نماز در خانهاى که بدون مجوز شهردارى ساخته شده است.
سؤال172. خانهاى که بدون جواز شهردارى ساخته شده، آیا نماز خواندن در آن صحیح است؟
پاسخ: صحیح است.
حکم نماز، روزه و اصل اقامت افرادى که در قطب شمال یا جنوب زندگى مىکنند
سؤال173. وظیفه شرعى افرادى که در قطب شمال یا جنوب زندگى مىکنند چیست؟ حکم نماز، روزه و اصل اقامت در آن جا را بیان نمایید.
پاسخ: بر فرض امکان زندگى در آن جا، بنابر قاعده، تکلیف به نماز شبانه روزى و روزه ندارند. لذا چون تفویت مصالح لزومیه مىشود، در حال اختیار نمىتوان در آن جا اقامت کرد. ولى اگر ناچار به اقامه باشد، بنابر احتیاط یا باید بر طبق نزدیکترین مکان به آن جا که شب و روز عادى دارند، عمل کند یا اوقات نماز و ماهها را با وسایلى مثل ساعت حساب کند، ولى این دومى عسر و حرج دارد.
نماز در مدرسهاى که ملک آن موقوفه است
سؤال174. بنده مسؤول مدرسهاى هستم که ملک آن موقوفه مىباشد، و آموزش و پرورش از سازمان اوقاف اجاره نموده است، لطفا بفرمایید وضو گرفتن و نماز خواندن من در مدرسه چه صورتى دارد؟
پاسخ: اگر نماز خواندن با جهت وقف منافات نداشته باشد، اشکال ندارد.
نماز خواندن در ملک، قبل از تقسیم وارثین
سؤال175. در منزل موروثى که متعلق به چند وارث است، نماز خواندن بعضى از ورثه در آن بدون رضایت سایر ورثه چه حکمى دارد؟
پاسخ: تا وقتى که بین ورثه تقسیم نشده باشد، باید به نحوى رضایت آنها احراز شود؛ اگرچه بنابر اظهر عدم علم به کراهت مالک یا امارهى موجب ظنّ به آن در جواز کافى است.
نماز روى موکت مغصوب
سؤال176. اگر روى موکت غصبى قالى انداخته باشند نماز روى آن چگونه است؟
پاسخ: حکم نماز روى شىء غصب شده را دارد که حکم آن در مسألهى 729 رساله آمده است.
گذاشتن رحل و نیامدن تا زمان نماز
سؤال177. شخصى در مسجد جهت نماز جماعت رحل گذاشته و تا برپایى نماز جماعت مراجعت نکرده است. آیا حقّ او از آن مکان ساقط است و دیگرى مىتواند جاى او را بگیرد؟
پاسخ: بعد از برپایى نماز جماعت حقّ او ساقط مىشود.
نماز بر روزنامههاى مشتمل بر اسامى مقدّسه
سؤال178. با توجّه به این که امروزه در بیشتر روزنامههاى کشور اسامى خدا و پیامبر ـ صلّىاللّهعلیهوآلهوسلّم ـ و ائمّه ـ علیهمالسّلام ـ و آیاتى از قرآن وجود دارد؛ آیا مىتوان از روزنامه به عنوان زیرانداز جهت نماز خواندن استفاده کرد؟
پاسخ: مادامى که اطمینان ندارد اسامى متبرّکه در آن وجود دارد، اشکال ندارد؛ اگرچه در صورت عدم اطمینان هم احراز عدم وجود اسامى متبرّکه در آن خوب است.
نماز در جایى که صداى موسیقى مىآید
سؤال179. نماز خواندن در جایى که صداى موسیقى مىآید، چه حکمى دارد؟
پاسخ: گوش دادن به موسیقى مطرب، اگرچه حرام است و باید از آن اجتناب شود، ولى به صحّت نماز ضرر نمىرساند.
تصویر در مقابل نمازگزار
سؤال180. تصویرهایى که رؤیت آنها انسان را متذکّر حقّ و یاد و نام خداوند متعال مىنماید ـ مثل تصویرهاى منسوب به سیّدالشّهداء ـ علیهالسّلام ـ و رسول خدا ـ صلّىاللّهعلیهوآلهوسلّم ـ و حضرت امیر ـ علیهالسّلام ـ و... ـ اگر مقابل قبله باشد و در نماز موجب تقویت تذکّر باشد، حکمش براى نماز و غیر نماز چیست؟
پاسخ: تصویر را به صورتى قرار دهند که مقابل نمازگزار نباشد و در غیر این صورت کراهت دارد، مگر در وقت نماز چیزى روى آن بیندازند که آن را بپوشاند.
