَسى‏ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْراً مِنْ جَنَّتِكَ وَ عَسَى مُوجِبَةٌ
    
آقا امام صادق (عليه السّلام) فرمود: در شگفتم از كسى كه از چهار چيز مى‌هراسد چرا بچهار چيز پناهنده نميشود:
(۱) شگفتم از آنكه ميترسد چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل« حَسْبُنَا اَللّٰهُ‌ وَ نِعْمَ‌ اَلْوَكِيلُ‌ » خداوند ما را بس است و چه وكيل خوبى است زيرا شنيدم خداى جل جلاله بدنبال آن ميفرمايد:بواسطۀ نعمت و فضلى كه از طرف خداوند شامل حالشان گرديد باز گشتند و هيچ بدى بآنان نرسيد.
(۲) و شگفتم در كسى كه اندوهناك است چرا پناه نمى‌برد بفرمودۀ خداى عز و جل:« لاٰ إِلٰهَ‌ إِلاّٰ أَنْتَ‌ سُبْحٰانَكَ‌ إِنِّي كُنْتُ‌ مِنَ‌ اَلظّٰالِمِينَ‌ » زيرا شنيدم خداى عز و جل بدنبال آن ميفرمايد در خواستش را برآورديم و از اندوه نجاتش داديم و مؤمنين را هم چنين ميرهانيم.
(۳) و در شگفتم از كسى كه حيله‌اى در بارۀ او بكار رفته چرا بفرمودۀ خداى تعالى پناه نمى‌برد« وَ أُفَوِّضُ‌ أَمْرِي إِلَى اَللّٰهِ‌ إِنَّ‌ اَللّٰهَ‌ بَصِيرٌ بِالْعِبٰادِ »:كار خود را بخدا واگذار ميكنيم كه خداوند بحال بندگان بينا است)زيرا شنيدم خداى بزرگ و پاك بدنبالش مى‌فرمايد خداوند او را از بديهائى كه در بارۀ او بحيله انجام داده بودند نگه داشت.
(۴) و در شگفتم از كسى كه خواستار دنيا و آرايش آن است چرا پناهنده نميشود بفرمايش خداى تبارك و تعالى(« مٰا شٰاءَ اَللّٰهُ‌ لاٰ قُوَّةَ‌ إِلاّٰ بِاللّٰهِ‌ »)(آنچه خدا خواست همان است و نيروئى جز به يارى خداوند نيست)زيرا شنيدم خداى عز اسمه بدنبال آن ميفرمايد اگر چه مرا در مال و فرزند از خودت كمتر مى‌بينى ولى اميد هست كه پروردگار من بهتر از باغ تو مرا نصيب فرمايد (و كلمۀ:عسى در اين آيه بمعناى اميد تنها نيست بلكه بمعناى اثبات و تحقق يافتن است).
من لا يحضره الفقيه، ج‏۴، ص: ۳۹۲؛
الأمالي( للصدوق)، ص: ۶؛
الخصال، ج‏۱، ص: ۲۱۸.


کلیه حقوق مادی و معنوی این پورتال محفوظ و متعلق به حجت الاسلام و المسلمین سید محمدحسن بنی هاشمی خمینی میباشد.

طراحی و پیاده سازی: FARTECH/فرتک - فکور رایانه توسعه کویر -