نماز خواندن جلوى قبر معصوم ـ علیهالسّلام ـ
سؤال181. آیا خواندن نماز جلوى قبر معصوم ـ علیهالسّلام ـ جایز است؟
پاسخ: اگر بىاحترامى باشد، جایز نیست و در صورتى که بىادبى نسبت به آنها نباشد بنابر اظهر مکروه است، ولى احتیاط مستحب آن است که به طور کلى از این کار مخصوصا از جلوتر ایستادن اجتناب شود. (جهت اطلاع بیشتر به مسأله 738 و 739 رساله رجوع شود.)
زمین مصادره شده از زرتشتیان
سؤال182. زمینهایى که مال زرتشتیان بوده و مصادره شده است و صاحبان آنها راضى نیستند، حکم تصرّف، سکونت و نمازهایى که در آن جا خوانده شده است، چیست؟
پاسخ: چنان چه قابل حمل به صحت نباشد، تصرّف و سکونت در آنها جایز نیست، ولى نمازهایى که با جهل در آن جا خوانده شده، محکوم به صحّت است.
نماز خواندن در مکان غصبى به سبب تنگى وقت
سؤال183. اگر شخصى به واسطهى تنگى وقت نتواند مکان مباحى را پیدا کند، در محل غصبى مىتواند نماز بخواند یا خیر؟
پاسخ: اگر امید تمکن و برطرف شدن عذر را تا آخر وقت ندارد، نماز در آن صحیح است. (به مسأله 732 رساله رجوع شود.)
حکم زمینى که در سالهاى بسیار گذشته غصب شده است
سؤال184. در سالهاى بسیار گذشته، زمینى از شخصى غصب شده است و اکنون هیچ نشانى از بازماندگان آن فرد در دست نمىباشد، حکم سکونت و نماز خواندن در این مکان چیست؟ و آیا گذشت زمان حکم زمین غصبى راعوض مىکند؟
پاسخ: گذشت زمان حکم را عوض نمىکند و باید به قیمت آن با اجازه حاکم شرع، ردّ مظالم بدهد.
نماز در جایى که پنکه یا چراغ آن غصبى است
سؤال185. اگر نمازگزار در جایى ایستاده باشد که باد پنکهى غصبى به او مىرسد یا زیر نور چراغى است که روغن یا برق آن غصبى است، نماز او چه صورتى دارد؟
پاسخ: نمازش صحیح است.
نماز خواندن در خانههاى سازمانى که در جاى غصبى بنا شدهاند
سؤال186. سابقا دولت در جاهایى خانه سازمانى براى کارمندان حود احداث کرده که صاحبان آن زمینها راضى نبودهاند. نماز کسانى که در این خانهها ساکن شدهاند چه حکمى دارد؟ اگر از موضوع آگاه نبودهاند چه طور؟
پاسخ: حکم نماز در مغصوب را دارد و جاهل به موضوع، نمازش صحیح است.
نماز در خانهاى که بعضى از قسمتهاى آن غصبى است
سؤال187. نماز خواندن در خانهاى که بعضى از قسمتهاى آن مانند تیرآهنها یا پنجرههایش غصبى است، چه صورتى دارد؟
پاسخ: نماز صحیح است.
خانهاى که با پول حرام یا مخلوط به حرام خریدارى شده است
سؤال188. شخصى خانهاى به مبلغ دوازده میلیون تومان خریدارى کرده که ده میلیون آن حلال و دو میلیون آن حرام یا مخلوط به حرام بوده است، نماز خواندن در آن خانه چه صورتى دارد؟
پاسخ: چون معاملات به ذّمه واقع مىشود، لذا ملکیت خانه و تصرّفات در آن حلال است.
نماز خواندن در مکانى که با پول مجهولالمالک ساخته شده است
سؤال189. اگر بدانیم مکانى توسط شخصى با پول مجهولالمالک ساخته شده، مىتوانیم در آنجا نماز بخوانیم؟
پاسخ: چون معاملات مربوط به آن به ذمه واقع شده است، لذا ملکیت و تصرفات در آن منزل حلال است.
نماز در خانه و مسجدى که از گنج خمس نداده ساخته شده است
سؤال190. شخصى، گنجى پیدا مىکند. اما بدون این که خمس آن را بدهد از آن، براى ساختن خانه و مسجد استفاده مىکند، حکم سکونت در آن خانه و نماز خواندن در مسجد و خانهاى که احداث نموده چیست؟
پاسخ: چون مصالح خانه و مسجد را به ذمه خریده و ساخته است، نماز خواندن و تصرّفات در آنها حلال و جایز است.
نماز خواندن در منزل کسى که از راه حرام، کسب مال کرده است
سؤال191. نماز خواندن در منزل شخصى که از راه حرام و نامشروع پول به دست آورده و با همان پول منزل و فرش تهیه کرده است، چه حکمى دارد؟
پاسخ: چون خریدهاى او به ذمه بوده است، تصرف و نماز خواندن در آن خانه حلال و جایز است.
حکم نماز در منزلى که در بین نماز، مالکیت آن به دیگران مىرسد
سؤال192. شخصى در منزل فردى با اجازه او مشغول نماز خواندن مىشود. در همین هنگام صاحب خانه فوت مىکند یا این که خانه را مىفروشد، تکلیف شخصى نمازگزار چیست؟
پاسخ: نمازش را تمام مىکند، مگر اطمینان به کراهت مالک داشته باشد که در این صورت در وسعت وقت نماز را قطع مىکند و در ضیق وقت در حال خروج مىخواند.
حکم نماز در مکان مجهول المالک
سؤال193. در دانشگاهها، مکانهایى به عنوان نمازخانه در نظر گرفته شده است، اگر مالک واقعى این مکانها مشخص نباشد، یعنى مجهول المالک باشند، حکم نماز خواندن آنها چیست؟
پاسخ: باید از مالک آن فحص کنند و با عدم دسترسى، از باب ردّ مظالم با اجازهى حاکم شرع، تصرّفات را حلال کنند.
حداقل فاصله بین زن و مرد
سؤال194. حداقل فاصله بین زن و مرد هنگام نماز چه مقدار باید باشد؟
پاسخ: اگر بین آن حدود 5 متر فاصله باشد، کراهت کم یا برداشته مىشود.
اگر زنى جلوى مرد نمازگزار شروع به خواندن نماز کند
سؤال195. اگر مردى مشغول نماز خواندن باشد و زنى بیاید و جلوتر از مرد شروع به نماز خواندن بکند، حکم نماز مرد و نماز زن چیست؟
پاسخ: نماز زن مکروه است.
اگر مرد پشت سر زن نمازگزار، شروع به خواندن نماز کند
سؤال196. اگر زنى مشغول نماز خواندن باشدو مردى بیاید عقبتر از آن زن شروع به نماز خواندن بکند حکم نماز مرد و نماز زن چیست؟
پاسخ: نماز مرد مکروه است.
عقبتر بودن مرد از زن در صورت تنگى جا و تنگى وقت
سؤال197.اگر زن در جلوترین قسمت اطاق مشغول نماز خواندن باشد، به طورى که جلوتر از او نتوان رفت، آیا مرد مىتواند پشت سر او نماز بخواند؟ اگر وقت تنگ باشد چه طور؟
پاسخ: بله، مىتواند چون اصل مسأله از باب کراهت است و در تنگى وقت باید نماز بخواند.
لزوم وجود پرده و دیوار بین زنان و مردان
سؤال198. آیا وجود پرده و دیوار بین زنان و مردان در حال نماز خواندن و موعظه کردن لزومى دارد؟
پاسخ: اگر نامحرم باشند، رجحان شرعى دارد.
حایل بودن یک شیشهى نازک بین مرد و زن نامحرم
سؤال199. اگر در یک اطاق بین مرد و زن نامحرم، فقط شیشهى نازکى حایل باشد، نماز صحیح است؟
پاسخ: بله، صحیح است.
مکان منقوش به تصاویر انسان یا حیوان
سؤال200. آیا نماز خواندن در مکانى که در آن تصویر انسان یا حیوانى وجود دارد، صحیح است؟
پاسخ: صحیح است، ولى مکروه است.
مکانى که مجسمهى حیوانات و یا انسان در آن قرار داده شده است
سؤال201. نماز خواندن در مکانى که مجسمهى حیوانات و یا انسان وجود دارد، چه حکمى دارد؟
پاسخ: مکروه است.
خانهاى که با پول برنده شده از قرعهکشى خریدارى شده است
سؤال202. شخصى با مبلغ دویست تومان، کارت قرعه کشى ارمغان بهزیستى مىخرد و مبلغ کلانى برنده مىشود. سپس با این پول خانهاى مىخرد، آیا نماز خواندن در این خانه صحیح است؟
پاسخ: با فرض این که معامله بر حسب متعارف به ذمّه صورت گرفته است، صحیح است، قطع نظر از حکم شرعى مبلغ مذکور.
خانهاى که بانک در مقابل وام معوّقه فروخته است
سؤال203.یک نفر از بانک وام گرفته و در مقابل، خانهى خود را، گرو گذاشته است. پس از چند سال به دلیل عدم پرداخت وام، بانک خانهى آن فرد را در مقابل طلبى که دارد مىفروشد؛ حال، نماز خواندن و غسل کردن در آن مکان براى صاحب جدید چه حکمى دارد؟
پاسخ: در صورتى که بر طبق مسألهى 1832 و 1833 رساله بوده، تصرفات در آن خانه جایز و صحیح است.
اقامهى نماز جماعت در سالن ورزشى مشترک که تعدادى از شرکاء راضى نیستند
سؤال204. یک مجتمع مسکونى مشتمل بر چند واحد آپارتمان است که داراى یک سالن ورزشى مشترک مىباشد. اقامه نماز جماعت در آن سالن در صورتى که تعدادى از صاحبین واحدها راضى نباشند، صحیح است یا خیر؟
پاسخ: خیر، صحیح نیست.
نماز در محل گناه
سؤال205. آیا نماز خواندن در مکانى که محل گناه و فسق است جایز است؟
پاسخ: نماز اشکال ندارد، اگرچه نمازگزار هم مشغول آن حرام باشد مثل شنیدن صداى موسیقى.
نماز خواندن بر روى فرش ابریشم و زربافت
سؤال206. نماز خواندن مرد بر روى فرشى که از ابریشم بافته شده و یا رشتههاى طلا در آن به کار رفته است، چه حکمى دارد؟
پاسخ: اشکال ندارد.
نماز خواندن روى فرشى که قسمتى از آن با پول حرام رفو شده است
سؤال207. قسمتى از یک فرش با پول حرام رفو شده است، خواندن نماز در همه جاى فرش اشکال دارد یا منحصر به همان قسمت رفو شده است؟
پاسخ: نماز خواندن اشکال ندارد.
نماز خواندن بر روى موکتهایى که نقوش زنان و مردان بر آن حک شده است
سؤال208. خواندن نماز بر روى موکتها و زیراندازهایى که نقوش مردان و زنان بر روى آن حک شده است، چه حکمى دارد؟
پاسخ: کراهت دارد.
سجادههایى که عکس مسجدالحرام و مسجدالنبى دارند
سؤال209. آیا نماز خواندن بر روى سجادههایى که عکس مسجدالحرام و مسجدالنبى در آنها نقش شده است، صحیح است؟
پاسخ: بله، صحیح است.
سجادهها و قالیچههایى که حاوى آیات و اسماى مقدسه هستند
سؤال210. نماز خواندن بر سجادهها یا قالیچههایى که در آن آیات قرآن و اسماى مقدسه بافته شده است، چه صورتى دارد؟
پاسخ: صحیح است ولى آیات و اسماء را زیر پا قرار ندهند.
نماز خواندن زن در منزل شرابخوار
سؤال211. نماز خواندن در منزل شراب خوار چه حکمى دارد؟
پاسخ: جایز و صحیح است.
نماز خواندن در ساختمان مصادره شده
سؤال212. محل کار بنده در زمان انقلاب، ساختمان نیمه تمامى بوده که صاحب اصلى آن به خارج از ایران فرار کرد. بعد از انقلاب بنیاد مستضعفان آن را مصادره کرده و به شرکت ما فروخته است. نمازهاى گذشتهى ما و نمازهایى که بخواهیم در محل مزبور، بخوانیم چه حکمى دارد؟
پاسخ: چنان چه قابل حمل به صحت نباشد، حکم مکان مغصوب را دارد، پس باید با رضایت مالک باشد و آن چه در حال جهل خوانده شده، اعادهاش لازم نیست.
نماز خواندن در جایى که بر روى زمین مجهولالمالک احداث شده
سؤال213. در روستاى ما زمینى است که مجهول المالک بوده و دولت جمهورى اسلامى در آن یک باب مدرسه و یک مخابرات احداث کرده است. نماز خواندن و ماندن در آن مکانها چه حکمى دارد؟
پاسخ: با عدم دسترسى به صاحبان آن زمین، باید به حاکم شرع جامع شرایط رجوع شود.
ساختن مسجد و نماز خواندن در زمینى که از بهاییان مصادره شده است
سؤال214. زمینى تحت تصرّف افراد بهایى مذهب بوده و بعدا به وسیلهى سازمان زمینشهرى مصادره شده است، آیا مسجد ساختن و نماز خواندن در آن صحیح است یا خیر؟
پاسخ: اگر سابقهى ملکیّت شرعى آن قبل از تصرف بهایىها مبهم باشد، اشکال دارد.
نماز در خانهاى که از خانها گرفته شده است
سؤال215. خانهاى در یک زمین زراعى قرار دارد و این زمین، مربوط به اصلاحات ارضى رژیم سابق است که از خانها گرفته شده است، حکم ساکن شدن در این خانه و نماز خواندن در آن چیست؟
پاسخ: حکم مغصوب را دارد.
نماز در ساختمانى که در قبرستان عمومى واقع است
سؤال216. در یک قبرستان که وقف بودن زمین آن معلوم نیست، مدرسهاى ساخته شده است. اینک آموزگاران مىخواهند در آنجا نماز ظهر و عصر بخوانند. در این صورت نماز آنها چه حکمى دارد؟
پاسخ: نماز خواندن در آن جا منعى ندارد
ساختن مسجد در زمینى که وقف قبرستان شده است
سؤال217. آیا در قبرستانى که زمین آن وقف قبرستان شده، مىتوان مسجد ساخت؟ و اگر مسجدى ساخته شود، آیا نماز خواندن در آن صحیح است؟
پاسخ: نمىتوان در آنجا مسجد ساخت، ولى مجرّد نماز خواندن تا زمانى که مزاحمت با جهت وقف نداشته باشد، اشکال ندارد.
خریدن یا اجاره کردن کلیسا و تبدیل کردن آن به مسجد
سؤال218. آیا مسلمانها مىتوانند کلیسایى را از مسیحیان بخرند یا اجاره کنند و آن را به مسجد تبدیل کنند؟
پاسخ: در صورت اجاره صحیحه تنها مىتوانند مصلّى کنند و مسجد کردن در صورت خرید به نحو صحیح شرعى مانعى ندارد.
نماز خواندن در زمینهاى مصادره شده از پیروان سایر ادیان
سؤال219. زمینهایى از مسیحیان و زرتشتیان بوده که مصادره شده است، در حالى که صاحبان آنها راضى نبودهاند. حکم تصرف، سکونت و نماز خواندن در آنها چیست؟
پاسخ: چنان چه قابل حمل بر صحت نباشد، حکم غصب را دارد.
نماز خواندن در ملک اجارهاى پس از اتمام وقت اجاره
سؤال220. ساختمانى قبل از انقلاب با مبالغ آن زمان به آموزش و پرورش اجاره داده شده است. اکنون صاحب ملک، راضى به تمدید قرارداد نیست و اصرار دارد که ساختمان خود را پس بگیرد از طرف دیگر آموزش و پرورش توانایى منتقل شدن به جاى دیگر و یا افزایش مبلغ اجاره بها به طورى که مالک راضى شود را ندارد؛ لذا حاضر به تحویل محل و افزایش اجاره نمىباشد. اخیرا صاحب ملک آمده و گفته من راضى نیستم در ملک من نماز بخوانید. با توجه به این که طرف قرارداد آموزش و پرورش است، ما کارمندان، آیا جهت کار ادارى مجاز به استفاده از آن مکان مىباشیم یا خیر؟ نماز خواندن ما در آنجا چه صورتى دارد؟
پاسخ: اگر مدت اجاره تمام شده است، تصّرفات در آن، تصرّف عدوانى و غصب است.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
(1).gif)
(1)(3).jpg)
.jpg)
